Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο παρών τόμος περιέχει λογοτεχνικές κριτικές και δοκίμια του Δημοσθένη Κούρτοβικ που καλύπτουν την περίοδο 2002 - 2013. Τα δοκίμια είναι συγκεντρωμένα σε ξεχωριστή ενότητα: θέλησε ο συγγραφέας να διευκολύνει όσους αναγνώστες ενδιαφέρονται για τη λειτουργία της λογοτεχνίας και τον διάλογό της με τον κόσμο ή με άλλα πολιτισμικά φαινόμενα, αλλά όχι απαραίτητα για καθένα από τα βιβλία. Από τις κριτικές επέλεξε όσες αναφέρονται στην ελληνική πεζογραφία και από τα δοκίμια όσα συζητούν λογοτεχνικά φαινόμενα και επιδίωξε, γενικά, μιαν ισορροπία ανάμεσα στη λογοτεχνική αξία των βιβλ...

Ο Νόμος, ο Έκνομος και ο Χρόνος οφείλουν την ύπαρξή τους στην ανυπακοή της Έυας. Η πάλη ανάμεσα στις δύο κοσμικές δυνάμεις για την κατάκτηση του ανθρώπου οδήγησε κάποτε στην εφεύρεση του συμβολαίου. Έκτοτε, το συμβόλαιο, που ήρθε να αντικαταστήσει την υπόσχεση και το "λόγω τιμής", έμελλε να καθορίσει τις σχέσεις εξουσίας μεταξύ ανθρώπων και κοινωνίας. Στη λογοτεχνία, όπως και στην ιστορία, η ποιητική του συμβολαίου δομήθηκε πάνω στη διαλεκτική εξουσίας /υποταγής /αντίστασης: Δημιουργός και Σατανάς, Έυα και Αδάμ, Πορτιέρης και Ιδιοκτήτης, Αφηγητής και Αναγνώστρια, δόκτωρ Φάο...

"Το βιβλίο του Καντάβα για τον Μπένγιαμιν και τη φωτογραφία είναι εμβριθές, εξαιρετικά ευφυές, προσεκτικά αρμολογημένο και υποβλητικό, ένας από τους πιο οξυδερκείς στοχασμούς που συνάντησα εδώ και αρκετό καιρό. Παρότι αναφέρεται σαφώς στη φωτογραφία, επιλαμβάνεται επίσης της υπόσχεσης και των ορίων της οπτικής απεικόνισης, της σχέσης της με τη μνήμη, με το πένθος και την απώλεια. Μία συναρπαστική και ιδιαιτέρως απαιτητική εργασία, γραμμένη από έναν από τους καλύτερους ακαδημαϊκούς κριτικούς". (Judith Butler) "Η εργασία του Καντάβα θα αναγνωρισθεί ως μία από τις σημαντι...

Στο βιβλίο "Παρακείμενα" (Κέδρος, 1983) περιλαμβάνονται κριτικά, δοκιμιακά και άλλα, ποικίλα κείμενα, δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά κατά τα έτη 1962-1983. Στα "Αποκείμενα" (Νεφέλη, 2000) η δημοσίευση αναλόγων κειμένων καλύπτει την περίοδο 1984-2000. Τα κείμενα, τέλος, στα ανά χείρας "Υποκείμενα" δημοσιεύθηκαν από το 2000 μέχρι και το 2013 -και, επομένως, η συνολική συγκομιδή και των τριών βιβλίων περιλαμβάνει έργα 51 ετών.

Οι συνεντεύξεις, τα δοκίμια και τα άρθρα που συμπεριλαμβάνονται στο παρόν βιβλίο καλύπτουν τα πρώτα είκοσι πέντε χρόνια της συγγραφικής σταδιοδρομίας του Φίλιπ Ροθ, αποκαλύπτοντας πόσο τον απασχολεί "η σχέση ανάμεσα στον γραπτό και τον άγραφο κόσμο". Ο Ροθ μιλάει εδώ για τον εαυτό του και το έργο του, ανασκευάζοντας παρερμηνείες και απαντώντας στις επικρίσεις των ομοθρήσκων του. Παράλληλα, γράφει για μερικούς Ανατολικοευρωπαίους συγγραφείς που ανέκαθεν υπερασπιζόταν, όπως και για το μπέιζμπολ, την πολιτική, το αμερικανικό μυθιστόρημα και τους Αμερικανοεβραίους. Η εξαιρετικά...

Τι καλύτερο να ζητήσει κάποιος λάτρης του είδους από μια προσέγγιση στο αστυνομικό μυθιστόρημα που την επιχειρεί κάποιος που το γνωρίζει από τα μέσα. Η Π. Ντ. Τζέιμς δεν διστάζει να εκφράσει τις απόψεις της:«Είναι πασιφανές ότι εκδότες και αναγνώστες εξακολουθούν να αναζητούν μυθιστορήματα μυστηρίου τα οποία να προσφέρουν την αναμενόμενη ικανοποίηση μιας πλοκής που πείθει, αλλά τα οποία να μπορούν δικαίως να τα απολαμβάνουν ως σοβαρά μυθιστορήματα». Και ακόμα:«Η ποικιλία και η ποιότητα των αστυνομικών μυθιστορημάτων που παράγονται σήμερα, τόσο από καθιερωμένους συγγραφείς ό...

Οι σύγχρονες τάσεις της Μυθοκριτικής δεν αντιμετωπίζουν τον λογοτεχνικό μύθο μόνο ως προς τη συγγραφική διαδικασία "πρόσληψης της Αρχαιότητας", αλλά εξετάζουν την πολυεπίπεδη ενδοκειμενική παρουσία του ως μίτο της Αριάδνης για την περιπλάνηση από λογοτεχνικό είδος σε λογοτεχνικό είδος και ως καθοριστικό παράγοντα για μια νέα ανάγνωση του λογοτεχνικού έργου, που φωτίζει κρυφές πτυχές του και επηρεάζει την αναγνωστική διαδικασία προς την αξιολόγηση μιας καίριας ετερότητας, μιας γόνιμης δυσαρμονίας "παλαιού"-"νέου". Η παρούσα μελέτη καταγράφει την πρόοδο που σημείωσε στο ζ...

[...]. Το έργο αυτό έρχεται να καλύψει στον χώρο της ελληνόγλωσσης βιβλιογραφίας ένα πραγματικό κενό. Και, μάλλον, ο πλέον αρμόδιος να γεφυρώσει τα "διεστώτα" (που όμως αποδεικνύεται ότι έχουν τόσα κοινά σημεία!), δηλαδή τη θετική σκέψη και πράξη με τη θεωρητική και ποιητική αναζήτηση, αποδεικνύεται ο ίδιος ο συγγραφέας,[...]. Βαθιά εντύπωση αφήνει στον προσεκτικό αναγνώστη η χρήση εκτεταμένης και πλούσιας βιβλιογραφίας. Θεωρητικές και εφαρμοσμένες μελέτες, σπάνιες και, "εν πολλοίς", άγνωστες ποιητικές συλλογές, "μαθηματικά μυθιστορήματα" και διηγήματα, γνωστά έργα (Γκαί...

Η τρέλα απασχολεί τη λογοτεχνία από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Στην Ψυχιατρική και την Ψυχολογία χρησιμοποιούνται όροι όπως ψυχική νόσος, ψυχασθένεια, ψύχωση και άλλες. Ωστόσο το θέατρο, η πεζογραφία, η ποίηση και η λαϊκή παράδοση αναφέρονταν σχεδόν πάντοτε στον τρελό, ο οποίος εκτός από τον ψυχικά ασθενή μπορεί να είναι ο ιδιότροπος, ο μονομανής, ο ανόητος ή ο ριψοκίνδυνος. Στο παρόν βιβλίο ο συγγραφέας ανατρέχει σε μείζονα και ελάσσονα έργα της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας που έχουν ως αντικείμενο την τρέλα και τις ποικίλες εκδηλώσεις της. Από...

"Το δοκίμιο "Τι είναι μια ανθρωπιστική κριτική;" είναι η εναρκτήρια ομιλία του Έιμπραμς στο συμπόσιο με τίτλο The Emperor Redressed: Critiquing Critical Theory (Ο αυτοκράτορας ντυμένος ξανά: Κριτική της κριτικής θεωρίας), που έγινε το 1992 στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα. Στο συμπόσιο έλαβαν μέρος διακεκριμένοι κριτικοί της λογοτεχνίας, φιλόσοφοι και μελετητές, όπως ο Τζων Σέαρλ, ο Ιχάμπ Χασάν, ο Ντέβιντ Λέμαν, ο Ρίτσαρντ Λέβιν κ.ά. Θέμα (και προφανής στόχος) του συμποσίου ήταν ο "ενδελεχής έλεγχος" των μεταστρουκτουραλιστικών, ριζοσπαστικών θεωριών, μεταξύ των οποίων εξέχουσ...

Ο συντάκτης αυτού εδώ του κειμένου προσπάθησε να απαντήσει υπό μορφή "δείγματος" σε μια σειρά αυθαίρετα ερωτήματα: Μήπως το "εντός" της Λατινικής Αμερικής που αποδίδει ο Εδουάρδο Γκαλεάνο έχει παρόμοια "εντός" σε άλλους τόπους; Μήπως ο Εδουάρδο Γκαλεάνο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει και άλλους τόπους προς "επέκταση", ας πούμε, του έργου του; Τα λεγόμενα, λοιπόν, του Γκαλεάνο στάθηκαν μια αφορμή· ο συντάκτης τα έβαλε στη δική του σειρά, τα συνέδεσε με άλλα γραπτά, με άλλες αφηγήσεις και βιβλιογραφίες, δηλαδή με τις δικές του "μνήμες" και άλλων· τις μνήμες αυτές τις τοποθέτησ...

Μαθηματική εξίσωση, μουσική παρτιτούρα, εικαστικός καμβάς, ποιητικό εργαλείο, όπλο αντίστασης, μέσο κοινωνικοποίησης, πεδίο φεμινιστικής διερεύνησης, αφετηρία στοχασμού, το πλέξιμο δεν είναι απλώς μια μοναχική δραστηριότητα, μια τεχνική αναδημιουργίας. Πίσω από τη χειροτεχνία λανθάνει ένας ολόκληρος πολιτισμός. Η Κατερίνα Σχινά, επίμονη πλέκτρια παιδιόθεν, αποτυπώνει τα πολλά πρόσωπα του πλεκτού ανατρέχοντας στην ποίηση και την πεζογραφία, την ανθρωπολογία, τις κοινωνικές επιστήμες, τις εικαστικές τέχνες, τα μαθηματικά και τα κινήματα αμφισβήτησης. Συγχρόνως γράφει την πλεκ...

Στη μονογραφία προσεγγίζεται το κείμενο που έμεινε γνωστό ως "Ανώνυμος του 1789", αλλά ο πραγματικός του τίτλος είναι "Αληθής Ιστορία". Παρόλες τις ως τώρα προσπάθειες των ερευνητών να εντοπιστεί το ιστορικό πρόσωπο που κρύβεται πίσω από την ανωνυμία, ο συγγραφέας μένει ακόμα άγνωστος, αν και πολλοί είναι οι λόγιοι που κατά καιρούς προτάθηκαν ως συγγραφείς του. Η παρούσα προσέγγιση, ωστόσο, δεν είναι ακραιφνώς ή βασικά ιστορική, αν και ως μεθοδολογικό εργαλείο η ιστορική προοπτική πάντα υπάρχει δίπλα στη θεωρία και τη συγκριτολογία, οι οποίες αποτελούν τους δύο βασικούς μεθ...

Μια εικόνα μπορεί να λέει όσα λένε χίλιες λέξεις, αλλά χίλιες λέξεις μπορούν να πουν πράγματα που δεν λέει ποτέ καμία εικόνα. Με αυτό το σκεπτικό ο Ανταίος Χρυσοστομίδης προτείνει έναν δεύτερο τόμο με τις συνεντεύξεις που πήρε -μόνος ή με τη Μικέλα Χαρτουλάρη- από άλλους 30+1 διάσημους συγγραφείς απ’ όλο τον κόσμο, πηγαίνοντας πολύ πέρα από την τηλεοπτική εικόνα της ομώνυμης δημοφιλούς εκπομπής. "Οι Κεραίες της εποχής μου" δίνουν όχι μόνο ένα χορταστικό πανόραμα της διεθνούς λογοτεχνικής σκηνής αλλά και την πολύ προσωπική ματιά ενός ανθρώπου που εξακολουθεί να πιστεύει ότι...

Μια εικόνα μπορεί να λέει όσα λένε χίλιες λέξεις, αλλά χίλιες λέξεις μπορούν να πουν πράγματα που δεν λέει ποτέ καμία εικόνα. Με αυτό το σκεπτικό ο Ανταίος Χρυσοστομίδης προτείνει έναν δεύτερο τόμο με τις συνεντεύξεις που πήρε -μόνος ή με τη Μικέλα Χαρτουλάρη- από άλλους 30+1 διάσημους συγγραφείς απ’ όλο τον κόσμο, πηγαίνοντας πολύ πέρα από την τηλεοπτική εικόνα της ομώνυμης δημοφιλούς εκπομπής. "Οι Κεραίες της εποχής μου" δίνουν όχι μόνο ένα χορταστικό πανόραμα της διεθνούς λογοτεχνικής σκηνής αλλά και την πολύ προσωπική ματιά ενός ανθρώπου που εξακολουθεί να πιστεύει ότι...

Περιλαμβάνονται κείμενα προσεγγίσεων για τους: Εμμ. Ροΐδη, Β. Σερζ, Κ. Καρυωτάκη, Β. Λεοντάρη, Τζ. Βέρτοφ, Κ. Εμμανουήλ, Ν. Καββαδία, Τ. Σινόπουλο, Γ. Πάνου, Μ. Λαμπρίδη, Ν. Αλευρά, Κ. Π. Καβάφη, Ηλ. Λάγιο, Μ. Ψελλό, Ν. Κάλας, Ν. Ζαχαριάδη, Τ. Πίντσον, υποδ. Μάρκος. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να βλέπει κανείς την τέχνη και τον κόσμο. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι να ασκεί κανείς την τέχνη, καθώς και τη σχέση του με τον κόσμο. Οι ίδιες σκέψεις αν διαταχθούν διαφορετικά δεν σχηματίζουν ένα νέο είδος λόγου, όμως οι ίδιες λέξεις αν διαταχθούν διαφορετικά σχηματίζουν τελείως άλλες σκ...

Θεωρούμενος ως ένας από τους κορυφαίους ποιητές του 20ού αιώνα, ο Τόμας Στερνς Έλιοτ είναι αναμφισβήτητα και ο σημαντικότερος λογοτεχνικός κριτικός. Οι απόψεις του για τη λογοτεχνία και τη λογοτεχνική κριτική αποτέλεσαν τη βάση της αγγλοσαξονικής Νέας Κριτικής και διαμόρφωσαν καθοριστικά, και διεθνώς, τη μοντερνιστική προσέγγιση της λογοτεχνίας. Η βασική θέση του Έλιοτ περιέχεται στην πεποίθησή του ότι η λογοτεχνική κριτική θα πρέπει να συμπληρώνεται από μιαν ηθική και οντολογική οπτική. Επιμένοντας, εις πείσμα των εστέτ, ότι η μεγάλη ποίηση δεν θα έπρεπε να αξιολογείται μό...

Μοναδική φιλοδοξία του λεξικού αυτού είναι να βοηθήσει όσο είναι δυνατόν τους μαθητές της μέσης παιδείας, τους φοιτητές της φιλολογίας, καθώς και όλους εκείνους που διδάσκουν φιλολογία ή ασχολούνται με τη μελέτη λογοτεχνικών και φιλολογικών θεμάτων, για να κατανοήσουν πληρέστερα τους ευχρηστότερους όρους της λογοτεχνικής κριτικής και της φιλολογίας. Είναι αυτονόητο ότι καμιά σοβαρή σπουδή ή αξιολόγηση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οποιονδήποτε γνωστικό τομέα αν προηγουμένως δεν έχει διευκρινιστεί η σχετική ορολογία: "αρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψις". Η προϋπόθεσ...

Τα κείμενα που συγκεντρώνονται σε αυτόν τον τόμο μπορεί θεματικά να απλώνονται σε πολλά πεδία, στην πραγματικότητα όμως δεν αφήνουν ποτέ από τη ματιά τους το άθλημα της γραφής με τη διπλή του όψη: ως υποκείμενο και ως αντικείμενο της διαδικασίας. Ο αναγνώστης μπορεί να ακολουθήσει από την αρχή έως το τέλος τη διαδρομή (ενθαρρύνεται ως προς τούτο) ή να επιβιβαστεί σε κάποιον από τους ενδιάμεσους σταθμούς, ανάλογα με τις προτιμήσεις του: γλώσσα, πεζογραφία, ποίηση, κριτική, θεωρία λογοτεχνίας. Αλλά και σε κάθε σταθμό μπορεί να σχεδιάσει τη δική του πορεία. Στη διάθεσή του...