Ελληνική γλώσσα - Ετυμολογία

Χτίζω λέξεις

Κοντύλι (2010)

Ποιες είναι οι σημασίες της πρόθεσης περί όταν είναι πρώτο συστατικό ρημάτων, ποιο μπορεί να είναι το κοινό στοιχείο σημασίας ανάμεσα στα ρήματα περιβάλλω, περιέχω, περιπλανιέμαι; Όταν το περι- συνδυάζεται με επίθετα, π.χ. περίλαμπρος, αλλάζει η σημασία του; Η λέξη περιπέτεια έχει το περι- ως πρώτο συστατικό; Το πρωτότυπο αυτό λεξικό παρουσιάζει τους τρόπους με τους οποίους "χτίζονται" οι νεοελληνικές λέξεις: τα συστατικά που προηγούνται (προθήματα) του θέματος ή ακολουθούν (επιθήματα) για να σχηματίσουν νέες λέξεις. Περιέχει αναλυτικά σχολιασμένες σημασίες, παραδείγματα χ...

Υδατική λεξιγραφία

Ελεύθερη Σκέψις (2000)

Το ταξίδι των λέξεων

Άσπρη λέξη (2009)

Ποιος θα φανταζόταν ότι το γκάζι έχει μακρινό πρόγονο την ελληνική λέξη χάος, ο καναπές το κωνώπιον (κουνουπιέρα) και η πλαζ το επίθετο πλάγιος; Στο βιβλίο αυτό, καταγράφονται οι λέξεις που ταξίδεψαν από τα αρχαία ελληνικά σε άλλη γλώσσα ή σε άλλες γλώσσες (συνήθως λατινικά και ιταλικά, γαλλικά κτλ.) και επανήλθαν στα νέα ελληνικά. Η καταγραφή και παρουσίαση αναδεικνύει, με επιστημονικό αλλά και φιλικό για τον αναγνώστη τρόπο, τις αλλαγές μορφής και σημασίας τους στους πιο σημαντικούς σταθμούς του ταξιδιού μέχρι να ξαναγυρίσουν στην Ελλάδα.

Το δίγαμμα F

Ελεύθερη Σκέψις (2000)

Της γλώσσας τα καμώματα

Αίσια Λ. Αλφαντή (2016)

Στο βιβλίο αυτό περιέχονται 251 φράσεις, τοπωνύμια και λέξεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή προφορική μας επικοινωνία και αγνοούμε είτε την προέλευσή τους είτε τη σωστή σημασία τους. Είναι μια προσέγγιση για τη γνωριμία των αναγνωστών με άγνωστες πτυχές της γλώσσας και της ιστορίας μας με ευχάριστο τρόπο.

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

Νησίδες (2006)

Ορθογραφιών/ Ανορθογραφιών το ανάγνωσμα: Ι. Αλίμονο και όχι αλλοίμονο/ αλήμονο... ΙΙ. Αλλήθωρος και όχι αλλοίθωρος... ΙΙΙ. Από την ώρα στο αγώρι... IV. Η ώρα με τα ωραία της παιδιά κι εγγόνια V. Και ο αετός και ο αϊτός VI. Αλλιώς, αλλιώς αηδόνα μου VII. α. Συνίζησης ενδοχώρα και επίγονοι. Από τη δουλεία στη δουλειά VIII. β. Συνίζησης ενδοχώρα και επίγονοι. Από την έν-νοι-α στην έν-νοια / έγνοια IX. γ. Συνίζησης ενδοχώρα και επίγονοι. Και το δύο και το δυο X. δ. Συνίζησης ενδοχώρα και επίγονοι. Σύρε ταχιά στην ώρια τη σπηλιά XI. Ορθογραφίας καμώματα. Ανε...

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

Νησίδες (1999)

Γλώσσα είμαι εγώ. Γλώσσα είσαι εσύ. Γλώσσα είναι ο κόσμος. Γλώσσα είναι ό,τι κάνει ο κόσμος. Γλώσσα είναι η αγάπη και ο πόνος. Γλώσσα είναι το ντύσιμο, η έκφραση του προσώπου, οι χειρονομίες, η ανταπόκριση. Γλώσσα είναι να φαντάζεσαι, να σχεδιάζεις, να δημιουργείς, να καταστρέφεις. Γλώσσα είναι ο έλεγχος και η πειθώ. Γλώσσα είναι η επικοινωνία. Γλώσσα είναι το μεγάλωμα. Γλώσσα είμαι εγώ. Μπέρτολτ Μπρεχτ Γλώσσα δεν είναι, καθώς φαντάζονται κάποιοι, αράδιασμα από λέξεις, τύπους και κανόνες, όπως αναγράφονται σε λεξικά και γραμματικές... παρά η έκφραση του εσωτ...

Τα οικογενειακά μας ονόματα

Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (1995)

Σκεφτήκατε ποτέ από πού προέρχεται ή τι σημαίνει το οικογενειακό σας όνομα ή τα ονόματα των φίλων και των γνωστών σας; Με το πρόβλημα αυτό ασχολείται συστηματικά το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας και εξετάζει τόσο τους μηχανισμούς που οδήγησαν στη δημιουργία της τεράστιας ποικιλίας των επωνύμων όσο και ένα πλήθος ονόματα που προέρχονται είτε από το βαφτιστικό όνομα κάποιου προγόνου (Ιωάννου, Ανδρεάδης, Σταθόπουλος, αλλά και Γαρουφαλιάς, Δεσποινιάδης), είτε από τον τόπο καταγωγής του (Κρητικός, Μυτιληναίος, Μισιρλής, Πολίτης), είτε από το επάγγελμά του (Ασβεστάς, Καμπανάρη...

Τα μυστικά των ονομάτων: Τα οικογενειακά μας ονόματα

Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2013)

Σκεφτήκατε ποτέ από πού προέρχεται ή τι σημαίνει το οικογενειακό σας όνομα ή τα ονόματα των φίλων και των γνωστών σας; Με το πρόβλημα αυτό ασχολείται συστηματικά το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας και εξετάζει τόσο τους μηχανισμούς που οδήγησαν στη δημιουργία της τεράστιας ποικιλίας των επωνύμων όσο και ένα πλήθος ονόματα που προέρχονται είτε από το βαφτιστικό όνομα κάποιου προγόνου (π.χ. Ιωάννου, Ανδρεάδης, Σταθόπουλος, Γαρουφαλιάς, Δεσποινιάδης κλπ.), είτε από τον τόπο καταγωγής του (π.χ. Κρητικός, Μυτιληναίος, Μισιρλής, Πολίτης κλπ.), είτε από το επάγγελμά του (π.χ. Ασβ...

Τα μυστικά των ονομάτων: Τα ελληνικά επώνυμα τουρκικής προέλευσης

Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2013)

Ένας τόμος στον οποίο σε 5.500 λήματα εξηγούνται περισσότερα από 12.000 επώνυμα που προέρχονται από την τουρκική γλώσσα και οι ρίζες τους κρατούν από το Βυζάντιο και την Τουρκοκρατία.

Τα μικρά μας ονόματα

Συλλογές (2005)

Τα αρβανίτικα επώνυμα των Ελλήνων

Μπατσιούλας Ν. & Σ. (2013)

Οι Αρβανίτες είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο της Ελληνικής ιστορίας που έχει προκαλέσει πολλές διαμάχες και μεγάλη συζήτηση. Η αρβανίτικη γλώσσα δεν υπήρξε γραπτή και λόγω των συνθηκών της ζωής των πληθυσμών που την μιλούσαν στον Ελλαδικό χώρο παρουσιάζει διαφοροποιήσεις μέσω προσμίξεων και δανείων. Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας δεν είναι ένα επιστημονικό σύγγραμμα. Επώνυμα με αρβανίτικη ρίζα που συναντώνται στον ελλαδικό χώρο ετυμολογούνται εμπειρικά, μέσω της ένταξής τους σε φράσεις αυτής της γλώσσας ώστε να αποδοθεί όσο το δυνατόν πιο πιστά το αρχικό τους νόημα. Επώνυ...

Σώπα ρε... Αυτό Σημαίνει;...

Bookstars - Γιωγγαράς (2020)

Εκφράσεις που έρχονται από τα βάθη του χρόνου, τις χρησιμοποιούμε συχνά και δεν ξέρουμε τι σημαίνουν.

Ρουμελιώτικη λαϊκή γλώσσα

Συλλογές (2007)

[...] Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει λήμματα από όλη τη Ρούμελη Αιτωλοακαρνανία, Ευρυτανία, Φθιώτιδα, Φωκίδα και Βοιωτία. Τα επιπλέον λήμματα της παρούσης έκδοσης 650 τον αριθμόν προέρχονται από τον τοπικόν επαρχιακόν τύπον των άνω περιοχών και συγγραφείς ιστορικούς, λαογράφους και γλωσσολόγους. Υπάρχουν όμως γωνιές απομακρυσμένες στην ορεινή κυρίως Ρούμελη τις οποίες η γλωσσολογία δεν έχει ακόμη ερευνήσει. Η έρευνα συνεχίζεται. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Πόλεμος γεννήτωρ λέξεων

Ελεύθερη Σκέψις (2001)

Περί ορθότητος της ονομασίας της ορθοπαιδικής

Ερωδιός (2007)

Συμφώνως προς την θεωρίαν της ορθότητας των ονομασιών, ανάλογα με το όνομα γνωρίζομεν και τα ιδιότητας του ονόματος, κατά συνέπειαν αυτή η γνώσις δεν είναι παρά μάθησις και διδασκαλία των πραγμάτων και της φύσεως, των ατνικειμένων και των ενεργειών που ασκούνται από τα αντικείμενα και τας επιδράσεις αυτών των ενεργειών. Η παρούσα μελέτη συνίστασται εις το να ερωτήσωμεν ποίον όνομα είναι εκ φύσεως κατάλληλον δια να ονομασθή η επιστήμη η οποία ασχολείται με τον κλάδον εκείνον της χειρουργικής, όστις έχει ως αντικείμενον την μελέτην των συγγενών και επικτήτων δυσμορφιών ή π...

Πέλαγος - Αρχιπέλαγος

Ερίννη (2009)

Ετυμολογική μελέτη με ιστορικά, ονοματολογικά, παράγωγα, συνώνυμα, σύνθετα κ.ά.

Οπωροφόρες λέξεις

Κλειδάριθμος (2013)

Σε αυτό το πρωτότυπο βιβλίο, ο Νίκος Σαραντάκος διαλέγει τους πιο νόστιμους και ζουμερούς καρπούς και σας παραθέτει ένα ιστορικό, γλωσσικό, λογοτεχνικό και λαογραφικό συμπόσιο με περισσότερα από 40 φρούτα και ξηρούς καρπούς. Πώς και πότε έφτασε στα μέρη μας ο κάθε καρπός; Τι έλεγαν γι' αυτόν οι αρχαίοι και οι Βυζαντινοί συγγραφείς; Ποια ήταν τα παλαιότερα ονόματά του αλλά και οι διαλεκτικές ονομασίες του; Ποια είναι η ετυμολογία του στα ελληνικά και σε άλλες γλώσσες; Ποιες παροιμιακές και ιδιωματικές φράσεις υπάρχουν στην ελληνική γλώσσα γι' αυτόν και, γενικότερα, ποια...

Ο εν τη λέξει λανθάνων ομηρικός λόγος

Ιδιωτική Έκδοση (2011)

"Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης" Η επιστήμη της γλωσσολογίας αδυνατεί να ερμηνεύση εκατοντάδας λέξεις και ονόματα της ελληνικής γλώσσης άτινα στερούνται ετύμου και τα κατατάσσει εις την ιαπετικήν ή ινδοευρωγερμανικήν ομάδα γλωσσών. Έτερα ονόματα ή λέξεις μη έχοντα σχέσιν μετά της προαναφερομένης ομάδος τα χαρακτηρίζει ως: μικρασιατικά, μεσογειακά, προελληνικά, των αιγαίων, ξενικά, σημιτικά, δάνεια ή αδήλου και σκοτεινού ετύμου. Άνευ ετύμου ονόματα είνε κώδικες φέροντα μνήμην διότι εντός αυτών λανθάνει [παραμένει κεκρυμμένος, απαρατήρητος, αθέατος, άγνωστο...

Νεοελληνικές ιδιωματικές λέξεις δάνειες από ξένες γλώσσες

Βασιλόπουλος Στέφανος Δ. (2003)

[...] Η μελέτη αυτή εδώ είναι απόσπασμα από μια γενική έρευνα του γλωσσικού ιδιώματος της ιδιαίτερης πατρίδας μου, του Πλωμαριού Λέσβου. Ξεκίνησα με την πρόθεση της διάσωσης του πλούσιου αυτού ιδιώματος, που όπως όλα χάνεται κι αυτό μέρα με τη μέρα, κι ισοπεδώνεται κάτω από την πίεση -θλίψη το λένε στη μηχανική- του οδοστρωτήρα της εποχής μας. Προσπάθησα να εξακριβώσω ποια ήταν η σημασία κάθε λέξης, ποια τα όρια της και ποια η εξέλιξή της. Για να τα βγάλω πέρα, έκανα τη σύγκριση με ίδιες λέξεις, που συνάντησα σε άλλα Ν.Ε. ιδιώματα, όσα αναγράφονται στη Βιβλιογραφία. Ύστε...

Συνολικά Βιβλία 50
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου