Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το ποίημα γράφτηκε, σε μια οκταετία, γύρω στο 1830. Ο Μπελίνσκι, κορυφαίος ρώσος διανοούμενος του 19ου αιώνα, γράφει σε κάποιο κριτικό του σημείωμα: "Τα μέσα μας δεν φτάνουν για να κάνουμε μια δίκαιη κρίση σ' ένα έργο σαν αυτό". Το μέγεθος του ποιήματος το κατατάσσει στα έπη. Ο έρωτας του Ευγένιου, της Τατιάνας, του Βλαδίμηρου, της Όλγας, δεν είναι τίποτα μπροστά στον έρωτα του Πούσκιν για τη Ρωσία, το λαό της, τις αξίες αυτού του λαού, τη γλώσσα του. Ο Πούσκιν "παντρεύει" μια ερωτική ιστορία μ' ένα ταξίδι στην απέραντη χώρα του. Δεν παύει να εξυμνεί τη Ρωσία κρίνει όμως...

Για την πένα σου είμαι η σελίδα. Τα δέχομαι όλα. Είμαι λευκό φύλλο. Είμαι ο φύλακας των αγαθών σου, που θα τα προσέξει και θα σου τα παραδώσει επαυξημένα. Εγώ είμαι ο αγρός, το μαύρο χώμα. Εσύ είσαι η βροχή μου, η αχτίδα μου. Εσύ είσαι ο ιδιοκτήτης και κύριός μου κι εγώ - η μαύρη γη και το λευκό χαρτί.

Και οι πέντε ποιητές των πολιτικών ποιημάτων που συμπεριλαμβάνονται σε αυτή τη συλλογή έχουν κάτι να πουν εναντίον του καθεστώτος της εποχής τους. Τα τρία πρώτα στηλιτεύουν σκληρά το τσαρικό καθεστώς που στήριζε τους δυνατούς. Ο Ραγέφσκι εντάχθηκε στο κίνημα των ανώτερων αξιωματικών -των Δεκεμβριστών όπως ονομάστηκαν, επειδή εξεγέρθηκαν μήνα Δεκέμβρη- οι οποίοι είχαν βασικό αίτημα να δοθεί σύνταγμα στον λαό. Ο Πούσκιν δίνει κουράγιο στους Δεκεμβριστές, ο Νεκράσοφ διευκρινίζει στον νεαρό Βάνια ότι δεν έφτιαξε ο λόρδος Κλέιμιχελ τις σιδηροδρομικές γραμμές, όπως ισχυρίζεται...

Ένα συγκλονιστικό κείµενο, στο οποίο η Ναντιέζντα (το όνοµά της σηµαίνει ελπίδα) αφηγείται τα τελευταία χρόνια της ζωής της µε τον σύζυγό της, τον σπουδαίο ρώσο ποιητή Όσιπ Μαντελστάµ, ζωντανεύοντας µέσα από την άµεση αφήγησή της τη παράνοια στην οποία εγκλωβίστηκε η λογοτεχνική ιντελιγκέντσια της Ρωσίας στα χρόνια του σταλινισµού. Η έκδοση συνοδεύεται από βιογραφικά όλων των συγγραφέων που αναφέρονται στο κείµενο, πληροφορίες για τα λογοτεχνικά ρεύµατα της εποχής καθώς και δύο ποιήµατα του Μαντελστάµ µεταφρασµένα στα ελληνικά.

Στις σελίδες αυτού του βιβλίου ξετυλίγεται ένα συγκλονιστικό χρονικό. Η Ναντιέζντα, η σύζυγος του Όσιπ Μαντελστάμ, ενός από τους μεγαλύτερους ρώσους ποιητές του 20ού αιώνα, καταγράφει τις αναμνήσεις της από τα τέσσερα τελευταία χρόνια της ζωής του στη σταλινική Σοβιετική Ένωση - ξεκινά με την πρώτη του σύλληψη το 1934 και τελειώνει με τον θάνατό του το 1938, την αποκαλούμενη περίοδο του Μεγάλου Τρόμου. Το επικό αυτό κείμενο συνιστά μια από τις σημαντικότερες καταθέσεις για την αξία της λογοτεχνίας και της πνευματικής ελευθερίας που γράφτηκαν ποτέ, αλλά πρωτίστως είναι μια ι...

Έγραψε ο αείμνηστος Δημήτρης Μαρωνίτης "Συνεχίζω το πασχαλινό Μονοτονικό που προνοούσε για την επόμενη αποφράδα μέρα. Αφορμή ένα βιβλίο-ντοκουμέντο της εποχής εκείνης που αποφάσισα να το υπενθυμίσω παραλλάσσοντας τον δάνειο τίτλο του: Ο φόβος της ελευθερίας της περασμένης Κυριακής έγινε σήμερα Ο φόβος του χρόνου - γιατί και πώς ελπίζω να φανεί στη συνέχεια. Προς υποστήριξη της παραλλαγής, αντιγράφω ένα λίγο-πολύ ομόθεμο ποίημα της αξεπέραστης Άννας Αχμάτοβα. Μεταφρασμένο άψογα από τον Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη, μαζί με άλλα δεκατέσσερα της συλλογής "Ανθίζει η αγριοτριανταφυ...

Η Ρωσία του Ντοστογιέφσκι. Το φεγγάρι μισοκρυμμένο στο καμπαναριό. Γεμίζουν οι ταβέρνες, πετούν οι άμαξες, πενταώροφα θηρία ξεφυτρώνουν στην Γκαρόχοβαγια, κοντά στη Ζνάμενιγια, στο Σμόλνι. Παντού σχολές χορού, οι επιγραφές των αργυραμοιβών και δίπλα: Ενριέτ, Μπαζίλ, Αντρέ κι εξαίσια φέρετρα: Σουμίλοβ ο πρεσβύτερος. Εξάλλου η πόλη λίγο έχει αλλάξει. Όχι μονάχα εγώ, μα και άλλοι το πρόσεξαν πως γίνεται κάποιες φορές να μοιάζει παλιά λιθογραφία, όχι πρώτης τάξεως, μα ολότελα ευπρεπή, θα 'λεγα, της δεκαετίας του εβδομήντα. Τον χειμώνα ιδιαίτερα, πριν την αυγή ή μ...

Πετρούπολη, χειμώνας του 1917-18, νύχτα. Η πόλη είναι βυθισμένη στην δίνη των αιματηρών συγκρούσεων μεταξύ των Μπολσεβίκων και των "Μπουρζουάδων". Σ’ αυτήν την ατμόσφαιρα εγκληματικότητας, εξαχρείωσης, πείνας, καχυποψίας και τρομοκρατίας - κι ενώ μαίνεται η χειρότερη χιονοθύελλα, μια ομάδα δώδεκα κομμουνιστών πολιτοφυλάκων περιπολεί στους έρημους δρόμους, συναντώντας πρόσωπα χαρακτηριστικά των τάξεων που συνέθεταν την προεπαναστατική κοινωνία.... Αν ο Μαγιακόβσκη θεωρείται "ο ποιητής" της Ρωσικής Επανάστασης, το "Δώδεκα" του Αλέξανδρου Μπλοκ θεωρείται "το ποίημά" της...

Πρόκειται για τον ποιητικό κύκλο "Δοκιμασία" που έγραψε η ποιήτρια στα κελιά της μυστικής αστυνομίας του Στάλιν, όμως και άλλα ποιήματα αντιπροσωπευτικά του δημιουργικού της έργου.

Πότε άρχισαν να μεταφράζονται τα ποιήματα, με ποια κριτήρια έγινε η εκλογή τους, γιατί αποσπασματικότητα, γιατί αυτή η έκδοση. Είναι υποθέτω ερωτήματα που θα γεννηθούν στον αναγνώστη. Οι πρώτες μεταφράσεις και οι απόπειρες μεταφράσεων έγιναν στα Γιούρα. Και λέω απόπειρες, γιατί εκεί ο Άρης μόνος του, προσπαθεί να μάθει γερμανικά και ισπανικά. Ως προς τα κριτήρια θα αναφέρω το μότο της ποιητικής ανθολογίας του Ελυάρ που σίγουρα θα χρησιμοποιούσε ο Άρης, αν κατάφερνε να συμπληρώσει ό,τι άρχισε: "Η καλύτερη εκλογή ποιημάτων είναι εκείνη που διαλέγεις για τον εαυτό σου". [...

Ένα από τα σημαντικότερα ποιήματα της ρωσικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα, ο "Δαίμονας" της Μιχαήλ Λέρμοντοφ, αποτέλεσε και αποτελεί σημείο σύγκρισης για τους συγχρόνους του αλλά και μεταγενέστερους ποιητές. Εμπνευσμένο από την εξωτική ομορφιά του Καυκάσου, του εμβληματικού αυτού βουνού από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας, το μακροσκελές αυτό έργο περιγράφει τη μάχη του Καλού με το Κακό, τον έρωτα, τη μοναξιά και την απώλεια. Συνεχιστής και διάδοχος του Αλεξάντρ Πούσκιν, ο Μιχαήλ Λέρμοντοφ με το έργο του εμπλούτισε τη ρωσική λογοτεχνία και βοήθησε την ποίηση της π...

Το ξέρω - δεν είν' οι ήρωες που κάνουν να ξεχειλίσει η λάβα της επανάστασης. Το παραμύθι των ηρώων διανοουμενίστικη είναι λόξα! Μα ποιος θα βαστάξει...

Είναι αδύνατον να μπερδέψεις τη Μαρίνα Τσβετάγιεβα με οποιονδήποτε άλλο Ρώσο ποιητή. Η ποίησή της είναι αμέσως αναγνωρίσιμη λόγω του ανεπανάληπτου ρυθμού της, της μουσικότητας της, του μοναδικού της τονισμού. Αυτό το «δαχτυλικό αποτύπωμά» της έγινε αντιληπτό από τα πρώτα κιόλας ποιήματα στα χρόνια της νιότης, αυτή η ιδιόμορφη μεταχείριση του στίχου, η τάση για μια αφοριστική ακρίβεια και πληρότητα. Παρά τον ρομαντισμό της η νεαρή Τσβετάγιεβα ποτέ δεν υπέκυψε στον πειρασμό εκείνου του άνευρου, πολύσημου, παρακμιακού λογοτεχνικού είδους που ήταν της μόδας εκείνη την εποχή...

Η Ρωσία του 19ου αιώνα είναι ένα καζάνι που βράζει. Αναφύονται κάθε είδους λαϊκές και αστικές επαναστατικές οργανώσεις: Ναρόντνικοι, Πετρασεφσκικοί, Δεκεμβριστές κι αργότερα Εσέροι δεξιοί και αριστεροί, Mηδενιστές ή Nιχιλιστές, Aναρχικοί, Kομμουνιστές. Πολλές από αυτές τις οργανώσεις ασκούν τρομοκρατία, ενώ άλλες είναι θεωρητικές. Ο Γκόρκι μέσα σε αυτό το πνεύμα, μας προσφέρει δύο άσματα, όπως τα ονομάζει, που οραματίζονται την επανάσταση, το ένα μάλιστα από αυτά, το "Άσμα για το πουλί της καταιγίδας" θα γίνει το σήμα κατατεθέν του και θα διδάσκεται συστηματικά στα σχολε...

Το νόημα είναι δευτερεύουσας σημασίας διότι το περιεχόμενο υποβοηθά τη μορφή και όχι η μορφή το περιεχόμενο, όπως συνήθως συμβαίνει. Το ποίημα λειτουργεί σαν ξόρκι, βίαια, βιαστικά, μουσικά. Πρέπει να διαβάζεται όπως πίνεται η βότκα. Με μια ανάσα. Μονορούφι.

Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι η σύγχρονη ρωσική ποίηση γράφτηκε στο μεγαλύτερο μέρος της με το αίμα των ποιητών της. Οι περισσότεροι είχαν τραγικό τέλος: Ο Πούσκιν και ο Λερμοντώφ σκοτώνονται σε μονομαχίες, ο πρώτος σε ηλικία 37 ετών, ο δεύτερος 27 ετών. Ο Μπάλμοντ κάνει απόπειρα αυτοκτονίας στα 22 του χρόνια, ο Γκόρκι αποπειράται να κάνει το ίδιο όταν ήταν 20 ετών, αλλά η απόπειρα αποτυγχάνει. Ο Μπλοκ πεθαίνει στα 41 του. Ο Γκουμιλιώφ -πρώτος σύζηγος της Αχμάτοβα- φυλακίζεται σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και τουφεκίζεται. Ο Κλούεβ πεθαίνει στο τρένο πηγαίνοντας στη Σιβη...

Ανθολογούνται οι: Ροστισλάβ Αμέλιν, Πάβελ Αρσένιεφ, Σεργκέι Γκέιτσενκο, Άννα Ζολοταρέβα, Κιρίλ Κορτσάγκιν, Αλεξέι Κουντρικόφ, Εντουάρτ Λουκογιάνοφ, Ντενίς Μπεζνόσοφ, Βλαντίμιρ Μπελιάεφ, Γκαλίνα Ρίμπου, Ιβάν Σοκολόφ, Ευγενία Σούσλοβα.