Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Περιέχονται τα κεφάλαια: - Λογοτεχνία και λογοτεχνήματα (σύντομη επισκόπηση) - Περίοδοι της νεοελληνικής λογοτεχνίας - Τα είδη του νεοελληνικού λόγου - Το ύφος στη λογοτεχνία - Τεχνοτροπίες ή Λογοτεχνικές Σχολές - Στοιχεία νεοελληνικής μετρικής - Ενδεικτικό πλαίσιο προσέγγισης (ανάλυσης) ενός λογοτεχνήματος - Ενδεικτική βιβλιογραφία - Παράρτημα

Το βιβλίο αυτό αναζητά τη λογοτεχνική καταγραφή της εμπειρίας της προσφυγιάς και τα γνωρίσματα του αφηγηματικού προσώπου του Μικρασιάτη πρόσφυγα στο έργο δημιουργών του μεσοπολέμου, εποχή κατά την οποία διαδραματίζεται η ένταξη των προσφύγων, διαπλεκόμενη με μία πολύπτυχη κρίση της ελληνικής κοινωνίας, απέναντι στην οποία η λογοτεχνία τοποθετείται και παρεμβαίνει. Μέσα από τις εικόνες του πρόσφυγα επιχειρείται να διερευνηθεί - η διαχείριση από την πεζογραφία του προβλήματος επαναπροσδιορισμού του «εθνικού» και της εθνικής ταυτότητας, της επίτευξης της εθνικής ομοιογένειας...

Η λογοτεχνία στα σχολικά αναγνωστικά αντανακλά τις προθέσεις και τις κατευθυντήριες γραμμές της εκάστοτε εκπαιδευτικής πολιτικής, κυρίως μέσω των επιλογών συγγραφέων και κειμένων από τους ανθολόγους των οικείων βιβλίων. Για το λόγο αυτόν, τα κείμενα που περιλαμβάνονταν στις σελίδες τους αναδημοσιεύονταν για δεκαετίες κολοβωμένα και αλλοιωμένα, ώστε να συμβαδίζουν με το εκπαιδευτικό μοντέλο κάθε εποχής. Από την άλλη πλευρά, η σάτιρα αποτελεί το κατεξοχήν λογοτεχνικό είδος που ανέκαθεν ενοχλούσε την εξουσία, προς την οποία πολλές φορές έστρεψε τα βέλη της. Στο ανά χείρας βιβ...

Η περιπέτεια της ελληνικής ταξιδιωτικής γραφής δρομολογήθηκε τον 8ο π.Χ. αιώνα, με την «Οδύσσεια» του Ομήρου. Αλλά η συναρπαστική της περιπλάνηση στο χώρο της λογοτεχνίας ξεκίνησε ουσιαστικά εκατό χρόνια πριν: διαρκείς αναζητήσεις, πειραματισμοί, πάνω στη μορφή και τη θεματολογία, παγιωμένα πρότυπα, αλλά και «αιρετικές» αποκλίσεις συνθέτουν την πολύχρωμη εικόνα της ελληνικής ταξιδιογραφίας, που πλημμύρισε έναν αιώνα εκδοτικής δραστηριότητας με εξαιρετικές σελίδες και που ανταποκρίθηκε πλήρως στην πρόκληση και τα αιτήματα των καιρών, επιτυγχάνοντας να ταξιδέψει εκατομμύρια Ε...

[...] Ο τιμητικός τόμος για τον Guy/Michel Saunier "Κανίσκιον φιλίας" αποτελείται, μετά το βιογραφικό-μυθιστορηματικό "Χαιρετισμό" του Βασίλη Βασιλικού, από μελέτες για την Ελλάδα στους ποικίλους πολιτιστικούς σταθμούς της, στους οποίους ο Saunier συχνάζει άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο. Πέρα από τις δύο μελέτες της Ε. Αρβελέρ και του J.P. Vernant που αποτελούν ένα είδος τελετουργικής Εισόδου και Εξόδου, οι υπόλοιπες είναι οργανωμένες σε τέσσερις θεματικού άξονες (μερικές από αυτές αλληλοεμπλέκονται θεματικά) σε διαχρονική προοπτική. Πολλά θέματα συμπίπτουν με ορισμ...

Ο γνωστός και καταξιωμένος στην συνείδηση του αναγνωστικού κοινού βιβλιοκριτικός, δοκιμιογράφος και ιστορικός της λογοτεχνίας μας Γιώργος Πετρόπουλος με αφορμή τα ογδόντα χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή παρουσιάζει σ' αυτόν τον τόμο σπάνια και άγνωστα για τους πολλούς κείμενα Μικρασιατικής λογοτεχνίας του δεκάτου ογδόου και δεκάτου ενάτου αιώνα. Πρόκειται για κείμενα-ντοκουμέντα που φανερώνουν, μέσα από την ποίηση της εποχής αυτής, τις πολιτικές, κοινωνικές, ιστορικές και αισθητικές αντιλήψεις του ακμάζοντος τότε Ιωνικού Ελληνισμού, που ευρίσκετο στην κορυφαία του σ...

Στην πρωτοποριακή αυτή μελέτη της σύγχρονης ελληνικής ποίησης, η Κάρεν Βαν Ντάυκ ερευνά την ποιητική του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού στις παρυφές της Ευρώπης. Ανιχνεύει τον σημαίνοντα ρόλο γυναικών συγγραφέων στην Ελλάδα ξεκινώντας από την πολιτική της λογοκρισίας στα χρόνια της δικτατορίας. Μέσα από την ανάγνωση των συνεπειών της λογοκρισίας -σε γελοιογραφίες, μυθιστορήματα, ομιλίες του δικτάτορα, στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη και στο έργο της νεότερης γενιάς ποιητών- δείχνει τους τρόπους με τους οποίους οι ποιήτριες χρησιμοποιούν στρατηγικές γραφής που, μολονότ...

Ο Ιάκωβος Πολυλάς (1825-1896) αποτελεί έναν από τους κορυφαίους εκπροσώπους του επτανησιακού ιδεαλισμού. Το όνομά του είναι συνδεδεμένο με την πλέον θεμελιώδη στιγμή της νεοελληνικής φιλολογίας, που είναι η διάσωση και κριτική έκδοση του ποιητικού έργου του Διονυσίου Σολωμού. Έξοχος μεταφραστής του Ομήρου και του Shakespeare, ο Πολυλάς εισήγαγε μεταξύ άλλων και τον άτμητο δεκατρισύλλαβο στίχο στα νεοελληνικά γράμματα, ενώ αποφασιστική υπήρξε η συμβολή του στην καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας υπό τον όρο της διαρκούς καλλιέργειας και βελτίωσής της. Μολονότι αναγνωρίζεται ομό...

Οι μελέτες που εμπεριέχονται στον παρόντα τόμο στηρίζονται σε δύο βασικούς άξονες: στην έρευνα και τη φιλολογική ερμηνεία. Φωτίζονται άγνωστες εν πολλοίς πτυχές της πνευματικής μας ζωής, που αφορούν σε συγγραφείς και έργα του δέκατου ένατου και του εικοστού αιώνα. Σε μια σειρά εξειδικευμένων μελετών παρουσιάζονται από νέα οπτική πτυχές του έργου και της προσωπικότητας Νεοελλήνων λογοτεχνών, επιστημόνων και λογίων. Ενδεικτικά αναφέρουμε την απήχηση του Ρήγα Φεραίου σε λογίους, ποιητές και λαϊκούς ζωγράφους, όπως και στον απλό λαό, τα κοινά σημεία που αφορούν στο έργο του Διο...

Το "Χρονολόγιο - Εργοβιογραφία Γιώργου Σεφέρη 1900-1971" καταγράφει και παρακολουθεί λεπτομερώς τα γεγονότα της προσωπικής, της δημιουργικής και της εκδοτικής πορείας του ποιητή, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Όλα αυτά τα πολύτιμα στοιχεία περιλαμβάνονται και σε αυτή τη νέα χρηστική έκδοση, διανθίζονται με μέρος του φωτογραφικού υλικού της προηγούμενης έκδοσης και εμπλουτίζονται με ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη επιλεγμένα από τη Μαρία Στασινοπούλου.

Όταν αρχίζω να πελαγώνω μες στις ιδέες μου ή όταν αρχίζει να στερεύει το μυαλό μου, πιάνω μια πέτρα, ένα δέντρο, το χώμα για να βεβαιωθώ πως δεν παραστρατίζω ή πως παραστρατίζω. Γι' αυτό καταπιάνομαι και σ' ενέργειες μέσα στους ανθρώπους. Η ενέργεια είναι ανάγκη για να χάνομαι, είναι ανάγκη και για να μη στερεύει η σκέψη μου. Το μυαλό μου κουνιέται όπως πρέπει, όταν ενεργώ, και τότε η σκέψη φωτίζει την ενέργειά μου και αυτή πάλε κανονίζει τη σκέψη μου... [...] "Σαμοθράκη"

Την ανάγκη επανέκδοσης του βιβλίου αυτού επέβαλαν λόγοι ιστορικοί και πολιτισμικοί. Λόγοι που συνδέονται με την εξέλιξη και τη διαμόρφωση του αστικού περιβάλλοντος και των συναφών χώρων της Αθήνας και οι οποίοι συνιστούν το κοινωνικό πρόσωπο και τη φυσιογνωμία της. Την επέβαλαν επίσης λόγοι εθνικής αυτογνωσίας η ανάγκη δηλαδή να καταστεί κοινωνική συνείδηση ότι οι χώροι και τα κτήρια εν γένει, πέρα από την οικονομική αποτίμηση και υπεραξία, πού αποκτούν με τον καιρό, έχουν και μια άλλη, ειδική αξία, η οποία δεν αποτιμάται με οικονομικά κριτήρια: συνδέονται ευθέως με την π...

Η εργασία αυτή με τίτλο "Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της από το 1880 έως το 2000" αποτελείται από τρεις ενότητες. Η πρώτη ενότητα πραγματεύεται τη λογοτεχνία στα χρόνια του μαχόμενου Δημοτικισμού (1880-1917). Η δεύτερη ενότητα αφορά στα χρόνια του Μεσοπολέμου (1918-1940) και η τρίτη ενότητα αναφέρεται στην Κατοχή, στον Εμφύλιο πόλεμο και φτάνει μέχρι το τέλος του Εικοστού αιώνα. Δεν πρόκειται συνεπώς για μια ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας: από τη γένεσή της (1000 μ.Χ.) έως τις ημέρες μας, αλλά αποκλειστικά για την τελευταία περίοδο των 120 τελευτα...

Εάν η παρούσα εργασία ονομάστηκε καταχρηστικά Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια 1876 έως 1985/2000, τίτλος που παραπέμπει στις γνωστές Ιστορίες, και ίσως δημιουργεί άλλες προσδοκίες, θα μπορούσε επίσης να ονομαστεί: (α) "Δοκίμιο ιστορίας της λογοτεχνίας". (β) "(Εξ)ιστόρηση της λογοτεχνίας..." -από ένα φανατικό για γράμματα αναγνώστη. (γ) "Γραμματολογία της λογοτεχνίας..." -από ερασιτέχνη αλλά επίσης φανατικό βιβλιογράφο. (δ) "Περιδιάβαση" στους δρόμους και στα στενορύμια των ελληνικών γραμμάτων. (ε) "Διεξοδικό χρονικό της λογοτεχνίας", όπο...

Εάν η παρούσα εργασία ονομάστηκε καταχρηστικά Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια 1876 έως 1985/2000, τίτλος που παραπέμπει στις γνωστές Ιστορίες, και ίσως δημιουργεί άλλες προσδοκίες, θα μπορούσε επίσης να ονομαστεί: (α) "Δοκίμιο ιστορίας της λογοτεχνίας". (β) "(Εξ)ιστόρηση της λογοτεχνίας..." -από ένα φανατικό για γράμματα αναγνώστη. (γ) "Γραμματολογία της λογοτεχνίας..." -από ερασιτέχνη αλλά επίσης φανατικό βιβλιογράφο. (δ) "Περιδιάβαση" στους δρόμους και στα στενορύμια των ελληνικών γραμμάτων. (ε) "Διεξοδικό χρονικό της λογοτεχνίας", όπο...

Η μελέτη αυτή ξεκίνησε με κεντρικό της θέμα το ρεμπελιό των ποπολάρων της Ζακύνθου. Το ρεμπελιό, αντικείμενο ενός χρονικού της εποχής, κατόρθωσε να διαφύγει από τη λήθη και μέσα από τον υπαινικτικό ή ρητό ιστορικό λόγο, πέρασε άνετα στη λογοτεχνία και εγκαταστάθηκε στο χώρο των συμβόλων, στο χώρο του μύθου. Ο "ποπολάρος" έγινε συνώνυμο του "ωραίου επαναστάτη" (κατάλοιπο του ρομαντισμού αυτό) και το ρεμπελιό των ποπολάρων έγινε η κορυφαία στιγμή μιας μικρής κοινωνίας -που αναδείκνυε, όμως τι; Το ρεμπελιό των ποπολάρων έμενε μετέωρο, εφόσον αγνοούσαμε τις συντεταγμένες μέσα σ...

Τα κριτικά κείμενα του Γ΄ τόμου απαρτίζονται από εισηγήσεις που διαβάστηκαν κυρίως σε επιστημονικά συνέδρια και μελέτες που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά από το 1992 έως το 2000. Στο πρώτο μέρος δεσπόζουσα θέση κατέχει η ευρύτερη μελέτη "Ποίηση και ιστορία", που παρακολουθεί την εξέλιξη της νεοελληνικής ποίησης από την Επτανησιακή (Σολωμός, Κάλβος) ως τη μεταπολεμική ποίηση (Λειβαδίτης, Σαχτούρης), σε απόλυτη συνάρτηση με τα ιστορικά δρώμενα. Στο δεύτερο μέρος ακολουθούν μελετήματα που αναφέρονται στο έργο είτε παλαιότερων ποιητών (Σολωμού, Παλαμά, Μαβίλη, Χατζόπουλου, Μαλακάσ...

Στο βιβλίο αυτό διερευνώνται δύο κυρίως θέματα. Το πρώτο είναι η σχέση, τόσο η λογοτεχνική όσο και η κοινωνική, του Σολωμού και των σύγχρονών του Επτανησίων ποιητών. Το δεύτερο θέμα είναι αφενός η πρόσληψη του σολωμικού έργου από την επτανησιακή ποίηση και κριτική αμέσως μετά από το θάνατο του Σολωμού και αφετέρου η διαχείριση της σολωμικής πνευματικής κληρονομιάς από τους Επτανήσιους στη συνέχεια, στην εποχή που αρχίζει από το θάνατο του ποιητή και φτάνει μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Επιμέρους ζητήματα που σχολιάζονται στα πέντε κεφάλαια του βιβλίου είνα...

Η έρευνα των παπαδιαμαντικών αρχείων και η δημοσίευση των βιβλίων μου που αναφέρονται σε θέματα εντοπισμού των αυτογράφων, πρώτων δημοσιεύσεων, αποκομμάτων και λοιπών μνημονίων, σχετικών με την εκδοτική του παπαδιαμαντικού κειμένου, καθώς και η φωτογράφηση του υλικού και φωτοτύπηση παλαιότερων δημοσιευμάτων, αποτέλεσε τη βάση για την έκδοση του "Λευκώματος Παπαδιαμάντη". Φώτης Δημητρακόπουλος.

Το βιβλίο αυτό δεν είναι αισθητική μελέτη· μήτε απόπειρα μιας ακόμη βιογραφίας του Καβάφη. Είναι προπαντός έρευνα· μια προσπάθεια να σκιαγραφηθεί η ιστορία της Αιγύπτου και πιο πολύ η ιστορία του Ελληνισμού της Αλεξάντρειας, από το 19ο ως τις αρχές του 20ου αιώνα, για να φανούν οι σχέσεις του έργου του ποιητή με την πραγματικότητα του καιρού του. Αν είχε γίνει νωρίτερα από κάποιον άλλο, θα είχαμε, νομίζω, σήμερα μια πιο σωστή και πιο ολοκληρωμένη εξήγηση του φαινομένου Καβάφης. Όπως ήταν επόμενο, η έρευνα, στην πορεία της, ξεκαθαρίζει κάμποσα σκοτεινά ή παρανοημένα βιογρ...