Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρούσα μελέτη του Βούλγαρου ιστορικού Ιβάν Ίλτσεφ περιγράφει τους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς που δημιούργησαν τα βαλκανικά κράτη, από τη σύσταση τους έως-και το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, προκειμένου να επηρεάσουν την παγκόσμια κοινή γνώμη - και ιδιαίτερα την ευρωπαϊκή- για το δίκαιο των επιχειρημάτων και των αγώνων τους. Ο Ίλτσεφ χρησιμοποιεί ποικίλο αρχειακό υλικό και μια ογκώδη βιβλιογραφία, προκειμένου να ανασυνθέσει και να αναλύσει τους μηχανισμούς της προπαγανδιστικής τακτικής. Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς τους πακτωλούς χρημάτων που διέθεσαν...

Στο βιβλίο αυτό περιέχονται μελέτες για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων στις βαλκανικές χώρες και στην Ελλάδα. Συγγραφείς από πολλές βαλκανικές χώρες ερευνούν το Ολοκαύτωμα στην Κροατία, την Σερβία, τη Βουλγαρία, την Υπερδνειστερία και την Ελλάδα. Παράλληλα εξετάζονται η μνήμη του Ολοκαυτώματος στη σημερινή εποχή και τα προβλήματα ένταξης της γενοκτονίας στη συλλογική εθνική μνήμη των βαλκανικών χωρών.

Τα κρίσιμα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετώπισε η Ελλάδα στον Μεσοπόλεμο (1922-40), όπως η αστυφιλία των γεωργών, η κρίση της αστικής ηγεμονίας, οι συνέπειες της αστικής εγκατάστασης των προσφύγων και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, ο "υπερεπαγγελματισμός" και ο "παρασιτισμός" των ελληνικών πόλεων, διασταυρώθηκαν με νέα διανοητικά φαινόμενα, όπως η γεωπολιτική, η γεωοικονομία, ο νεομαλθουσιανισμός, ο ριζοσπαστικός αγροτισμός και ο "γεωργικός εθνικισμός". Ο κοινωνικός προβληματισμός του Μεσοπολέμου γονιμοποιήθηκε από τους γεωπόνους, μια αναδυόμενη νέα ελίτ ειδικών επιστη...

Ο Γάλλος συγγραφέας Τεοντόρ Μπλανκάρ έζησε στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ού αιώνα. Υπήρξε διακεκριμένος ελληνιστής και φιλέλληνας. Το έργο του "Ο οίκος των Μαυρογένη" εκδόθηκε το 1896. Αποτέλεσμα πολύχρονης και κοπιώδους έρευνας, το βιβλίο έχει σκοπό να φωτίσει την ιστορική πορεία μιας σημαντικότατης φαναριώτικης οικογένειας, ιδιαίτερα αφοσιωμένης στον ελληνισμό και την ορθοδοξία. Με το πόνημά του αυτό ο Μπλανκάρ προσπάθησε να αφυπνίσει από τη λήθη της την ελληνική πολιτεία, παρουσιάζοντας την πολύπλευρη δράση και προσφορά του ένδοξου αλλά λησμονημένου οίκου των Μαυρογέ...

Το παρόν συλλογικό έργο καλύπτει ορισμένες από τις πτυχές των πολιτικών και των κοινωνικοοικονομικών αλλαγών στα Βαλκάνια κατά τη δεκαετία του 1990. Τα κείμενα καλύπτουν ένα ορισμένο γεωγραφικό φάσμα, ικανό όμως για να αποτυπώσει τη σχεσιακή δυναμική μεταξύ των βαλκανικών κοινωνιών που στο μεγαλύτερο μέρος τους ανασυντίθενται, (ανα)προσαρμόζονται, διαχειρίζονται την ή τις κρίσεις, ως συνέπεια της νέας τάξης, που όχι μόνο επιβάλλεται, αλλά και συνδιαμορφωνεται. Τα παραδείγματα προέρχονται από χώρες όπως η Αλβανία, η Βουλγαρία, η Ελλάδα, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η ΠΓΔΜ και η Τουρ...

Το ανά χείρας βιβλίο του καθηγητού Ντούσαν Πόποβιτς, "Ο Τσιντσάρισμα" στη σερβική γλώσσα κυκλοφόρησε το 1937 στο Βελιγράδι. Επί εβδομήντα χρόνια αποτελεί κεντρικό σημείο αναφοράς στην ελληνική βιβλιογραφία και διαπραγματεύεται την παρουσία των βλαχοφώνων Ελλήνων, αλλά και των ταυτόσημων άλλων ελληνικών κοινοτήτων, στα Βαλκάνια και στην Αυτοκρατορία των Αψβούργων με επίκεντρο τον ευρύ χώρο της Γιουγκοσλαβίας. [...] (από την εισαγωγή, Νικόλαος Ι. Μέρτζος, Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών) Το περισπούδαστο αυτό σύγγραμμα δημοσιεύει εξαιρετικής σημασίας τεκμηρ...

Αποτελώντας γεωγραφικό τμήμα της Ευρώπης, χωρίς όμως να θεωρούνται ποτέ πολιτισμικός χώρος της Δύσης, τα Βαλκάνια παρέμεναν επί αιώνες εγκλωβισμένα ανάμεσα στα υποκείμενα του δικού τους ιστορικοκοινωνικού πεδίου. Η ιστορία μαζί με την τραχειά μορφολογία του βαλκανικού τοπίου υπήρξαν οι κύριοι συνθετικοί παράγοντες εγχώριων εθνοπολιτισμικών όψεων, οι οποίοι διαμόρφωναν ένα εκρηκτικό κοινωνικοψυχολογικό περιβάλλον στο συνολικό χώρο της χερσονήσου. Τα Βαλκάνια δεν υπήρξαν μόνο σταυροδρόμι πολιτισμών, αλλά και πεδίο αντιπαράθεσης επεκτατισμών. Η ξένη επικυριαρχία στη χερσόν...

Τα «Δυτικά Βαλκάνια», βασικά γεωγραφικός προσδιορισμός περιοχής της βαλκανικής χερσονήσου, ως όρος ήταν, μέχρι πρόσφατα, άγνωστος. Αναδύθηκε στη δεκαετία του 1990 από την ευρωπαϊκή «κουζίνα» των Βρυξελλών, με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στη συνέχεια του Συμβουλίου της ΕΕ, προκειμένου να ορίσει τη δυτική υποπεριφέρεια της «Νοτιοανατολικής Ευρώπης» - νέας επίσημης εκδοχής των άλλοτε Βαλκανίων, να υποδείξει την πλέον προβληματική περιοχή στην ευρύτερη «γειτονιά των Βαλκανίων», μετά τη βίαιη διάλυση της ΟΔΓιουγκοσλαβίας, τη δημιουργία νέων κρατών, την προβολή εθνοτ...

Οι μεταρρυθμίσεις της περιόδου 1903-1908 είναι ίσως η λιγότερο γνωστή πτυχή του Μακεδονικού Ζητήματος, μολονότι συνδέεται άμεσα με τη διπλωματία των Δυνάμεων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις επιμέρους επιδιώξεις τους. Δεν ήταν, βέβαια, τυχαίο ότι ακολούθησαν τα επαναστατικά γεγονότα του 1903, αφού, ως ένα βαθμό, αυτά τις προκάλεσαν, ενώ και η πορεία τους επηρεάστηκε αναπόφευκτα από την κύμανση της έντασης των εθνικών συγκρούσεων. Σε πολιτικό επίπεδο, η μεταρρυθμιστική προσπάθεια είχε μακροπρόθεσμα δύο αξιοπρόσεκτες συνέπειες: (α) Ανέδειξε τους ανταγωνισμούς συμφερόντω...

Η διάπλαση μεταξύ της Μεγ. Βρετανίας και της Ρωσίας στον χώρο της Ανατολής ξεκίνησε από τις αρχές του 19ου αιώνα. Κύριο πεδίο της αντιπαραθέσεως αυτής ήταν η Βαλκανική και δη η παραπαίουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, την οποία οι δύο αυτές δυνάμεις άλλοτε υποστήριζαν και άλλοτε υπονόμευαν (φανερά ή στο παρασκήνιο). Οι πόθοι και οι ελπίδες των λαών της περιοχής χρησιμοποιήθηκαν κατά το δοκούν για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των δύο κυβερνήσεων. Το λεγόμενο "μεγάλο παιχνίδι" (The Big Game) συνεχίστηκε τον 20ο αιώνα, κατά τον οποίο δύο φορές η Μεγ. Βρετανία και η Ρωσία ευρέθησ...

Σε πολλά μέρη των Βαλκανίων συναντάμε λατινόφωνους πληθυσμούς, οι οποίοι στις γλώσσες των γειτονικών λαών είναι γνωστοί ως Βλάχοι, ενώ οι ίδιοι αυτοαποκαλούνται Αρμάνοι. Κοιτίδα των Αρμάνων, από τον ύστερο Μεσαίωνα, είναι η οροσειρά της Πίνδου. Υψηλές πληθυσμιακές συγκεντρώσεις παρουσιάζουν, πέραν των οροσειρών της βόρειας Ελλάδας, η νότια Αλβανία, η Π. Γ. Δ. Μ., η Ρουμανία και η Βουλγαρία. Η ανάπτυξη μιας κοινής αρμανικής συνείδησης εμποδίστηκε από το γεγονός ότι οι Αρμάνοι πολιτισμικά βρίσκονταν κοντά στο ελληνόφωνο στοιχείο της νότιας Βαλκανικής, γλωσσικά όμως συγγένευαν...

Η διαμόρφωση αντίπαλων εθνικών κομμάτων και η ρήξη στους κόλπους της Ορθόδοξης κοινότητας της Φιλιππούπολης δεν αποτελούν απλώς ένα από τα πολλά επεισόδια του λεγόμενου Βουλγαρικού Ζητήματος και της αντιπαράθεσης του βουλγαρικού με τον ελληνικό εθνικισμό στα οθωμανικά Βαλκάνια του 19ου αιώνα. Αποτελούν την πρώτη και την οξύτερη, σε αυτή τη φάση, σύγκρουση των δύο εθνικισμών σε τοπικό επίπεδο. Οι εξελίξεις στη Φιλιππούπολη θα δώσουν, το 1851, την αφορμή για την πρώτη δημόσια αντιπαράθεση των δύο εθνικιστικών λόγων. Την ίδια περίοδο, βρίσκονται σε εξέλιξη πρωτόγνωρες οικονομι...

Όταν ο Nikolae Iorga στη δεκαετία του 1930 επέλεγε να προτείνει το ερμηνευτικό σχήμα του Βυζαντίου μετά το Βυζάντιο, σχήμα τόσο αγαπητό και στη νεοελληνική ιστοριογραφία, στην πραγματικότητα διόρθωνε κάποια προβληματικά σημεία του ρουμανικού εθνικού παρελθόντος σε σχέση με τους Σλάβους. Η θέση όμως για τη συνέχεια μεταξύ Βυζαντινής και Οθωμανικής αυτοκρατορίας, γιατί αυτό συνεπάγεται το "Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο", αποτέλεσε τη βάση για να διατυπωθούν αποκλίνουσες αφηγήσεις σε πολλές βαλκανικές ιστοριογραφίες ήδη κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα - αποκλίνουσες συγκριτικά με...

[...] Η παρούσα εργασία αποσκοπεί να καταδείξει τη στενή βιωματική σχέση των Βλάχων των Βαλκανίων με το υπερούσιο μέγεθος της Ορθοδοξίας και την σταθερή προσήλωσή τους σ' αυτή, παρά τις παντοίες προπαγανδιστικές μεθοδεύσεις που στήθηκαν για να αλώσουν τη γνήσια ορθόδοξο αυτοσυνειδησία και ταυτότητά τους, κάτι που αναγνωρίζει και ο διαπρεπής ρουμάνος ιστορικός Alexandre Rubin, ο οποίος τους χαρακτηρίζει ως τους "πλέον ορθοδόξους και ελληνοπρεπεστέρους". [...] (από τον πρόλογο)

Σκοπός της συγγραφής του παρόντος πονήματος δεν είναι ο εμπλουτισμός της υπάρχουσας βιβλιογραφίας των εγχειριδίων της Βαλκανικής Ιστορίας με ένα ακόμη εγχειρίδιο που φιλοδοξεί να φέρει νέα στοιχεία, αλλά η εξυπηρέτηση άμεσων διδακτικών αναγκών. Παραλείφθηκαν λεπτομέρειες και δόθηκε βαρύτητα στα σημαντικά γεγονότα, η γνώση των οποίων κρίθηκε απαραίτητη για να έχει ο φοιτητής μια συνολική εικόνα της Νεότερης και Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας. Πρόκειται για ένα συμπυκνωμένο και περιεκτικό εγχειρίδιο Βαλκανικής Ιστορίας που απευθύνεται κυρίως σε Έλληνες φοιτητές, αλλά και σε κά...

Πριν από 130 χρόνια η ανάδυση της βουλγαρικής ηγεμονίας ως ρωσικού δορυφόρου έγινε αισθητή στην Αθήνα ως μια απειλή για τα ευρύτερα συμφέροντα του Ελληνισμού. Στο νέο του βιβλίο ο γνωστός βαλκανιολόγος Σπυρίδων Σφέτας, με πρωτογενές υλικό, διαφωτίζει όλο το πλέγμα των ελληνοβουλγαρικών σχέσεων από την εγκατάσταση της ελληνικής διπλωματικής υπηρεσίας στη Σόφια το 1880 μέχρι την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Βουλγαρίας. Οι διμερείς διακρατικές σχέσεις εξετάζονται με βάση τους ακόλουθους άξονες: 1) τη στάση των δύο κρατών έναντι της Μακεδονίας, 2) την τύχη του ελληνισμού της...

Η πρώτη έκδοση αυτού του βιβλίου κυκλοφόρησε τον Φλεβάρη του 1992, καθώς η κρίση στα Βαλκάνια ήταν ακόμα στην αρχή της και στην Ελλάδα βρισκόμασταν στο απόγειο της εθνικιστικής εκστρατείας για "το όνομα της Μακεδονίας". Η έκδοση του προκάλεσε την εισαγγελική δίωξη και οι συγγραφείς του σύρθηκαν στα δικαστήρια. Όμως μετά από ένα πλατύ κίνημα συμπαράστασης, η δίωξη κατέρρευσε και το "Μακεδονικό" εξάντλησε τέσσερις εκδόσεις από τότε. Σήμερα, η κρίση επιστρέφει στα Βαλκάνια. Οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις με τη δημιουργία ενός σύγχρονου προτεκτοράτου στο Κοσσυφοπέδιο, οι νέοι...