Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η αμφιθυμία του Φρόιντ σχετικά με τον μυστικισμό και τα αποκρυφιστικά φαινόμενα είναι εμφατικά δηλωμένη από τον ίδιο, και για τον λόγο αυτόν πιθανώς διανοίγεται ένας σημαίνων χώρος αντιφάσεων μέσα στην ψυχαναλυτική θεωρία και τα προτάγματά της. Στην προσπάθειά του, αίφνης, να προσεγγίσει αποκρυφιστικά φαινόμενα, όπως η τηλεπάθεια και η μεταβίβαση της σκέψης, ο Φρόιντ παραδέχεται ότι τα φαινόμενα αυτά "είναι ένα είδος άλλου κόσμου, πέρα από τον δικό μας γνωστό κόσμο που έφτιαξε για μας η επιστήμη και τον κυβερνούν αδυσώπητοι νόμοι" και ότι "μολονότι ισχυριζόμαστε ότι [τα απο...

Στο δοκίμιο αυτό, ο Φρόυντ καταπιάνεται με τη γένεση και τη λειτουργία της θρησκείας, ενώ αποκαλύπτει ως καταγωγικά κίνητρα της θρησκείας τη νοσταλγία για τον πατέρα και την ανημποριά του παιδιού αλλά και του ενήλικα απέναντι στη φύση και στη ζωή. Αναγνωρίζει την ιστορική αλήθεια που διασώζουν οι θρησκευτικές αναπαραστάσεις και την καθοριστική συμβολή τους στη διατήρηση των ανθρώπινων κοινωνιών, καταδεικνύει όμως την αυταπάτη που συνιστούν, καθώς αποτελούν "εκπληρώσεις των παλαιότερων, των ισχυρότερων, των πιο επιτακτικών επιθυμιών της ανθρωπότητας". Προχωρεί σε μια αναλυτι...

"Είμαι ένα παπαδοπαίδι", έλεγε ο Λακάν. Εκπαιδευμένος από τους αδελφούς του Τάγματος της Μαρίας, ήταν ένα παιδί θεοσεβούμενο και απέκτησε μια γνώση σημαντική, εσωτερική, των δοκιμασιών και των τεχνασμάτων της χριστιανικής πνευματικότητας. Ήξερε επίσης να μιλάει θαυμάσια στους καθολικούς και να τους εξοικειώνει με την ψυχανάλυση. Το Τάγμα των Ιησουιτών στοιχημάτιζε στη Σχολή του. Ο Φρόυντ, αντλώντας την αισιοδοξία του από τον Διαφωτισμό, πίστευε ότι η θρησκεία δεν ήταν παρά αυταπάτη που η πρόοδος του επιστημονικού πνεύματος θα διέλυε στο μέλλον. Ο Λακάν δεν το πίστευε καθό...

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε την επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Στο σύγγραμμα "Το Μέλλον μιας Αυταπάτης" (Die Zukunft einer Illusion), που γράφτηκε το 1927, ο Φρόυντ δίνει τη δική του ερμηνεία για τις ψυχολογικές καταβολές των θρησκευτικών αντιλήψεων, παρουσιάζοντας τη θρησκευτική διαπαιδαγώγηση ως ανασταλτικό παράγοντα στην πρόοδο τ...

Ενώ η ανθρωπότητα έκανε σταθερές προόδους στην κατάκτηση της φύσης και δικαιολογείται να περιμένει ακόμα πιο μεγάλες, δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι έκανε παρόμοιες προόδους και στη διαχείριση των ανθρώπινων υποθέσεων, και είναι αλήθεια ότι σε όλες τις εποχές, όπως και σήμερα, πολλοί άνθρωποι διερωτήθηκαν αν άξιζε πραγματικά τον κόπο να υπερασπίσουμε το τμήμα αυτό των κατακτήσεων του πολιτισμού. Σε σχέση με τα παραπάνω θα μπορούσε κανείς να πιστέψει ότι είναι δυνατός ένας νέος διακανονισμός των ανθρώπινων σχέσεων, που αφήνοντας κατά μέρος τον καταναγκασμό και την καταπίεση τω...

Ποια σχέση υφίσταται μεταξύ ψυχανάλυσης και θρησκείας; Στις σημερινές μας κοινωνίες, όπου η νεωτερικότητα έχει παρασύρει το άτομο, ένα αίτημα νοήματος απευθύνεται στον ψυχαναλυτή ή στον θρησκευόμενο. Για κάποιους ψυχανάλυση και θρησκεία είναι δύο πεδία διαχωρισμένα ως προς το σκοπό τους κι επομένως ως προς τα μέσα τους. Έτσι, η ψυχανάλυση δεν είναι ούτε υπέρ, ούτε κατά της θρησκείας. Αντίθετα, για άλλους η ψυχαναλυτική εμπειρία οδηγεί αναγκαστικά στον αντιθεϊσμό με την ανακάλυψη ότι κάθε θρησκευτική δοξασία είναι αφ' εαυτής αυταπάτη. Κάνοντας ένα ξεκαθάρισμα των σημερι...

Τι είναι ένα υποκείμενο; Ποια είναι τα αδιέξοδα που συναντούν τα υποκείμενα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις και στην κοινωνία γενικότερα; Τι επιπτώσεις έχουν στα υποκείμενα οι διάφορες μορφές που πήρε και παίρνει η νεωτερικότητα; Ο προβληματισμός όλων των κειμένων του βιβλίου συγκλίνει στην ανάγκη να απαντηθεί το ερώτημα: υπάρχει δυνατότητα αυτονομίας του ατόμου; Ποιες είναι οι αληθινές και ποιες οι ψευδείς μορφές της; Στον 20ό αιώνα ο υπαρξιακός διχασμός του ατόμου και η ψυχανάλυση συνόδευσαν την αναζήτηση ενός συλλογικού στόχου της ιστορίας. Παράλληλα, η διαδικασία της εκ...

Τον έχουν αποκαλέσει "ακαδημαϊκό ροκ σταρ" και "κακό παιδί της θεωρίας" όμως η γραφή τού Σλάβοϊ Ζίζεκ συνδυάζει εντυπωσιακή ευρυμάθεια με συχνές αναφορές στην μαζική κουλτούρα. Στο βιβλίο του "Η μαριονέτα και ο νάνος" επιχειρεί μια διεξοδική ανάγνωση του σημερινού θρησκευτικού αστερισμού από την οπτική γωνία της λακανικής ψυχανάλυσης. Έρχεται κριτικά αντιμέτωπος και με τις δυο κυρίαρχες εκδοχές της σημερινής πνευματικότητας -τον γνωστικισμό της Νέα Εποχής [New Age] και τον αποδομητικό λεβινάσιο Ιουδαϊσμό- και προσπαθεί να αποκαταστήσει τον "υλιστικό" πυρήνα του Χριστιανισμο...

Ο Έντουαρντ Σαΐντ έπρεπε να δώσει τη διάλεξη στη μνήμη του Φρόυντ για το έτος 2001 στο Ινστιτούτο Φρόυντ της Βιέννης, στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων από την έκδοση της "Ερμηνείας των ονείρων", αλλά η διάλεξη ματαιώθηκε με πρόσχημα "την πολιτική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή" και την παλαιστινιακή ταυτότητα του Σαΐντ. Φιλοξενήθηκε τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου στο Μουσείο Φρόυντ του Λονδίνου. Χρησιμοποιώντας ένα ευρύτατο φάσμα υλικού από τη λογοτεχνία, την αρχαιολογία και την κοινωνική θεωρία, το δοκίμιο του Έντουαρντ Σαΐντ είναι μια εξερεύνηση στις βαθύτατες συνέ...

Η μαρτυρία των πατέρων της Εκκλησίας μας συνιστά ολοκληρωμένο ανθρωπολογικό οικοδόμημα το οποίο εμπεριέχει αναλύσεις που με ιδιαίτερη έμφαση ευνοούν την περαιτέρω κατανόηση του ανθρώπου από τις λεγόμενες ανθρωπιστικές επιστήμες, κυρίως δε εκείνων της ψυχολογίας και ψυχανάλυσης. Ο συγγραφέας επιχειρεί τη διαπραγμάτευση μιας συγκριτικής ενασχόλησης ανάλογη της οποίας δεν έχει συντελεσθεί μέχρι τώρα, σύμφωνα μάλιστα και προς τα δεδομένα της διεθνούς ψυχολογικής και θεολογικής βιβλιογραφίας. Το υπό διερεύνηση θέμα έρχεται να "προκαλέσει" εποικοδομητικά τους ψυχολόγους και ψυχα...

Δεσπόζουσα θέση του S. Freud είναι ότι η επιστήμη (και μαζί της και η ψυχανάλυση) δεν μπορεί να εξεταστεί ούτε ν' αξιολογηθεί με τους όρους της πίστης. Επειδή δεν αφήνει έδαφος και δυνατότητα στην αυταπάτη. Επειδή η επιστήμη απλά δεν είναι... πίστη. Είναι εμπειρία και μόχθος, έρευνα και γνώση με στόχο την προσαρμογή μας στην πραγματικότητα. Θα γινόταν όμως και αυτή μια αυταπάτη εάν έδινε απαντήσεις σε όλα. Η επιστήμη, ακριβώς επειδή δεν επιχειρεί να δώσει εύκολες και καθησυχαστικές απαντήσεις σε όλα, κινδυνεύει λιγότερο από την πίστη να μπορεί μόνο ν' αναπαράγει εύκολα και...

Γιατί ο Θεός της Γένεσης αρνείται την προσφορά του Κάιν ενώ δέχεται εκείνη του Άβελ; Αυτό το αίνιγμα είναι το σημείο απ' όπου ξεκινά η Μαρί Μπαλμαρί την αναζήτησή της σε τούτο το βιβλίο, μια μελέτη που επιχειρεί να διαλευκάνει κάποια πράγματα, ανατρέποντας στην πορεία μια σειρά καθιερωμένων ιδεών. Μεταξύ άλλων, διαπιστώνει ότι το "προπατορικό αμάρτημα" που φέρεται ως αιτιολόγηση όλων των δεινών μας δεν αναφέρεται πουθενά στο κείμενο της Γένεσης, και ότι η λέξη "σφάλμα" περιγράφει αυτό που απειλεί τον άνθρωπο και όχι αυτό το οποίο αυτός διαπράττει. Κατ' αυτό τον τρόπο το θέ...