Κρητική λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική

Η κρητική ποίηση στα χρόνια της Αναγέννησης (14ος-17ος αι.): Ανθολογία (περ.1580-17ος αι.)

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2020)

Καρπός πολύχρονης έρευνας των ιστορικών και γραμματειακών πηγών, η μελέτη αυτή παρουσιάζει την ελληνόγλωσση ποιητική παραγωγή της Κρήτης από τον 14ο ως τα τέλη του 17ου αιώνα μέσα στα ιστορικά, κοινωνικά, ιδεολογικά και αισθητικά της συμφραζόμενα. Κεντρική θέση στην προσέγγιση αυτή κατέχουν τόσο οι δημιουργοί και τα έργα τους, όσο και η κοινωνία που τα προκάλεσε, τα προσέλαβε και τα απόλαυσε. Το όλο εγχείρημα αναπτύσσεται σε τρεις τόμους: ο πρώτος περιλαμβάνει εισαγωγή στην εποχή και στη λογοτεχνία της κρητικής Αναγέννησης· ο δεύτερος και ο τρίτος παρακολουθούν τους αναβ...

Η κρητική ποίηση στα χρόνια της Αναγέννησης (14ος-17ος αι.): Ανθολογία (14ος αι.-περ.1580)

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2020)

Καρπός πολύχρονης έρευνας των ιστορικών και γραμματειακών πηγών, η μελέτη αυτή παρουσιάζει την ελληνόγλωσση ποιητική παραγωγή της Κρήτης από τον 14ο ως τα τέλη του 17ου αιώνα μέσα στα ιστορικά, κοινωνικά, ιδεολογικά και αισθητικά της συμφραζόμενα. Κεντρική θέση στην προσέγγιση αυτή κατέχουν τόσο οι δημιουργοί και τα έργα τους, όσο και η κοινωνία που τα προκάλεσε, τα προσέλαβε και τα απόλαυσε. Το όλο εγχείρημα αναπτύσσεται σε τρεις τόμους: ο πρώτος περιλαμβάνει εισαγωγή στην εποχή και στη λογοτεχνία της κρητικής Αναγέννησης· ο δεύτερος και ο τρίτος παρακολουθούν τους αναβ...

Η κρητική ποίηση στα χρόνια της Αναγέννησης (14ος-17ος αι.): Εισαγωγή

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2019)

Καρπός πολύχρονης έρευνας των ιστορικών και γραμματειακών πηγών, η μελέτη αυτή παρουσιάζει την ελληνόγλωσση ποιητική παραγωγή της Κρήτης από τον 14ο ως τα τέλη του 17ου αιώνα μέσα στα ιστορικά, κοινωνικά, ιδεολογικά και αισθητικά της συμφραζόμενα. Κεντρική θέση στην προσέγγιση αυτή κατέχουν τόσο οι δημιουργοί και τα έργα τους, όσο και η κοινωνία που τα προκάλεσε, τα προσέλαβε και τα απόλαυσε. Το όλο εγχείρημα αναπτύσσεται σε τρεις τόμους: ο πρώτος περιλαμβάνει εισαγωγή στην εποχή και στη λογοτεχνία της κρητικής Αναγέννησης· ο δεύτερος και ο τρίτος παρακολουθούν τους αναβαθ...

Απόκοπος του Μπεργαδή

University Studio Press (2019)

Το βιβλίο παρουσιάζει το σύνoλο των ερμηνευτικών σχολίων για τον "Απόκοπο", με βάση την υπάρχουσα βιβλιογραφία. Δίνεται μια αναλυτική εικόνα της έρευνας, από τα μέσα του 20ού αιώνα κ.ε., για το πρώτο γνωστό, μέχρι σήμερα, λαϊκό λογοτεχνικό έντυπο/ανάγνωσμα που παρήχθηκε και διακινήθηκε μέσα από το εκδοτικό-εμπορικό κύκλωμα των βενετικών τυπογραφείων, στην αρχή του 16ου αιώνα (1509). Η εισαγωγή εστιάζει κυρίως στο συγγραφέα και στη χρονολόγηση του έργου, καθώς ο ποιητής είναι γενικά άγνωστος, στις έντυπες γνωστές ή άγνωστες εκδόσεις και τα δύο σωζόμενα χειρόγραφα, και προ...

Ο κόμπος και το νήμα

Ηρόδοτος (2018)

Αυτός ο τόμος συγκεντρώνει δέκα μελετήματα και καλύπτει θεωρητικά και ιστορικά θέματα της ελληνικής θεατρολογίας, ενώ σε ένα σημείο ξεπερνά τα όρια της σκηνής και καταπιάνεται με φιλολογικές θεματικές της κρητικής λογοτεχνίας. Περιλαμβάνει μεθοδολογικά θέματα της ελληνικής και της ευρωπαϊκής θεατρικής ιστορίας, όπως είναι η σημασία της τοπικής θεατρικής ιστοριογραφίας, τα "σκοτεινά" χρόνια στην ιστορία του ευρωπαϊκού θεάτρου της πρώτης χιλιετίας, οι αρχές του μεσογειακού θεάτρου σκιών στη μεσαιωνική Αίγυπτο, η σύγκριση του ελληνόφωνου και του σλαβόφωνου θεάτρου στην ανατολι...

Εδώ, εις το Κάστρον της Κρήτης...

University Studio Press (2015)

Τα βότανα στον πολιτισμό των Ελλήνων

Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2014)

Ποικίλα νεοελληνικά

Στιγμή (2013)

Η σειρά προσεγμένων επανεκδόσεων μελετών μου από τη "Στιγμή" του Αιμίλιου Καλιακάτσου, στους τόμους "Μινωικά και ελληνικά", "Δημώδη βυζαντινά", "Κρητικά φιλολογικά" και "Ποικίλα ελληνικά", συνεχίζεται τώρα με τα "Ποικίλα νεοελληνικά". Οι εργασίες αναφέρονται σε θέματα των μεσαιωνικών και νέων ελληνικών, από τον Διγενή Ακρίτη ως τις μέρες μας. Από αυτές, η εκτενής μελέτη γύρω από το Κάστρο-Ηράκλειο και τη ζωή του στον 16ο-17ο αιώνα, που παρουσιάζεται εδώ βελτιωμένη και επαυξημένη, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1965 στα "Κρητικά Χρονικά". Το άρθρο "Γύρω από το βυζαντινό ηρωι...

Αφηγηματολογικά και άλλες αναγνώσεις

Εκδόσεις Παπαζήση (2013)

Η λογοτεχνική παραγωγή της Κρήτης κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης ενός πολυσύνθετου πολιτισμού, έχει να επιδείξει κείμενα (τόσο στην πρώιμη φάση όσο και στην περίοδο της ακμής της), τα οποία επιδρούν καθοριστικά στην εξέλιξη της νεότερης λογοτεχνίας μας. Στο βιβλίο αυτό, από την πολύστιχη αφηγηματική ποίηση της Κρητικής Λογοτεχνίας επιλέγονται δύο κείμενα του Λεονάρδου Ντελλαπόρτα (πρώτη περίοδος) και ο Ερωτόκριτος με τη Θυσία τον Αβραάμ (περίοδος της Κρητικής Αναγέννησης), των οποίων επιχειρείται η προσέγγιση, σύμφωνα με ένα διπλό, μεθοδο...

Η κρητική λογοτεχνία και η εποχή της

Στιγμή (2011)

Στη μελέτη αυτή, που πρωτοδημοσιεύτηκε στον Η' τόμο των "Κρητικών Χρονικών" (1954), μελετώνται για πρώτη φορά οι σχέσεις του πολιτισμού των αστικών κέντρων της βενετοκρατούμενης Κρήτης στον 16ο και 17ο αιώνα προς το βυζαντινό παρελθόν, τη δυτική Αναγέννηση και την ελληνική και λατινική αρχαιότητα. Επισημαίνονται οι αναγεννησιακές επιδράσεις που γονιμοποίησαν τις μεσαιωνικές και λαϊκές καταβολές στην Κρήτη, και που, με την παράλληλη καταξίωση του κρητικού ιδιώματος, ως λογοτεχνικού οργάνου, εδημιούργησαν την κρητική λογοτεχνία των χρόνων της ακμής, μια λογοτεχνία αναγεννησια...

Ελληνική λογοτεχνία

Στιγμή (2010)

Η "Στιγμή" παρουσιάζει, για το ευρύτερο αναγνωστικό και επιστημονικό κοινό, το βιβλίο του Στυλιανού Αλεξίου "Ελληνική Λογοτεχνία", εξέταση της ελληνόγλωσσης παραγωγής σχεδόν τριάντα αιώνων, από τον Όμηρο έως τα μέσα του 20ου αιώνα. Η μελέτη διαρθρώνεται στα μέρη: Α΄. "Η Ελληνική Αρχαιότητα", επική, λυρική και χορική ποίηση, φιλοσοφία, θέατρο, ιστορία, ελληνιστικοί και ρωμαϊκοί χρόνοι, μυθιστόρημα και επίγραμμα. Β΄. "Χριστιανικοί χρόνοι-Βυζάντιον", Παλαιά και Καινή Διαθήκη, εκκλησιαστικοί συγγραφείς, υμνογραφία, λογία, δημώδης και ηρωική ποίηση, ιστορικοί και χρονογρ...

Ο Κάτης και ο μποντικός

Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών (2010)

Ποικίλα ελληνικά

Στιγμή (2009)

Στα "Ποικίλα ελληνικά" συγκεντρώνονται εργασίες του Στυλιανού Αλεξίου των ετών 2000-2008, πάνω σε θέματα σχετικά με την αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο και τη νεοελληνική λογοτεχνία. Εξετάζονται τα ταξίδια του ομηρικού Οδυσσέα, η ναυτική τοιχογραφία της Σαντορίνης, η ποιητική του "Διγενή Ακρίτη", του "Ερωτόκριτου", του "ριζίτικου", του δημοτικού τραγουδιού και του σολωμικού έργου. Ερμηνεύονται δύσκολες σολωμικές λέξεις. Στη βιβλιοκρισία της γερμανικής μετάφρασης του Σολωμού από τον H. C. Gunther επισημαίνονται συνοπτικά όλες οι αδυναμίες της έκδοσης Πολυλά. Άλλες εργασίες αφορού...

Ρίμα θρηνητική εις τον πικρόν και ακόρεστον Άδην

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2008)

Δύο επώνυμοι ποιητές, και οι δύο ιταλικής καταγωγής, έγραψαν στα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης δύο ελληνικότατες καταβάσεις στον Άδη: Η "Ρίμα θρηνητική εις τον πικρόν και ακόρεστον Άδην" του Ρεθυμνιώτη ποιητή Ιωάννη Πικατόρου είναι το πιο ενδιαφέρον ποίημα, χάρη στον πλούτο των εικαστικών, λαογραφικών και λογοτεχνικών μοτίβων και θεμάτων, ενώ ο "Απόκοπος" του Μπεργαδή είναι λογοτεχνικά το πιο ώριμο και το πιο γνωστό από τα δύο έργα. Ο ποιητής της "Ρίμας" έχει αφομοιώσει από ελληνικά και δυτικά έργα ζωγραφικής και λογοτεχνίας τα στοιχεία που καθιστούν τον Χ...

Πανώρια

Ζήτρος (2007)

Η "Πανώρια", το πολύ σημαντικό αυτό ποιμενικό δράμα του Γεωργίου Χορτάτση (τέλη 16ου αι.), είναι το μοναδικό αντιπροσωπευτικό του είδους από την Κρήτη κατά την εποχή της Βενετοκρατίας. Η υπόθεση του διαδραματίζεται στον Ψηλορείτη, όπου δύο Βοσκοπούλες αρνούνται πεισματικά τον έρωτα δύο νεαρών βοσκών, επειδή αγαπούν την ελεύθερη ζωή στα δάση και το κυνήγι. Ύστερα από πολλές ανεπιτυχείς προσπάθειες για να μεταπειστούν, ακόμη και με τις συμβουλές του πατέρα της Πανώριας και της γριάς Φροσύνης, το αίσιο τέλος έρχεται μόνο με την επέμβαση της θεάς Αφροδίτης. Το έργο είχε εκδοθεί...

Αναζητώντας το στίγμα της Ερωφίλης

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2007)

[...] Είναι βέβαιο ότι η "Ερωφίλη" γράφτηκε μετά το 1587, όταν πρωτοκυκλοφόρησε η τραγωδία "Il Re Torrismondo", δεδομένου ότι οι εφιάλτες που περιγράφει η Eρωφίλη στη Νένα της, στη β' σκηνή της β' πράξης, στηρίζονται, σε μεγάλο βαθμό, στην ανάλογη περιγραφή της Αλβίντα προς την παραμάνα της Νουτρίτσε στο έργο του Τορκουάτο Τάσσο (Torquato Tasso), όπως έδειξε ο Μανούσακας. Κατά τον Μανούσακα η "Ερωφίλη" πρέπει να γράφτηκε στη δεκαετία 1590-1600 και πάντως πριν από το 1610, άποψη που υποστήριξε με πειστικά επιχειρήματα και έγινε αποδεκτή, αν δεν κάνω λάθος, από όλους ανεξαιρ...

Λογοτεχνία και κοινωνία στην Κρήτη της Αναγέννησης

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2006)

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται μια σφαιρική μελέτη της λογοτεχνίας της Κρητικής Αναγέννησης, συνδεδεμένης με το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτισμικό της πλαίσιο. Η Κρήτη, που ήταν στην εξουσία της Βενετίας από τα 1211 ώς τα 1669, ήλθε σε επαφή με την Αναγέννηση και ανταποκρίθηκε στα ερεθίσματά της δημιουργώντας ένα σύνολο αφηγηματικής και δραματικής ποίησης, γραμμένης στην κρητική διάλεκτο, που, όπως γνωρίζουμε σήμερα, άσκησε σημαντική επιρροή στη νεότερη ελληνική λογοτεχνία. Η δημιουργία αυτών των λογοτεχνικών έργων είναι μέρος ενός ευρύτερου φαινομένου πολιτισμικού συγκρητι...

Ζητήματα ποιητικής στον Ερωτόκριτο

Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη (2006)
Συνολικά Βιβλία 40
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου