Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η μελέτη ετούτη προσεγγίζει τη σημειολογία του κινηματογράφου στην πολυδιάστατη και πολυσύνθετη αποτύπωσή της, με βασικό άξονα τη σημειωτική σχέση της χωρικότητας με τη χρονικότητα. Αναδεικνύεται ερευνητικά πώς η χωρική και εικαστική άρθρωση του κινηματογράφου σηματοδοτούν τη σχέση του με το θέατρο και τις εικαστικές τέχνες στο σύνολό τους, ενώ παράλληλα η χρονική διάσταση της φιλμικής γραφής σηματοδοτεί τη συντακτική σύμπλευσή του με τη λογοτεχνία. Η κατανόηση του διττού ρόλου της κινηματογραφικής κάμερας μπορεί να απελευθερώσει τους πολλαπλούς φιλμικούς κώδικες κατά...

Η έκδοση του βιβλίου αυτού αποτελεί μια επιλογή από άρθρα του Umberto Eco, γραμμένα κατά καιρούς, από το 1970 ως το 1990. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει άρθρα από το βιβλίο "Η Σημειολογία στην καθημερινή ζωή", που πρωτοεκδόθηκε το 1983 και γράφτηκαν μέχρι το 1980 ενώ το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει άρθρα από το βιβλίο "Σημειώματα Σημειολογίας", που πρωτοεκδόθηκε το 1992 και περιλαμβάνει άρθρα της δεκαετίας 1980-1990. Ένας από τους πιο διάσημους και πολυδιαβασμένους συγγραφείς και στη χώρα μας, όπου εκδόθηκαν περισσότερα από 20 βιβλία του με κορυφαίο "Το όνομα του Ρόδου", ο...

Διαβάζουμε ένα γράμμα, ένα ποίημα, ένα βιβλίο. Πώς διαβάζουμε όμως ένα έργο τέχνης; Έναν πίνακα ζωγραφικής τον κοιτάζουμε, μπορεί να τον θαυμάζουμε αμέσως ή να μας αφήνει αδιάφορους, ακόμη και να μας δυσαρεστεί, και τότε τον προσπερνάμε. Όταν όμως τον παρατηρούμε επίμονα, και βέβαια πάντα από απόσταση, όπως στην αίθουσα ενός μουσείου, νιώθουμε ότι σταθήκαμε ώρα μπροστά του όχι μόνο επειδή μας ευχαριστεί η θέασή του, αλλά γιατί ακριβώς έχει και κάτι να μας πει, να μας αφηγηθεί. Αρχίζουμε τότε και αναγνωρίζουμε ότι, "γραμμένος" σε μια δική του γλώσσα, ο πίνακας απαιτεί από μα...

Μια σειρά από πνευματώδη δοκίμια, που μας ταξιδεύουν από την κριτική της ερμητικής παράδοσης και την εξερεύνηση των πιο ασύδοτων ερμηνειών του Δάντη, του Λεοπάρντι και του Τζόυς ίσαμε τις προσωπικές εξομολογήσεις του συγγραφέα ως αναγνώστη των ερμηνευτών των μυθιστορημάτων του και τις οριακές εκείνες καταστάσεις όπου ανάμεσα σε δύο Τζοκόντες πρέπει κανείς να αποφασίσει ποια είναι η αυθεντική. Τα δοκίμια συζητούν τα όρια της ερμηνείας, τις περιπτώσεις σπατάλης ερμηνευτικής ενέργειας και τα κριτήρια οικονομίας της ανάγνωσης. Πολεμική επίθεση σε πολλές πρακτικές "αποδόμησης...

Στη σύγχρονη πόλη οθόνη η εμπειρία του χώρου εγκλωβίζεται στην πρόσληψη της εικόνας του. Οι εικόνες που κατεργάζεται η διαφήμιση αλλά και εκείνες που παράγονται σε τεράστιες ποσότητες από τους σύγχρονους καταναλωτές εθίζουν σε μια πρόσληψη της κοινωνικής ζωής που την ταυτίζει με το σκηνικό της. Ακινητοποιούν το χρόνο, κάνοντας το παρόν να επικρατεί πάνω στο παρελθόν, προεξοφλώντας ουσιαστικά το μέλλον με την τυποποιητική τους δύναμη. Αναζητώντας την προοπτική της απελευθέρωσης από τη μαγική επιρροή των σύγχρονων εικόνων και την εμπειρία του χώρου που επεξεργάζονται, αυτό...

Με αφετηρία τον Κρατύλο και τον Αριστοτέλη, περνώντας από τον Αυγουστίνο και τον Pierce και φθάνοντας στον Wilkins και τον Beck, συντάχθηκαν τα δοκίμια περί ιστορικών μελετών του σημείου και της ερμηνείας. Με πρότυπα το δέντρο και τον λαβύρινθο ο συγγραφέας καταγράφει, μελετά και παρακολουθεί την ιστορία της μεταφοράς από τον Αριστοτέλη στον Μεσαίωνα. Ο Έκο προτείνει ένα βιβλίο για τους μελετητές, το οποίο όμως παράλληλα μπορεί να προσκαλέσει και να προκαλέσει τον ενήμερο αναγνώστη σε μερικές εξερευνήσεις των περιφερειακών μαιάνδρων της ιστορίας της φιλοσοφίας και της ση...

Επίμονη και οικουμενική η πεποίθηση ότι στα μαλλιά βρίσκεται όλη η δύναμη του ανθρώπου και πως αυτή χάνεται όταν κοπούν. Στο χρηματιστήριο αξιών του ανθρώπινου νου τα μαλλιά είχαν και έχουν τη σημασία τους. Το γένος των ανθρώπων πιάστηκε από τα μαλλιά του για να προσδιοριστεί εθνοτικά, πολιτικά, θρησκευτικά και κοινωνικά. Σε ό,τι αφορά τις γυναίκες: "Τα μαλλιά τους εκπέμπουν ακτίνες που ερεθίζουν τους άντρες!" Μια σύντομη σημειολογική ιστορία του κόσμου, η οποία εστιάζει σε έναν από τους αρχαιότερους κώδικες επικοινωνίας. Τα μαλλιά μας.

Η αναπαράσταση, η παραγωγή δηλαδή νοήματος μέσω της γλώσσας, του Λόγου και της εικόνας, κατέχει κεντρική θέση στις πολιτισμικές σπουδές. Στο εισαγωγικό αυτό κείμενο ο Stuart Hall παρουσιάζει κατανοητά και συγκροτημένα τον τρόπο που οι εικόνες, η γλώσσα και ο Λόγος λειτουργούν ως συστήματα αναπαράστασης. Ο Hall αναλύει την αναπαράσταση ως σημασιοδοτική πρακτική σε διαφορετικά κοινωνικά και θεσμικά συγκείμενα, θέτοντας ερωτήματα που αφορούν τη σχέση της αναπαράστασης με το νόημα, τη γνώση και την εξουσία. Συνδυάζοντας εικονογραφημένα παραδείγματα με δραστηριότητες και επιλεγ...

Η σημειωτική εξετάζει τη δομή και τη λειτουργία των συστημάτων νοήματος, από τη λογοτεχνία και τη ζωγραφική στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, στο ρούχο, στα αντικείμενα και την καθημερινή συμπεριφορά, στην αρχιτεκτονική και τον αστικό χώρο. Με άλλα λόγια, είναι μία θεωρία του πολιτισμού και αποτελεί πάντοτε ιδιαίτερο κεφάλαιο στις σύγχρονες ανθολογίες των πολιτισμικών σπουδών. Συγχρόνως, επειδή οι ατομικές και συλλογικές ταυτότητες σχηματίζονται στο πλαίσιο της κοινωνικής και πολιτισμικής επικοινωνίας, η σημειωτική είναι αναπόσπαστο μέρος της ανθρωπολογίας και της κοινω...

Τα κείμενα του βιβλίου μαρτυρούν έναν δεκάχρονο και πλέον (1957-1969) σταθερό προβληματισμό του Ρολάν Μπαρτ για το ένδυμα, γι' αυτό το, όπως πίστευε, ολικό κοινωνικό φαινόμενο. Προβληματισμός που θα κορυφωθεί, άλλωστε, με τη λαμπρή σημειολογική ανάλυση του βιβλίου του "Σύστημα της μόδας" (1967). Εκκινώντας από το όραμα του Σωσσύρ για μια ολική επιστήμη των σημείων, ο συγγραφέας οδηγείται πέρα από την παραδοσιακή ιστοριογραφία του ενδύματος (με τις λεπτομερείς απογραφές πολύτιμων ρούχων του παρελθόντος ή τη συσχέτισή τους με το «πνεύμα της εποχής»), και εφαρμόζει με τόλμη σκ...

Η ρητορική είναι μια "τέχνη" που από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας καλλιεργείται πρωτίστως στον χώρο της πολιτικής διεργασίας. Αλλά, πώς μπορεί η ρητορική να μας χρησιμεύσει στο να αναλύσουμε κείμενα ή έργα τέχνης πέραν των συνηθισμένων πολιτικών αγορεύσεων; Στην παρούσα συλλογή μελετών γίνεται μια προσπάθεια να εφαρμοστεί η μεθοδολογία της ρητορικής ανάλυσης μαζί με την επικουρία της σημειωτικής σε ό,τι αφορά κείμενα ή εικονικά τεχνουργήματα που καλύπτουν μια επιλεκτική γκάμα θεμάτων (...). Ο απώτερος σκοπός του εγχειρήματος είναι να μπορεί κανείς ν’ αναζητήσει "το νή...

Tο πολιτιστικό περιβάλλον καθορίζει τη φύση των ατόμων σε τέτοιο σημείο, ώστε να μην είμαστε πια σε θέση να το διακρίνουμε ακόμη κι όταν αποκρούουμε τις ρατσιστικές γνώμες όσων αποδίνουν σε σταθερή φυσική ιδιότητα τη συμπεριφορά κάποιου. Σε τέτοιες περιπτώσεις η πιο αυθόρμητη αντίδραση είναι συνήθως να αρνιόμαστε την υποθετική φυσική ιδιότητα. Σχεδόν όπως έκαναν οι φωτισμένοι δημοκράτες στην περίοδο της παρακμής τους, πριν λίγα χρόνια, μπρος στο ρατσιστή που περιγελούσε τους νέγρους για τα κατσαρά τους μαλλιά και την πλατσουκωτή μύτη τους: κατέβαλαν απεγνωσμένες προσπάθειες...

Η εισαγωγική αυτή προσέγγιση του Barthes, επικεντρωμένη στον γλωσσολογικό ορισμό της γλώσσας και της ομιλίας, αποκτά ιδιαίτερη σημασία στο πέρασμα στις σημειολογικές -ή μάλλον, ορθότερα, σημειωτικές- προοπτικές. Όπως ο ίδιος αναφέρει, παραπέμποντας εξάλλου στην κοινωνιολογική προσέγγιση των συστημάτων επικοινωνίας, υπάρχουν συστήματα αντικειμένων, εικόνων και συμπεριφορών που δεν έχουν ακόμη (δηλαδή, στην εποχή του) μελετηθεί υπό σημειολογική μεθοδολογία. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι κάνει την πρόβλεψη, πως το σημειολογικό πέρασμα θα επιφέρει αναγκαστικά τροποπο...

Με τον δεύτερο τόμο "Κινηματογράφος ΙΙ: Η χρονοεικόνα", ολοκληρώνεται η επαναξιολόγηση του κινηματογράφου από τον Ντελέζ, η οποία ξεκίνησε με τον πρώτο τόμο "Κινηματογράφος Ι: Η εικόνα-κίνηση". Αντλώντας από τη φιλοσοφία του Ανρί Μπερξόν, το έργο αυτό προσφέρει μια συναρπαστική ανάλυση για την αναπαράσταση του χρόνου στο φιλμ και την κινηματογραφική αντιμετώπιση της μνήμης, της σκέψης και του λόγου. Ο Ντελέζ χρησιμοποιεί παραδείγματα από σπουδαίους δημιουργούς όπως οι: Ρομπέρ Μπρεσόν, Σεργκέι Αϊζενστάιν, Φεντερίκο Φελίνι, Ζαν-Λικ Γκοντάρ, Άλφρεντ Χίτσκοκ, Μπάστερ Κίτον, Ακί...

Από την πρώτη έκδοση του βιβλίου στο εξωτερικό, το 1976, πρόθεση του συγγραφέα ήταν να βοηθήσει όσους ασχολούνται με κινηματογραφικές σπουδές, και ιδίως τους φοιτητές, να αναπτύξουν ικανότητες αξιολόγησης και παράλληλα να διαμορφώσουν μια κριτική αντίληψη για τον κινηματογράφο, μέσω ενός σύντομου, απλού και ευχάριστου στην ανάγνωση εγχειριδίου. Το βιβλίο παρουσιάζει το κινηματογραφικό έργο ως ένα είδος κειμένου, το οποίο μπορεί να "διαβαστεί", όπως ακριβώς οποιοδήποτε άλλο κείμενο. Επιπρόσθετα, βοηθά τους φοιτητές να προσδιορίσουν όλα τα συστατικά μιας ταινίας, με σκοπό να...

Στην Ιλιάδα παρατηρούμε δύο τρόπους αφήγησης. Ο πρώτος εμφανίζεται όταν ο Όμηρος περιγράφει την ασπίδα του Αχιλλέα: πρόκειται για μια ολοκληρωμένη φόρμα στην οποία ο Ήφαιστος έχει απεικονίσει όλα όσα γνώριζε για μια πόλη, τις γύρω αγροτικές περιοχές, τους πολέμους, τις ειρηνικές της τελετουργίες. Ο άλλος τρόπος εκδηλώνεται όταν ο ποιητής δεν κατορθώνει να πει πόσοι και ποιοι ήταν οι Αχαιοί πολεμιστές: τότε ζητά βοήθεια από τις μούσες αλλά αναγκάζεται να περιοριστεί στον λεγόμενο κατάλογο των πλοίων, ο οποίος ολοκληρώνεται με ένα «και τα λοιπά». Αυτός ο δεύτερος τρόπος παρ...

Η σημειολογία ή σημειωτική είναι η επιστήμη που μελετά τα σημεία και τα συστήματα σημασίας. Η σημασία βρίσκεται παντού και αφορά όλους μας άμεσα, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ίδια μας την ύπαρξη, την κοινωνία και τον πολιτισμό μας, καθώς αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα μέσα από το φίλτρο των σημείων, τα οποία προσδιορίζουν την ταυτότητά μας και καθορίζουν τη θέση μας στην κοινωνία. Ζούμε μέσα από τα σημεία, αφού αυτά μεσολαβούν για να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας και καθιστούν εφικτή την επικοινωνία. Από πολύ μικ...