Νεοελληνικό δοκίμιο

Το επ' εμοί

Μπιλιέτο (1993)

Ταραγμένες ψυχές

Εκδόσεις των Φίλων (1993)

Εκείνος που δεν περιορίζεται να χαίρεται τ' αγαθά -τα πάμπολλα- του πολιτισμού μας, αλλά που έχει την τάση και να τον κρίνει, στέκεται κάτι περισσότερο από ξαφνιασμένος, καθαυτό τρομαγμένος μπροστά στις αντιφάσεις του. Την περασμένη Τετάρτη πήραμε κάποια μικροπεριστατικά της καθημερινής ζωής για πράδειγμα και αφετηρία, όχι τόσο με σκοπό να τα υπογραμμίσουμε όσο για να γίνει αισθητό το πόσο τα συνηθίζουμε, πως πολιτογραφούνται στον κόσμο των συνυθειών μας, περνάνε σ' ένα είδος καθεστώτος, ας πούμε σε μιαν άγραφη νομιμότητα. Το θέμα τώρα είναι τι βαθύτερο φανερώνουν και ποιε...

Το φάντασμα της θεωρίας

Πλέθρον (1993)

Τα τελευταία χρόνια, στα ελληνικά γράμματα, η λέξη "θεωρία" εμφανίζεται με κάποια συχνότητα· άλλοτε για να δηλώσει καινοφανείς τρόπους προσέγγισης και μελέτης του κειμένου και άλλοτε για να χαρακτηρίσει ένα σύνολο συμπεριφορών, απόψεων και ιδεών που θεωρούνται επικίνδυνες και οθνείες για την πνευματική ζωή. Ο Δημήτρης Δημηρούλης είναι από τους πρώτους που μίλησαν για θεωρητικά ζητήματα στην ελληνική κριτική και λογοτεχνία. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '80 επιχειρεί να συζητήσει προβλήματα και να θέσει ερωτήματα προσφεύγοντας στο θεωρητικό λόγο και ασκώντας αυστηρή κρ...

Κοινός νους

Εκδόσεις Παπαζήση (1993)

Το βιβλίο αυτό προέκυψε από μια ασυνήθιστη δημοσιογραφική εμπειρία του συγγραφέα του, που ίσως συνιστά και διεθνή πρωτοτυπία. Τα κείμενα που φιλοξενεί είδαν τη δημοσιότητα ως επιστολές που απευθύνονται από κάποιον εργαζόμενο επαρχιώτη νέο προς τον Γιάννη Μαρίνο και δημοσιεύονται κάθε εβδομάδα στο "Βήμα" στη στήλη "Κοινός Νους" με την προσυπογραφή του δεύτερου "δια το γνήσιον" της δήθεν αντιγραφής. Έτσι, με διχασμένη εκ των πραγμάτων προσωπικότητα, αφού ο Γιάννης Μαρίνος ως ανώνυμος επαρχιώτης εργαζόμενος νέος απευθύνεται προς τον δημοσιογράφο Γιάννη Μαρίνο, προέκυψε α...

Δοκιμαστικές πτήσεις

Κέδρος (1993)

Παράλληλα με τα πεζογραφικά του έργα ο Αλέξης Πανσέληνος ασχολήθηκε κατά διαστήματα με τη λογοτεχνία, την ιδεολογία και την πολιτική διάσταση του φαινομένου της Τέχνης. Στον τόμο αυτό συγκεντρώθηκε μια επιλογή άρθρων και δοκιμίων από το 1975 έως το 1992, που έχουν δημοσιευτεί σε γνωστά λογοτεχνικά περιοδικά της Αθήνας. Από αυτά, δύο εκτενή κείμενα (ένα αφιερωμένο στον ποιητή Μάνο Ελευθερίου και ένα γύρω από τον πεζογράφο Αλέξανδρο Κοτζιά) είναι ανέκδοτα. Ο προβληματισμός του συγγραφέα γύρω από την τέχνη του, αλλά και γύρω από το συνολικό φαινόμενο της Τέχνης, μας παρουσι...

Από τον εαυτό μας στους άλλους

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1993)

Στα εικοσιδύο κείμενα της συλλογής "Από τον εαυτό μας στους άλλους", ο Τάσος Αθανασιάδης επιχειρεί ανιχνεύσεις στο χώρο της ψυχής και σε φαινόμενα της κοινωνίας. Κάνει συσχετισμούς σε έργα της Λογοτεχνίας, όπου οι δημιουργοί τους νομοθέτησαν, και εκτιμήσεις γενικά της συμπεριφοράς τους. Επισημαίνει ερμηνευτικούς άξονες σε έργα της Γραμματείας μας και αποτιμά συλλογικές της επιδόσεις. Σκιαγραφεί μορφές της πνευματικής ζωής μας. Δίνει μια περιγραφή του Ελληνοϊταλικού πολέμου από τα κείμενα. Τέλος, σε σχετική συνέντευξη, αναφέρεται στις συνθήκες μέσα στις οποίες δημιούργησε το...

Ομιλήματα

Ακρίτας (1992)

Το πλήθος και το πρόσωπο

Εκδόσεις των Φίλων (1992)

Ο τόμος αυτός περιέχιε συγκεντρωμένα κείμενα, παλαιότερα και τωρινά. Είναι όλα ξανακοιταγμένα γλωσσικά και εκφραστικά, αλλά δεν έχει αναπροσαρμοσθεί ή επικαιροποιηθεί καμία άποψη ή ιδέα. Γι' αυτό και κάποιες επαναλήψεις, που ίσως όμως να δημιουργούν την αίσθηση της συνέχειας, μια και πρόκειται για θέματα που έχουν αντιμετωπισθεί σε διάφορους χρόνους. Ό,τι παρουσιάζεται εδώ είναι επιφυλλίδες, διαλέξεις, εισηγήσεις, άρθρα και δοκίμια που έχουν δημοσιευθεί ή είναι αδημοσίευτα. [...] (Από τον πρόλογο του βιβλίου)

Τελικά κείμενα Β΄: Κανονισμός βίου

Ευθύνη (1992)

Θεωρώ τα κείμενα του τόμου αυτού ως αυθεντικές καταγραφές ενός μονολόγου. Προεκτείνουν και βαθαίνουν μέσα στην μυστηριώδη νόηση της γλώσσας την μοναξιά που ένιωσα από παιδί, μια παράδοξη σιγή που ανέδιδε υποβλητικά ο κόσμος. Δεν έχουμε τα κείμενά μου, το υπογραμμίζω, καμιάν οργανική σχέση με τη Φιλοσοφία (βλ. και "Λόγος περί παθών - Τα όρια"). Αποτελούν καρπίσματα μιας πολλών ετών, ολόκληρης θα έλεγα της ζωής μου, επίμονης ενδοσκόπησης. Τα θεωρώ, για να επαναλάβω τον λόγο του Kant, ως "ίχνη της εμπειρικής γνώσης". Εμπειρίες προσωπικές, παρατηρήσεις του περίγυρου και διαστοχ...

Από τη χαμηλή σκοπιά

Εξάντας (1992)

Ο πεζογράφος και το πιθάρι του

Εκδόσεις Καστανιώτη (1992)

Άλλα είναι να γράφεις και να υποδύεσαι κι άλλο να γράφεις απροσχημάτιστα, χωρίς καμιά άλλη φιλοδοξία, πάρεξ της στιγμής εκείνης τη διάθεσή σου. Γράφεις για τον Δημήτρη Χατζή, τον Γιώργο Χειμωνά, τη Μέλπω Αξιώτη, τον Άρη Αλεξάνδρου, τον Γιάννη Ρίτσο· γράφεις για την εκδότρια Νανά Καλλιανέση· σχεδιάζεις τρία μικρά κομμάτια που θα μπορούσαν να είναι πεζογραφήματα, αλλά εσύ το ξέρεις ότι δεν είναι, τα γράφεις όμως για να τα δώσεις σε περιοδικά και αφιερώνεις τα δυο σε δυο φίλες σου, το άλλο, τώρα, στον πεζογράφο Γιώργο Ιωάννου· γράφεις πλήρης θυμού για τη μεταδικτατορική επιφάν...

Η διαχρονική πορεία του Ελληνισμού στη Μακεδονία. Η συμβολή του Αίμου στην ιδέα των υπερεθνικών κοινοτήτων

Εκδόσεις των Φίλων (1992)

Η εργασία που αποτολμώ να παρουσιάσω "Η διαχρονική πορεία του Ελληνισμού στη Μακεδονία. Η συμβολή του Αίμου στην ιδέα των υπερεθνικών κοινοτήτων" ανακοινώθηκε στη Θεσσαλονίκη στο συνέδριο-συμπόσιο του Δεκεμβρίου 1988. Όπως άλλωστε επιγραμματικά διατυπώθηκε εκφράζοντας το ευρύτερο πλαίσιο του: "Για την ανανέωση της κοινωνίας συνεχής πρέπει να είναι η αναζήτηση θεσμών του κοινοτικού δικαίου". Στην ίδια κατεύθυνση εκινήθηκαν και άλλοι διακεκριμένοι σύνεδροι που κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα πνεύμα ταυτότητας, στην πιο πλατειά και ταυτόχρονα στην πιο συγκεκριμένη έννοια του...

Η άλλη βιοτή

Αρμός (1992)

Αισθητικά κείμενα

Δωδώνη (1992)

Κριτικές παρεμβάσεις

Δόμος (1992)

Τεύχος πολύθροον

Εκδόσεις των Φίλων (1991)

Μέσα στον αχανή χώρο της κάθε διερευνητικής του εξόρμησης, το πνεύμα ενός συνθέτη ζητά με τη μουσική του ιδιοσυστασία να επιλέξει τους κατάλληλους ήχους και ρυθμούς, για να δώσει μορφή και πνοή στο έργο που ετοιμάζει. Στην αναζήτησή του αυτή, είναι φυσικό η ανησυχία του -χωρίς την οποία δεν νοείται ούτε καν έφεση προς δημιουργία- να αγγίζει και κάθε άλλο τομέα, πνευματικό, καλλιτεχνικό, αισθητικό, ιστορικό κ.ά. Φαινομενικά, ο τομέας αυτός μπορεί να μη θεωρείται σχετικός με την ειδικότητα του συνθέτη, στην πραγματικότητα όμως ανήκει σε ένα από τους πολλούς εκείνους τομείς,...

Τρία πορτρέτα

Εκδόσεις Καστανιώτη (1991)

Περιέχει τέσσερις αφηγήσεις πάνω στο θέμα του ζωγράφου και του μοντέλου: Θανάσης Βαλτινός, "Ιστορία ενός βιασμού" Βασίλης Παπαβασιλείου, "Το πλήρωμα της σκηνής" Κωστής Παπαγιώργης, "Τα πουλιά στο ακροθαλάσσι" Χρόνης Μπότσογλου, "Ο ζωγράφος και το μοντέλο"

Το πρωτείο του πνεύματος

Εκδόσεις των Φίλων (1991)

Από δημοσιεύματα του γαλλικού τύπου βλέπω ότι πολλοί εκεί συγκινήθηκαν επειδή πρόκειται να πουληθεί σε δημοπρασία το σπίτι όπου πέθανε ο Ιβάν Τουργκένιεφ στο Μπουζιβάλ. Η τύχη του γίνεται, έτσι αβέβαιη: Αν το γκρεμίσουν; Και ναι μεν ο Τουργκένιεφ, Ρώσος ως τα μύχια της ψυχής του, μόνον φιλοξενήθηκε -όπως τονίζεται- από τη Γαλλία, αυτό όμως δεν είναι λόγος για ν' αδιαφορήσουν οι Γάλλοι. Γίνεται λοιπόν τώρα έκκληση στη σοβιετική πρεσβεία του Παρισιού, ν' αγοράσει το σπίτι, να το διασώσει ως προσκύνημα, που είναι και σήμερα. Στους συμπατριώτες του Τουργκένιεφ -τονίζεται- περιέ...

Ο ελληνισμός μου και οι Έλληνες

Νέα Θέσις (1991)
Συνολικά Βιβλία 421
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου