Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

H μελέτη προσεγγίζει τις μετα-γραφές των πεζογραφημάτων του Παπαδιαμάντη με προορισμό τη θεατρική σκηνή, την κινηματογραφική αίθουσα και τους τηλεοπτικούς δέκτες. Παρά τη συστηματική τεκμηρίωση όλων των θεατρικών, κινηματογραφικών και τηλεοπτικών θεαμάτων, βασικός μας στόχος υπήρξε να συνδεθεί το έργο του Παπαδιαμάντη με τις ανανεωτικές τάσεις και κατευθύνσεις που καθόρισαν άλλα πεδία της ελληνικής καλλιτεχνικής ζωής. Συγκεκριμένα, ο Παπαδιαμάντης αναδεικνύεται στον αντιπροσωπευτικότερο συγγραφέα προκειμένου να μελετηθεί ένα χαρακτηριστικό ρεύμα της σύγχρονης ελληνικής σκην...

Η ψυχολογική ανάλυση ενός λογοτεχνικού κειμένου είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο και πολυσύνθετο θέμα, καθώς αποβλέπει σε μια πολύπλευρη διαφώτισή του. Ένα τέτοιο εγχείρημα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον ψυχολόγο, με την έννοια ότι ο σχολιασμός του χαρακτήρα των κεντρικών προσώπων, που είναι φανταστικοί ήρωες, και η πλοκή του αναλυόμενου έργου στηρίζονται κυρίως στο θεωρητικό πλαίσιο των ψυχολογικών ερμηνειών, ιδιαίτερα δε στη βιογραφική προσέγγιση. Στον τόμο γίνεται μια πρωτότυπη προσπάθεια ψυχολογικής προσέγγισης των χαρακτήρων των ηρώων και των γεγονότων ζωής τους σύμφων...

Το βιβλίο του Θανάση Τζούλη, καθηγητή της ψυχολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, προσπαθεί να συζεύξει την ψυχανάλυση με την κριτική της λογοτεχνίας και της τέχνης γενικότερα, εφόσον η τέχνη, όπως ξέρουμε από την εποχή του Πλάτωνα απορρέει κυρίως από το ασυνείδητο του δημιουργού. Ο συγγραφέας συνδυάζει στο θεωρητικό μέρος τη μεθοδολογία της ψυχοκριτικής εργασίας με τη συγκεκριμένη ανάλυση του έργου των συγγραφέων χρησιμοποιώντας ψυχαναλυτικές εργασίες όπως είναι οι: "Ερωτική ενόρμηση και καλλιτεχνική δημιουργία", "Ερωτισμός και αποσπασματικότητα στο έργο του Σο...

Στο μικρό αυτό τόμο συγκεντρώνονται έντεκα άρθρα και μελετήματα, που γράφτηκαν με διαφορετικές αφορμές και παρουσιάστηκαν ή δημοσιεύτηκαν σε διαφορετικούς χώρους και έντυπα, που έχουν όμως, όλα, ένα κοινό κέντρο κι ένα κοινό στόχο: τη θεωρία της λογοτεχνίας και της επιστήμης της, της γραμματολογίας. Η σειρά της αναδημοσίευσής τους στον τόμο αυτό δεν ακολουθεί αναγκαστικά τη χρονολογική σειρά της πρώτης τους ανακοίνωσης ή δημοσίευσης. Εδώ προτιμήθηκε μια σειρά λιγότερο ή περισσότερο "συστηματική": από τα ειδικότερα στα συνθετότερα ζητήματα του αντικειμένου τους. [...] Περ...

Μια γοητευτική περιδιάβαση στο μυστηριώδη κόσμο της αρχαίας Εγγύς Ανατολής. Μια καταβύθιση σε γνωστά και άγνωστα λογοτεχνικά κείμενα που τέρπουν και μαγνητίζουν τη σκέψη. Ο αναγνώστης του βιβλίου αυτού θα έχει την ευκαιρία να συναναστραφεί για λίγο με την Ενχεντουάννα, την αρχαιότερη επώνυμη ποιήτρια του κόσμου, να απολαύσει τους στίχους του έπους του Γιλγαμές, να γευτεί το λεπτό αισθησιασμό της ερωτικής ποίησης των Αιγυπτίων, να οσφρανθεί το μεθυστικό άρωμα του Άσματος Ασμάτων. Θα δοκιμάσει τους λόγους σοφίας του Αιγύπτιου Πτα-χο-τέπ, του Εβραίου Παροιμιαστή, του Αραμαίου...

Το 1973, ο Haruki Murakami γράφει μια νουβέλλα για το φλίππερ. To 1982, o Jerzy Kosinski εκδίδει το Pinball και 8 χρόνια μετά, ο Peter Handke θα γράψει το Δοκίμιο για το τζουκ-μποξ. Ανάμεσά τους θα βρεθούν ο Μένης Κουμανταρέας, ο Νίκος Νικολαΐδης, ο Νίκος Δήμου, ο Ζαν Λυκ Γκοντάρ και τα "μηχανάκια του ’60". Ο Κώστας Θ. Καλφόπουλος μάς δίνει τη δική του εκδοχή για το φλίππερ: αυτόματο, τεχνικός πολιτισμός, design object και ποπ κουλτούρα μέσα από μια ιστορία για έναν νεανικό έρωτα, το παιγνίδι και τις αναμνήσεις του(ς).

"... Αυτό ήταν το θαύμα της ελληνικής παιδείας στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Τόνωσε την εθνική συνείδηση, με το να φανερώσει στους υποδούλους την προγονική λάμψη, και καλλιέργησε ανάμεσά τους φιλελεύθερες και προοδευτικές ιδέες, φέρνοντάς τους σε επαφή με το πνεύμα της Ευρώπης. Τους βοήθησε έτσι να ξεπεράσουν την ενστικτώδη μορφή ζωής, που τους είχε επιβάλει ο κατακτητής, και να προχωρήσουν στη σφαίρα του πνεύματος, που αποτελεί την ουσία του ελληνισμού. Ήδη το 1820, ο Βενιαμίν Λέσβιος έγραφε στα Προλεγόμενα στης "Μεταφυσικής" του: "Οι Έλληνες δεν υπόκειντο ούτε το πάλαι ού...

Η παρούσα μελέτη διερευνά τους τρόπους παρουσίασης της υστερίας στη λογοτεχνία τοποθετώντας στο επίκεντρό της την παραδειγματική ανάλυση κειμένων από τη γερμανική και την ελληνική λογοτεχνία του 19ου και 20ού αιώνα. Πρόκειται για έργα στα οποία η γυναικεία πρωταγωνιστική φιγούρα εμφανίζεται πάσχουσα με διάγνωση υστερίας. Κατά πόσο αυτό είναι νόσος ή σύμπτωμα υγείας -όπως συχνά έχει υποστηριχθεί- είναι το ερώτημα που τίθεται κάθε φορά. Επιχειρείται αρχικά μια συνοπτική παρουσίαση της ιστορίας της υστερίας στον ιατρικό λόγο από την αρχαιότητα ως τη σύγχρονη εποχή. Το κέντρ...

Στο βιβλίο "Παρακείμενα" (Κέδρος, 1983) περιλαμβάνονται κριτικά, δοκιμιακά και άλλα, ποικίλα κείμενα, δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά κατά τα έτη 1962-1983. Στα "Αποκείμενα" (Νεφέλη, 2000) η δημοσίευση αναλόγων κειμένων καλύπτει την περίοδο 1984-2000. Τα κείμενα, τέλος, στα ανά χείρας "Υποκείμενα" δημοσιεύθηκαν από το 2000 μέχρι και το 2013 -και, επομένως, η συνολική συγκομιδή και των τριών βιβλίων περιλαμβάνει έργα 51 ετών.

Το 1959 ο ποιητής Κώστας Κουλουφάκος καταθέτει ένα απολογητικό υπόμνημα ως απάντηση στη δίκη που έχει οργανώσει η ΕΔΑ κατά της συντακτικής επιτροπής της "Επιθεώρησης Τέχνης", με αφορμή τη δημοσίευση του σοβιετικού διηγήματος του Ντανιήλ Γκράνιν "Η Σιωπή". Το διήγημα έχει ενοχλήσει τα κομματικά στελέχη της ΕΔΑ, καθώς αμφισβητεί το αλάθητο των σοβιετικών επιστημόνων και τεχνοκρατών, έχοντας ως κεντρικό ήρωα έναν συμβιβασμένο άνθρωπο, που διαλέγει την ηρεμία του απ' την αλήθεια, αδικεί τους άλλους και αγνοεί το γενικότερο συμφέρον. Ως κατήγοροι στη δίκη εμφανίζονται σημαντικές...

Η περίπτωση Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη και Wendell Berry, τους οποίους συνδέει ευφυώς ο Παναγιώτης Θωμά, δηλώνει ευρηματικά τη σημασία της εν χρόνω αυτογνωσίας του τόπου, μέσα σε ένα φως που "μας τυφλώνει λιγότερο", αν έχουμε ονειρευτεί ορατά αντικείμενα», όπως το λέει ποιητικά ο Νοβάλις. Η διερεύνηση του πνευματικού γενετικού υλικού των δύο φυσιοκρατικώς θεολογούντων συγγραφέων και οι δημιουργικές προϋποθέσεις που θέτει υπό ποικίλες γωνίες στην ευαισθησία και την κρίση του αναγνώστη ο Παναγιώτης Θωμά, οδηγούν στο βασικό ζητούμενο: η συνάντηση αυτών των δύο να λειτουργήσει...

Ποια είναι τα μηνύματα της "Αποκάλυψης του Ιωάννη" στη δυτική λογοτεχνία του εικοστού αιώνα; Πώς διαβάζουν επτά Έλληνες ποιητές μια μπαλλάντα ενός Γερμανού ρομαντικού; Μπορεί να εκφράσει θρησκευτικότητα η ποίηση ενός αγνωστικιστή; Είναι προτιμότερο η θεία λειτουργία στην ελληνική εκκλησία να γίνεται στη σημερινή μας γλώσσα; Τι απεικονίζουν οι ελληνικές επανεγγραφές της "Έρημης χώρας" του Έλιοτ; Ποια είναι η εικόνα της Ελλάδας στα έργα των σημερινών Ευρωπαίων συγγραφέων; Μπορεί να γραφεί ένα μυθιστόρημα σε στίχο; Στις ερωτήσεις αυτές, και σε κάποιες άλλες, επιχειρούν να απ...

Πέντε συγγραφείς (οι Hemingway, Nabokov, Borges, Michaux και Kawabata) γεννημένοι στο γύρισμα του 19ου αιώνα στις πέντε άκρες του κόσμου. Προσπάθησα να σκιαγραφήσω κάποια σημεία των χρόνων της μαθητείας τους: τοπία, καταστάσεις των οποίων ο απόηχος θα συνέχιζε να ακούγεται μέχρι τις όψιμες σελίδες. Mετά, υπάρχουν τα έργα τους, που όλα τους συνθέτουν ένα μέρος του πολλαπλού λόγου (που οι ποικίλες, υποκειμενικές αναγνώσεις μας τον πολλαπλασιάζουν στο άπειρο) του 20ού αιώνα. Mετά, υπάρχει ο θάνατός τους. [...] H ιδέα των "Tοπίων καταγωγής" μου ήρθε εντελώς απροσδόκητα: σε ένα...

Τα τελευταία χρόνια, στα ελληνικά γράμματα, η λέξη "θεωρία" εμφανίζεται με κάποια συχνότητα· άλλοτε για να δηλώσει καινοφανείς τρόπους προσέγγισης και μελέτης του κειμένου και άλλοτε για να χαρακτηρίσει ένα σύνολο συμπεριφορών, απόψεων και ιδεών που θεωρούνται επικίνδυνες και οθνείες για την πνευματική ζωή. Ο Δημήτρης Δημηρούλης είναι από τους πρώτους που μίλησαν για θεωρητικά ζητήματα στην ελληνική κριτική και λογοτεχνία. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '80 επιχειρεί να συζητήσει προβλήματα και να θέσει ερωτήματα προσφεύγοντας στο θεωρητικό λόγο και ασκώντας αυστηρή κρ...

Το βιβλίο αυτό στρέφει την προσοχή του στην εφαρμογή της σύγχρονης θεωρίας της λογοτεχνίας. Αναλύει συστηματικά ένα φάσμα κειμένων, από το Χορτάτση ως το Σαχτούρη και υποδεικνύει νέους τρόπους ερμηνείας, που μπορούν να γενικευθούν. Ο τίτλος είναι δηλωτικός. "Το σημειωτικό τετράγωνο" υποδηλώνει ότι οι προσεγγίσεις προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τα νεότερα δεδομένα της σημειωτικής θεωρίας. Στόχος του είναι να δείξει πώς τα ζητήματα της αληθολογίας και η αλληλεπίδραση των ατομικών, κοινωνικών και οικονομικών κωδίκων προσφέρουν τα κατάλληλα εργαλεία, για να φωτιστεί η ιδεολογία τ...

O συγγραφέας που αναλαμβάνει να σχολιάσει βιβλία άλλων συγγραφέων είναι ευάλωτος στην ψυχαναγκαστική ανάγνωση -κανένας δεν βαριέται ευκολότερα ένα βιβλίο από έναν συγγραφέα- και στην προκατειλημμένη αποτίμηση. Δίχως την ανακουφιστική ακηδία του επαγγελματία κριτικού, ο συγγραφέας μπαίνει συχνά στον πειρασμό ν' αναδείξει ως υπέρτατο κριτήριο το προσωπικό του γούστο. Ο Πέτρος Τατσόπουλος δεν υποτιμά αυτούς τους κινδύνους. Γνωρίζει όμως επίσης ότι ο συγγραφέας, κάποιος που προέρχεται από την κουζίνα της γραφής, είναι ίσως και ο πλέον ενδεδειγμένος για να εντοπίσει τις δυσκολί...