Η τρέλα
Χατζηνικολή (1978)
Αισθητική και σημειωτική του κινηματογράφου
Lotman Yuri Mikhailovich 1922-1993
Θεωρία (1982)
Ο κινηματογράφος μας μιλάει. Μας μιλάει με πολλές φωνές που σχηματίζουν σύνθετες αντιστίξεις και θέλει να τον καταλάβουμε. Το βιβλίο αυτό δεν κάνει μια συστηματική ανάλυση των στοιχείων της κινηματογραφικής γλώσσας, δεν είναι μια γραμματική του κινηματογράφου. Ο σκοπός του είναι να συνηθίσει τον θεατή στην ιδέα ότι υπάρχει μια κινηματογραφική γλώσσα. Στην τέχνη, η σχέση ανάμεσα στη γλώσσα και το περιεχόμενο των μεταδιδόμενων μηνυμάτων δεν είναι ίδια με τη σχέση των άλλων σημειωτικών συστημάτων: η γλώσσα εδώ είναι περιεχόμενο και η ίδια, που συχνά γίνεται αντικείμενο τ...
Γοητεία
Baudrillard Jean 1929-2007
Θεωρία (1984)
Τι είναι αυτό που φέρνει αντιμέτωπες τις γυναίκες με τη φαλλοκρατική δομή, στο κίνημά τους της αμφισβήτησης; Μια διαφοροποίηση, μια αυτονομία, μια ιδιατερότητα της επιθυμίας και της ηδονής, μια άλλη χρησιμοποίηση του κορμιού τους, ένας λόγος, μια γραφή -ποτέ η γοητεία. Ντρέπονται γι' αυτήν όπως για μια τεχνική σκηνοθεσία του κορμιού τους, σαν να είναι ένα πεπρωμένο υποτέλειας και εκπόρνευσης. Δεν καταλαβαίνουν ότι η γοητεία αντριπροσωπεύει την κυριαρχία του σύμπαντος των συμβόλων, ενώ η εξουσία δεν αντιπροσωπεύει παρά την κυριαρχία του πραγματικού σύμπαντος. Η κυριαρχία της...
Η δυναμική των σημείων
Παρατηρητής (1986)
Η συμβολική σχέση με τον χώρο
Σταυρίδης Σταύρος
Κάλβος (1990)
"Η κριτική της σημερινής κοινωνίας δεν αρκεί να περιλάβει την κριτική των αξιών που απηχούν κάποια σύμβολα, αλλά είναι απαραίτητο να κατευθυνθεί στην καρδιά του συμβολικού μηχανισμού: στον τρόπο που θεμελιώνονται, λειτουργούν και αλλάζουν οι συμβολικές σχέσεις, στον τρόπο που εξασφαλίζουν τη συμμετοχή των ατόμων στο συμβολικό σύμπαν της κοινωνίας. Είναι αναγκαίο να αναζητηθούν οι αιτίες της συμμόρφωσης προς τους κανόνες των συμβολικών μηχανισμών, αλλά και τα περιθώρια της απείθειας. Πρέπει να ανιχνευτεί ο αντίχτυπος των κοινωνικών αντιθέσεων στις συμβολικές σχέσεις. Και, πά...
Συμβάντα
Barthes Roland 1915-1980
Κέδρος - Ράππα (1990)
"Μπαίνω στη θέση εκείνου που κάνει κάτι, και όχι σ' εκείνου που μιλάει για κάτι: δεν μελετάω ένα προϊόν, αναλαμβάνω μια παραγωγή. Καταργώ τον λόγο περί του λόγου. Ο κόσμος δεν έρχεται πια προς εμένα με τη μορφή ενός αντικειμένου, αλλά με τη μορφή γραφής, δηλαδή μιας πρακτικής. Περνάω σ' έναν άλλο τύπο γνώσης (σ' εκείνον του Ερασιτέχνη)..." Roland Barthes
Σημειωτική του ολικού θεατρικού λόγου
Θωμαδάκη Μαρίκα
Δόμος (1993)
[...] Η σημειολογική προσέγγιση, αντικείμενο της παρούσης μελέτης, προωθεί την αμιγώς θεωρητική αντιμετώπιση του θεάτρου, αξιοποιώντας πορίσματα αναλύσεων του ίδιου φαινομένου από άλλες επιστήμες του άνθρωπου. Εκκινώντας από τη διάκριση του γλωσσικού και παραγλωσσικού σημείου σε σημαίνον και σημαινόμενον, αναλύει τα πρόσωπα ενός θεατρικού έργου σε δυνάμεις, σε ιδέες και σε λειτουργίες. Η Σημειολογία είναι ως εκ τούτου η επιστήμη που επιχειρεί, μετερχομένη αυστηρών μεθοδολογικών κριτηρίων και αρχών, να ταξινομήσει τα επίπεδα επικοινωνίας και να ιεραρχήσει ορισμένες παραμέ...
Τα όρια της ερμηνείας
Eco Umberto 1932-2016
Γνώση (1994)
Γραμμένα κατά την τελευταία δεκαπενταετία, τα δοκίμια αυτού του βιβλίου ταξιδεύουν από την κριτική της ερμητικής παράδοσης και την εξερεύνηση των πιο ασύδοτων ερμηνειών του Δάντη, του Λεοπάρντι και του Τζόυς, ίσαμε τις προσωπικές εξομολογήσεις του συγγραφέα ως αναγνώστη των ερμηνευτών των μυθιστορημάτων του και τις οριακές εκείνες καταστάσεις όπου ανάμεσα σε δύο Τζοκόντες πρέπει κανείς να αποφασίσει ποια είναι η αυθεντική. Τα δοκίμια συζητούν τα όρια της ερμηνείας, τις περιπτώσεις σπατάλης ερμηνευτικής ενέργειας, τα κριτήρια οικονομίας της ανάγνωσης. Πολεμική επίθεση σε πο...
Λόγος και ιδεολογία
Παρατηρητής (1996)
Η μεταμοντέρνα ματιά - Ο νοητικός χώρος
Παρατηρητής (1996)
Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή
Eco Umberto 1932-2016
Μαλλιάρης Παιδεία (1999)
Το πολιτιστικό περιβάλλον καθορίζει τη φύση των ατόμων σε τέτοιο σημείο, ώστε να μην είμαστε πια σε θέση να το διακρίνουμε ακόμη κι όταν αποκρούουμε τις ρατσιστικές γνώμες όσων αποδίνουν σε σταθερή φυσική ιδιότητα τη συμπεριφορά κάποιου. Σε τέτοιες περιπτώσεις η πιο αυθόρμητη αντίδραση είναι συνήθως να αρνιόμαστε την υποθετική φυσική ιδιότητα. Σχεδόν όπως έκαναν οι φωτισμένοι δημοκράτες στην περίοδο της παρακμής τους, πριν λίγα χρόνια, μπρος στο ρατσιστή που περιγελούσε τους νέγρους για τα κατσαρά τους μαλλιά και την πλατσουκωτή μύτη τους: κατέβαλαν απεγνωσμένες προσπάθειες...