Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Ντεκάρτ έχει αποτελέσει σύμβολο της επανάστασης την οποία μπορεί να πραγματοποιήσει η δύναμη του νου. Το έργο του, ωστόσο, το γνωρίζουμε αποσπασματικά. Οι "Αρχές της φιλοσοφίας" του, γραμμένες μετά τους "Μεταφυσικούς στοχασμούς" του, είναι το μοναδικό έργο στο οποίο ο Ντεκάρτ συνοψίζει τη φιλοσοφία του και βοηθά τον αναγνώστη να μελετήσει το ρόλο των περίφημων μεταφυσικών του αρχών στη φυσική, τη θεωρία του για τη συμπεριφορά των σωμάτων στον κόσμο. Στο έργο αυτό παραδίδεται με συστηματικό τρόπο μια σειρά όρων ανάγνωσης και αναστοχασμού της πραγματικότητας μέσα από το...

Οι όροι του Descartes που αναφέρονται στην αδιάλυτη ενότητα του Εγώ ως σκεπτομένου και του Είναι σημαίνουν ότι αυτή η ενότητα περιέχεται και είναι δεδομένη στην απλή ενόραση, ότι επομένως είναι το πρώτο πράγμα, η αρχή, ότι δηλαδή είναι πιο βέβαιο και το πιο σαφές, σε σημείο που κανένας σκεπτικισμός δε θα μπορούσε να μη το δεχθεί. Αυτοί οι όροι είναι τόσο κατηγορηματικοί και τόσο σαφείς που οι νεώτερες διατυπώσεις δε συνιστούν παρά ανώφελες επαναλήψεις τους... Hegel

Στην ιστορία των ιδεών του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, το έργο του Montesquieu κατέχει ασφαλώς μια εξέχουσα θέση, αποτελώντας ταυτόχρονα αντικείμενο πολλαπλών και διαφορετικών ερμηνευτικών θεωρήσεων. Από την πλευρά του, ο συγγραφέας του βιβλίου υποστηρίζει τη στωική ρίζα της φιλοσοφίας του Montesquieu και επιχειρεί να αναδείξει επιμέρους πτυχές του έργου του αριστοκράτη στοχαστή, με βασικό άξονα αναφοράς το διαχρονικό φιλοσοφικό ζήτημα της σχέσης ελευθερίας και αναγκαιότητας. Η γνωσιοθεωρητική θέση του νόμου στη φιλοσοφία του Montesquieu, το ζήτημα του φιλοσοφικού και ιστορικού...

Ο Ζαν-Ζακ Ρουσσό -φιλόσοφος, συνθέτης, παιδαγωγός, πολιτικός στοχαστής- βρισκόταν σε διαρκή κίνηση. Προσπαθούσε να ξεφύγει από τη μισαλλοδοξία, τις διώξεις και τους εχθρούς του που τον αποκαλούσαν παράφρονα και δημόσιο κίνδυνο. Ο Ντέιβιντ Χιούμ, ο πλέον διακεκριμένος φιλόσοφος της αγγλικής γλώσσας, διεθνώς αναγνωρισμένος ως υπόδειγμα αξιοπρέπειας, έσπευσε να τον βοηθήσει. Φυγάδευσε τον Ρουσσό μαζί με τον πολυαγαπημένο του σκύλο, το Σουλτάνο, στην Αγγλία. Ως τη στιγμή που όλα πήγαν στραβά. Στο "Σκύλο του Ρουσσό" οι David Edmonds και John Eidinow πραγματεύονται τη σφοδρή δ...

Στην όγδοη διάλεξη "Κ.Θ. Δημαράς", ομιλητής ήταν ο καθηγητής Michel Delon, καθηγητής γαλλικής και συγκριτικής φιλολογίας στη Σορβόννη. Επιφανής εκπρόσωπος της γαλλικής παιδείας και επιστήμης, ο Michel Delon, αντιπροσωπεύει σήμερα, με το ογκώδες και πολύπλευρο έργο του, μια από τις πλέον πρωτότυπες και ρηξικέλευθες φωνές στο πεδίο της ιστορίας των ιδεών του 18ου αιώνα. Βαθύς γνώστης των φιλοσοφικών τάσεων, των λογοτεχνικών ρευμάτων και των ίδιων των κειμένων, ο ομιλητής εστίασε την προσοχή του σε μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες πτυχές του διαφωτιστικού ρεύματος, που συνίστα...

Εξοπλισμένοι με τις ιδέες της επιστημονικής επανάστασης, οι άνθρωποι του διαφωτισμού ξεκίνησαν αποφασισμένοι να ελευθερώσουν το ανθρώπινο γένος από το γερασμένο κουκούλι της απαισιοδοξίας και της πρόληψης και να θεμελιώσουν έναν πιο λογικό κόσμο ανοιχτό στο πείραμα και στην πρόοδο. Ήδη το 1760 αυτή η αισιοδοξία για τον άνθρωπο και την κοινωνία είχε σχεδόν εξανεμισθεί. Στα έργα του Rousseau, του Kant και του Goethe μια νέα εσωτερική φωνή ήταν ευδιάκριτη και μια συνείδηση της μοναδικότητας του ατόμου που είχε διαφύγει από τους πιο βέβαιους για τον εαυτό τους προκατόχους το...

Ο Διαφωτισμός του 18ου αιώνα είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά, πολύπλοκα και σημαντικά ρεύματα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Μαχόμενος ενάντια στην τυραννία, την άγνοια και τη δεισιδαιμονία, διατύπωσε ιδεώδη από τα οποία εξακολουθούν να παρακινούνται και να διαπνέονται οι σύγχρονες κοινωνίες. Οι διαφωτιστές πρέσβευαν την πίστη στον ορθό λόγο, την ελευθερία της σκέψης, την αξία της επιστήμης και την επιδίωξη της προόδου. Υπονόμευσαν το παλαιό καθεστώς και παρείχαν τις ιδέες για τη Γαλλική Επανάσταση. Όμως, ο Διαφωτισμός δεν ήταν ένα μονοσήμαντο, με ενιαίες ιδέες κίνημα. Η πρόσ...

Η υπόθεση Καλάς συγκαταλέγεται στα γεγονότα που παραμένουν ως σήμερα ζωντανά στη συλλογική μνήμη των Γάλλων. Αυτήν την ανεξιχνίαστη ως σήμερα υπόθεση μισαλλαδοξίας και τη σύνδεσή της με την περίφημη "Πραγματεία περί ανοχής" (Traite sur la tolerance) του Βολταίρου προσεγγίζει με σφαιρικό τρόπο η παρούσα διάλεξη. Εκθέτει καταρχήν συστηματικά τα πραγματολογικά στοιχεία της υπόθεσης, τον θάνατο του νεαρού Μάρκου Αντωνίου Καλάς στο ισόγειο της οικογενειακής κατοικίας στην Τουλόυζη (που οφείλεται πιθανόν σε αυτοκτονία ή σε ανεξιχνίαστη δολοφονία), ο οποίος αποδόθηκε ανενδοίαστα...

[...] Αντικείμενο της διατριβής αυτής αποτελεί η προσωπικότητα και ο στοχασμός του Βενιαμίν Λεσβίου, διακεκριμένου μαθηματικού, φυσικού και φιλοσόφου. Ηγετική μορφή της ελληνικής παιδείας στην καμπή του δεκάτου όγδοου αιώνα μπορεί να θεωρηθεί το σημαντικότερο φιλοσοφικό πνεύμα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού· υπήρξε φορέας μιας κυρίαρχης ευρωπαϊκής πολιτισμικής κίνησης, όπως ήταν ο Διαφωτισμός, του οποίου η διείσδυση στον ελληνικό και στον βαλκανικό χώρο βρισκόταν τότε στην κορύφωσή της. Ο σεβαστός αυτός Διδάσκαλος του Γένους βίωσε βίαιες αντιδράσεις για τις νεωτεριστικές του...

Οι επαναστάτες του 18ου αιώνα στράφηκαν με φειδώ προς τους Αρχαίους, όταν θέλησαν να θεμελιώσουν την Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφότητα μεταξύ των πολιτών και να πάψουν να είναι υποτελείς στο βασιλιά. Το πρότυπο της αρχαίας πόλης-κράτους, που βρισκόταν στην καρδιά της σκέψης του Διαφωτισμού, αναδύεται σε όλα τα επίπεδα της διαμόρφωσης της κουλτούρας του νέου τρόπου διακυβέρνησης. Τη σαφή επιρροή του αρχαίου κλασικού πνεύματος στον ευρωπαϊκό διαφωτισμό, διερευνά η μελέτη αυτή.

Ο αντι-διαφωτισμός εμφανίζεται στα τέλη του 18ου αιώνα. Με τον όρο αυτό, τον οποίο επινόησε ο Νίτσε για να περιγράψει ένα κίνημα εναντίον του ορθολογισμού και της οικουμενικότητας, χαρακτηρίζεται το νέο πολιτιστικό φαινόμενο που αναδύθηκε εκείνη την εποχή. Η ιδεολογία αυτή αμφισβητεί την ικανότητα των ατόμων να επηρεάζουν τον κόσμο εντός του οποίου ζουν. Τον 19ο αιώνα οι ιδέες που κληρονομήθηκαν από τον Herber και τον Burke συνδυάζονται με στοιχεία του πολιτιστικού ντετερμινισμού και του κοινωνικού δαρβινισμού. Ο Carlyle, ο Taine και ο Renan εκπροσωπούν αυτό το δεύτερο κύμα...

Ο φιλόσοφος Ντιντερό, το πιο ανήσυχο και ανατρεπτικό πεύμα του 18ου αιώνα, συχνάζει στο Καφέ ντε λα Ρεζάνς, όπου παρακολουθεί τους άλλους να παίζουν σκάκι. Εκεί συναντιέται με τον ανιψιό του περίφημου μουσικού Ραμό, "ένα κράμα ευγένειας και ποταπότητας, λογικής και παραλόγου", και ανοίγεται μαζί του σε μια ατέλειωτη συζήτηση πάνω στην ηθική, τη μουσική κ.λ.π. Το ενδιαφέρον σε αυτό τον πολυθεματικό "σωκρατικό" διάλογο είναι η βαθμιαία μεταμόρφωση που συντελείται στους δύο χαρακτήρες στη διάρκεια της διαλεκτικής μονομαχίας τους· έτσι π.χ. ο θεότρελος ανιψιός αναδεικνύεται συχ...

"Ο ανεψιός του Ραμώ" είναι ένα έργο που πολύ διαβάστηκε στην εποχή του, που πολύ την βοήθησε να βρει το πραγματικό της πρόσωπο. "Κλασικό έργο ενός έξοχου άντρα" το αποκαλούσε ο Γκαίτε που το μετέφρασε στα γερμανικά. "Διαλεχτικό και λογοτεχνικό αριστούργημα" το θεωρούσαν οι Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς. Βίαιο, σαρκαστικό, διαλεχτικό αλλά και τρυφερό συνάμα, θαυμάστηκε και αγαπήθηκε από τους σημαντικότερους ευρωπαίους ποιητές και φιλοσόφους και κατέχει σήμερα μια από τις πρώτες θέσεις στην ευρωπαϊκή γραμματεία.