Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Γιώργος Μπουζιάνης (1885-1959) είχε δασκάλους τον Ροϊλό, τον Νικηφόρο Λύτρα, τον Γερανιώτη, τον Ιακωβίδη, τον Βολανάκη και συμφοιτητές τον Δημήτριο Γαλάνη, τον Μιχαήλ Τόμπρο, τον Άγγελο Θεοδωρόπουλο και άλλους γνωστούς και μεγάλους καλλιτέχνες της εποχής του. Δοκιμασμένος σε όλα τα ρεύματα του εικοστού αιώνα, θεωρείται από αρκετούς κριτικούς ο πιο αυθεντικός εκπρόσωπος του μοντερνισμού στην Ελλάδα. Συμβαίνει όμως να θεωρείται και εκτός συνόρων ένας από τους σημαντικότερους ευρωπαίους ζωγράφους του εξπρεσιονισμού, εξίσου σημαντικός με τον Όσκαρ Κοκόσκα ή τον Σουτίν. Η α...

Ο Νικόλαος Γύζης (1842-1901) θεωρείται, μαζί με τον ομότεχνο φίλο του Νικηφόρο Λύτρα (1832-1904), από τους βασικότερους εκπροσώπους της λεγόμενης Σχολής του Μονάχου. Το 1876, την εποχή δηλαδή που τα ακαδημαϊκά ήθη στο Παρίσι τάραζε η δεύτερη ομαδική έκθεση των Ιμπρεσιονιστών, εκείνος βρισκόταν εκεί. Ωστόσο, ακριβώς όπως κι ο Λύτρας, γύρισε την πλάτη στον ιμπρεσιονισμό και επέστρεψε στο Μόναχο προκειμένου να αναζητήσει το πολύ προσωπικό του αισθητικό όραμα. Η ηθογραφική του παραγωγή, συγγενής εν πολλοίς με εκείνη του Λύτρα, διαφέρει από αυτήν στον αφηγηματικό παλμό, αλλά επ...

Ο Κωνσταντίνος Βολανάκης (1837-1907), ο πατέρας της ελληνικής θαλασσογραφίας, απέκτησε την πρώτη του εγκύκλιο παιδεία, όσον αφορά το χρώμα και το σχέδιο, στην Ακαδημία Τεχνών του Μονάχου και συγκεκριμένα στο εργαστήριο του Karl von Piloty, όπως και οι σπουδαίοι συνάδελφοι του, Γύζης και Λύτρας. Ο Βολανάκης ξεκίνησε με την τοπιογραφία, όπου οι γερμανικές επιδράσεις με το λυρικό, ατμοσφαιρικό ύφος, είναι φανερές. Κατάφερε ωστόσο να αποσπαστεί πολύ νωρίς από τη γερμανική αφετηρία των σπουδών του και να αποκτήσει γόνιμη επαφή με άλλα ευρωπαϊκά κέντρα. Ο πίνακάς του "Το τσίρκ...

Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ (1870;-1934) γεννημένος στη Βαρειά της Λέσβου και μεγαλωμένος στη Σμύρνη, έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής του ζωγραφίζοντας για ένα κομμάτι ψωμί στο Βόλο και στα χωριά του Πηλίου κι αργότερα (από το 1927 και εξής) ξανά στην πατρίδα του. Ζωγράφισε τοίχους σε σπίτια και αρχοντικά της εποχής, σε καφενεία, μπακάλικα και μύλους, πάνω σε τενεκέδες, σε ξύλα και πανιά, σε δίσκους, σε κάρα, ακόμα και πάνω σε ναυτικούς σάκους. Απεικόνισε σκηνές από την ελληνική ιστορία, τον Ερωτόκριτο, από το βίο των λαϊκών ηρώων, εξωτικά κυνήγια και τόπους, καθημερ...

[...] Με τους στόχους αυτούς παρουσιάζουμε στο παρόν βιβλίο τέσσερα κείμενα στα οποία επιχειρείται αναλυτική προσέγγιση της εικονογραφικής και εικαστικής δουλειάς του νεοέλληνα δημιουργού. Τα τρία από τα κείμενα αυτά είναι επεξεργασμένες μορφές εισηγήσεων σε πρόσφατα συνέδρια και ημερίδες για τον Φώτη Κόντογλου, ενώ το ένα από αυτά γράφτηκε ως εισαγωγικό σημείωμα σε μελλοντική έκδοση φορητών εικόνων του που βρίσκονται στην Ι. Μονή Αγίων Ανάργυρων Πάρνωνος. Στα κείμενα αυτά αναλύεται το εικονογραφικό έργο του Κόντογλου από ζωγραφική και όχι από εικονογραφική οπτική γωνία. "...

Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας είναι ίσως ο πιο διεθνής από τους Έλληνες ζωγράφους, ένας καλλιτέχνης που επηρέασε όχι μόνο τη νεότερη ελληνική τέχνη και πνευματική ζωή, αλλά και την παγκόσμια. Με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννησή του και την επετειακή αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, κυκλοφορεί το λεύκωμα "Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας - Ο Απολλώνιος, ο Διονυσιακός". Η πολυτελής αυτή έκδοση περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα από το πολυδιάστατο έργο του - σχέδια, χαρακτικά, ζωγραφικά και γλυπτά έργα, κάποια από τα οποία δημοσιεύονται για πρώτη φορά. Κεντρικός άξονας τ...

Δεκαπέντε ιστορικοί, ιστορικοί της τέχνης, της αρχιτεκτονικής και του λόγου, αρχιτέκτονες και αρχαιολόγοι παρουσιάζουν κριτικά το συνολικό καλλιτεχνικό έργο του Παντελή Λαζαρίδη, ως ένα Αρχείο προς αποκωδικοποίηση μέσα στο γενικότερο κοινωνικό και ιστορικό του πλαίσιο, από τα χρόνια του '60 στη Θεσσαλονίκη έως σήμερα. Εξετάζονται συγχρόνως εικόνες της εποχής και δυναμικές πτυχές της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργικής έκφρασης, που επίκεντρο της έχει τη ζωή στην πόλη, στο περιβάλλον που ορίζεται από την κυριαρχία των αναπαραστάσεων. Η πόλη, η σπαρακτική φαντασμαγορία τη...

Η ζωή της Όπυς Ζούνη σφραγίστηκε από τον κοσμοπολιτισμό της αιγυπτιακής καταγωγής της, αλλά και από δραματικά γεγονότα προσωπικά και πολιτικά, που την οδήγησαν στην Ελλάδα, όπου της δόθηκε η δυνατότητα να δημιουργήσει μια δουλειά που κινείται ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, τη λογική και την ευαισθησία, τη συγκίνηση και τη διαίσθηση, την επιστημονική μαθηματική προσέγγιση και τον αυθορμητισμό. Οι συνθέσεις της έρχονται να διηγηθούν την ιστορία της, να καταγράψουν και να προσδιορίσουν τη σχέση της με τον κόσμο, να μελετήσουν τα φυσικά φαινόμενα και τις πολυάριθμ...

Ο κατάλογος εκδόθηκε με αφορμή την έκθεση "Nonda. Έξι δεκαετίες τέχνης, 1940-2000", Μουσείο Μπενάκη, Κτήριο οδού Πειραιώς, 14 Δεκεμβρίου 2006 - 8 Φεβρουαρίου 2007. [...] Ξεκινώ το κείμενό μου με την εξής παρατήρηση: η περίπτωση του ζωγράφου Επαμεινώνδα Παπαδόπουλου (Nonda) δεν καταγράφεται σε καμία από τις κυκλοφορούσες ιστορίες της νεοελληνικής τέχνης. Μόνη εξαίρεση η εντελώς πρόσφατη "Ιστορία των Ελλήνων" των εκδόσεων Τεγόπουλου - Μανιατέα (τομ. 14, 580). Άρα η πρωτοβουλία του Μουσείου Μπενάκη να οργανώσει αναδρομική παρουσίαση του έργου του λειτουργεί συγχρόνως και ως...

[...] Ο Κλόντζας ακολουθεί δρόμο ανεξάρτητο από τους άλλους κρητικούς ζωγράφους. Συνήθως απομακρύνεται αποφασιστικά από την βυζαντινή παράδοση και ζωγραφίζει πολυπρόσωπες συνθέσεις σε μικρή κλίμακα, παραφορτωμένες με δευτερεύοντα επεισόδια, που είναι έντονα επηρεασμένες από τον σύγχρονο ιταλικό μανιερισμό. Τα εικονογραφικά του θέματα είναι συχνά πρωτότυπα , -η χρωματολογία του πλούσια , με ιδιαίτερη έμφαση στο κόκκινο. Οι καταβολές της τεχνοτροπίας του μπορούν ν' αναζητηθούν σε όψιμα παλαιολόγεια έργα, όπως εικονίδιο της Πινακοθήκης Τρετιακώφ που αποδίδεται σε μαθητή του Θε...

Απρόσμενο, αυθόρμητο, τραγικό και πηγαίο το έργο του Αλέξη Ακριθάκη (1939-1994), περνά μέσα από διαφορετικούς, ασυμβίβαστους δρόμους, και συνιστά, στη σύγκλισή τους, μια πρωτογενή και ερευνητική καλλιτεχνική πράξη. Ως δημιουργός έρχεται στην τέχνη αυτοδίδακτος και γνώστης πρώτα της ζωής και του δρόμου και μετά των μουσείων και της ζωγραφικής. Η σχέση του με την ποίηση εμπνέει τα πρώτα βήματα του στην Αθήνα και τον καθιερώνει με το περιβόητο πια, τσίκι τσίκι. Νεαρός στο Παρίσι, γνωρίζει από κοντά την περιπέτεια του υπαρξισμού. Στην Αθήνα συμβάλλει ενεργά στην ανανέωση της κ...

Μακροχρόνιες απουσίες και δυναμικές επανεμφανίσεις χαρακτηρίζουν τη ζωή και την τέχνη του Διαμαντή Διαμαντόπουλου (1914-1995), ενός μύθου της νεοελληνικής ζωγραφικής. Η "περίπτωσή" του, από τη δεκαετία του 1960 και μετά πήρε μυθικές διαστάσεις, γιατί εμπεριείχε μυστήριο, συγκρούσεις με ομοτέχνους -με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ένταση στις σχέσεις του με τον Γιάννη Τσαρούχη- καλλιτεχνική ίντριγκα με πολλές πολιτικές πινελιές, εσωστρέφεια, υπόνοιες έως και βεβαιότητες για ψυχικές αποκλίσεις. Ο μύθος της ζωής του καλλιτέχνη θα ανταγωνίζεται πάντα ένα μεγάλο όγκο ιδιόμορ...

Η μακρά πορεία επαναφοράς στην επικαιρότητα και εκ νέου ενεργοποίησης του έργου του Greco ξεκινά στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα και φτάνει ώς την "ολική του επαναφορά" στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Αρχικά, ο μύθος El Greco, μαζί με το έργο του, ήταν παρών στη διένεξη της Τέχνης για την Τέχνη, στη σύγκρουση της ακαδημαϊκής τέχνης με τη ρομαντική, στις έριδες για την υπεροχή του σχεδίου ή του χρώματος -με δυο λόγια, μέσα σε κάθε ζωντανή καλλιτεχνική συζήτηση με τις κοινωνικοπολιτικές της προεκτάσεις. Στη συνέχεια, το έργο του Greco, ως "μέσο αποκάλυψης", γίνεται πολύτιμο ό...

Βασικός εκπρόσωπος της Γενιάς του '30 ο Γιάννης Μόραλης, διατρέχει με την τέχνη του, μέσα από μια συνεχώς εξελισσόμενη πορεία, περισσότερο από μισόν αιώνα. Η ζωγραφική του, διατηρώντας πάντα τον ανθρωποκεντρικό της χαρακτήρα, αναπτύσσεται με συνέπεια και συνοχή, προβάλλει την "κλασική" της ταυτότητα, προσεγγίζει το κρίσιμο θέμα της ελληνικότητας με ένα απόλυτα αναγνωρίσιμο και προσωπικό ύφος. Από τις πρώτες προσπάθειές του τη δεκαετία του 1930 έως τις μετά το 1970 γεωμετρικές του συνθέσεις, το γυναικείο σώμα, η σχέση άνδρα-γυναίκας, το δίπολο Έρωτας-Θάνατος, αποτελούν τη στ...

Ένα σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού της Ελλάδας και της Κύπρου προβάλλεται μέσα από τις εικαστικές δημιουργίες μεγάλων καλλιτεχνών, στην αφιερωματική έκδοση με τίτλο "Σημαντικοί σταθμοί της νεοελληνικής ζωγραφικής 19ος - 20ος αιώνας" και υπότιτλο "Αντιπροσωπευτικά έργα ιδιωτικών συλλογών από την Ελλάδα και την Κύπρο". Η έκδοση, με την οποία προσδιορίζεται η φυσιογνωμία της τέχνης της ζωγραφικής δύο αιώνων στην Ελλάδα και στην Κύπρο, πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Ελληνικής Τράπεζας. Η αξία του τόμου γίνεται ακόμη μεγαλύτερη από το γεγονός ότι στην πλειονότητα τους τα...

Η καλλιτεχνική μεγαλοφυΐα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, ο ερευνητικός του νους, οι ισχυρές βυζαντινές ρίζες της πρώιμης καλλιτεχνικής του εκπαίδευσης, καθώς και η βαθιά ουμανιστική κουλτούρα του, που έτεινε προς τον χριστιανικό νεοπλατωνισμό, είναι στοιχεία που αποκτήθηκαν και αναπτύχθηκαν στο διάστημα που αυτός ήταν ακόμα στον Χάνδακα (το σημερινό Ηράκλειο) της Κρήτης. Συλλέγοντας έναν μεγάλο αριθμό ενδείξεων από ποικίλες πηγές, οι συγγραφείς του παρόντος τόμου οδηγούνται στο συμπέρασμα ότι, όταν ο μεγάλος ζωγράφος εγκατέλειπε τον γενέθλιο τόπο του για να μεταβεί στη Βενετί...

[...] Έτσι η εργασία που ακολουθεί, αυτόν ακριβώς τον σκοπό έχει. Εξετάζει δηλ. και μελετά, ερμηνεύει και παρουσιάζει το έργο του καλλιτέχνη δημιουργού Ζαχαρία, διεισδύει στο βαθύτερο νόημά τους, εξετάζει τις ψυχικές προεκτάσεις και σκιαγραφεί ευαισθησίες, σκέψεις και επιδιώξεις όπως εμφανίζονται στους δημοσιευμένους πίνακές του. Παράλληλα με τα έργα του αυτά, μας αποκαλύπτει τις σκέψεις και τους οραματισμούς του, μας προσελκύει σ' εκείνο που ο ίδιος ο Ζαχαρίας θέλει να πει και θέλει να σατυρίσει προσφέροντας έτσι το μήνυμά του στον σύγχρονο κόσμο. Ιδιαίτερη, τέλος, προσ...

Τα "Τεχνοκριτικά" του Μαρίνου Καλλιγά δεν είναι μόνο ένα προσιτό και εύχρηστο για τη μελέτη της νεοελληνικής τέχνης βοήθημα που καλύπτει κάποια κενά στην περιορισμένη άλλωστε σχετική βιβλιογραφία. Είναι ταυτόχρονα ένα γοητευτικό αφήγημα για την εξέλιξη των εικαστικών φαινομένων στη χώρα μας από το 1937 έως το 1982, με ήρωες τους Έλληνες καλλιτέχνες να εναλλάσονται σε διάφορους ρόλους και άλλοτε να κατακτούν τις κορυφές της πρωτοπορίας, άλλοτε να πατούν στέρεα στη γη, άλλοτε να χάνονται σε αδιέξοδους πειραματισμούς. Κυρίως όμως τα "Τεχνοκριτικά" του Μαρίνου Καλλιγά προβάλλ...

Χαράγματα: Παναγιώτη Τέτση, Ντιάνας Αντωνακάτου, Β. Βατζιά, Ντίνου Δημόπουλου, Πέτρου Ζουμπουλάκη, Κωνστ. Ηλιόπουλου, Σαράντου Ι. Καργάκου, Βασίλη Λαλιώτη, Δημήτρη Αγγελή, Κώστα Ε. Τσιρόπουλου. Κριτικές απόψεις: Χρύσανθου Χρήστου, Νίκου Αλεξίου, Ελένης Βακαλό, Ντόρας Ηλιοπούλου-Ρογκάν, Μαρίας Καραβία, Πάνου Καραβία, Στέλιου Λυδάκη, Κωστή Μεραναίου, Βεατρίκης Σπηλιάδη, Τώνη Σπητέρη, Χριστίνας Π. Φίλη, Άλκη Χαραλαμπίδη.

Ο παρών τόμος συγκεντρώνει μερικά από τα σημαντικότερα κείμενα που γράφτηκαν για τη ζωγράφο Νίκη Καραγάτση στον Τύπο, στους καταλόγους των εκθέσεων της, στις δημόσιες παρουσιάσεις καθώς και σε ιδιωτικές επιστολές. Καλύπτει την περίοδο 1956-1998. Κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της έκθεσης έργων της ζωγράφου που οργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), τον Μάιο 2002, στο Μέγαρο Εϋνάρδου, Αθήνα. Περιέχονται τα κείμενα: - Νίκη Καραγάτση, "Αναμνήσεις" - 1956, Έκθεση στη "Γκαλερί Πέυν" (κείμενα: Ελένη Βακαλό, Τώνης Π. Σπητέρης, Άγγελος Γ. Προκοπίου) - 1963, Έκ...