Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο συλλογικό αυτό έργο εξετάζονται οι διάφορες πτυχές του Νατουραλισμού, ενός σημαντικού λογοτεχνικού ρεύματος, που με κύριο εκπρόσωπο τον Εμίλ Ζολά αναπτύχθηκε στη Γαλλία και διαδόθηκε γρήγορα σ' όλες τις λογοτεχνίες της Ευρώπης στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Οι μελέτες που περιλαμβάνονται, αναφέρονται στον Ζολά και το έργο του, στη μορφή που πήρε ο νατουραλισμός στις ξένες λογοτεχνίες, στη σχέση του ρεύματος αυτού με ομόλογα ρεύματα, όπως ο ρεαλισμός κι ο βερισμός, στην επίδραση που άσκησε σε άλλες τέχνες, όπως είναι το θέατρο, η ζωγραφική ή η μουσική. Κυρίως όμως εξετ...

"Τι ξέρουμε για το κείμενο; Τον τελευταίο καιρό, η θεωρία άρχισε να δίνει απάντηση. Μένει όμως ένα ερώτημα: τι απολαμβάνουμε από το κείμενο; Το ερώτημα τούτο οφείλουμε να το θέσουμε, έστω και μόνο για ένα λόγο τακτικής: οφείλουμε να καταξιώσουμε την απόλαυση του κειμένου, ενάντια στην αδιαφορία της επιστήμης και στον πουριτανισμό της ιδεολογικής ανάλυσης· οφείλουμε να καταξιώσουμε την απόλαυση του κειμένου ενάντια στην ταπείνωση της λογοτεχνίας σαν απλής ψυχαγωγίας. Πώς να θέσουμε το ερώτημα; Συμβαίνει, το χαρακτηριστικό της απόλαυσης να είναι πως δεν μπορεί να ειπωθεί. Χρε...

Το παρόν βιβλίο απαρτίζεται από τρία μέρη: προέχει η θεωρητική ανάλυση για τους όρους συγκρότησης του πεδίου της λογοτεχνίας, ιδίως της νεοελληνικής, αντιμετωπίζονται κριτικά δεκάδες απόπειρες μελέτης της και υποτυπώνονται νέες προτάσεις για την ερμηνευτική της κατανόηση. Ως προς τη μορφή του κειμένου, αυτή είναι πολυειδής, δηλαδή καταβάλλεται προσπάθεια να συνυπάρξουν οι κυριότερες εκδοχές του γραπτού λόγου, με δεσπόζουσα όμως και ενοποιό την αποδεικτική λειτουργία της θεωρητικής σκέψης. Τι ακριβώς υπονοούν οι "προστρίψεις"; Η λέξη κυκλοφορεί μέσα από τους πεζούς στίχου...

Το 1959 ο ποιητής Κώστας Κουλουφάκος καταθέτει ένα απολογητικό υπόμνημα ως απάντηση στη δίκη που έχει οργανώσει η ΕΔΑ κατά της συντακτικής επιτροπής της "Επιθεώρησης Τέχνης", με αφορμή τη δημοσίευση του σοβιετικού διηγήματος του Ντανιήλ Γκράνιν "Η Σιωπή". Το διήγημα έχει ενοχλήσει τα κομματικά στελέχη της ΕΔΑ, καθώς αμφισβητεί το αλάθητο των σοβιετικών επιστημόνων και τεχνοκρατών, έχοντας ως κεντρικό ήρωα έναν συμβιβασμένο άνθρωπο, που διαλέγει την ηρεμία του απ' την αλήθεια, αδικεί τους άλλους και αγνοεί το γενικότερο συμφέρον. Ως κατήγοροι στη δίκη εμφανίζονται σημαντικές...

Το κείμενο του διάσημου Τσέχου διανοητή Ρενέ Βέλλεκ, που παρουσιάζεται εδώ, έχει σαν κύριο στόχο του την πρόκληση που ο Άρθουρ Ο. Λοβτζόυ διατυπώνει στο βασικό του κείμενο: "Περί της διακρίσεως των ρομαντισμών" (1924). Συγκεκριμένα ο Λοβτζόυ αποφαίνεται πως "θα έπρεπε να μάθουμε να χρησιμοποιούμε τη λέξη "ρομαντισμός" στον πληθυντικό. Αυτό βέβαια αποτελεί ήδη την πρακτική των πλέον προσεκτικών και παρατηρητικών ιστορικών της λογοτεχνίας, στον βαθμό που αναγνωρίζουν ότι ο "ρομαντισμός" μιας χώρας πολύ λίγα κοινά σημεία έχει με εκείνον κάποιας άλλης, και ότι σε όλες τις περισ...

Περιεχόμενα: Βασιλική Κοντογιάννη, Προλογικό σημείωμα Χαρίκλεια Ιωαννίδου, Χαιρετισμός προέδρου Λουκία Δρούλια, Εισαγωγική ομιλία "Ένα δύσκολο εγχείρημα: η αυτοπαρουσίαση" Τύπος Γένους Θηλυκού - Ελένη Φουρναράκη, "Ένα πρώιμο γυναικείο δημοσιογραφικό εγχείρημα: η "Κυψέλη" της Ευφροσύνης Σαμαρτζίδου (Κωνσταντινούπολη, 1845)" - Κωστούλα Σκλαβενίτη, "Οι σουφραζέτες της πένας. Μια συζήτηση για τη γυναικεία ψήφο στο περιοδικό Ελλάς το 1912" - Σοφία Ντενίση, "Μια διερεύνηση της εικόνας της γυναικείας λογοτεχνικής και εικαστικής παρουσίας (1900-1940) με αφορμή ένα ερευν...

[...] Δημοσιευμένα την τελευταία εξαετία, στην πλειοψηφία τους στην εφημερία "Metro", αλλά και στην "Ελευθεροτυπία", την "Καθημερινή", το "Δίφωνο" ή αλλού, γραμμένα κάτω από το πιεστικό βάρος της ύλης που κλείνει και τον αυστηρά περιορισμένο αριθμό των λέξεων που απαιτούνται, προσπαθούν να βάλουν λίγο το κεφάλι τους έξω απ' το νερό, να μουρμουρίσουν απόψεις και λόγια που διαρκούν μια μόνο στιγμή ή αντέχουν στο χρόνο: Σα φωτογραφίες που αποδεικνύουν απλώς ότι μεγαλώσαμε. Κείμενα χρόνια. Ερείπια. Που σουλατσάρουν σε βιβλία, σε πρόσωπα, σε καλοκαίρια, σε γεγονότα της προσωπικ...

Τα 24 κείμενα που περιλαμβάνονται σ' αυτήν την ανθολογία είναι συνάμα αντιπροσωπευτικά και εξαιρετικά όσον αφορά το σύνολο της κριτικής του αστυνομικού μυθιστορήματος. Από τις ρήσεις των δεξιοτεχνών του παραδόξου και της λογοτεχνικής ιεροσυλίας, δηλαδή του Chesterton που ανοίγει τη συλλογή και του Borges που την κλείνει· από τις τυπολογικές αναλύσεις του Todorov και του Auden, που διαβεβαιώνει ότι είναι εθισμένος στο είδος, και τον Maugham που το προτιμά έναντι του αποκαλούμενου "σοβαρού" μυθιστορήματος, ως τον McLuhan και τον Wilson που φαίνεται ότι το απεχθάνονται· από τ...

Ο "Αδελφός του προηγουμένου" (Βραβείο Medicis για το δοκίμιο 2006) δεν είναι κλασικό δοκίμιο. Ο Ζαν-Μπερτράν Πονταλίς και εδώ, όπως στα "Παράθυρα", εμπιστεύεται περισσότερο την "ονειρευόμενη σκέψη" από ό,τι τον κυριαρχημένο λόγο. Ιστορίες με ζευγάρια αδελφών από μυθιστορήματα, βιογραφίες και διηγήσεις με πρωταρχική αναφορά τον Κάιν και τον Άβελ.Έριδες, άλυτες διαφορές και αδελφοκτόνες συγκρούσεις, μίση και πάθη διαπλέκονται με προσωπικές αναμνήσεις, αυτοβιογραφικά στοιχεία, στιγμές αυτοανάλυσης και στοχαστικές παρατηρήσεις. Όλα δοσμένα με απλότητα ύφους, αυθορμησία γραφής κ...

Η ψυχολογική ανάλυση ενός λογοτεχνικού κειμένου είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο και πολυσύνθετο θέμα, καθώς αποβλέπει σε μια πολύπλευρη διαφώτισή του. Ένα τέτοιο εγχείρημα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον ψυχολόγο, με την έννοια ότι ο σχολιασμός του χαρακτήρα των κεντρικών προσώπων, που είναι φανταστικοί ήρωες, και η πλοκή του αναλυόμενου έργου στηρίζονται κυρίως στο θεωρητικό πλαίσιο των ψυχολογικών ερμηνειών, ιδιαίτερα δε στη βιογραφική προσέγγιση. Στον τόμο γίνεται μια πρωτότυπη προσπάθεια ψυχολογικής προσέγγισης των χαρακτήρων των ηρώων και των γεγονότων ζωής τους σύμφων...

Το βιβλίο αυτό σηματοδοτεί μια προσπάθεια εστίασης στον μοντερνισμό μέσα από τη βιογράφηση τεσσάρων γιγάντων της ιστορίας του πνεύματος του 20ού αιώνα, οι οποίοι υπήρξαν επίσης -ο καθένας με τον δικό του τρόπο- πρωτοπόροι του μοντερνισμού. - Ο Έλιοτ, μοντερνιστής από τα πρώτα ποιήματά του, συνέλαβε πρώτος την "Ιδέα της Ενότητας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος". Πίστεψε στην κοινωνική χρησιμότητα της τέχνης, ενώ στα τελευταία του έργα οδηγήθηκε στον χριστιανισμό και στην αναζήτηση του νοήματος της ζωής μέσω μεταφυσικών αναζητήσεων. - Ο Μπόρχες υπήρξε αρχικά προσηλωμένος στην...

"Στην αρχή της λογοτεχνίας είναι ο μύθος και στο τέλος της πάλι ο μύθος". Μ' αυτήν τη φράση του Μπόρχες από την Παραβολή του Θερβάντες και του Δον Κιχώτη ως κατευθυντήρια αφετηρία, ο Ναούμ Θεοδοσιάδης αφηγείται την ιστορία των μαγισσών στην Ευρώπη του ύστερου Μεσαίωνα. Σαν φιλόπονος ιστοριοδίφης, ανατρέχει σε δυσεύρετα μεσαιωνικά κείμενα, που εμφανίζονται ενίοτε σε σύγχρονες δευτερογενείς πηγές ή μας είναι ξάφνου προσβάσιμα μέσω του Ίντερνετ. Αναζητεί εξακριβώσιμες πληροφορίες αναφορικά με τη δράση, τις μαγικές ικανότητες και τον βίαιο εκδιωγμό των μαγισσών από την Εκκλησ...

"O Χάμμετ υπήρξε ένας συγγραφέας του '20, της περιόδου της οικονομικής κρίσης. Η αμερικανική κοινωνία έχει μετατραπεί η ίδια σ' έναν τεράστιο συλλογικό μύθο. Ο ιδιωτικός αστυνομικός, γράφοντας για τους ντετέκτιβ, γίνεται συγγραφέας και φτάνει σε μια αφήγηση σύνθετη, δημιουργώντας μια πρωτότυπη μυθολογία για έναν κατεξοχήν αμερικανικό επαγγελματικό θεσμό, που αποκτά διαστάσεις κοινωνικού συμβόλου, μυθοποιημένος διπλά και τριπλά μέσα από την υπερβολή που αγγίζει τον παραλογισμό, μέσα από ένα σύστημα αλλεπάλληλων κατόπτρων όπου το τέλος και η αρχή έχουν πλέον χαθεί. [...] [.....

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Μ. Μανιαδάκη: "Γ. Γ. Αλισανδράτος: μια μαθητική μαρτυρία" - Γ. Παπακώστας: "Ρώμος Φιλύρας: από τον αφηγηματικό λόγο στην αυτοβιογραφία" - Σ. Ιλίνσκαγια: "Λ. Μαβίλης - Κ. Π. Καβάφης: σημεία σύγκλισης" - Ε. Γαραντούδης: "'Εσύ ξεκίνησες αποφασισμένος από την αρχή να γίνεις μεγάλος'. Αντιδικίες των μεταπολεμικών και μεταπολιτευτικών ποιητών με τους μείζονες ποιητές της γενιάς του '30" - Έ. Σταυροπούλου: "Η χαμηλή φωνή του Γιάννη Μπεράτη στον "Μαύρο φάκελο"" - Ε. Κοτζιά: "Τα "Πέτρινα λιοντάρια" της Ιουλίας Ιατρίδη" - Α. Καστρινάκη: "Παίζοντα...

"Ο τίτλος αυτού του βιβλίου δεν αφορά τα περιεχόμενά του αλλά την εργασία που προϋποθέτει η συγγραφή του. Είναι, κατά κάποιον τρόπο, μια έμμεση απάντηση σ' εκείνη την τάξη των αναγνωστών που θεωρούν ότι η ερευνά και η επιστημονική ενασχόληση με τα λογοτεχνικά κείμενα δεν αποτελεί σοβαρή δουλειά αλλά ένα ευχάριστο, ιδιωτικό "παιχνίδι". [...] Οι άγρυπνοι εργάτες και εργάτριες της γραμματολογικής έρευνας, αυτή την άλλη μεριά της σιωπής των λογοτεχνικών έργων και της ιστορίας τους προσπαθούν να αφουγκραστούν, έχοντας πλήρη επίγνωση, όπως και οι συγγραφείς στις ερμηνείες τους γι...

Ρεσιτάλ επινοητικότητας δίνει ο Δημήτρης Καλοκύρης στα κείμενα που συνθέτουν την "Ποικίλη Ιστορία", και που αποτελούν πραγματικά την Ιστορία, δηλαδή τις μεταμορφώσεις μιας ατελείωτης ποικιλίας προσώπων, γεγονότων και βιβλίων, φανταστικών και μη, που περιπλέκονται στο διηνεκές. Το έργο αυτό είναι ένα καλειδοσκόπιο μέσα στο οποίο το Σύμπαν αλλοιώνεται διαρκώς και μετατρέπεται σε μυθολογία που διατηρεί πειστικά το ύφος της πραγματικότητας. Μέθοδος (και στόχος) αυτής της αλλοίωσης είναι η παρωδία. Θερμοκρασία της η κομψότητα. Αποτέλεσμα η ευφορία που νιώθει ένα παιδί ξεφυλλίζον...

Δεν θέλει πολύ να σε παρασύρει το κύμα, η δίνη της γοητείας του αστυνομικού διηγήματος. Στην αρχή κρατούσα σημειώσεις από τα αστυνομικά που διάβαζα. Μετά άρχισα να συσχετίζω τις σημειώσεις μου με τις βιβλιοκρισίες των ειδικών. Αργότερα συνδύασα το περιεχόμενο των αστυνομικών με τις βασικές αρχές της εγκληματολογίας-ανακριτικής. Και τέλος -το χειρότερο- έγραψα και ένα οιονεί... αστυνομικό διήγημα ("Naturae debitun reddiderunt", στα "Οικοεγκλήματα", Κέδρος 2008, σ. 291-336). Επειδή όμως είμαι κατά κύριο επάγγελμα εγκληματολόγος αποφάσισα να παρασυρθώ (για τελευταία φορά;)...

Εισαγωγή || Α'. Διαδρομές ενός ηρωικού συμβόλου: Ο Κανάρης του Victor Hugo και η ελληνική ποίηση του 19ου αιώνα || Β'. 'Ενας ρομαντικός ερυθρόδερμος, ή η ραγκαβική ανάπλαση μιας ινδιάνικης παράδοσης || Γ'. Η μεταφραστική μέριμνα ενός εθνικού λαογράφου: Ο Νικόλαος Πολίτης και η ξένη λογοτεχνία || Παραρτήματα: 1. Α. Ρ. Ραγκαβή, "Ο Γοργός Ιέραξ" || 2. William Hepworth Dixon, New America (απόσπασμα) || 3. William Hepworth Dixon, "Η Νέα Αμερική" (απόσπασμα) || 4. Επιστολές Carl Seelig, Νικόλαου Γ. Πολίτη, Γρηγόριου Ξενόπουλου, Κωνσταντίνου Χατζόπουλου || Επιλογή βιβλιογραφίας ||...

Στη "Συνάντηση", άλλο ένα δοκίμιο γραμμένο σαν συναρπαστικό μυθιστόρημα, ο Κούντερα χτίζει το δικό του Πάνθεον, όπου συναντιούνται, όπως σημειώνει, οι σκέψεις του και οι αναμνήσεις του, τα παλιά υπαρξιακά και αισθητικά θέματά του και οι παλιοί του έρωτες, ο Ραμπελαί, ο Γιάνατσεκ, ο Φελλίνι, ο Μαλαπάρτε... Μερικοί από τους σύντομους σταθμούς της περιδιάβασης του Κούντερα στην καλλιτεχνική, πνευματική και πολιτική διαδρομή της Ευρώπης του 20ού αιώνα: - Ο μοντερνισμός του Φράνσις Μπέικον και του Σάμουελ Μπέκετ κόντρα στον μοντερνισμό τον οποίο ρίχνει στην αγορά το μάρκετ...

Με αφορμή τη μετάφραση του έργου του Μπράμ Στόουκερ, "Dracoula", που εκπόνησε ο Παπαδιαμάντης με τίτλο"Ο Πύργος του Δράκουλα", επιχειρείται μια περιήγηση στην ιστορία αυτού του ιδιότυπου λογοτεχνικού είδους που ονομάζεται "βαμπιρικό" -και που πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα- και επίσης μια προσέγγιση στη μεταφραστική δραστηριότητα του Παπαδιαμάντη και στους τρόπους με τους οποίους ο ίδιος επεξεργαζόταν, -μέσω της γλώσσας του και της παράδοσης του, τέτοια κείμενα. Ως προς την πρώτη περιήγηση, τη "βαμπιρική", αφ' ενός παρουσιάζεται η εξέλιξη αυτής της παράδοσης,...