Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πίσω από το φακό: Ένας λόγιος φωτογραφίζει. Πρέπει να ήμουν οκτώ χρονών όταν μου χάρισαν την πρώτη μου φωτογραφική μηχανή. Δεν άργησα να μπω στο νόημα. Κρατούσα στα χέρια ένα εργαλείο που είχε τη δύναμη να ανατρέψει τις σχέσεις μου με τους μεγάλους. Από τη στιγμή που έστηνα γονείς και οικείους μπροστά στο φακό, είχα τον τρόπο και εγώ να προστάζω. Κανείς δεν ξέφευγε από το παιχνίδι. Παρολίγο να πέσει θύμα και ο Τρότσκι, πού τότε βρισκόταν εξόριστος στην Πρίγκιπο. Τον χαιρετήσαμε μια μέρα καθώς περνούσαμε έξω από τον κήπο της βίλας όπου τον φιλοξενούσαν. Μας έβγαλε το ψάθι...

Η ιστορική διερεύνηση των λόγων περί λογοτεχνίας που αναπτύσσονται στη διάρκεια της κρίσιμης δεκαετίας του 1930 φωτίζει μια σειρά από κεντρικά ζητήματα, όπως: - η σπασμωδική σχέση της λογοτεχνίας με το (υπαρκτό και δυνάμει) αναγνωστικό κοινό· - η συγκρότηση της λογοτεχνίας σε γνωστικό αντικείμενο και οι όροι της ένταξης της στη μέση και στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση· - οι αισθητικές αναζητήσεις και οι ιδεολογικές αντιπαραθέσεις που αποτυπώνονται στα λογοτεχνικά περιοδικά του μεσοπολέμου· - η αμήχανη προσοικείωση των αισθητικών αρχών του μοντέρνου· - ο λόγος περί ελλην...

Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει μελέτες μιας δεκαπενταετίας γύρω από θεματικές που αφορούν την αναζήτηση του γυναικείου, τόσο στην προφορική, όσο και στη γραπτή λογοτεχνία, σε κείμενα, τόσο ανδρών, όσο και γυναικών συγγραφέων, επηρεασμένα από ιστορικά γεγονότα, πολιτισμικές μνήμες, κοινωνικά στερεότυπα, καλλιτεχνικά ρεύματα και προσωπικά βιώματα που αναδεικνύουν δυναμικά γυναικεία υποκείμενα, τόσο της γραφής όσο και της αφήγησης. Στις μελέτες αυτές κοινή αφετηρία είναι η διερεύνηση της αναπαράστασης του "άλλου", και κυρίως του έμφυλου "άλλου", ως ενός πλέγματος σημείων, ιδεών,...

Tι είναι η παραλογοτεχνία; Κάτω από ποιες συνθήκες αναβαθμίζεται τον 19ο αιώνα; Πώς εμφανίζεται στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος; Πώς εξελίσσεται σε οργανικό στοιχείο της λεγόμενης "μαζικής κουλτούρας"; Καρπός μακρόχρονης έρευνας, το βιβλίο αυτό θέτει πρωτίστως ζητήματα συνολικού και συλλογικού χαρακτήρα με βασικές προϋποθέσεις: α) την αξιοποίηση δεκάδων αγνώστων ή εφήμερων πεζογραφημάτων του 19ου αιώνα· β) τη διαρκή μετακίνηση ανάμεσα σε "αντιθετικούς" πόλους όπως η ποσότητα και η ποιότητα, η ιστορία και η θεωρία, το συλλογικό και το ατομικό πεδίο, το ελληνικό και το ξένο...

Υπό τον τίτλο "Μελετήματα" συστεγάζονται ανισομήκη και ανισοβαρή ερμηνεύματα για την αρχαία και νέα ελληνική λογοτεχνία, που είχαν δημοσιευθεί κατά τη διάρκεια μιας τριακονταετίας σε επιστημονικά και λογοτεχνικά περιοδικά, σε επετηρίδες και σε έντυπα ευρείας κυκλοφορίας. Πρόκειται συνεπώς για έναν τόμο πανδέγμονα, όπου φιλοξενούνται στύγια άρθρα, κατάφορτα με παραπομπές, αταλαίπωρες διαλέξεις και επιφυλλίδες, καταλεπτολογήματα για πράγματα γραμματικά (το μιν ηδέ το νίν), εικασίες για θεραπείες νοσούντων χωρίων, απόπειρες εκλαΐκευσης για γόρδια απορήματα (επί παραδείγματι, η...

[...] Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ενδιαφέρθηκε για τη νεοελληνική λογοτεχνία με την ενιαία συνείδηση του διανοουμένου, που του επιτρέπει να συλλαμβάνει την αντίστοιχη ενότητα του όλου πολιτισμικού γίγνεσθαι και τις "σημαίνουσες" διασταυρώσεις και υποκείμενες συναντήσεις του έντεχνου λόγου με το πνεύμα των εικαστικών τεχνών, της μουσικής, του φιλοσοφικού στοχασμού, της πολιτικής ηθικής και της ίδιας της στάσης του ανθρώπινου υποκειμένου απέναντι στον κόσμο. Αυτή η ολικότητα εποπτείας και βάθους αναδεικνύεται και μπορεί να εκτιμηθεί μόνο με την ανάγνωση της "Ιστορίας του Ευρωπ...

Oι τόμοι Z΄ και H΄ έρχονται να συμπληρώσουν την Iστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και την πρόσληψή της με τους όρους που κατονομάζουν στον "Πρόλογο" της εργασίας, ή, για να το πούμε συνοπτικά, με πρόθεση να παρασταθεί η ιστορική και συγκριτική εικόνα των ρευμάτων, των σχολών, των νοοτροπιών, που διέτρεξαν την ελληνική λογοτεχνία από το 1918 έως το 1963. Oι Z΄ και H΄ τόμοι εξετάζουν την ενδεκαετία 1964-1974, οπότε και περατώνεται η πρόσληψη των συγγραφέων που μέχρι τότε είχαν παρουσιαστεί στο δημιουργικό λογοτεχνικό πεδίο. Ωστόσο, επειδή οι συγγραφείς που περιλήφθηκαν στο έρ...

Το 1974 αποτελεί σημείο τομής στη λογοτεχνία μας, που χωρίζεται σε μια πρώτη περίοδο, φορτισμένη ιδεολογικά, και σε μια δεύτερη, απαλλαγμένη από τραυματικές εμπειρίες. Ο χωρισμός δεν συνεπάγεται και αξιολογικές εκτιμήσεις. Κάθε μία περίοδος έχει τις δικές της σημασίες και αξίες. Η ύλη των προκείμενων τόμων Ζ΄ και Η΄ προσφέρεται για τις ακόλουθες εκτιμήσεις: Στα 1974 μοιάζει να κλείνει το κεφάλαιο της πεζογραφίας του Μεσοπολέμου, πρώτα για συμπτωματικούς λόγους (πεθαίνουν αρκετοί από τους κορυφαίους εκπροσώπους της), αλλά ενδέχεται να θεωρηθεί πως έχει εξαντληθεί το ιδεολ...

Oι τόμοι Z΄ και H΄ έρχονται να συμπληρώσουν την Iστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και την πρόσληψή της με τους όρους που κατονομάζουν στον "Πρόλογο" της εργασίας, ή, για να το πούμε συνοπτικά, με πρόθεση να παρασταθεί η ιστορική και συγκριτική εικόνα των ρευμάτων, των σχολών, των νοοτροπιών, που διέτρεξαν την ελληνική λογοτεχνία από το 1918 έως το 1963. Oι Z΄ και H΄ τόμοι εξετάζουν την ενδεκαετία 1964-1974, οπότε και περατώνεται η πρόσληψη των συγγραφέων που μέχρι τότε είχαν παρουσιαστεί στο δημιουργικό λογοτεχνικό πεδίο. Ωστόσο, επειδή οι συγγραφείς που περιλήφθηκαν στο έρ...

Το 1974 αποτελεί σημείο τομής στη λογοτεχνία μας, που χωρίζεται σε μια πρώτη περίοδο, φορτισμένη ιδεολογικά, και σε μια δεύτερη, απαλλαγμένη από τραυματικές εμπειρίες. Ο χωρισμός δεν συνεπάγεται και αξιολογικές εκτιμήσεις. Κάθε μία περίοδος έχει τις δικές της σημασίες και αξίες. Η ύλη των προκείμενων τόμων Ζ΄ και Η΄ προσφέρεται για τις ακόλουθες εκτιμήσεις: Στα 1974 μοιάζει να κλείνει το κεφάλαιο της πεζογραφίας του Μεσοπολέμου, πρώτα για συμπτωματικούς λόγους (πεθαίνουν αρκετοί από τους κορυφαίους εκπροσώπους της), αλλά ενδέχεται να θεωρηθεί πως έχει εξαντληθεί το ιδεολ...

Πρόκειται για συλλογικό τόμο αφιερωμένο τιμητικά στον κ. Ντίνο Γεωργούδη καθηγητή της Νεοελληνικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και διακεκριμένο λεξικολόγο. Οι μελέτες που τον συγκροτούν γράφτηκαν αποκλειστικά και μόνο από παλαιούς μαθητές του και έχουν ποικίλη θεματολογία από την Βυζαντινή και Νεοελληνική Γραμματεία, την Ιστορία και την Λαογραφία. Στον τόμο συμμετέχουν με μελέτες τους οι παρακάτω: Δημήτρης Αγγελάτος ("Από το "κείμενο" στο "έργο"- Όψεις τον μεθοδολογικού συνδυασμού ιστορίας και θεωρίας της λογοτεχνίας: η περίπτωση τον Απόκοπου")...

Από τις λίγες, αληθινά εξέχουσες γυναικείές φυσιογνωμίες της πρώτης μεταπολεμικής λογοτεχνικής γενιάς, η Ιουλία Ιατρίδη -θαυμαστά προετοιμασμένη με χάρισμα ισχυρό και με παιδεία βαθειά, ουσιώδη- κατόρθωσε με τα ψυχωμένα βιβλία της να υψωθεί επάξια στην πρώτη γραμμή των πεζογράφων της γενιάς της. Έπλασε, με γλώσσα χυμώδη και με σπάνιο οίστρο έμπνευσης, αφηγήματα, αυθεντικά κατορθώματα δημιουργικής λειτουργίας στην περιοχή της λογοτεχνίας και σμίλευσε χαρακτήρες που θα μείνουν αθάνατοι.

Το βιβλίο του Χριστόφορου Μηλιώνη "Το βλέμμα της Μέδουσας" περιέχει μια σειρά μελετήματα που αναφέρονται σε μερικούς από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς (Γ. Βιζυηνός, Αλ. Κοτζιά, Δημ. Χατζή, Α. Φραγκιά, Ν. Μπακόλα, Τ. Καζανζτή, Μ. Αλεξανδρόπουλο, Λ. Κούσουλα, Σπ. Τσακνιά) και σε βασικά κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ο συγγραφέας του βιβλίου, από τους πιο έγκριτους μεταπολεμικούς πεζογράφους, αλλά και έγκυρος φιλόλογος και εκπαιδευτικός, διερευνά με την οξυδέρκεια του δημιουργού και τον πλούσιο φιλολογικό του εξοπλισμό τα θέματά του. Τα μελετήματά του, όπως και του...

"Για ό,τι λέν για την "Οδύσεια" -χωρίς να τη διαβάσουν- δεν στεναχωριούμαι καθόλου. Έχω τη συνείδησή μου γαλήνια. Έκαμα ό,τι μπορούσα. Το έργο αφτό είναι το λαγάρισμα από ανείποτες αγωνίες και χαρές, γραμμένο με αίμα. Προσπάθησα, χρόνια να σώσω από την ψυχή μου ό,τι μπορούσα. Να ξέρουν οι άνθρωποι, όταν πεθάνω, πόσο κ' εγώ αγάπησα και πόνεσα τη ζωή και πώς είδα και πώς άγγιξα τη θάλασσα, το χώμα, τη γυναίκα. Να μάθουν πως δεν ήμουνα ζώο ή πέτρα, παρά άνθρωπος με ζεστή σάρκα κι αχόρταγη ψυχή. Έκανα το χρέος μου. Παραπάνω δεν μπορούσα. Σφογγίζω σαν τον αργάτη μια στιγμή τον -...

Ο τόμος αυτός στοχεύει στην εξέταση ορισμένων πλευρών του πολύπλευρου έργου που έδωσε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος και κυρίως εκείνων που δεν έχουν φωτιστεί αρκετά ή καθόλου από την κριτική. Ανάμεσα στις καταθέσεις του τόμου προηγούνται, εύλογα, τα κείμενα των ομοτέχνων: του Ιακώβου Καμπανέλλη, του Γιώργου Μανιώτη και του Γιάννη Χρυσούλη. Ακολουθούν τα μελετήματα για την πεζογραφία, τη δραματουργία, τον κριτικό λόγο και την αλληλογραφία του Ξενόπουλου. [...] Είναι σαφές ότι όσες σελίδες και αν αφιερωθούν στον Ζακυνθινό συγγραφέα θα παραμένουν πάντα κενά στην περιοχή της έρε...

Στο βιβλίο αυτό διερευνώνται δύο κυρίως θέματα. Το πρώτο είναι η σχέση, τόσο η λογοτεχνική όσο και η κοινωνική, του Σολωμού και των σύγχρονών του Επτανησίων ποιητών. Το δεύτερο θέμα είναι αφενός η πρόσληψη του σολωμικού έργου από την επτανησιακή ποίηση και κριτική αμέσως μετά από το θάνατο του Σολωμού και αφετέρου η διαχείριση της σολωμικής πνευματικής κληρονομιάς από τους Επτανήσιους στη συνέχεια, στην εποχή που αρχίζει από το θάνατο του ποιητή και φτάνει μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Επιμέρους ζητήματα που σχολιάζονται στα πέντε κεφάλαια του βιβλίου είνα...

Η "Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας" του Mario Vitti, που εκδόθηκε στα ελληνικά σε μια πρώτη μορφή το 1978, έχει επικρατήσει διεθνώς στον χώρο του πανεπιστημίου και του καλλιεργημένου κοινού. Γράφτηκε τώρα ξανά από την αρχή ώστε να συμπεριληφθούν τα πιο πρόσφατα λογοτεχνικά έργα και να αξιοποιηθούν όσες μελέτες δημοσιεύθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα και αλλού. Διακρίνεται για τη μέθοδο προσέγγισης των λογοτεχνικών κειμένων, όσο και των λογοτεχνικών φαινομένων που τα πλαισιώνουν, με ιδιαίτερη έμφαση στη δυναμική σύλληψη των αλλαγών που φέρει η κάθε εποχή....

[...] Εδώ, ότι ακολουθεί δεν είναι κριτική αποτίμηση του έργου του, ούτε φυσικά αναφορικά στην ιδιωτική του ζωή. Πρόκειται, για πλησίασμα του, μέσα από δικά του κείμενα, κατά κύριο λόγο, αλλά και κείμενα τρίτων, που δημοσιεύτηκαν στα χρόνια της δράσης του. Προβάλλονται έτσι περιστατικά που έχουν "ξεφύγει" από τις "σοβαρές" μελέτες που έγιναν γι΄αυτόν ή έχουν "αποσιωπηθεί" -ενίοτε και σκοπίμως. Τα περισσότερα έχουν μια ευτράπελη, ας πω, διάθεση καθώς εκεί οδηγούν τα συμβάντα, αλλά, όμως, είναι και πικρά, κάποτε και θλιβερά. Πιστεύω πάντως πως όλα έχουν να προσθέσουν κάτι γι'...