Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Με συνθηματική περίπου συντομία, αλλά και κάθε επιφύλαξη, προσπαθώ να σκιαγραφήσω το περίγραμμα ενός γενικού κανόνα, θεωρώντας ότι την ισχύ του επιβεβαιώνει, ως εξαίρεση, η περίπτωση του Βασίλη Θεοχαράκη. Κι αυτό επειδή πιστεύω πως αντιπροσωπεύει μια καθόλου συχνή, εντελώς ασυνήθη, θα έλεγα, σύμπτωση επιτυχημένου επιχειρηματία, ο οποίος τυχαίνει να είναι και καταξιωμένος καλλιτέχνης, ή σωστότερα, μάλλον, ενός καλλιτέχνη που τυχαίνει να είναι ταυτόχρονα και επιχειρηματίας. Έχουμε δηλαδή να κάνουμε με μια σπάνια διφυή υπόσταση, στη σύσταση της οποίας πρέπει να αναζητηθε...

Μια από τις πιο πρωτότυπες και ενδιαφέρουσες προτάσεις στην ελληνική τέχνη των τελευταίων σαράντα χρόνων αποτελεί το έργο της Όπυς Ζούνη. Έργο, που διεκδικεί με αξιώσεις τη δική του ξεχωριστή θέση και στις διεθνείς τάσεις της μεταπολεμικής αφαίρεσης. Η συνεχής διάθεση υπέρβασης και πειραματισμού καθορίζουν την προσωπική διαδρομή της δημιουργού στο χώρο των εικαστικών τεχνών, διαδρομή που τη διέπει η εσωτερική συνοχή και η δυναμική των αναζητήσεων. Η τέχνη της δεν χαρακτηρίζεται από αιφνίδιες ρήξεις και αλλαγές, αλλά ακολουθεί μια συνεπή εξελικτική πορεία. Υπακούει, μέσω της...

Πενήντα χρόνια καλλιτεχνικής παρουσίας συμπλήρωσε ο Γιάννης Μιγάδης με την πρόσφατη αναδρομική έκθεσή του το 2003, αφού η πρώτη ατομική του είχε γίνει το 1953. Σε αυτό το διάστημα η ελληνική τέχνη άλλαξε όσο δεν είχε αλλάξει ποτέ στο παρελθόν. Διαμόρφωσε τη νέα της φυσιογνωμία, εκσυγχρονίστηκε, όπως συνηθίζουμε να λέμε. Μισόν αιώνα τώρα, δεν προλαβαίνουμε να μετράμε εξελικτικές φάσεις, να θαυμάζουμε τις θεαματικές επιδόσεις των Ελλήνων καλλιτεχνών στον αγώνα τους για μια θέση στο σύγχρονο εικαστικό γίγνεσθαι. Όλα αυτά τα χρόνια, στο μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής καλλιτεχνι...

Ένας μύθος της νεοελληνικής ζωγραφικής που κληροδοτήθηκε από τον 20ο αιώνα στους νεότερους, απαντά στο όνομα Διαμαντής Διαμαντόπουλος. Οι περισσότεροι ερευνητές και ιστορικοί της τέχνης που έχουν ασχοληθεί με αυτόν μέχρι σήμερα, τον αντιμετωπίζουν σαν μια ξεχωριστή "περίπτωση", σαν έναν διάττοντα αστέρα με πολλές ελλειπτικές τροχιές στον χώρο της νεοελληνικής τέχνης. Τροχιές που σημάδεψαν και την ελληνική τέχνη και τον ίδιο τον καλλιτέχνη. Ο Διαμαντόπουλος είναι μια ξεχωριστή περίπτωση στον χώρο της ζωγραφικής, ένα πρόωρο ταλέντο, που δημιούργησε έργο καθαρά ελληνικό, έστω...

Απρόσμενο, αυθόρμητο, τραγικό και πηγαίο το έργο του Αλέξη Ακριθάκη (1939-1994), περνά μέσα από διαφορετικούς, ασυμβίβαστους δρόμους, και συνιστά, στη σύγκλισή τους, μια πρωτογενή και ερευνητική καλλιτεχνική πράξη. Ως δημιουργός έρχεται στην τέχνη αυτοδίδακτος και γνώστης πρώτα της ζωής και του δρόμου και μετά των μουσείων και της ζωγραφικής. Η σχέση του με την ποίηση εμπνέει τα πρώτα βήματα του στην Αθήνα και τον καθιερώνει με το περιβόητο πια, τσίκι τσίκι. Νεαρός στο Παρίσι, γνωρίζει από κοντά την περιπέτεια του υπαρξισμού. Στην Αθήνα συμβάλλει ενεργά στην ανανέωση της κ...

"... Η ζωγραφική είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στον κόσμο", "ό, τι δεν είναι ορατό δεν ενδιαφέρει τον ζωγράφο", Ο Παναγιώτης Τέτσης θα προσυπέγραφε χωρίς δισταγμό τις αξιωματικές διακηρύξεις του Αλμπέρτι, που εγκαινιάζουν τη νεότερη παράδοση της δυτικής τέχνης από το 1435. Πράγματι ο Τέτσης παραμένει ένας από τους τελευταίους οπαδούς της ζωγραφικής του βλέμματος. Μόνο που το βλέμμα του δεν είναι ούτε αθώο ούτε ακαδημαϊκό. Είναι ένα βλέμμα θρεμμένο από μια μακρά ζωγραφική παράδοση, που ξεκινά από τους μεγάλους Βενετούς του 160υ αιώνα, τον Τιτσιάνο και τον Βερονέζε, περνάει από...

Μέσα στο χάος της σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής, και λέγοντας βέβαια χάος εννοώ την απουσία νοήματος, οδηγηθήκαμε στην αντικατάσταση της άποψης, της ολοκληρωμένης δηλαδή πρότασης, από τον πειραματισμό. 'Ετσι καταφέραμε, για μία ακόμη φορά, το ίδιο το μέσον, ο πειραματισμός, να γίνει το μήνυμα, δηλαδή η άποψη. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει, σε τελευταία ανάλυση, την απουσία μιας στάσης ζωής την οποία στάση ο Michel Foucault παρομοιάζει με το αρχαιοελλnνικό ήθος και ορίζει ως "μια εκούσια επιλογή που κάνουν ορισμένοι άνθρωποι", καθώς και έναν "τρόπο του σκέπτεσθαι και του...

Η τέχνη του είναι μια περιπετειώδης διαδρομή συνεχούς εκφραστικής αναζήτησης. Από την αρχή της δημόσιας παρουσίας του στον εικαστικό χώρο επιδιώκει την οργάνωση μιας προσωπικής γλώσσας, συνδεδεμένης άρρηκτα με τη δική του πραγματικότητα και της δικές του αλήθειες. Ο Γιάννης Λασηθιωτάκης εμφανίστηκε στην εικαστική σκηνή τη δεκαετία του '80 και συγκαταλέγεται στους καλλιτέχνες που αντιμετωπίζουν τη ζωγραφική ως προσωπική έκφραση ζωής, σ' αυτούς που κτίζουν την εικόνα ξεκινώντας από τα χρώματα και τις φόρμες, σ' εκείνους που η τέχνη είναι η απαραίτητη καθημερινή αναγκαιότητα γ...

'Εργα του υπάρχουν σε μεγάλα μουσεία του κόσμου. Οι Γάλλοι τον αντιμετωπίζουν ως "δικό" τους ζωγράφο, τον έχουν τιμήσει με ύψιστες διακρίσεις και συχνά τον θεωρούν απόγονο του Μανέ. Ο Ντίνος Βυζάντιος, ένας 'Ελληνας ζωγράφος, γνήσιος εκπρόσωπος της περίφημης Σχολής του Παρισιού (ανήκαν σ' αυτή σημαντικοί ξένοι καλλιτέχνες, που έζησαν και δημιούργησαν στη γαλλική πρωτεύουσα από το Μεσοπόλεμο και μετά) θεωρείται ότι, μαζί με τον Εντουάρντο Αρόγιο, είναι οι τελευταίοι μεγάλοι εν ζωή καλλιτέχνες αυτής της ευρείας καλλιτεχνικής ομάδας. Γοητευτικός και κοσμοπολίτης, λάτρης της φι...

Τη ζωγραφική τέχνη του Σωτήρη Σόρογκα την έχουν τιμήσει έγκυροι κριτικοί με αναλύσεις που άγγιξαν το στοχαστικό της βάθος. Ανατρέχοντας σ' αυτές τις κριτικές, αναρωτιέσαι ποια αθέατη πλευρά του έργου του μπορεί ακόμη να εξερευνήσει ένα άλλο βλέμμα. Σχεδόν αποθαρρύνεσαι. Δεν σου απομένει άλλη επιλογή από το να ξαναζήσεις αυτήν τη συνάντηση με το έργο, ριψοκινδυνεύοντας μια επανάληψη ή μια κοινοτοπία. Η ζωγραφική του Σωτήρη Σόρογκα ανθίζει μέσα στο κλίμα που δημιούργησαν στη δεκαετία του '70 δύο συγκλίνοντα ρεύματα: η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για το σχέδιο και το μινι...

Δύο είναι οι δυνάμεις που διεκδικούνε τον πρώτο ρόλο στη διαμόρφωση ενός έργου τέχνης: η σοφία και η σπάθα του Μεγαλέξανδρου. Το παιχνίδι παίζεται αέναα, πότε εις βάρος της μιας και πότε της άλλης, εωσότου από κάποιο κενό βρίσκει την ευκαιρία ο χρόνος να παρεισφρήσει και να εξουδετερώσει το αποτέλεσμα. Χρειάζεται να επιτευχθεί μια ταύτιση ανάμεσά τους, ν' αποκτήσει την κόψη και το θάρρος της σπάθας η σοφία ή το αντίστροφο, για να φθάσει το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα να γίνει πραγματικά απρόσβλητο. Επειδή και η πραγματικότητα είναι κατά κανόνα διμέτωπη και ο άνθρωπος επιτιθέμεν...

Το τετράδιο αυτό, που εκδίδεται με την ευκαιρία της έκθεσης "Τόπος: Εγγονόπουλος", στο πλαίσιο των 100 χρόνων από τη γέννηση του μοναδικού ποιητή και ζωγράφου, υπερρεαλιστή και ελεύθερου ανθρώπου Νίκου Εγγονόπουλου, περιέχει τη μελέτη της Νίκης Λοϊζίδη: "Σχετικά με τον Jef, το μέγα αυτόματον του μεσονυκτίου", μαζί με τα έργα του ζωγράφου στα οποία αναφέρεται.

Αυτό το οδοιπορικό του Θεόφιλου στην ευρύτερη περιοχή Πηλίου - Βόλου αναβιώνει με αναφορά σε τέσσερις συγκεκριμένους ζωγραφισμένους χώρους, σε διάλογο πάντα με φορητά έργα ή αποσπάσματα τοιχογραφιών από χώρους που δεν υπάρχουν πια, καθώς επίσης και με τη γραπτή ή προφορική μαρτυρία. Σε κάθε σταθμό επιχειρώ, όσο είναι δυνατό, να αποκρυπτογραφήσω το ζωγράφο μέσα από τις εικόνες του, να απο-σκηνοθετήσω τις ζωγραφιές του, να ξαναστήσω τον ζωγραφικό του κόσμο. Στη διαδρομή αυτή αφήνω να με κατευθύνουν τα ίδια τα έργα, ως αποκλειστικοί και αδιάψευστοι μάρτυρες της ζωγραφικής του...

[...] Η παρούσα διατριβή έχει σκοπό να αναζητήσει και να προβάλει συνοπτικά τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της Παραδόσεως -θρησκευτικής και λαϊκής- που θησαυρίζονται άφθονα στο εκτεταμένο συγγραφικό έργο του -κατά τον Νίκο Καζαντζάκη- "αρχιμάστορα του νεοελληνικού λόγου" Φώτη Κόντογλου, προκειμένου ν' αποτελέσουν αντικείμενο όχι μόνο ενδελεχούς μελέτης, αλλά και αυτοεξετάσεως και, ενδεχομένως, επαναπροσανατολισμού. Βεβαίως το όλο συγγραφικό και εικαστικό έργο του πολυτάλαντου Αϊβαλιώτη είναι ένα απύθμενο χρυσωρυχείο της Παραδόσεως, σε όλο το εύρος και όλες της τις εκφάνσεις...

Αν επιχειρήσει ο ερευνητής να προσεγγίσει την περίπτωση του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ με συναισθηματική φόρτιση, κινδυνεύει να καταλήξει σε μια εικόνα είτε γραφική είτε αγιογραφική. Η προσωπικότητα και η τέχνη του, ο ρόλος που έπαιξε στη νεώτερη Ιστορία της ελληνική τέχνης, ξαναδιαβάζονται σήμερα αποστασιοποιημένα, ενταγμένες στο μακρινό πια ιστορικό και ιδεολογικό πλαίσιο της εποχής, που οι νεοέλληνες διανοούμενοι αναζητούσαν την πολιτιστική και εθνική τους ταυτότητα στον απόηχο του "Δυστυχώς επτωχεύσαμεν" και της Μικρασιατικής Καταστροφής, εμψυχωμένοι από το "Ελεύθερο Πνεύμα"...

Πενήντα χρόνια από τον θάνατο του Νίκου Νικολαΐδη επιχειρείται μια νέα θεώρηση και επανεκτίμηση του συγγραφικού και εικαστικού του έργου. Ο ανατολισμός, η ειρωνεία και ο μύθος του Φάουστ, η αφηγηματική δομή των κειμένων και η μεταφορική τους γλώσσα, το ανάπηρο σώμα και η κοινωνική διαφορά, οι αλληγορίες της παράβασης και οι συμβολικές διαστάσεις του τόπου, η θητεία του συγγραφέα στον αισθητισμό, την προφορική και λόγια παράδοση και η σχέση του με τα αλεξανδρινά Γράμματα και τον Σικελιανό (με βάση επιστολές του προς τον Στέφ. Πάργα) είναι τα βασικά θέματα που εξετάζονται στι...

Mια καλλιτεχνική παρουσία ευθύβολη και διακριτική, που κυριαρχεί με το δικό της, πηγαία προσωπικό ύφος στην εικαστική ζωή της χώρας, είναι ο ζωγράφος Σωτήρης Σόρογκας. Zωγράφος με καταβολές στην πιο στέρεη και διαχρονική μας παράδοση, της προσθέτει εδώ και δεκαετίες τη δική του εκδοχή του ελληνικού φωτός. Γι' αυτόν ακριβώς τον ζωγράφο, που εξαγιάζει τις ταπεινές μορφές ζωής, μια πλειάδα ανθρώπων των γραμμάτων, θεωρητικών της εικαστικής δημιουργίας, ποιητών και συγγραφέων, έχει εκφραστεί μέσα στο διάστημα τριάντα πέντε και πλέον χρόνων. Tα κείμενα αυτών ακριβώς των δ...

Tέσσερεις διεισδυτικές μελέτες του φιλόλογου και συγγραφέα Aνδρέα Mπελεζίνη σχετικές με τον «διάλογο» του Nίκου Eγγονόπουλου με τους ομοτέχνους και αντιτέχνους του, εντός και εκτός των ορίων του υπερρεαλισμού, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της υπηρέτησης της ποιητικής γραφής. O Aνδρέας Mπελεζίνης «σκάβει» τον ποιητικό και εικαστικό λόγο του ποιητή, ανιχνεύοντας άλλοτε εμφανείς και άλλοτε υπόγειες διασυνδέσεις με μορφές και θέματα του νέου ελληνισμού. Iδιαιτέρως στο εκτενές κείμενο «H νεώτερη και σύγχρονη ποίηση στην παιδεία» -μελέτημα που δημοσιεύεται για πρώτη φορά πλήρε...

"Όταν φέρνω στο νου μου τον πατέρα μου, μια συγκεκριμένη εικόνα έρχεται στο μυαλό μου. Τον βλέπω στο εργαστήρι του να ανακατεύει τα χρώματά του και συγχρόνως αισθάνομαι έντονα -σαν να μην έχει περάσει ούτε μια μέρα από τότε- τη μυρωδιά της λαδομπογιάς, μυρωδιά που πάντα με συνάρπαζε. Άλλες φορές πάλι, τον βλέπω σκυμμένο πάνω στο γραφείο του να δουλεύει ακούραστα και με τεράστια υπομονή τα πενάκια του, με τα σπιρτόξυλα που τα έκανε τόσο λεπτά, ώστε να βγαίνει το αποτέλεσμα που ήθελε. Δεν είναι πάντα εύκολο για την οικογένεια να ζει με έναν καλλιτέχνη. Θυμάμαι πολλές φορέ...