Το Δουκάτο του Αιγαίου
Συλλογικό έργο
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών (2009)
Σύντομη επισκόπηση της πρώτης περιόδου της νεοελληνικής ιστορίας (1453-1669)
Μαυροειδή Φανή ιστορικός
Καραβία Δ. Ν. - Αναστατικές Εκδόσεις (2011)
Στις σελίδες που ακολουθούν γίνεται μία σύντομη επισκόπηση ορισμένων πλευρών της ελληνικής ιστορίας της πρώτης μεταβυζαντινής Περιόδου. Στο κείμενο αυτό εξετάζουμε ταυτόχρονα και παράλληλα την Ιστορία των δύο τμημάτων του τότε ελληνικού χώρου, λατινοκρατούμενου και Τουρκοκρατούμενου, ξεκινώντας από τη σκέψη ότι οι πληθυσμοί τους ανήκαν στο ίδιο ενιαίο σύνολο που ονομάζεται Ελληνισμός. Περισσότερες λεπτομέρειες για την Ιστορία της περιόδου, για τα θέματα που μας απασχολούν και άλλα που εδώ δεν συμπεριλαμβάνουμε, θα βρει ο αναγνώστης στην υπάρχουσα σχετική βιβλιογραφία. Εδώ σ...
Στις απαρχές του θαλάσσιου κράτους της Βενετίας
Nanetti Andrea
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2019)
Η Συνθήκη της Σαπιέντζας, το 1209, αναγνώρισε τη βενετική κυριαρχία στην Κορώνη και στη Μεθώνη και με τον τρόπο αυτόν τέθηκαν οι βάσεις για την εδραίωση της ηγεμονίας της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου στην Ανατολική Μεσόγειο. Το σημαντικό κείμενο, το οποίο έχουμε την τύχη να έχει παραδοθεί, εκδίδεται σε ελληνική και αγγλική μετάφραση και σχολιάζεται στον παρόντα τόμο. Το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών εξέδωσε το 1999 και το 2007 δύο τόμους του Andrea Nanetti, Αν. Καθηγητή του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Nanyang, στη Σιγκαπούρη, με βενετικά έγγραφα της Κορώνης και της Μεθών...
Οι εκθέσεις των Βενετών προνοητών της Κεφαλονιάς (16ος αιώνας)
Τσικνάκης Κώστας Γ.
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών (2008)
Οι εκθέσεις των Βενετών βαΐλων και προνοητών της Κέρκυρας (16ος αιώνας)
Παγκράτης Γεράσιμος Δ.
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών (2008)
Οι Βενετοί ευγενείς που εκλέγονταν σε διοικητικά αξιώματα της Γαληνοτάτης λάβαιναν κατά τον διορισμό τους γραπτή εντολή διοίκησης (commissio), κείμενο όπου αναλυόταν η σημασία του αξιώματος, διαγράφονταν τα κύρια ζητήματα που έχριζαν προσοχής και παρέχονταν σαφείς οδηγίες για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων. Μετά τη λήξη της θητείας τους οι αξιωματούχοι όφειλαν να συντάξουν λεπτομερή αναφορά (relation), που την παρουσίαζαν σε συνεδρίαση του Σώματος (Μεγάλο Συμβούλιο, Σύγκλητος / Κολλέγιο) που τους είχε εκλέξει. Στις αναφορές των Βενετών διοικητών (βαΐλων, προνοητών, ρ...
Νικόλαος Καπιάνος: Νοταριακές πράξεις, κάστρο Κεφαλονιάς (1571 - 1576)
Συλλογικό έργο
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών (2008)
[...] Καινοτομία της έκδοσης αυτής αποτελεί η, παράλληλα με τη συμβατική διπλωματική έκδοση του πρωτοκόλλου, φωτογραφική αναπαραγωγή του κώδικα με σκοπό το έργο, πέρα από τη σπουδαιότητα των ιστορικών δεδομένων που παρέχει, να χρησιμεύσει και ως εύχρηστο εργαλείο όσων θα επιθυμούσαν να ασκήσουν στην ελληνική παλαιογραφία της εποχής και συγκεκριμένα σε γραφές πρακτικά τύπου, όπως η νοταριακή γραφή. [...] (από τον πρόλογο, Ν. Γ. Μοσχονάς)
Μαρίνος Σανούδος Τορσέλλο
Παπαδοπούλου Ευτυχία Η.
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών (2000)
Κοινωνίες της υπαίθρου στην ελληνοβενετική Ανατολή (13ος-18ος αι.)
Συλλογικό έργο
Ακαδημία Αθηνών (2019)
Κοινωνία και οικονομία στο βενετικό "Κράτος της Θάλασσας"
Παγκράτης Γεράσιμος Δ.
Πεδίο (2013)
Την ιστορία της εμπορικής ναυτιλίας των Ελλήνων έχουμε συνηθίσει να την εξετάζουμε εκκινώντας από τις δεκαετίες που προηγήθηκαν της επανάστασης του 1821. Παραβλέπουμε έτσι την αδιάρρηκτη σχέση των Ελλήνων με τη θάλασσα καθ’ όλη την προγενέστερη περίοδο. Το παρόν βιβλίο εστιάζεται στις απαρχές της νεοελληνικής ναυτιλιακής επιχειρηματικότητας τον αιώνα που ακολούθησε την άλωση της Κωνσταντινούπολης, εξετάζοντας το παράδειγμα των ναυτιλιακών επιχειρήσεων της Κέρκυρας. Στο νησί του βόρειου Ιονίου Πελάγους, που ισορροπούσε ανάμεσα στη βυζαντινή κληρονομιά και στις επιδράσεις των...
Η πόλη της Βοστίτσας και ο πληθυσμός της κατά την περίοδο της Β΄ Βενετοκρατίας 1685 - 1715
Ντόκος Κωνσταντίνος
Εταιρεία Επιστήμης και Πολιτισμού Αιγειαλείας (ΕΤ.Ε.Π.Α) (2007)
Η μετάβαση από τη Βυζαντινή στη Λατινοκρατούμενη Μονεμβασιά: Σημειώσεις για τους θεσμούς και την κοινωνία κατά την περίοδο της Φραγκικής και Βενετικής κυριαρχίας
Πέρρα Φωτεινή Β.
Βυζαντινός Δόμος (2017)
Ανάτυπο από το περιοδικό "Βυζαντινός Δόμος" τόμ. 22-23-24 (Βυζαντινή και Νεότερη Ελληνική Ιστορία και Πολιτισμός) 2017.
Η Λατινοκρατία στην Ελλάδα
Μπελέζος Δημήτρης Σ.
Περισκόπιο (2004)
Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τη Δ' σταυροφορία (1204), ιδρύθηκαν στις ελληνικές περιοχές διάφορα κρατίδια με Δυτικοευρωπαίους ηγεμόνες. Η παρουσία Λατίνων αρχικά προκάλεσε πολιτική αστάθεια και πολιτιστική υποβάθμιση, ενώ συνέβαλε καθοριστικά στην επέκταση των Οθωμανών στα Βαλκάνια. Οι συνέπειες όμως της Λατινοκρατίας δεν ήταν μόνο αρνητικές. Ορισμένες λατινοκρατούμενες περιοχές μεταβλήθηκαν σε εστίες διάδοσης του πνεύματος, ενώ η παρουσία των Λατίνων κατακτητών βοήθησε τους Έλληνες να διαμορφώσουν εθνική συνείδηση. Αν και σχετικά άγνωστη, η εξαιρετικά ενδιαφ...
Η Θεσσαλονίκη κατά τη Λατινοκρατία
Μπατσιόλας Κωνσταντίνος
Μέθεξις (2019)
Μετά την Δ΄ Σταυροφορία και τη συνακόλουθη κατάρρευση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τον Απρίλιο του 1204 στον ελλαδικό χώρο ιδρύθηκε το λατινικό βασίλειο της Θεσσαλονίκης από τον Βονιφάτιο Μομφερατικό. Κληρικοί της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας που είχαν λάβει μέρος στη σταυροφορία, επιχείρησαν την εγκαθίδρυση μιας λατινικής εκκλησίας στα νεοκατακτηθέντα εδάφη. Ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ έστειλε αρκετές επιστολές στα πρόσωπα αυτά. Οι επιστολές του Ιννοκεντίου είναι πολύ σημαντικές για τη μελέτη της λατινοκρατίας στη Θεσσαλονίκη. Αυτές παρέχουν πληροφορίες για διάφορα ζητήματα, όπ...
Η εν Πελοποννήσω ελληνική Εκκλησία επί Ενετών
Ζερλέντης Περικλής Γ.
Καραβία Δ. Ν. - Αναστατικές Εκδόσεις (1985)
Ο λόγιος έμπορος Περικλής Γ. Ζερλέντης (1852-1925), από την Ερμούπολη της Σύρου, αφηγείται εδώ την τύχη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Πελοπόννησο κατά τη Β/ Βενετοκρατία (1685-1715). Η διήγησή του ξεκινά με αναφορά στην προγενέστερη κατάσταση, όπως διαμορφώθηκε μετά τη φραγκική κατάκτηση (1204). Ο Ζερλέντης τονίζει ότι "οι Φράγκοι επιδρομείς [...] απεχαύνωσαν και απενέκρωσαν παν αίσθημα εθνικόν" των Ελλήνων. Η λατινική προπαγάνδα εντάθηκε με την εγκατάσταση Ιησουϊτών μοναχών στην Πάτρα και το Ναύπλιο το 1640. Η θέση των ορθοδόξων δεν βελτιώθηκε αισθητά μετά την επάνοδο των Β...
Η αγωγή του πολίτη
Αρβανιτάκης Δημήτρης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2020)
Ο Αδαμάντιος Κοραής, στο περίφημο "Υπόμνημά" του (1803), θέλοντας να αναδείξει τη θεμελιώδη σημασία των γαλλικών εξελίξεων για τους Έλληνες, σημείωνε ότι, ιδίως μετά το 1789, "η εθνική ματαιοδοξία παραχώρησε τη θέση της στη συμπεριφορά ενός λαού ο οποίος ετοιμάζεται να μεταβληθεί σε έθνος": να αποκτήσει δηλαδή πολιτική αυτοσυνειδησία και να διεκδικήσει ανεξάρτητη πολιτική ύπαρξη. Αυτό το βιβλίο επιχειρεί να φωτίσει μια κρίσιμη, πλην όμως εν πολλοίς άγνωστη πτυχή της συγκεκριμένης διαδικασίας: τη γαλλική παρουσία στο Ιόνιο, από το καλοκαίρι του 1797 μέχρι την άνοιξη του 1...
Ελλήνων αγώνες, εκκλησίας μάχες 1191 - 1821
Αγγελής Δημήτρης Κ.
Προσκήνιο (2008)
Ποια η αλήθεια για τη συμμετοχή και την προσφορά του κλήρου και της εκκλησίας στους απελευθερωτικούς αγώνες του ελληνισμού; - Έδρασαν; με ποιον τρόπο. - Αντέδρασαν; Γιατί και με ποιους σκοπούς. - Τι πράγματι επεδίωξαν και ποιος ο ρόλος τους; - Ποιους στόχους εξυπηρέτησε η στάση τους; - Πώς επηρέαζα την εξέλιξη των γεγονότων; - Τα κίνητρά τους; - Ωφέλησαν ή έβλαψαν; Και ποιους; Αυτό το αντικείμενο της έρευνας: - Τεκμηριωμένη ιστορική αλήθεια σ' όλη της την έκταση και - Η λεύτερη παρουσίαση και των δύο όψεων του ίδιου "νομίσματος".
Εικόνες του δυτικοευρωπαίου μέσα από την ιστορία
Γιαννακόπουλος Δημήτρης Κ.
Επίκεντρο (2013)
Για τη σύνθεση της ελληνικής εθνικής ιστορίας χρειάστηκε η περίοδος των Δυτικών Κυριαρχιών (13ος-17ος αιώνας) να τύχει όχι μόνο επιστημονικής, αλλά και μυθοπλαστικής επεξεργασίας κατά τον 19ο αιώνα. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που γίνεται συστηματική μελέτη της αντίστοιχης πνευματικής παραγωγής. Ο συγγραφέας του βιβλίου, γνώστης της περιόδου της Λατινοκρατίας, αποκαλύπτει τη διαμόρφωση ενός ολόκληρου ιδεολογικού οπλοστασίου από τους Έλληνες διανοούμενους απέναντι στη δυτικοευρωπαϊκή αντίληψη της εποχής, τη σχετική με τις τύχες του μεσαιωνικού ελληνισμού. Ιστοριοδίφες, ιστορι...
Δουκάτο των Αθηνών
Γιαννακόπουλος Δημήτρης Κ.
Βάνιας (2016)
Με το βιβλίο αυτό φωτίζεται μία σκοτεινή περίοδος της μεσαιωνικής ελληνικής ιστορίας, η ηγεμονία των φλωρεντινών Ατσαϊόλι στο Δουκάτο των Αθηνών. Η λατινική αυτή κτήση, από τις τελευταίες που επιβίωναν κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο, εξετάζεται ως συγκροτημένο κράτος όπου εφαρμόστηκε συγκεκριμένη εσωτερική και εξωτερική πολιτική. Με τη βοήθεια των πορισμάτων της σύγχρονης έρευνας αναδεικνύονται οι πολύπλευρες σχέσεις μεταξύ της Φλωρεντίας και των δουκών Ατσαϊόλι, ενώ με προσεκτική αξιοποίηση των πηγών τεκμηριώνεται το διαφορετικό σύστημα κοινωνικής και πολιτικής οργάνωση...