Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ανασύσταση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στο πλαίσιο του κράτους των Οθωμανών και η επαναλειτουργία του σε σύντομο χρονικό διάστημα, λίγους μόνο μήνες μετά την Άλωση, του επέτρεψε να μην αποκοπεί από τη μακρά βυζαντινή παράδοση. Η ευνοϊκή αυτή συγκυρία ενισχύθηκε από το γεγονός πως εκείνοι που πρώτοι επάνδρωσαν το Πατριαρχείο στη νέα, τη μεταβυζαντινή περίοδο, ήταν στελέχη που γνώριζαν καλά τη λειτουργία της πατριαρχικής γραμματείας. [...] Βέβαια οι όροι κάτω από τους οποίους επαναλειτούργησε το Πατριαρχείο στο πλαίσιο ενός αλλόθρησκου πλέον κράτους ήταν διαφορετ...

In unserem heiligen Grossen Kloster Vatopaidi hat sich neben anderen vielfaltigen Schatzen griechischer Kunst eine betrachtliche Zahl schriftlicher Quellen erhalten, die nicht nur die Geschichte des Klosters, sondern auch den historischen Weg des griechisch-orthodoxen Geistes durch die Jahrhunderte betreffen. Die Bibliothek des Klosters Vatopaidi umfasst, wie allgemein anerkannt, eine der bedeutendsten Sammlungen von Handschriften, Urkunden und alten Drucken im griechischen Raum. In dem imposanten Turm der Geburt der Muttergottes werden heute zusammen mit den alten Drucken...

"On its reaching the rock on which we stood the net was spread open; my two servants sat down upon it; and the four corners being attached to the hook, a signal was made, and they began slowly ascending into the air, twisting round and round like a leg of mutton hanging to a bottle-jack. The rope was old and mended, and, the height from the ground to the door above was, we afterwards learned, 222 feet. When they reached the top I saw two stout monks reach their arms out of, the door and pull in the two servants by main force, as there was no contrivance like a turning-crane...

Εκατόν δέκα πέντε χρόνια πέρασαν, που είδε το φως της δημοσιότητας, από τον ιστοριοδίφη Αντώνιο Μηλιαράκη, το ανευρεθέν το 1878 χειρόγραφο στην Άνδρο, της παραλλαγής του βυζαντινού έπους "Βασίλειος Διγενής Ακρίτας" (κώδικας Άνδρου)/ Σήμερα, για πρώτη φορά, δημοσιεύω δύο αυτόγραφες επιστολές του έτους 1878, του επισκόπου Σταυρουπόλεως Κ. Πληζιώτη, που έχω τη γνώμη ότι παρουσιάζουν κάποιο ενδιαφέρον σχετικά με την ανεύρεση και έκδοση του χειρογράφου που έγινε το 1881.[...] (απόσπασμα από το κείμενο του βιβλίου)

"Θεώρησα ιερό καθήκον μου, ως εγγονός του Μακεδονομάχου παππού μου, να συγγραφεί το παρόν πόνημα, η βάση του οποίου είναι χειρόγραφο κείμενο, το οποίο μου το άφησε ως πολιτιστική κληρονομιά. Όσα γνώριζα και όσα μου είχε αναφέρει ο παππούς μου φρόντισα μαζί με τον συν-συγγραφέα να αποτυπωθούν. Θεωρώ ότι η μελέτη είναι στο πνεύμα του Μακεδονομάχου και επιτελέστηκε ένα σημαντικό έργο το οποίο φέρνει εις το φώς της δημοσιότητας πολιτιστική γνώση. Μέσα από το βιβλίο αναδεικνύεται η προσωπικότητα του παππού μου αλλά και άλλων συμπολεμιστών και των συγγενών τους. Εμφανίζο...

Ο Αρσένιος Ελασσόνας (1550-1526) δεν πήγε ποτέ του στη Δύση. Υπάρχουν πολλοί σπουδαίοι μεταβυζαντινοί λόγιοι που σπούδασαν και έζησαν αποκλειστικά στην Ανατολή· η προσφορά των λογίων αυτών προς το υπόδουλο Γένος δεν έχει εκτιμηθεί όσο θα άξιζε. Έχει όμως αρχίσει να γίνεται αντιληπτό ότι η έρευνα γύρω απ' αυτούς τους λογίους θα μας επιτρέψει να γνωρίσουμε και να καταλάβουμε πολλά.

[...] Το παρουσιαζόμενο και εκδιδόμενο εδώ χειρόγραφο είναι ένας σύμμεικτος κώδικας, απ' αυτούς που κυκλοφορούν στον ελληνικό λαό και είναι γνωστοί με το όνομα "σολομωνικές". Η συλλογή αυτή δημιουργήθηκε προφανώς από έναν ή περισσότερους μάγους ή και ενδιαφερόμενους για τη μαγεία -που αντέγραφε από άλλα, παλαιότερα μαγικά χειρόγραφα που έβρισκε, με σκοπό να καταρτίσει μια χρηστική μαγική εγκυκλοπαίδεια, ίσως και για προσωπική του χρήση. Γι' αυτό και συναντούμε σε διαφορετικά σημεία του χειρογράφου παρόμοιες, παραπλήσιες η αντίστοιχες μαγικές συνταγές για το ίδιο ζήτημα η ζη...

Παρά το πλήθος των βυζαντινών μοναστηριών στη Μικρά Ασία, ο αριθμός των χειρογράφων που διασώθηκαν είναι μηδαμινός ή ανύπαρκτος, δεδομένου ότι μετά το Ματζικέρτ (1071) με την επικράτηση των Σελτζούκων Τούρκων ο μοναχισμός συρρικνώθηκε δραματικά, οι μονές λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν, με αποτέλεσμα τα χειρόγραφα, όσα σώθηκαν, να μεταφέρονται στα μέρη που κατέφευγαν οι μοναχοί. Η πολύτιμη αυτή έκδοση, καρπός ενδελεχούς έρευνας και πολυετούς προσπάθειας, προσφέρει στον ερευνητή και σε κάθε ενδιαφερόμενο μελετητή πλήρη στοιχεία για τις μονές από τις οποίες προέρχονται τα χ...

Ο Έλληνας αστρονόμος και γεωγράφος Κλαύδιος Πτολεμαίος, που έζησε στην Αλεξάνδρεια τον 2ο αι. μ.Χ., συνέγραψε οκτώ βιβλία στα οποία συμπεριέλαβε το σύνολο της προγενέστερης γεωγραφικής γνώσης και τις δικές του πολυετείς παρατηρήσεις. Το χειρόγραφο αυτό, χαμένο για αιώνες, ανακαλύφθηκε τον 13ο αι. στην Κωνσταντινούπολη από τους Βυζαντινούς λογίους, οι οποίοι το θεωρούσαν ως το κείμενο-κλειδί για τη γεωγραφική επιστήμη. Η αντιγραφή του χειρογράφου απέδωσε διάφορα αντίτυπα, δύο από τα οποία περιλαμβάνονται σ' αυτή την έκδοση. Το παλαιότερο αποτελεί κτήμα της Ιεράς Μεγίστης Μο...

Μια νέα και αθησαύριστη πηγή φιλοδοξεί να φέρει στο φως η μελέτη που ακολουθεί. Πρόκειται για μια αφήγηση του βίου και των κατορθωμάτων του Γεώργιου Καστριώτη, του χριστιανού ηγεμόνα του 15ου αιώνα που αναχαίτισε για είκοσι πέντε περίπου χρόνια την εξάπλωση των Τούρκων στα Βαλκάνια. Όπως θα φανεί από όσα αναφέρουμε στη συνέχεια, πρόκειται για την πρωιμότερη ως σήμερα γνωστή βιογραφία του σε γλώσσα ελληνική. Το σημαντικό αυτό κείμενο σώζεται σε χειρόγραφο που απόκειται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το χειρόγραφο το είχαμε εντοπίσει το 1991 σε ερευνητική απο...

Πορτολάνος είναι το κείμενο που περιέχει οδηγίες και πληροφορίες χρήσιμες για τους ναυτικούς, για τα ταξίδια τους από λιμάνι σε λιμάνι. Πορτολάνος όμως είναι και ο χάρτης, που έχει γίνει ειδικά για να τους εξυπηρετήσει, δείχνοντάς τους ακτές και λιμάνια. Έτσι, από το λιμάνι, το πόρτο, βγαίνει και το όνομα πορτολάνος. Πιο σπάνια περίπτωση αποτελεί ο ναυτικός χάρτης επάνω στον οποίον έχουν γραφτεί σημειώσεις για την υποβοήθηση του ναυτικού. Σήμερα θα μας απασχολήσουν οι πορτολάνοι-κείμενα και -εκτός από μερικές παρατηρήσεις γενικότερου χαρακτήρα- ειδικά οι χειρόγραφοι ελληνι...

Ο τόμος ούτος περιλαμβάνει 443 εξ ολοκλήρου εγχρώμους εικόνας μικρογραφιών βυζαντινών και μεταβυζαντινών χειρογράφων τεσσάρων εισέτι μονών του Άθωνος, εκ των σπουδαιοτέρων: της μονής Ιβήρων, της μονής Χελανδαρίου, της μονής Εσφιγμένου και της μονής Αγίου Παντελεήμονος. Πρόκειται διά νέον εντελώς πρωτότυπον υλικόν της βυζαντινής ζωγραφικής, αρίστης τέχνης, τον οποίον με την ποικιλίαν και την έκτασιν των θεμάτων του, πέραν της καλλιτεχνικής του αξίας, ρίπτει άπλετον φως όχι μόνον εις τον εκκλησιαστικόν, αλλά και εις τον δημόσιον και τον ιδιωτικόν βίον των Βυζαντινών.[...] Γε...