Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η "Εργογραφία" του Κ. Θ. Δημαρά, την οποία μας κληροδότησε ο Φίλιππος Ηλιού, αριθμεί πάνω από 2.000 επιφυλλίδες στον ημερήσιο αθηναϊκό Τύπο. Από τις στήλες της "Πρωίας" και της "Πολιτείας" στην αρχή (1931-1932) και ιδίως αργότερα του "Ελευθέρου Βήματος" (1936-1944) και του "Βήματος" (1945-1991), ο Δημαράς παρεμβαίνει σταθερά στον δημόσιο πνευματικό διάλογο. Με όχημα την εφημερίδα, αποσκοπεί να διαπλάσει, πέρα από το συνάφι των ειδικών, το ευρύτερο καλλιεργημένο κοινό. Με την επιλογή των 301 κειμένων του Κ. Θ. Δημαρά που συγκεντρώνονται στα "Σύμμικτα Δ΄", κατατίθεται ένα σημ...

Η "Εργογραφία" του Κ. Θ. Δημαρά, την οποία μας κληροδότησε ο Φίλιππος Ηλιού, αριθμεί πάνω από 2.000 επιφυλλίδες στον ημερήσιο αθηναϊκό Τύπο. Από τις στήλες της "Πρωίας" και της "Πολιτείας" στην αρχή (1931-1932) και ιδίως αργότερα του "Ελευθέρου Βήματος" (1936-1944) και του "Βήματος" (1945-1991), ο Δημαράς παρεμβαίνει σταθερά στον δημόσιο πνευματικό διάλογο. Με όχημα την εφημερίδα, αποσκοπεί να διαπλάσει, πέρα από το συνάφι των ειδικών, το ευρύτερο καλλιεργημένο κοινό. Με την επιλογή των 301 κειμένων του Κ. Θ. Δημαρά που συγκεντρώνονται στα "Σύμμικτα Δ΄", κατατίθεται ένα σημ...

Τα δοκίμια αυτού του τόμου αναφέρονται, όπως τα προσδιορίζει και ο υπότιτλος, σε μορφώματα ποιητικά εμπειριών και ιδεών της εποχής μας. Και μορφώματα -τα ζούμε όλοι οι χειριστές του λόγου- είναι και έτσι πρέπει να νοούνται τα έργα της γραπτής λογοτεχνίας. Ιδιαίτερα της ποίησης στην οποία η μεταφορά ανοικειώνει και μορφοποιεί την εμπειρία του κειμένου, καθιστώντας τη μορφή του ως ταυτότητα του τίτλου και των περιεχομένων του ποιήματος. [...] (από την εισαγωγή του συγγραφέα)

Η πρώτη επαφή μου με τον "Φύλακα των κοπαδιών" του Φερνάντο Πεσσόα υπήρξε αποκαλυπτική. Όπως και με άλλους μεγάλους και αγαπημένους, αισθάνθηκα ότι πρέπει να του πιστώσω κι άλλο χρόνο. Έτσι προέκυψε η δεύτερη επικοινωνία μου με αυτόν τον ύμνο στη Φύση, την άνοιξη του 2009. Αυτή η δεύτερη ανάγνωση αποδείχτηκε συγκλονιστική και γόνιμη, και έτσι γεννήθηκε αυτή η συνομιλία σαν κραυγή αγωνίας για όλα εκείνα που, επαναπροσδιορίζοντας το μέτρο της ζωής μας, οφείλουμε να κάνουμε, έστω και στο και πέντε, χωρίς καμία άλλη αργοπορία για τον πλανήτη που μας φιλοξενεί, βλέποντας τούς εα...

Τα περισσότερα από τα δοκιμιακά κείμενα που ακολουθούν έχουν δημοσιευθεί στο περιοδικό Ευθύνη. Με τα κείμενα αυτά έγινε προσπάθεια να ερευνηθεί το βάθος των ιδεών και των πραγμάτων, βέβαια, όσο αυτό είναι δυνατό και κατορθωτό. Ακόμη, έγινε προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί η ουσία των λέξεων και η πρωταρχική τους σημασία, ώστε να αποφεύγονται μακρηγορίες και επαναλήψεις, που είναι και βαρετές και παραπλανητικές. Διον. Κωτίδης

"Φαίνεται", γράφει η Ελένη Λαδιά, "πως υπάρχει μια αστρική τροχιά όπου είναι γραμμένοι οι διαφορετικοί δρόμοι και σκοποί μας". Όταν πολλές τροχιές συγκλίνουν, δημιουργείται μια κοινότητα αναγνωστών που αναζητούν νόημα. Κι αυτό το νόημα λίγοι συγγραφείς είναι σε θέση να το προσφέρουν. Η μεγάλου εύρους συγγραφέας Ελένη Λαδιά μάς το παρέχει αφειδώς, καθώς καταδύεται σε αρχαίους και σύγχρονους κόσμους με περισσή άνεση. Στα σύντομα κείμενα του βιβλίου, η συγγραφέας ανοίγει νέες και απάτητες διόδους προς τη γλώσσα, τα συγγραφικά παρασκήνια, τον μύθο και τη φιλοσοφική αναζήτηση...

"Χαμογελάστε, παρακαλώ!" συνιστούσε ο παλιός φωτογράφος με τα μαύρα επιμανίκια σε οικογένειες, φαντάρους, νιόπαντρους και τυχάρπαστους μορφονιούς που ήθελαν να δουν τη φάτσα τους απέναντι, τυπωμένη στο χαρτί. Το γέλιο είναι τζάμπα, δεν στοιχίζει τίποτα, όταν μάλιστα παραμένει άφωνο, είναι απλό τρυκ των χειλιών. Τόσο εύκολα χαρίζεται, όπως τα μάτια που σκαρδαμύσσουν ή το βηχάκι που έρχεται και φεύγει ασυνόδευτο. Ουδείς φωτογράφος βέβαια ή πορτραιτίστας θα είχε την ιδέα να παραλλάξει την παράκλησή του επί τα χείρω· δεν θα μπορούσε να πει "Βάλτε για λίγο τα κλάματα!", "Λιποθυμ...

Το δοκίμιο αυτό αποτελεί μέρος του β' τόμου των πεζών του Οδυσσέα Ελύτη, που με τίτλο "Εν λευκώ", κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος.

[...] Τα κείμενα του συνιστούν υποδείγματα γλώσσας υψηλής ευκρίνειας και βαθύτατου υπαρκτικού στοχασμού, τα ποιήματά του εκκινούν από συνειδητοποιημένες εμβιώσεις και τα δοκίμια του από μια κριτική, ανοιχτή, δημοκρατική αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχει εγείρει σε μια ώριμη, άγρυπνη ύπαρξη, στην ύπαρξη σύμπασα του Κυριάκου Πλησή, ο δύσκολος, σκυθρωπός και συχνά τραγικός εικοστός Αιώνας. Ιδίως στους Έλληνες του ελλαδικού χώρου, είτε στην Ελλάδα, είτε στην μαρτυρική Κύπρο. Συναγμένα τα στοχαστικά κριτικά αυτά κείμενα που πρωτοδημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Ευθύνη" -όπως...

Κανένα αίμα συγγενικό, καμία αιωρούμενη τιμωρία, καμία μυθοπλασία φανατικών ενδεδυμένη το ιλαρό ιμάτιο μιας θρησκείας που μου επιβλήθηκε και κανένας δεσμός με την τελετουργία της φυλής μου δεν με κράτησε στις σπηλιές σας, ταπεινό και ευγνώμονα. Τα έσκισα τα κουρέλια που με ντύσατε. Τις έκαψα τις γραφές που με διδάξατε. Σας απαρνήθηκα. Λίγες ουλές απ' την κατήχησή σας έχουν απομείνει μέσα μου να μου θυμίζουν τους δεσμοφύλακες της ψυχής μου.

Τα μήλα των εσπερίδων Τα δοκίμια αυτής της συλλογής αποτελούν Τομές στη συνείδηση της εποχής μας. Τα θέματα έχουν επίκεντρο τη μέριμνα για πνευματικές προοπτικές, που η διάνοιξή τους επιφέρει οδύνη στον άνθρωπο. Στο άνυσμα του τραγικού χρόνου, το κρίσιμο ερώτημα του Ρίλκε "Πότε, λοιπόν, υπάρχω;", παραμένει πάντοτε επίκαιρο και μπορεί να μετασχηματισθεί ως εξής: "Πως να ζήσω αυθεντικά την ύπαρξή μου; Τι να κάμω για να φανώ άξιος αυτής της έκτακτης και μοναδικής παρουσίας μου στον κόσμο τούτο; Πως να είμαι στη ζωή μου πιο αληθινός;". Περί του τραγικού Ο άνθρωπος έρ...

Πιστεύω ακράδαντα σ' αυτό που λέγεται, ότι ο αναγνώστης είναι δημιουργός. Ότι τελικά ένα κείμενο δεν είναι παρά μια πρόφαση για να δράσει η φαντασία του αναγνώστη, δίνοντας κι αυτή απ' την πλευρά της σάρκα και περίγραμμα σε πρόσωπα και καταστάσεις, πλουτίζοντας τον συγγραφέα και τις ιδέες του. Έτσι το έργο του προεκτείνεται μέσα στον προβληματισμένο αναγνώστη ανανεωμένο (αλλά όχι προδομένο) από την προσθήκη της ευαισθησίας του. Η αναζήτηση του ίδιου του εαυτού του μέσα στις γραμμές που χάραξε κάποιος άλλος, περικλείει μια μαγεία και μια διαλεκτική. Από το ζευγάρωμα αναγνώστ...

Στην δικτατορία της εικονικής συνθήκης, η μέγιστη επίπτωση είναι η απώλεια των κριτηρίων. Δεν θα μπορούσε να συμβεί αλλιώς, εφ' όσον ο εικονικός μηδενισμός υποκαθιστά το νόημα. Η ιδιωτεία και η περιγραφή της δίκην μονοδρόμου - αφού οι ιδεολογίες αποδείχθησαν ανεπαρκείς - μαραζώνει το τοπίο, συγχέοντας με έξαλλη συστηματικότητα την τέχνη την πραγματική με την διαφημιστική παρωδία, την μεταμοντέρνα ελευθεριότητα με την ελευθερία. Όμως το φως είναι άλλο πράγμα από την τηλεοπτική υποβολή. Η επίδειξη, δηλαδή η κεντρική πηγή της τηλεοπτικής συμπεριφοράς, φτερώνει τον ψηλωμένο νου...

Το βιβλίο αυτό το οφείλω κατά μεγάλο μέρος στον Μάριο Πλωρίτη. Σ' ένα εξαίρετο άρθρο του ("Το Βήμα" 20/9/95), το πλέον συγκροτημένο κείμενο σε μορφή και έκταση δοκιμίου, που έχει κατά τη γνώμη μου γραφεί πάνω σε ανάλογο θέμα: "Θάλασσα - μοίρα των Ελλήνων (Μικρό τάμα στην υγρή Ελεούσα)". Εκεί, αναφέρεται η φράση του Κολόμβου: "Ο Θεός πρώτα έφτιαξε την αγάπη και μετά τα μακρινά ταξίδια". Έτσι μπήκε μέσα μου η μικρή φλόγα, που φούντωσε σε ώρες κρισιμότατες στο Ωνάσειο, όπου ζητούσα να μ' αξιώσει ο Θεός σ' ένα μακρυνό θαλασσινό ταξίδι, αν έβγαινα γερός απ' εκεί. Πρόσφατα έγινε...