Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αποτελεί αταλάντευτη πεποίθηση του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης πως η δημιουργική άνθηση της ελληνικής φωτογραφίας πρέπει να συμπορεύεται με την εξέλιξη της αντίστοιχης θεωρητικής και ιστορικής έρευνας. Στο πλαίσιο αυτό το ΜΦΘ θεωρεί υποχρέωσή του να υποστηρίξει την έκδοση των εισηγήσεων του Α' Συνεδρίου για την ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας που διεξήχθη στα Κύθηρα τον Οκτώβριο του 2002 υπό την οργανωτική διεύθυνση του Γιάννη Σταθάτου, στο πλαίσιο των Α' Φωτογραφικών Συναντήσεων Κυθήρων. Καθώς το 2ο Συνέδριο έχει ήδη προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο του 2003 στα Κ...

Η "φωτογραφία γάμου" είναι κάτι πολύ περισσότερο από την αποτύπωση μιας ευτυχισμένης στιγμής. Μέσα από ένα ανήσυχο και ίσως πικρό κείμενο -που αντλεί από τους χώρους της φιλοσοφίας, της ψυχανάλυσης και της θεωρίας της φωτογραφίας- αποκαλύπτονται αδιόρατες μέχρι τώρα όψεις ενός συνηθισμένου αντικειμένου και φανερώνεται μια ψυχική πραγματικότητα που αγνοούσαμε. Τι εκφράζει μια "φωτογραφία γάμου"; Είναι το διαβατήριο για την αιωνιότητα ή ο φόβος ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί; Mήπως εκφράζει την αγωνία του ανθρώπου για τον θάνατο που επιδιώκει να τον ξορκίσει με τον...

Οι σύγχρονες κοινωνίες είναι κορεσμένες από φωτογραφίες. Από τα στιγμιότυπα των διακοπών μέχρι τις εφημερίδες, τις διαφημίσεις και τους "παρθένους" τοίχους των γκαλερί καλών τεχνών, οι φωτογραφίες μπορούν να βρεθούν οπουδήποτε, εκτελώντας μια εξαιρετική ποικιλία λειτουργιών. Το βιβλίο αυτό εστιάζει στις ιδέες και τις έννοιες που αποτελούν τα θεμέλια της φωτογραφίας και των πολλαπλών εκφράσεών της. Θέτει ερωτήματα σχετικά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν μια φωτογραφία και τον τρόπο με τον οποίο αυτά επηρεάζουν την εκ μέρους μας κατανόηση μιας εικόνας. Εξετάζ...

Ο τρόπος που ανέκαθεν αντιλαμβανόμασταν τον κόσμο ήταν άμεσος, ζωντανός, έγχρωμος και "πραγματικός", όπως ακριβώς τον βλέπουμε μπροστά μας. Στην πραγματικότητα όμως σπανίως βλέπουμε το παρελθόν "έγχρωμα" και "ζωντανά". Το μέσο της φωτογραφίας, που εισήχθη στα ιστορικά αρχεία με την ανάπτυξη της φωτογραφικής διαδικασίας της νταγκεροτυπίας το 1839, για έναν ολόκληρο αιώνα λειτούργησε σχεδόν αποκλειστικά σε άσπρο και μαύρο. Σήμερα, με τη σύγχρονη τεχνική του ψηφιακού χρωματισμού, έχουμε πλέον τη δυνατότητα να δούμε με άλλο μάτι έναν αιώνα κοσμογονικών ιστορικών αλλαγών (18...

Η ιδέα μιας πόλης "σωματοποιημένης" γεννήθηκε από την ανάγκη να αναφερθώ στην θεωρία της φωτογραφίας, με όρους αισθητικούς, παρμένους από την πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Έτσι διαμορφώθηκε διαλεκτικά η μορφή αυτού του βιβλίου, ανάμεσα στην ουσία / τυπολογία της φωτογραφίας και την υπαρξιακή διάσταση της πόλης - ως υποκείμενο και αντικείμενο της φωτογραφικής θεωρίας. Η ανάπτυξη του παρόντος δοκιμίου, συνιστά μία απόπειρα στερεοσκοπικής όρασης της φωτογραφίας και της πόλης.

Ένα μεγάλο μέρος του κειμένου αυτού γράφτηκε για να διαβαστεί σε ένα σεμινάριο για τη φωτογραφία. Ένα απρόσμενο γεγονός με ανάγκασε να μην παρευρεθώ. Για να το γράψω βασίστηκα σε υποθετικές ερωτήσεις ακροατών. Στην απόφασή μου να το εκδώσω, πρόσθεσα ημερολογιακές σημειώσεις που από χρόνο σε χρόνο κρατούσα.

Ένα μεγάλο μέρος του κειμένου αυτού γράφτηκε για να διαβαστεί σε ένα σεμινάριο για τη φωτογραφία. Ένα απρόσμενο γεγονός με ανάγκασε να μην παρευρεθώ. Για να το γράψω βασίστηκα σε υποθετικές ερωτήσεις ακροατών. Στην απόφασή μου να το εκδώσω, πρόσθεσα ημερολογιακές σημειώσεις που από χρόνο σε χρόνο κρατούσα.

Πρόκειται για μια πρωτότυπη έκδοση του Julian Stallabrass που συγκεντρώνει και ανθολογεί σειρά δοκιμίων για τη φωτογραφία, υλοποιώντας με αυτόν τον τρόπο την ιδέα και την πρωτοβουλία του Ηρακλή Παπαϊωάννου και του University Studio Press για ένα έργο ιδιαίτερο. Μέσα από τα δοκίμια της έκδοσης ο συγγραφέας πραγματεύεται τη φωτογραφία ως μέσο και ως πράξη αναδεικνύοντας τον ενεργό ρόλο του καλλιτέχνη. Το πρώτο δοκίμιο εκθέτει διεξοδικά το έργο του Sebastiao Salgado και της φωτογραφίας ντοκουμέντο, το δεύτερο αναλύει την εξέλιξη της φωτογραφίας δρόμου στο Παρίσι, την ακμή α...

[...] Το Μουσείο Μπενάκη υποδέχεται για πρώτη φορά στις συλλογές του το αρχείο ενός φωτογράφου της περιφέρειας, του Πάνου Ηλιόπουλου, ο οποίος από το 1934 έως το 1964 εργάστηκε στα Φιλιατρά και στην Κυπαρισσία. Οι φωτογραφικές του απεικονίσεις προσφέρουν πολλές και ποικίλες πληροφορίες για τη φυσιογνωμία, την κοινωνική και ιστορική ζωή του τόπου του, ενώ ταυτόχρονα, όπως επισημαίνει ο επιμελητής της έκθεσης Πλάτων Ριβέλλης, αναδεικνύουν την αυτοτελή φωτογραφική γλώσσα του δημιουργού, βασισμένη στην ιδιοσυγκρασία του, στις εμμονές του, στον έλεγχο των εκφραστικών μέσων και σ...

Σην παρούσα μελέτη γίνεται προσπάθεια ανάλυσης της οπτικής κατασκευής της ανθρώπινης οδύνης σε καιρό πολέμου. Ακολουθώντας την άποψη της Sontag, σύμφωνα με την οποία, ακόμα και σήμερα που η ατέρμονη αναπαράσταση μέσω της τηλεόρασης, του κινηματογράφου, του βίντεο κ.λπ. είναι το φυσικό μας περιβάλλον, η φωτογραφία "προσφέρει έναν γρήγορο τρόπο για να κατανοήσουμε κάτι και μία συμπυκνωμένη μορφή για να το απομνημονεύσουμε", αναλύονται οι φωτογραφίες πολέμου στο συγκείμενο των καθημερινών ειδήσεων, καθώς προσφέρουν ένα πλούσιο ρηματικό και οπτικό πεδίο για τον ερευνητή. Ιδιαίτ...

Ο Μάρπα συγκλονίστηκε σφόδρα όταν σκοτώθηκε ο γιος του, κι ένας από τους μαθητές του τού είπε: "Πάντοτε μας λέγατε ότι τα πάντα είναι αυταπάτη. Με το θάνατο του γιου σας τι γίνεται, δεν είναι, μήπως, μια αυταπάτη;" Και ο Μάρπα απάντησε: "Ασφαλώς, αλλά ο θάνατος του γιου μου είναι μια υπερ-αυταπάτη." (απόσπασμα από την "Πρακτική της Θιβετιανής οδού")

Σε μια εποχή όπου το ενδιαφέρον για το θραύσμα, το απόσπασμα και τον κατακερματισμό έχει οδηγήσει έως την ανάλυση των fractals και τη θεωρία του χάους, η φιλοσοφία μιλάει για το τέλος των μεγάλων αφηγήσεων. Η φωτογραφία μπορεί να παραγάγει τόσο περιγραφική εικόνα όσο και την άρνησή της. Να ακουμπήσει τη σιωπή του ορατού. Η παρεμπόδιση του βλέμματος, η αλλοίωση της ευκρίνειας, περίεργα φώτα και μυστηριώδες καταστάσεις, θαυματουργές εμφανίσεις, η θολότητα, η διαφάνεια ή η αποτύπωση του άυλου μπορούν να είναι κατευθύνσεις αυτής της θεματικής. Το "πάγωμα" του στιγμιαίου, του φε...

[...] Όσοι διαβάζουν αυτές τις γραμμές θα αναγνωρίσουν και τον εαυτό τους σε πολλές ιστορίες. Ακούγοντας εκείνη την ημέρα τους φωτογράφους-συναδέλφους, μου κατέβηκε η ιδέα να καταγράψω όλες τις ιστορίες αυτές, αλλά και πολλές άλλες που κατά καιρούς έψαξα και έμαθα. Ήταν ενδιαφέρουσες.

[...] Οι φωτογραφίες που προτιμώ είναι πάντοτε αυτές που μου δίνουν κάτι διαφορετικό από αυτό που δείχνουν. Μια φωτογραφία λόγου χάρη μου δείχνει ένα δρομάκι σ' ένα χωρίο της Σεβίλλης (έτσι μου λέει η λεζάντα της), το φως του ήλιου, τις σκιές των τοίχων, τη θαμπή σιλουέτα ενός παιδιού στο βάθος του φωτογραφημένου πεδίου. Χωρίς κανένα ιδιαίτερο λόγο, αυτή η φωτογραφία μου προκαλεί ένα έντονο συναίσθημα που είναι περιττό να κατονομάσω ή να περιγράψω εδώ. Συναίσθημα που απορρέει όχι από τη φωτογραφημένη πραγματικότητα που δείχνεται, αλλά από την ακινησία, το ασφυκτικό κλείσιμο...

Η Άγρια Δύση λειτούργησε τον 19ο αιώνα ως συμβολισμός του έσχατου συνόρου ανάμεσα στον επεκτατικό ανθρώπινο πολιτισμό και την παρθενική φύση. Οι φωτογραφίες των εξερευνητικών αποστολών της εποχής αποκάλυψαν στα μάτια του κοινού ένα τοπίο συχνά απόκοσμο και μεγαλειώδες. Καθόλου παράδοξα, η Άγρια Δύση παρέμεινε ενεργή ως μυθολογία ακόμη και όταν είχε πλέον αποικιστεί, κυρίως μέσα από την κινηματογραφική γενεαλογία του ουέστερν και την οικουμενική της διάδοση. Ποιες ευαίσθητες χορδές αγγίζουν οι φωτογραφίες της πιο πετυχημένης εκστρατείας στην ιστορία της διαφήμισης με τα κατα...

Ο καταξιωμένος Έλληνας φωτογράφος συνεχίζει με τα κείμενα του τόμου αυτού το στοχασμό του πάνω στην τέχνη της Φωτογραφίας -τις ιδιαιτερότητες, τη μαγεία αλλά και τις σκοτεινές πτυχές της-, ένα στοχασμό που είχε ξεκινήσει να δημοσιοποιεί 12 χρόνια νωρίτερα με την έκδοση του βιβλίου του "Σημειώσεις ενός Έλληνα φωτογράφου για τη Φωτογραφία" (2002). Από την Ελλάδα του 2014 πλέον, απευθύνει επιστολή στον Alfred Stieglitz, εκφράζει τις αντιρρήσεις του στη Susan Sontag, συνδιαλέγεται με τον Roland Barthes και τον Henri Cartier-Bresson... αλλά και νεαρούς σπουδαστές φωτογραφίας...

Μία από τις σταθερές της σύγχρονης εποχής που δύσκολα αμφισβητείται είναι η πανταχού παρουσία της εικόνας, φωτογραφικής ή άλλης, και η ισχυρή επίδρασή της στη διαμόρφωση αντιλήψεων και συμπεριφορών. Όμως, ενόσω ο εικονογραφημένος κόσμος γιγαντώνεται γύρω μας και μέσα μας, ο κριτικός διάλογος γι' αυτόν παραμένει συγκριτικά καθηλωμένος, ειδικά στην ελληνική εκδοχή του. Έτσι ευνοούνται η απλούστευση και η σύγχυση, η άκριτη επιβολή της εμπορευματικής εικόνας, ο οπτικός αναλφαβητισμός. Είναι η φωτογραφία μια εικόνα που πρέπει κανείς να δημιουργεί και να καταναλώνει χωρίς να σκέφ...