Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μετά την ανατύπωση δύο παλαιών αφιερωμάτων περιοδικών στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη ("Νέα Ζωή" Αλεξάντρειας, 1908 και "Χαραυγή" Μυτιλήνης 1911), το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο ολοκληρώνει με τούτο τον τόμο τη συνεισφορά του στην επέτειο των εβδομήντα χρόνων από το θάνατο του συγγραφέα της "Φόνισσας". Αν τα δύο πιο πάνω αφιερώματα καλύπτουν ανάγκες του αναγνωστικού κοινού και των μελετητών σε παλαιά και δυσεύρετα κείμενα, ο τόμος τούτος αποτελεί μια σύγχρονη θεώρηση του Παπαδιαμάντη. [...] (από τον πρόλογο του Μάνου Χαριτάτου στην πρώτη έκδοση, Δεκέμβριος 1981)

Το "Υπό την παπαδιαμαντικήν δρυν" είναι το τρίτο δοκίμιο που αφιερώνει στο έργο του Παπαδιαμάντη ο Λάκης Προγκίδης. Προηγήθηκαν "Η κατάκτηση του μυθιστορήματος" (Εστία, 1998) και "Ο Παπαδιαμάντης και η Δύση" (Εστία, 2002). Σ' αυτό το νέο βιβλίο ο Λάκης Προγκίδης φέρνει σε διάλογο το έργο του συγγραφέα των "Χαλασοχώρηδων" με τον σημερινό κόσμο. Καταπιάνεται λοιπόν, πάντα υπό την σκέπη του Παπαδιαμάντη, πότε μεμονωμένα, πότε συνδυάζοντάς τα μεταξύ τους, με διάφορα προβλήματα των καιρών μας, όπως η οργιώδης εκμετάλλευση της φύσης, η προγραμματισμένη και ελεγχόμενη λήθη του παρ...

Με τον Παπαδιαμάντη και τον Καρκαβίτσα η Νεοελληνική ηθογραφία άρχισε να φωτίζει το δικό μας δρόμο, και είδαμε τότε πρώτη φορά με καθαρά μάτια την ελληνική καταπράσινη πλάση γύρω μας, τα γαλάζια βουνά, τους μυρωμένους κάμπους, τα ποτάμια και τις ρεματιές, τους φιδωτούς δρόμους, τα αραιά δάση από ελιές, από πεύκα, από έλατα, τις πλατιές λαγκαδιές και τα στενά διάσελα, γνωρίσαμε τα πρόσωπα των απλών ανθρώπων, μπήκαμε στις καρδιές τους μέσα, νιώσαμε τις ελπίδες και τους πόνους τους, παρακολουθήσαμε τη δουλειά, το γλέντι, τον καημό τους, ταξιδέψαμε με τους θαλασσινούς και τους...

Τέσσερα μελετήματα για τέσσερις συγγραφείς της νέας ελληνικής λογοτεχνίας -Παπαδιαμάντης, Καζαντζάκης, Πεντζίκης, Εμπειρίκος- στη λογική της ψυχαναλυτικής ανάγνωσης· μιας ανάγνωσης η οποία δεν εξαντλείται στην εφαρμογής ενός ψυχαναλυτικού κανόνα στο κείμενο αλλά αναπλάθει το ίχνος μιας πρωταρχικής απώλειας: καθώς το ίδιο το λογοτεχνικό κείμενο εφοδιάζει τον αναγνώστη με ένα κενό, ένα θεμελιώδες χάσμα ως προς την ερμηνεία και κυρίως την απόλαυσή του, ο ψυχαναλυτικός λόγος, αφήνοντας τα δικά του ίχνη επ' αυτού, έρχεται να επιβεβαιώσει την απώλεια αυτήν, να δείξει ότι το λογοτ...

Γιατί ο Παπαδιαμάντης ονόμασε τη συλλογή διηγημάτων που δεν κατόρθωσε να εκδώσει "Θαλασσινά Ειδύλλια"; Βάσει ποιων ευρωπαϊκών συμφραζομένων παραβάλλεται με τους Ολλανδούς ζωγράφους; Πως γίνεται -χωρίς ούτε ένα εκδεδομένο βιβλίο- να αποτελεί πόλο κριτικού ενδιαφέροντος στην εποχή του; Σε ποιους ορίζοντες προσδοκιών προσελήφθη το έργο του έως τις μέρες μας; Και με ποια ιδεολογικά ή αισθητικά κριτήρια κατηγορήθηκε ή επαινέθηκε; Σε ποιον βαθμό το έργο του υποτάσσεται στις προδιαγραφές του ηθογραφικού διηγήματος και πως συνομιλεί με τον κυρίαρχο λόγο της εποχής του; Αυτά είναι...

Αναλύοντας το "Μοιρολόγι της φώκιας" περπάτησα βήμα προς βήμα τ' αχνάρια της γριάς-Λούκαινας και κοίταξα μαζί της τον Ήλιο της δικαιοσύνης και ντράπηκα το ίδιο μ' αυτήν. Έφτασα κοντά στον αιγιαλόν σέρνοντας μαζί μου την δική μου αβασταγήν. Έζησα μαζί της όλο το δράμα ολόκληρης της οικουμένης κι έσυρα πέρα ως πέρα το μοιρολόγι της δικής μου γενιάς, της τραγικής. Ένα μοιρολόγι που ο πόνος του έφτασε ως τα πέρατα, μέχρι το υποπόδιον των ποδών του Παντοκράτορα. Σε μια νύχτα παράξενη κι αλλόκοτη, λίγο μετά το λυκόφως, σπαρμένη με ξωτικές μουσικές και φωνές, μεταξύ ουρανού και γη...

Η παρούσα έκδοση προέκυψε στο πλαίσιο των πολιτιστικών προγραμμάτων που εκπονούνται κάθε χρόνο στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Έτσι, μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου του Πολυμέρειου Γυμνασίου Ζαγοράς, στα πλαίσια του μαθήματος Ελληνικής Λογοτεχνίας, προσπάθησαν και κατανόησαν την τοπική ιστορία και παράδοση, μέσω του πονήματος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Η επιλογή του Παπαδιαμάντη πραγματοποιήθηκε για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι η σημαντικότητα του έργου του συνολικά. Ο δεύτερος και βασικότερος λόγος είναι η στενή ιστορική σχέση Ζαγοράς και Σκιάθου. Γεωγραφικά τα δύο μέ...

Ο τόμος συγκεντρώνει όλα τα αθηναϊκά κείμενα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911), διηγήματα και χρονογραφήματα, άλλα δημοσιευμένα όσο ζούσε και άλλα μετά το θάνατό του, βασισμένα στη φιλολογική έκδοση των Απάντων του που φρόντισε ο Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος. Εξαίρεση αποτελεί το διήγημα "[Ο αυτοκτόνος]", που δημοσιεύεται εδώ σύμφωνα με τη νέα εκδοτική πρόταση της Λαμπρινής Τριανταφυλλοπούλου (σε τρία "σχεδιάσματα"), η οποία βασίστηκε σε νέα ανάγνωση του παπαδιαμαντικού χειρογράφου. Ο Παπαδιαμάντης περιγράφει την πόλη όπου έζησε «υπέρ το ήμισυ της ζωής», και κυρίως τ...

Με αφορμή το ανέβασμα, τα τελευταία χρόνια, πολλών παραστάσεων που βασίζονται στην παπαδιαμαντική διηγηματογραφία, στην παρούσα μελέτη επιχειρείται αρχικά ο εντοπισμός στοιχείων θεατρικότητας σε αυτήν και κατόπιν η μεταγραφή ενός παπαδιαμαντικού διηγήματος σε θεατρικό λόγο. Η έννοια της θεατρικότητας διερευνάται μέσω των στοιχείων που την απαρτίζουν - του χώρου, του χρόνου, των χαρακτήρων, της δράσης, της πλοκής, των συγκρούσεων και του διαλόγου. Η ύπαρξη και η λειτουργία των προαναφερθέντων στοιχείων στα διηγήματα αναδεικνύει τη δραματική ένταση του παπαδιαμαντικού λόγου,...

Στοιχεία και τεχνικές που εγγράφονται με ασφάλεια και χωρίς αμφιβολία στις υφολογικές επιλογές του Παπαδιαμάντη, που συνιστούν, με άλλα λόγια, στοιχεία του ύφους του, εντοπίζονται και αναδεικνύονται σε αυτή τη συλλογική εργασία. Πολλά από αυτά τα στοιχεία και τις τεχνικές ανήκουν σε μια ρητορική παράδοση που ξεκινά ήδη από την εποχή των αρχαίων κλασικών. Η ρητορική τεχνική του Σκιαθίτη κοσμοκαλόγερου έλκει την καταγωγή της όχι μόνον από την αρχαία Ελλάδα αλλά και από τον μεσαιωνικό ελληνισμό: την εκκλησιαστική ρητορική παράδοση των Βυζαντινών και τη ρητορική που επιστέφει τ...

Δέκα χρόνια μετά το Α' Διεθνές Συνέδριο που έγινε στη Σκιάθο το 1991, η Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών οργάνωσε με ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία το Β' Διεθνές Συνέδριο για τον Παπαδιαμάντη στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών από 1-5 Νοεμβρίου 2001. Ένα χρόνο μετά το Συνέδριο παραδίδουμε στο επιστημονικό κοινό και στους αναγνώστες του Παπαδιαμάντη τον ογκώδη τόμο των "Πρακτικών", του οποίου η έκταση και η ποιότητα των εργασιών αποδεικνύουν για άλλη μια φορά την επιτυχία του Συνεδρίου. [...] Ο Παπαδιαμάντης διαρκώς ανέρχεται και ανατέλλει, και με τη νέα χιλιετία. Δεν...