Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πέντε διαχρονικά και επίκαιρα κείμενα, που επιχειρούν να προβληματίσουν σοβαρά τον πολίτη του 21ου αιώνα για την ηθική των ημερών μας. Στο πιο προσωπικό από αυτά, ο Έκο θυμάται την απελευθέρωση της χώρας του από τον φασισμό, εξετάζει τις ιστορικές μορφές του και αναλύει τις πιο αποτρόπαιες εκδηλώσεις του στις μέρες μας. Από το δράμα του πολέμου έως τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, από την παρέμβαση των διανοουμένων ενάντια στον ρατσισμό, τον ολοκληρωτισμό και τον φονταμενταλισμό έως τη μη ανεκτικότητα των ανθρώπων απέναντι στον ξένο και τον μετανάστη, τα πέντε αυτά ανθρωποκεντ...

Ο τίτλος αυτού του σχεδίου είναι από δάνειο υλικό. Το "όλα μπορούν να λεχθούν" είναι τμήμα του τίτλου του βιβλίου του Raoul Vaneigem Τίποτε δεν είναι ιερό. Όλα μπορούν να λεχθούν. Το "Εκείνα που δεν λέγονται" είναι τίτλος τραγουδιού "ποιήματος" του Άκη Πάνου. Το δίλλημα τίθεται με άλλους όρους όταν άνθρωποι σκοτώνουν ανθρώπους για "εκείνα που δεν λέγονται". Η δολοφονική επίθεση στο Charlie Hebdo συγκλόνισε τον κόσμο. Μετά το συμβάν του Γενάρη, στο ερώτημα του τίτλου απαντούν Έλληνες διανοούμενοι και έγκριτοι νομικοί που έχουν ειδικευθεί στο ζήτημα. Στο μικρό αυτό βιβλίο...

Το αίνιγμα των θρησκευτικών αναβιώσεων, που είχε προβάλει στον ορίζοντα ήδη από τη δεκαετία του 1980, έχει μια διάσταση τύποις θρησκειολογική, αλλά και μια διάσταση εμφανώς πολιτική, σε αναποσαφήνιστη σχέση μεταξύ τους. Ποια η φύση αυτού του δεσμού; Και ποια η σχέση των νέων θρησκευτικών κινημάτων με τις ιστορικές μορφές των μεγάλων θρησκειών στις οποίες αυτά ομολογούσαν; Ένα δεύτερο ερώτημα αφορά τη σχέση ανάμεσα στους θρησκευτικούς φονταμενταλισμούς μονοθεϊστικής προελεύσεως και τα εντελώς διαφορετικού τύπου φαινόμενα των λεγόμενων New Age ιδεολογιών. Η παράλληλη ιστορ...

Πριν από τον ισλαμικό φονταμενταλισμό υπήρξε ο προτεσταντικός φονταμενταλισμός που γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στην Αμερική από φανατικούς προτεστάντες με σκοπό την υπεράσπιση της Βιβλικής κοσμολογίας απέναντι στις επιθέσεις του εκκοσμικευμένου φιλελευθερισμού. Αυτός ο προπολεμικός αμερικανικός φονταμενταλισμός, μετά από μία περίοδο λήθαργου (1930-1960), επανεμφανίσθηκε δυναμικά στο κοινωνικό και πολιτικό προσκήνιο της αμερικανικής δημόσιας ζωής και σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο δυναμικά κομμάτια της υπερσυντηρητικής, ρεπουμπλικανικής, παράταξης, ορκισμένος εχθρός το...

Στις 5 Νοεμβρίου 1914, στην αυγή του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, ο χαλίφης Μωάμεθ ο 5ος ξεσηκώνει πιστούς, στρατιώτες και υπηκόους σε τζιχάντ, σε Ιερό Πόλεμο εναντίον των εχθρών χριστιανών. Στις 7 Οκτωβρίου 2001, ο Οσάμα Μπιν Λάντεν δήλωσε: "Ευχαριστώ τον Αλλάχ για την καταστροφή των συμβόλων της Αμερικής και τον φόβο που διακατέχει όλους τους Αμερικανούς". Αυτές τις δυο ημερομηνίες τις χωρίζει περίπου ένας αιώνας, ο οποίος έχει δει να χαράζονται στον αραβικό και ισλαμικό κόσμο δυο διαφορετικές πολιτικές κατευθύνσεις. Η πρώτη, αυτή του τζιχάντ, την οποία ακολουθούν οι ουαχα...

Στις χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου έκαναν πρόσφατα την εμφάνισή τους ακραία φαινόμενα βίας και αδιανόητα μέχρι λίγα μόλις χρόνια πριν τρομοκρατικά χτυπήματα μαζικού χαρακτήρα, που έσπειραν την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα στους πολίτες τους, θέτοντας κατά τραγικό τρόπο επί τάπητος σοβαρά ζητήματα λειτουργίας των δημοκρατικών κοινωνιών. Οι κοινωνίες της Δύσης πρέπει να συνδυάσουν πλέον τη διατήρηση του δημοκρατικού τους κεκτημένου με τη διασφάλιση της ετοιμότητάς τους να αντιμετωπίσουν αυτή την πρωτόγνωρη για την ασφάλειά τους απειλή. Ουσιαστική άγνοια και προκατασκευα...

"... διότι πλέον, με τις μορφές που λαμβάνει, η θεμελιοκρατία κυβερνά κράτη και λαούς σ' όλο τον κόσμο και επηρεάζει τη διεθνή πολιτική. Το πόνημα αυτό είναι μία προσπάθεια εισαγωγής στη μελέτη του ακανθώδους και πολύπλοκου αυτού προβλήματος. Η εισαγωγή αυτή στη μελέτη της θεμελιοκρατίας στη θρησκεία γίνεται από τρία κεφάλαια: Στο πρώτο, αναζητούνται οι ρίζες προελεύσεως της θεμελιοκρατίας στον Χριστιανισμό, ιδίως στον προτεσταντισμό των ΗΠΑ, διότι απ’ εκεί προέρχεται, και στον Καθολικισμό, κατόπιν στο Ισλάμ, τον Ιουδαϊσμό και τον Ινδουισμό. Στο δεύτερο κεφάλαιο ερευνώνται...

O κόσμος του Ισλάμ επλήγη κατά τους τελευταίους τρεις αιώνες από μεγάλες εξωτερικές και εσωτερικές κρίσεις. Η πτώση της οθωμανικής και περσικής ισχύος μπροστά στην ευρωπαϊκή κυρίαρχη επιβολή ώθησε τους Μουσουλμάνους να επανεξετάσουν τους πυλώνες του Ισλάμ και τα θεμέλια της ισλαμικής πολιτείας. Όπως και στους παρελθόντες αιώνες, το περιβάλλον της κρίσης παρήγαγε μια εγγενή αντίδραση - επιστροφή στο Ισλάμ και τις θεμελιώδεις επιταγές του. Από τις αρχές του ισλαμικού 15ου αιώνα (1980 μ.Χ.), το κίνημα επιστροφής στις ρίζες του Ισλάμ απέκτησε μια ισχυρή αυτοκινούμενη δυναμική μ...

Στα μάτια των δυτικών, το Ισλάμ εμφανίζει, αρκετά συχνά, μια εικόνα σταθερότητας, ταυτότητας και δυναμισμού. Είναι δε πιθανόν οι ίδιοι οι ισλαμιστές να συμμερίζονται αυτή την άποψη όταν απολαμβάνουν τον επανεξισλαμισμό των μουσουλμανικών κοινωνιών και ατόμων. Αυτή την άποψη θέτει ο Ολιβιέ Ρουά υπό αμφισβήτηση. Βλέπει για παράδειγμα ότι η προπαγάνδα μέσω ίντερνετ ως πράξη πολιτική και τρομοκρατική ακολουθεί μοντέλα δράσης και στράτευσης πέρα για πέρα δυτικά. Στην πραγματικότητα, με δεδομένο το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης, το πέρασμα του Ισλάμ στη Δύση καθιστά άκυρη κάθε...

Η παρουσία του ισλαμικού στοιχείου στη διαμόρφωση της πολιτικής χαρακτηρίζεται ως "πολιτικό Ισλάμ" ή "ισλαμιστικός φονταμενταλισμός" και έχει προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον των μελετητών και των ακαδημαϊκών, ειδικότερα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο μουσουλμανικός κόσμος, που καταλαμβάνει τεράστια έκταση (εκτείνεται από τη Μεσόγειο έως το Στενό της Μαλάκα), χαρακτηρίζεται από πληθυσμιακή έκρηξη (σε πάνω από πενήντα πέντε χώρες οι μουσουλμάνοι αποτελούν την πλειοψηφία, ενώ σε πάνω από δέκα άλλες αποτελούν σημαντικές αριθμητικά μειονότητες), ενώ το όργανο προβ...

Όλο και περισσότερο σήμερα υπερβαίνονται ή σχετικοποιούνται τα σύνορα και οι τοπικοί διαχωρισμοί, όλο και περισσότερο υποχωρούν οι τοπικές και εθνικές παραδόσεις προς όφελος των οικουμενικών αξιών και του κοσμοπολιτισμού. Αυτή η απώλεια της "παράδοσης", της θρησκευτικής και εθνικής ταυτότητας, και η συνακόλουθη αναδίπλωση όχι μόνο στο θρησκευτικό αλλά και στο εθνικό φαντασιακό, θεωρήθηκε από πολλούς ως η αιτία και η μήτρα της ανόδου και της διάδοσης του φονταμενταλισμού. Αν τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 σηματοδοτούν την κορύφωση της ισλαμικής τρομοκρατίας και τη σύ...

Φονταμενταλισμός είναι η απόλυτη και κατά γράμμα προσήλωση στα θεμελιώδη δόγματα μιας θρησκείας, όπως αυτά ορίζονται στα ιερά κείμενα. Ο όρος «φονταμενταλισμός» πρωτοεμφανίστηκε στην Αμερική στις αρχές του 20ού αιώνα για να περιγράψει ένα κίνημα που αναπτύχθηκε στους κόλπους της Προτεσταντικής Εκκλησίας. Σήμερα, ο συγκεκριμένος όρος χρησιμοποιείται για να δηλώσει γενικά το συντηρητισμό και την αδιαλλαξία σε θέματα πίστης και ιδεολογίας. Φονταμενταλιστές υπάρχουν σε όλες τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται η ιστορία του φονταμεταλισμού και ιδιαίτ...

Η κατάσταση του κόσμου μας σήμερα υπόσχεται πολύ λίγα καλά για το αύριο. Η γη βιάζεται από τον άνθρωπο και αντιδρά με φυσικές καταστροφές, ενώ ο πόλεμος για τους πόρους που φθίνουν με πρώτο το πετρέλαιο και το νερό, έχει ήδη αρχίσει. Ούτε ο άλλος πόλεμος, εκείνος "κατά της τρομοκρατίας", φαίνεται να μας οδηγεί σε ένα ασφαλέστερο μέλλον. Από την άλλη πλευρά εδώ και αιώνες σε όλους τους λαούς υπάρχουν προφητείες που μιλούν για ένα δραματικό τέλος του κόσμου μας και τη γέννηση ενός νέου. Αναλύοντας "τα σημεία των καιρών" ως προς τις γνωστές και άγνωστες πτυχές τους, θα διαπιστ...

Ο κόσμος δεν είναι πια ο ίδιος από τη στιγμή που κάποιοι δεν φοβούνται να πεθάνουν. Τα τελευταία γεγονότα με τις επιθέσεις αυτοκτονίας, δείχνουν τη βαθιά επιρροή που ασκούν οι θρησκευτικές παραδόσεις του Ισλάμ σε ανθρώπους που αποτελούν αίνιγμα για τη Δύση. Το αρχαίο αραβικό σύμβολο της πίστης μάς περιγράφει τις παραστάσεις του άλλου κόσμου, παραστάσεις συχνά αινιγματικές για μας. Πώς βιώνει η ψυχή το θάνατο; Ποια άραγε είναι η μεταθανάτια κατάσταση, στην κόλαση, στον παράδεισο, κατά την ανάσταση και τη Δευτέρα Παρουσία;

Είναι σαν ο αμερικανικός φονταμενταλισμός να μην αντιτίθεται ούτε στον ισλαμικό ούτε στον εβραϊκό φονταμενταλισμό, αλλά σαν να συμπράττουν και οι τρεις μαζί, από τις πιο διαφορετικές κατευθύνσεις, και να κατευθύνονται προς τον ίδιο στόχο, σαν να κατάγονται από την ίδια εκείνη μήτρα που ηγεμονεύει σήμερα σε ολόκληρο τον πλανήτη και μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να ξεφύγει από την πορεία της και να δημιουργήσει νέα, "χιλιόχρονα Ράιχ"... (Ούλα Μπερκέβιτς)

Με το τελευταίο του βιβλίο, ο πολυγραφότατος και πολυπράγμων συγγραφέας και στοχαστής Ταρίκ Αλί, πακιστανικής καταγωγής, ανατέμνει την ιστορία και τη διαμόρφωση του ισλαμικού και του δυτικού φονταμενταλισμού μέχρι τα πολύ πρόσφατα τραγικά γεγονότα και τους πολέμους της σύγχρονης ιστορίας στο Ιράκ, το Αφγανιστάν, την Ινδία, το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές, το Κασμίρ, το Ιράν, το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία κ.ά. Ο συγγραφέας μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου κινητοποιήθηκε ξανά παγκοσμίως κι έχει γίνει μία από τις σημαντικότερες διεθνείς φωνές...

Τι είναι οι ισλαμιστές; Οι νέοι "προληπτικοί" πόλεμοι του Μπους, η σφαγή του ιρακινού λαού και η κατοχή, η βάρβαρη καταστολή της παλαιστινιακής Ιντιφάντα από τον Σαρόν, συνοδεύονται από μια βρόμικη και ρατσιστική εκστρατεία για του "φανατικούς και παράφρονες ισλαμιστές που μας απειλούν όλους". Ακόμα και τα τμήματα της αριστεράς καταλήγουν να υιοθετούν συχνά μια παρόμοια λογική "ίσων αποστάσεων" ανάμεσα στους ιμπεριαλιστές και τον "ισλαμικό φονταμεταλισμό". [...]