Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ρέκβιεμ για ένα λαό που στενάζει κάτω από το ζυγό του δυνάστη. Ρέκβιεμ, ένας ύμνος στον άνθρωπο, που μέσα στη δίνη της ιστορίας επιμένει να αντιστέκεται και να νικάει. Ρέκβιεμ, ένα ποίημα σ' εκείνους που κατέβαλαν το τίμημα της ελευθερίας, της αξιοπρέπειας, της ελπίδας. Ρέκβιεμ, μια μεταγραφή άφατων συναισθημάτων. Ρέκβιεμ, η μυστική συνταγή του νόστου. Ρέκβιεμ, ο καθοδηγητικός ρόλος της μνήμης στη ζωή των ανθρώπων και των κοινωνιών. Ρέκβιεμ, η κραυγή των θυμάτων, η συγχώρεση των θυμάτων, η σιωπή μετά τον διάλογο με την τρέλα των θυτών.

Μια συλλογή ποιημάτων του μεγάλου των ρωσικών γραμμάτων, μεταπλασμένων με ευφυή τρόπο στη γλώσσα μας από τον Γιώργο Κεντρωτή. Ερωτικός, πολιτικός, καυστικός και διαρκώς επίκαιρος, ο Μαγιακόφσκη συνεπαίρνει τον αναγνώστη, χαρίζοντάς του στιγμές ευφορίας και στοχασμού.

[...] Η ποίηση του Ταρκόφσκι αντλεί εν μέρει την καταγωγή της από τους ρώσους Συμβολιστές. Η ανυποταξία του ενάντια στη ρηχότητα της καθημερινότητας, καθώς και η άρνηση του να ενταχθεί σε κάποια από τις Σχολές, τον φέρνουν κοντά στη Μαρίνα Τσβετάγιεβα. Για τον Ταρκόφσκι ο ποιητής είναι ένας μύστης, ένας προφήτης με την έννοια ότι όχι μόνο λέει την αλήθεια, αλλά και προβλέπει το μέλλον. «Στην ποίηση», γράφει, «υπάρχει κάτι εκπληκτικό, γιατί κάθε φορά δημιουργείται μια ισχυρή ποιητική πραγματικότητα που επηρεάζει τον κόσμο μας. Η ποίηση είναι μια επικίνδυνη ενασχόληση. Το τί...

Τυπικά, η "Αισθηματική ιστορία", που μόλις τελείωσε, είναι μετάφραση· και άλλες "Αισθηματικές ιστορίες" ίσως να είναι μεταφράσεις· όμως το διακύβευμα, και σ' αυτές τις περιπτώσεις, δεν (θα) είναι καθ' εαυτήν η μετάφραση, αλλά, ολοφάνερα πια, ομολογημένα, η "μεταστροφή" ("η εκτροπή-και-η-εκ-νέου-οικειοποίηση", θα λέγαμε ακριβέστερα και πιο άκομψα), του δεδομένου ποιητικού υλικού (της συντελεσμένης μετάφρασης)· ή, απλούστερα, η πλήρης ανάκτηση της αξίας χρήσης του: εδώ πρέπει να μετατοπιστεί εφεξής η έμφαση, για να μη χαθεί το παιγνίδι που παίζουμε ήδη μεταφράζοντας-ή-γράφοντ...

"Μάλιστα, καθώς δεν είν' ευχαριστημένος να διαβάζει στις τυπωμένες μεταφράσεις, άπιστες ή από άμετρη ελευθερία ή από πιστότητα δουλική, παρακαλεί να μεταφράζουν κατά γράμμα ποιητάδες και φιλοσόφους, που αυτός ύστερα σχεδόν τους ξαναφτειάνει, για να τους έχει δικούς του." (Niccolo Tommaseo, "ll seconto esilio")

[...] Ειδικά για την έκδοση μετέφρασα τα 30 ποιήματα του πρώτου μέρους -εκτός της "Αναγέννησης", αρ. 1, που είναι κι αυτή παλαιότερη μετάφραση. Δεν ανθολογώ τον Πούσκιν, ελπίζω όμως με την επιλογή που έχω κάνει να δοθούν κάποιες ευκαιρίες στον αναγνώστη να επικοινωνήσει με μερικές χαρακτηριστικές στιγμές από την ποίηση και τη ζωή του. Για το σκοπό αυτό, αντί μιας κάπως εμπεριστατωμένης φιλολογικής ξενάγησης, προτίμησα να συνοδεύσω τα ποιήματα με μερικά ιστορικά και ερμηνευτικά σχόλια. (από τον πρόλογο του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου)

Τη ρωσική ποίηση του εικοστού αιώνα δεν μπορείς να τη δεις ξέχωρα ούτε από τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία της χώρας αλλά και τις τύχες των ποιητών της, ούτε από τις πολιτικές και κοινωνικές ανατροπές που αυτά προκάλεσαν. Η παρούσα ανθολογία, μια πρωτότυπη δίγλωσση έκδοση, επιδιώκει να φέρει τους Έλληνες αναγνώστες σε επαφή με το έργο των αντιπροσωπευτικότερων εκπροσώπων της ρωσικής ποίησης του προηγούμενου αιώνα, προσφέροντας μια πλήρη εικόνα των ιστορικών και πολιτικών συνθηκών και των λογοτεχνικών ζυμώσεων μέσα στις οποίες οι ποιητές αυτοί δημιούργησαν. Σε...

Κάποτε ο Μπρόντσκι έθεσε στον εαυτό του το παρακάτω ερώτημα: "Τι το αξιοσημείωτο έχουν τα Χριστούγεννα;" Η απάντηση που έδωσε ο ίδιος ήταν η εξής: "Είναι το ότι μετράμε μέσα από τα Χριστούγεννα τη ζωή μας, ότι μετράμε την ύπαρξή μας μέσα από τη συνείδηση ενός ατόμου, ενός ιδιαίτερου ατόμου". Από την πρώτη στιγμή που άρχισε να εκδίδει τα ποιήματά του, ο Μπρόντσκι άρχισε να γράφει ποιήματα για τα Χριστούγεννα, λέγοντας ότι του άρεσε "το γεγονός ότι τα πάντα συγκεντρώνονταν σε ένα μέρος, στη σκηνή δηλαδή της σπηλιάς". Το αποτέλεσμα αυτής της χριστουγεννιάτικης "εμμονής" του ε...

Η μοναξιά. Ο δρόμος. Ο ποιητής. Πλάνητας, ανέστιος, πρόσφυγας, κοσμοπολίτης. Εβραίος στην καταγωγή, γεννήθηκε Ρώσος, πέθανε Αμερικανός. Αμφισβήτηση. Ανυπακοή. Ανατροπή. Ευαισθησία. Τρυφερότητα. Ευγένεια. Από τη φυλακή στο βραβείο Νόμπελ. Ο Ιωσήφ Μπρόντσκι ανταμώνει τον μεγάλο Αλεξανδρινό σ' εκείνο το σταυροδρόμι όπου η ποίηση συναντά τον εαυτό της και την αιωνιότητα.

"Βρέστε μου έστω κι έναν μεγάλο Ευρωπαίο ποιητή που να ανταποκρίνεται στα ανθρώπινα ιδανικά μας με τόση πληρότητα και με τέτοιο τρόπο, όσο αυτός ο αντιπρόσωπος της ποίησής μας: ο Πούσκιν. Γι' αυτό χαρακτηρίζουμε τον Πούσκιν σαν τον μεγαλύτερο εθνικό μας ποιητή. Αν τον ονομάζουμε εθνικό είναι γιατί αντιπροσωπεύει την πληρέστερη έκφραση των τάσεων, των ενστίκτων και των αναγκών της ρωσικής ψυχής, σε μια δοσμένη περίοδο της ιστορίας μας. Στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία υπάρχουν καλλιτεχνικές μεγαλοφυΐες πρώτου μεγέθους, οι Σαίξπηρ, οι Θερβάντες, οι σίλλερ. Αλλά δείχτε μου κι ένα μο...

"Τη σκέψη σας, / που ονειροπολεί σε πλαδαρό μυαλό / σαν κοιλαράς λακές σε λιγδιασμένο καναπέ / θα την τρίβω πάνω σ' ένα κομμάτι της καρδιάς μου / ματωμένο / χλευάζοντας ως να χορτάσω, αγροίκος και φαρμακερός. (Απόσπασμα από το ποίημα "Σύννεφο με παντελόνια" )

Πότε άρχισαν να μεταφράζονται τα ποιήματα, με ποια κριτήρια έγινε η εκλογή τους, γιατί αποσπασματικότητα, γιατί αυτή η έκδοση. Είναι υποθέτω ερωτήματα που θα γεννηθούν στον αναγνώστη. Οι πρώτες μεταφράσεις και οι απόπειρες μεταφράσεων έγιναν στα Γιούρα. Και λέω απόπειρες, γιατί εκεί ο Άρης μόνος του, προσπαθεί να μάθει γερμανικά και ισπανικά. Ως προς τα κριτήρια θα αναφέρω το μότο της ποιητικής ανθολογίας του Ελυάρ που σίγουρα θα χρησιμοποιούσε ο Άρης, αν κατάφερνε να συμπληρώσει ό,τι άρχισε: "Η καλύτερη εκλογή ποιημάτων είναι εκείνη που διαλέγεις για τον εαυτό σου". [...