Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ό,τι εδώ νοείται ως "ιστορική αίσθηση" ("der historische Sinn") έχει ως κεντρικό σημείο αναφοράς τη λογοτεχνία και τους μελετητές της. Τα επιμέρους κείμενα που συγκροτούν το παρόν βιβλίο δεν πραγματεύονται τις μορφές βίωσης της "ιστορικής αίσθησης" στο έργο λογοτεχνών, αλλά τους τρόπους κατανόησης αυτού του βιώματος από όσους το έχουν αναγάγει σε αυτοτελές γνωστικό αντικείμενο των νεοελληνικών σπουδών. Έτσι, το αρχικό ερώτημα είναι αν η "ιστορική αίσθηση" προκύπτει ως "έκτη αίσθηση" των ασχολούμενων με την τέχνη του γραπτού λόγου και με τις συναφείς θεωρητικές αντιλήψεις γι...

Το ανά χείρας "Τρίπτυχο" φιλοδοξεί να παρουσιάσει τη σκέψη του Ορτέγκα υ Γκασσέτ γύρω από θέματα λογοτεχνίας και Τέχνης. Πρόκειται για κεφάλαιο σημαντικότατο στην οικονομία του όλου στοχαστικού έργου του, αφού ο Ισπανός φιλόσοφος υπήρξε όχι μόνον και, αλλά κυρίως ένας τεχνίτης του λόγου. Η ενασχόλησή του με την Αισθητική πλησιάζει τόσο τον "κορμό" της -τη φιλοσοφική αισθητική αυτήν καθ' εαυτήν- όσο και τα "παρακλάδια" αυτού, π.χ. τη θεωρία και την κριτική της λογοτεχνίας, των εικαστικών τεχνών και του θεάτρου, τη θεωρία της μεταφράσεως, την "τέχνη του ζην", τη φιλοσοφία...

Λίγους μήνες αφότου διαβάσουμε ένα βιβλίο, δεν θυμόμαστε σχεδόν τίποτε γύρω από αυτό -ίσως ούτε καν τον τίτλο. Εκείνο που θυμόμαστε για καιρό κατόπιν, είναι αν περάσαμε καλά διαβάζοντάς το. Στην ουσία, όποτε προτρέπουμε κάποιον να αγοράσει ένα βιβλίο που διαβάσαμε, υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι εμείς χαρήκαμε τη συντροφιά του, για όσο διάστημα κράτησε -και νιώσαμε μια μικρή απώλεια όταν η ανάγνωσή του ολοκληρώθηκε. Το απολαύσαμε. Με μπούσουλα την απόλαυση, χωρίς προκρούστειες προκαταλήψεις, ο Πέτρος Τατσόπουλος κολυμπάει στο ανοιχτό πέλαγος της ανάγνωσης, ανάμεσα σε κ...

...ουδέποτε νοεί άνευ φαντάσματος η ψυχή, έλεγε ο Αριστοτέλης. Τα φαντάσματα του Σταγειρίτη, προπαντός όπως τα στοχάστηκαν ξανά ο Αβερρόης κι οι άλλοι Άραβες κι Εβραίοι φιλόσοφοι του Μεσαίωνα, δεν είναι αυθαίρετες μυθικές κατασκευές ούτε απλώς οι εικόνες από την αισθητηριακή επαφή με την υλική πραγματικότητα. Χωρίς τη φαντασία και τα φαντάσματά της είναι αδύνατο να αναδειχθεί αυτό το δυναμικό, οι ίδιες οι δυνατότητες από την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τον κόσμο μέσω της εργασίας, τον κοινωνικό "μεταβολισμό " του, κατά την έκφραση του Μαρξ. Ένα φάντασμα πλανιέται χιλιά...

Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια απόπειρα χαρτογράφησης του περίπλοκου και διαρκώς εξελισσόμενου λογοτεχνικού είδους του διηγήματος. Μετά από μία σύντομη εισαγωγή σχετικά με ζητήματα ορολογίας, σύγχρονων θεωριών και ιστορικού υποβάθρου, εξετάζονται κριτικά τριάντα διηγήματα-σταθμοί στην σύγχρονη ιστορία της λογοτεχνίας από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι τα τέλη του 20ού. Ο στόχος είναι να καλυφθούν τόσο ορισμένα πασίγνωστα κλασικά διηγήματα όσο και ορισμένα λιγότερο γνωστά στο Ελληνικό - και όχι μόνο - αναγνωστικό κοινό. Μέσα από αυτή την σύντομη αλλά περιεκτική κριτική προσέγ...

Στη "Συνάντηση", άλλο ένα δοκίμιο γραμμένο σαν συναρπαστικό μυθιστόρημα, ο Κούντερα χτίζει το δικό του Πάνθεον, όπου συναντιούνται, όπως σημειώνει, οι σκέψεις του και οι αναμνήσεις του, τα παλιά υπαρξιακά και αισθητικά θέματά του και οι παλιοί του έρωτες, ο Ραμπελαί, ο Γιάνατσεκ, ο Φελλίνι, ο Μαλαπάρτε... Μερικοί από τους σύντομους σταθμούς της περιδιάβασης του Κούντερα στην καλλιτεχνική, πνευματική και πολιτική διαδρομή της Ευρώπης του 20ού αιώνα: - Ο μοντερνισμός του Φράνσις Μπέικον και του Σάμουελ Μπέκετ κόντρα στον μοντερνισμό τον οποίο ρίχνει στην αγορά το μάρκετ...

Με αφορμή τη μετάφραση του έργου του Μπράμ Στόουκερ, "Dracoula", που εκπόνησε ο Παπαδιαμάντης με τίτλο"Ο Πύργος του Δράκουλα", επιχειρείται μια περιήγηση στην ιστορία αυτού του ιδιότυπου λογοτεχνικού είδους που ονομάζεται "βαμπιρικό" -και που πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα- και επίσης μια προσέγγιση στη μεταφραστική δραστηριότητα του Παπαδιαμάντη και στους τρόπους με τους οποίους ο ίδιος επεξεργαζόταν, -μέσω της γλώσσας του και της παράδοσης του, τέτοια κείμενα. Ως προς την πρώτη περιήγηση, τη "βαμπιρική", αφ' ενός παρουσιάζεται η εξέλιξη αυτής της παράδοσης,...

Δεν θέλει πολύ να σε παρασύρει το κύμα, η δίνη της γοητείας του αστυνομικού διηγήματος. Στην αρχή κρατούσα σημειώσεις από τα αστυνομικά που διάβαζα. Μετά άρχισα να συσχετίζω τις σημειώσεις μου με τις βιβλιοκρισίες των ειδικών. Αργότερα συνδύασα το περιεχόμενο των αστυνομικών με τις βασικές αρχές της εγκληματολογίας-ανακριτικής. Και τέλος -το χειρότερο- έγραψα και ένα οιονεί... αστυνομικό διήγημα ("Naturae debitun reddiderunt", στα "Οικοεγκλήματα", Κέδρος 2008, σ. 291-336). Επειδή όμως είμαι κατά κύριο επάγγελμα εγκληματολόγος αποφάσισα να παρασυρθώ (για τελευταία φορά;)...

Εισαγωγή || Α'. Διαδρομές ενός ηρωικού συμβόλου: Ο Κανάρης του Victor Hugo και η ελληνική ποίηση του 19ου αιώνα || Β'. 'Ενας ρομαντικός ερυθρόδερμος, ή η ραγκαβική ανάπλαση μιας ινδιάνικης παράδοσης || Γ'. Η μεταφραστική μέριμνα ενός εθνικού λαογράφου: Ο Νικόλαος Πολίτης και η ξένη λογοτεχνία || Παραρτήματα: 1. Α. Ρ. Ραγκαβή, "Ο Γοργός Ιέραξ" || 2. William Hepworth Dixon, New America (απόσπασμα) || 3. William Hepworth Dixon, "Η Νέα Αμερική" (απόσπασμα) || 4. Επιστολές Carl Seelig, Νικόλαου Γ. Πολίτη, Γρηγόριου Ξενόπουλου, Κωνσταντίνου Χατζόπουλου || Επιλογή βιβλιογραφίας ||...

"Ο τίτλος αυτού του βιβλίου δεν αφορά τα περιεχόμενά του αλλά την εργασία που προϋποθέτει η συγγραφή του. Είναι, κατά κάποιον τρόπο, μια έμμεση απάντηση σ' εκείνη την τάξη των αναγνωστών που θεωρούν ότι η ερευνά και η επιστημονική ενασχόληση με τα λογοτεχνικά κείμενα δεν αποτελεί σοβαρή δουλειά αλλά ένα ευχάριστο, ιδιωτικό "παιχνίδι". [...] Οι άγρυπνοι εργάτες και εργάτριες της γραμματολογικής έρευνας, αυτή την άλλη μεριά της σιωπής των λογοτεχνικών έργων και της ιστορίας τους προσπαθούν να αφουγκραστούν, έχοντας πλήρη επίγνωση, όπως και οι συγγραφείς στις ερμηνείες τους γι...

Ρεσιτάλ επινοητικότητας δίνει ο Δημήτρης Καλοκύρης στα κείμενα που συνθέτουν την "Ποικίλη Ιστορία", και που αποτελούν πραγματικά την Ιστορία, δηλαδή τις μεταμορφώσεις μιας ατελείωτης ποικιλίας προσώπων, γεγονότων και βιβλίων, φανταστικών και μη, που περιπλέκονται στο διηνεκές. Το έργο αυτό είναι ένα καλειδοσκόπιο μέσα στο οποίο το Σύμπαν αλλοιώνεται διαρκώς και μετατρέπεται σε μυθολογία που διατηρεί πειστικά το ύφος της πραγματικότητας. Μέθοδος (και στόχος) αυτής της αλλοίωσης είναι η παρωδία. Θερμοκρασία της η κομψότητα. Αποτέλεσμα η ευφορία που νιώθει ένα παιδί ξεφυλλίζον...

"O Χάμμετ υπήρξε ένας συγγραφέας του '20, της περιόδου της οικονομικής κρίσης. Η αμερικανική κοινωνία έχει μετατραπεί η ίδια σ' έναν τεράστιο συλλογικό μύθο. Ο ιδιωτικός αστυνομικός, γράφοντας για τους ντετέκτιβ, γίνεται συγγραφέας και φτάνει σε μια αφήγηση σύνθετη, δημιουργώντας μια πρωτότυπη μυθολογία για έναν κατεξοχήν αμερικανικό επαγγελματικό θεσμό, που αποκτά διαστάσεις κοινωνικού συμβόλου, μυθοποιημένος διπλά και τριπλά μέσα από την υπερβολή που αγγίζει τον παραλογισμό, μέσα από ένα σύστημα αλλεπάλληλων κατόπτρων όπου το τέλος και η αρχή έχουν πλέον χαθεί. [...] [.....