Νεοελληνική λογοτεχνία - Ιστορία και κριτική

Η γλώσσα της νεοελληνικής λογοτεχνίας

Ηρόδοτος (2019)

Από της εμφανίσεώς του, κατά τα τέλη του 19ου αιώνος, ο δημοτικισμός είχεν επιδιώξει την ταύτισιν όλης της νεοελληνικής γλώσσας με την καθομιλουμένη μορφή της, την δημοτική, και με απώτερο στόχο την εφαρμογή της στην δημοσία διοίκηση και την εκπαίδευση. Εκ των διαφόρων, τοπικώς και χρονικώς, εκδοχών της δημοτικής καταλληλότερη ήτο η απλούστερη λαϊκή λόγω της βασικώς αγροτικής-υπαιθρίου συνθέσεως της ελληνικής κοινωνίας και του συνακολούθου περιωρισμένου μορφωτικού επιπέδου της. Την επιδίωξιν αυτήν ανέλαβε να θεμελιώση ένα αιώνα αργότερα (1976), νομοθετικώς και με υπουργικάς...

Περιδιάβαση στη νεοελληνική λογοτεχνία

24 γράμματα (2019)

Μεταξύ δημιουργικής γραφής και ιστορίας

Ηρόδοτος (2019)

Πέρα από το αυταπόδεικτο γραμματολογικό ενδιαφέρον της, η λογοτεχνία αποτελεί έναν σημαντικό και συνεπή ποιοτικό μάρτυρα. Η δημιουργική γραφή ανασυνθέτει κατά τρόπο μοναδικό την ιστορική μαρτυρία ανασυστήνοντας με πρωτοτυπία το ιστορικό παρελθόν. Ειδικότερα, οι πεζογράφοι του ύστερου 19ου αιώνα μέσω της στροφής τους στο διήγημα αναπαράγουν σημαντικές εκδηλώσεις της συγκαιρινής πραγματικότητάς τους, καταθέτοντας έναν πλούτο πραγματολογικών και ιδεολογικών τεκμηρίων. Το βιβλίο έρχεται αντιμέτωπο με μια ιδιότυπη πρόκληση: να συμπυκνώσει το συγκεκριμένο απάνθισμα. Εξετάζοντας τ...

Η λογοτεχνία της περιόδου του Μεσοπολέμου στο χώρο της Δυτικής Ελλάδας

Εκδόσεις Γράμμα (2019)

Ο μεσοπόλεμος στην Ελλάδα υπήρξε περίοδος έντονων ανακατατάξεων και κοινωνικών μετασχηματισμών, αλλά και η περίοδος καίριων αισθητικών και λογοτεχνικών αλλαγών με την καθιέρωση της νέας ποίησης, την εδραίωση του μυθιστορήματος ως κυριάρχου λογοτεχνικού είδους, και την καθιέρωση ριζοσπαστικών φιλοσοφικών και καλλιτεχνικών ρευμάτων. Μια γενικευμένη κινητικότητα, ρήξεις και αλλαγές, κοινωνικές συγκρούσεις και λογοτεχνικές ζυμώσεις και μεταλλαγές, συνθέτουν ένα ιστορικό και πολιτισμικό τοπίο στο οποίο η διαλεκτική του παλαιού και του νέου, του παραδοσιακού και του μοντέρνου, τω...

Ελληνική διάρκεια

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2019)

Ο Ηλίας Βενέζης (Αϊβαλί, 4/17 Μαρτίου 1904 Αθήνα - 3 Αυγούστου 1973), στα πενήντα χρόνια (1924-1973) της πλούσιας συγγραφικής παραγωγής του, εξέδωσε, όσο ζούσε, είκοσι δύο βιβλία: επτά συλλογές διηγημάτων, τέσσερα μυθιστορήματα, ένα θεατρικό έργο, τέσσερα ταξιδιωτικά και έξι ακόμα έργα ("αφηγήσεις" και "χρονικά"). Δεν πρόλαβε να δει τυπωμένο το τελευταίο βιβλίο που είχε ετοιμάσει, το "Μικρασία, χαίρε", το οποίο κυκλοφόρησε λίγο μετά τον θάνατό του. Μεγάλο, ωστόσο, μέρος του έργου του παραμένει ακόμα διάσπαρτο στον Τύπο (ημερήσιο και περιοδικό), με συνέπεια, πενήντα πέντε...

Τ. Κ. Παπατσώνης: Το κριτικό και δοκιμιακό έργο του

Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (2019)

Γιώργος Ιωάννου (1927-1985)

Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (2019)

Χωρικά ύδατα

Μελάνι (2019)

Οι συγγραφείς και τα έργα που σχολιάζονται σε αυτό το βιβλίο υπό τον τίτλο "Χωρικά ύδατα" με έχουν απασχολήσει κατ' επανάληψη και στο παρελθόν· συγκροτούν, θα έλεγα, ένα μεγάλο μέρος από το λογοτεχνικό εικονοστάσι μου. Τα μελετήματα γράφτηκαν κατά την προηγούμενη κρίσιμη για τη χώρα μας δεκαετία με αφορμή επετείους ή αφιερώματα περιοδικών και δηλώνουν τον σταθερό προσανατολισμό μου προς τα συγκεκριμένα πρόσωπα και κείμενα. Εκτός των άλλων, έχω την εντύπωση πως, παρά τις διαφορετικές εποχές που έζησαν και τις ανόμοιες συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιούργησαν, οι ποιητές, ο...

Η συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με το εργατικό κίνημα και την κομμουνιστική ιδεολογία από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και το Μεσοπόλεμο

Σύγχρονη Εποχή (2019)

Ένα συνέδριο, αφιερωμένο στην εκατοντάχρονη διαδρομή του ΚΚΕ, που επιδίωξε να προσεγγίσει την ανάπτυξη της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ιδιαίτερα της επαναστατικής σοσιαλιστικής, στην πιο κρίσιμη, καθοριστική για την εξέλιξή της περίοδο, αυτή του Μεσοπολέμου. Ανέδειξε επίσης τη διαπάλη στο χώρο της λογοτεχνίας στη συγκεκριμένη περίοδο, η οποία πήρε τη σφοδρότητα της ταξικής πάλης στο εργατικό κίνημα. Ένα συνέδριο που δίνει το έναυσμα στους νέους λογοτέχνες να μελετήσουν τη μαρξιστική φιλολογία, όπως και τη σύγχρονη στρατηγική του κομμουνιστικού κινήματος, και κάτω από το φω...

Χώροι μιας ουτοπίας, τόποι μιας πραγματικότητας

Εκδόσεις Γκοβόστη (2020)

Ένα βασικό θέμα που πραγματεύονται τα μελετήματα αυτού του βιβλίου αφορά στις διαδικασίες με τις οποίες η λογοτεχνία έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει ένα χώρο σε τόπο. Είναι ίσως προφανές ότι η λογοτεχνική γραφή εξ ορισμού αποτελεί μια διαρκή προσπάθεια κατοίκησης του χώρου, αναγκαία συνθήκη του μετασχηματισμού του σε τόπο πέραν της αφαιρετικής του υπόστασης, με την διατύπωση μιας βιωμένης χωροχρονικής εμπειρίας. Στο πλαίσιο αυτό διαπιστώνεται ότι μια ουτοπική διάσταση, οποιασδήποτε μορφής κι αν είναι, παρούσα σε μια λογοτεχνική αποτύπωση προβάλλεται ως μια άλλη απτή πραγ...

Ο Κολοκοτρώνης ωραίος σαν Μπολιβάρ

Βιβλιόραμα (2020)

Η κορυφαία ποιητική σύνθεση του νεοελληνικού 20ού αιώνα, ο "Μπολιβάρ" του Νίκου Εγγονόπουλου, γράφεται στην Κατοχή, τον χειμώνα 1942-’43, ταυτόχρονα με την εμβληματική διάλεξη του Γιώργου Σεφέρη, "Ένας Έλληνας - ο Μακρυγιάννης". Εκείνη τη στιγμή, ο καθένας επιλέγει με ποια πλευρά είναι : η γενιά του ’30 ταυτίζεται με την κυβέρνηση του Καΐρου, ενώ ο Εγγονόπουλος ταυτίζεται, ανοιχτά, με την πλευρά του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ. Ο Εγγονόπουλος αντιπαραθέτει τον πρωταγωνιστή του ποιήματος Μπολιβάρ, τον "διαφωτισμένο" Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, στο αρχέτυπο του λαϊκισμού, τον Μακρυγιάννη του...

Κριτικά Α΄: Η ασυλία του πνεύματος

Δρόμων (2020)

Ο Γιώργος Κοτζιούλας ήταν εκτός από λογοτέχνης και σημαντικός κριτικός. Ο Α΄ τόμος των κριτικών του με τον τίτλο "Η ασυλία του πνεύματος" περιέχει κριτικά σημειώματα γενικά και ειδικά: δοκίμια και μελέτες για θέματα που απασχόλησαν τη νεοελληνική κριτική, άρθρα για θεωρητικά προβλήματα και λογοτεχνικά ζητήματα, επιφυλλίδες, κριτικά χρονογραφήματα και σχόλια για πολιτισμικά και πολιτικά γεγονότα της εποχής του. Οι κριτικές αυτές, που προσεγγίζουν τα πρόσωπα και τα ζητήματα μέσα από τη δική του ματιά, παρέχουν πληροφορίες και ερμηνείες, άγνωστες πολλές φορές, συμβάλλοντας...

Τα βιβλία των άλλων 1: Έλληνες συγγραφείς

Εκδόσεις Καστανιώτη (2020)

Για τον Κωστή Παπαγιώργη τα βιβλία υπήρξαν ο πιο ζωτικός κι ακατάλυτος δεσμός του με τον κόσμο. Η ανακάλυψή τους, στην όψιμη εφηβεία του, έλαβε διαστάσεις αποκάλυψης. Ο έφηβος που βασανιζόταν απ’ το αίσθημα ότι είναι "υπεράριθμος", "καρέκλα με τρία πόδια", "ελαττωματικό ανταλλακτικό" ή "παιδί του Καιάδα" συνειδητοποίησε ότι δεν είναι μόνος, ότι μπορούσε να περιέχεται ολόκληρος στη γραφή ενός άλλου. Παράλληλα με τα καθαυτό δοκίμιά του, και με το στοχαστικό, βιωματικό και παιγνιώδες ύφος του, ο Κωστής Παπαγιώργης επισκόπησε για τέσσερις σχεδόν δεκαετίες (1975-2014), την εγ...

Συνολικά Βιβλία 373
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου