Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μια αποκαλυπτική περιήγηση μέσα από ιστορικές πηγές, διπλωματικά έγγραφα και ντοκουμέντα, στα χρόνια πριν και μετά την Επανάσταση του 1821. Ο αναγνώστης μπορεί να βγάλει μόνος του τα συμπεράσματά του, καθώς περπατά στα βήματα του Ρήγα, διαβάζοντας αποσπάσματα της αλληλογραφίας αυτοκρατόρων και διπλωματών των Μεγάλων Δυνάμεων, έγγραφα, κείμενα και άλλες πηγές σχετικά με το Ελληνικό Ζήτημα...

Ο συλλογικός ανά χείρας τόμος "Αρχεία και πολιτισμικές αναγνώσεις" φιλοδοξεί να συμβάλλει ενεργά στη διάσωση, την ανάδειξη και την αξιοποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς για το δημόσιο συμφέρον, για τους σκοπούς τεκμηρίωσης της λειτουργίας, των αναγκών, των ελευθεριών και των δικαιωμάτων των φυσικών ή νομικών προσώπων, δημόσιων ή μη, όπως και για την έρευνα και την ιστορική τεκμηρίωση. Από την εκπαίδευση έως τη χρήση των αρχείων, από τις τεχνικές συντήρησης έως την ισχύουσα νομοθεσία, από το επάγγελμα του αρχειονόμου και την ανάλυση του διπλωματιστή ως τα πρότυπα ασφαλ...

Ο παρών τόμος αποτελεί τη δημοσίευση της μεταδιδακτορικής έρευνας του Αλέξανδρου Καπανιάρη με θέμα "Αρχειακή Εθνογραφία & Αναγνώσεις σε Ψηφιακό Περιβάλλον: "Συνομιλώντας" με τα αρχεία των Πηλιορειτών Εν Αιγύπτω", η οποία εκπονήθηκε στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, υπό την επίβλεψη του καθηγητή κ. Μανώλη Βαρβούνη. Πρόκειται για ερευνητικό πόνημα με τη χρήση ψηφιακών μέσων, στο πεδίο της Αρχειακής Εθνογραφίας, πεδίο το οποίο φαίνεται να μην έχει λάβει ακόμα στη χώρα μας τη θέση που του αξίζει, γεγονός που καθιστά τη συγκεκριμένη έρευνα...

Στην Αυγή Δωδεκανησιακή, όπως αναγράφεται, έτος 18ον, περίοδος B', αρ. φ. 437, της 15.2.1940, σελ. 2, ο Εµµανουήλ I. Καρπάθιος, ­τότε Αρχιμανδρίτης, γεννημένος στη Νίσυρο (1888-1972), καταγόµενος από το χωριό Έλυμπος της Καρπάθου- εξέδωσε ένα προικοσύµφωνο της 5.11.1801, µε συμπληρωµατική γαµήλια δωρεά την 1.11.1814. To προικοσύµφωνο έμεινε "κρυµµένο" στην εν λόγω εφηµερίδα. Από την πλούσια καρπαθιολογία, ελάχιστοι, όσο ξέρω, το χρησιμοποίησαν· κι αυτοί, κατά τρόπο αποσπασματικό, χωρίς να μνημονεύουν όρους, θεσμούς, τοπωνύμια, λεξιλόγιο, τη στιγμή μάλιστα που το κείμενό το...

Με συγκίνηση και περηφάνια παρουσιάζουμε το Λεύκωμα της Κομματικής Οργάνωσης Αττικής με θέμα την επέτειο των 75 χρόνων από την Απελευθέρωση της Αθήνας και τη σύγκρουση του Δεκέμβρη του 1944. Είναι μια έκδοση τιμής και μνήμης στους αγωνιστές του ΚΚΕ και του λαού μας, αλλά και εξαγωγής διδαγμάτων. Αποτελεί προϊόν μιας πολύμηνης, συλλογικής και πολυεπίπεδης προσπάθειας μελών του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, καθώς και φίλων του Κόμματος. Για πρώτη φορά δε, έρχονται στο φως ντοκουμέντα της περιόδου στην οποία αναφέρεται. Για την έκδοσή του, σημαντική ήταν η συμβολή του Αρχείου της ΚΕ...

Γιάννης Σαλλάς. Μαζί του ασχολήθηκε πρωτίστως η λογοτεχνία και μάλιστα μια λογοτεχνία που θεωρήθηκε κομματικά αιρετική πριν καταξιωθεί στις συνειδήσεις των αναγνωστών. Έτσι τον γνωρίσαμε ως Φάνη στις "Ακυβέρνητες Πολιτείες" του Στρατή Τσίρκα. Στη συνέχεια, μέσα από την "ποίηση της ήττας" ακούσαμε το πραγματικό του όνομα. Αισθανθήκαμε τις σιωπές και τα κενά του αριστερού αφηγήματος στην τραγική διαπίστωση του Μανώλη Αναγνωστάκη, σ' ένα ακόμα σπάραγμα στο Υστερόγραφο. "Δεν ήξερε κανείς τους ποιος ήταν ο Γιάννης ο Σαλάς". Αυτό το "κανείς τους", ακολουθούμενο από τη φράση του π...

Τα αρχεία του υπουργείου εξωτερικών αποκαλύπτουν πως ο Γεώργιος Β' είχε εκλέξει τον Ιωάννη Μεταξά, παρά την γερμανοφιλία του, διότι εγνώριζε ότι θα τον είχε υποχείριο. Μπορούσε να τον αντικαταστήση σε οποιαδήποτε στιγμή. Για πολύ καιρό ο Μεταξάς εφοβείτο μήπως ο Γεώργιος Β' τον απομακρύνη. Αναζήτησε στην ΕΟΝ το στήριγμα στο οποίο θα μπορούσε να βασισθή ό, τι και αν συνέβαινε. Εξ άλλου δεν έπαυε να φοβάται ακόμη και το 1939, ακόμη και το 1940, μήπως η Αγγλία τον ανατρέψη. Σε όλη του την ζωή, ο Ιωάννης Μεταξάς υπήρξε πραγματικός πατριώτης και η αδικία που διεπράχθη εναντίον τ...

Για τους χριστιανικούς πληθυσμούς, ανεξαρτήτως δόγματος, ο θάνατος αποτελεί την πύλη εισόδου προς την αιώνια ζωή. Από αυτή την άποψη, η διαθήκη αποτελεί, εκτός των άλλων, το διαβατήριο για τη συγκεκριμένη μετάβαση, διευθετώντας, εν όψει της αναχώρησης, ζητήματα κοσμικής αλλά και υπερκοσμικής/πνευματικής φύσεως. Έτσι, με βάση τον ελληνικό Αστικό Κώδικα, η διαθήκη "είναι η μονομερής δικαιοπραξία, με την οποία ο δικαιοπρακτών ("διαθέτης") ρυθμίζει θέματα της κληρονομικής του διαδοχής ή και ορισμένες οικογενειακές του σχέσεις"· όσον αφορά δε στις πνευματικές διευθετήσεις, αυτές...

Η μελέτη αυτή επιχειρεί να αναλύσει μια μικρού μεγέθους οικονομία ενός μεσογειακού νησιού, της Άνδρου, με βάση τα δεδομένα του οθωμανικού κτηματολογίου του έτους 1670, το οποίο δημοσιεύεται ολόκληρο στο τέλος του βιβλίου σε μεταγραφή στα σύγχρονα τουρκικά και μετάφραση στα ελληνικά. Το οθωμανικό κτηματολόγιο καταγράφει έναν-έναν τους ιδιοκτήτες γης στην Άνδρο και τις περιουσίες τους ανά οικισμό, αμέσως μετά το τέλος του Κρητικού Πολέμου. Αποτελεί μια σχεδόν πλήρη αποτύπωση του οικιστικού δικτύου του νησιού και των ανθρώπων του στα χρόνια των Οθωμανών· οι σύγχρονοι Ανδριώτες...

Η ανά χείρας εργασία πραγματεύεται τη σκιαγράφηση των απαρχών και της εξέλιξης στην Ελλάδα δύο κατηγοριών δημόσιων αρχείων, τα οποία παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την καταγραφή και την απόδειξη καθορισμένων εννόμων σχέσεων. Τα υποθηκοφυλακεία, με τα οποία ενασχολούμαστε στο πρώτο μέρος αυτής της εργασίας, αποτελούν θεσμό με μακρά ιστορική διαδρομή, ο οποίος εντάσσεται στο σύστημα δημοσιότητας των εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων, ιδίως για την απόδειξη της σύστασης, μετάθεσης, αλλοίωσης των δικαιωμάτων αυτών ή της παραίτησης απ' αυτά. Ως αρχεία αποκτούν έναν ιδ...

Βασισμένη στα οθωμανικά κατάστιχα απογραφής (tahrir defterleri), η μελέτη αυτή ρίχνει φως στην οικονομία και δημογραφία της Λέσβου τον 16ο αιώνα. Οι οθωμανικές πηγές που βρίσκονται στα αρχεία και τις βιβλιοθήκες της Τουρκίας, κυρίως, αποτελούν μέχρι σήμερα έναν πλούσιο και ανεξερεύνητο χώρο και η συστηματική έκδοση των πρωϊμότερων και σημαντικότερων από αυτές απαραίτητη προϋπόθεση για την ιστορική έρευνα. Το "Νέο αναλυτικό κατάστιχο της επαρχιακής διοίκησης της νήσου Μυτιλήνης" (Defter-I mufassal-I cedid-I liva-I cezire-I Midilli), αποτέλεσμα της απογραφής που διενήργησα...

"Τη ευγενεί συγκαταθέσει των Κυβερνήσεων του Άξονος ανεχώρησα την 17 Σεπτεμβρίου 1942 διά Βερολίνον και Ρώμην ίνα εκεί εκθέσω την οικονομικήν, δημοσιονομικήν και επισιτιστικήν κατάστασιν της χώρας προς λήψιν μέτρων διά την βελτίωσιν αυτής. Εκ του φακέλου ο αναγνώστης δύναται να λάβη γνώσιν της όλης πορείας των συζητήσεων εκ των προτάσεων δε και αντιπροτάσεων να ίδη τας εκατέρωθεν απόψεις..." Αυτά έγραφε μεταξύ άλλων σε σημείωμά του μετά την επιστροφή του από το Βερολίνο και τη Ρώμη ο Σωτήριος Γκοτζαμάνης, ο πανίσχυρος υπουργός Οικονομικών των κατοχικών κυβερνήσεων Τσολάκογλ...

Το ζήτημα της εκκλησιαστικής περιουσίας που με οξύτητα, και πάλιν, παρουσιάστηκε στην Ελλάδα στη δεκαετία του 1980 αλλ' εξακολουθεί και σήμερα να απασχολεί την ελληνική κοινωνία δεν είναι νέο. Εμφανίστηκε σχεδόν αμέσως με την έναρξη του Αγώνα του 1821 στο επαναστατημένο Έθνος και υπό συγκρότηση ελληνικό κράτος και, ακολούθως, πέρασε στη συγκυρία από διάφορες φάσεις και διακυμάνσεις, ιδιαίτερα, σε περιόδους έντονων οικονομικών, κοινωνικών, ιδεολογικών και πολιτικών κρίσεων. Με τη λογική αυτή προέκυψε η παρούσα εργασία στη βάση της μελέτης και αξιοποίησης των ιστορικών πηγ...

Στο βιβλίο αυτό περιέχονται οι υπηρεσιακές εκθέσεις πεπραγμένων από ιθύνοντα στελέχη του οικονομικού επιτελείου του Τρίτου Ράιχ στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Κατοχής 1942-1944, συνταγμένες λίγους μήνες μετά την αποχώρηση της Βέρμαχτ από την Ελλάδα. Πρόκειται για έγγραφα που συνοψίζουν την οικονομική πολιτική των γερμανικών δυνάμεων Κατοχής κυρίως στο πεδίο της νομισματικής και της δημοσιονομικής πολιτικής, συνοδευόμενα από περιληπτικές εκθέσεις για τον επισιτισμό και τις συγκοινωνίες της χώρας. Τα επίσημα αυτά έγγραφα, που συντάσσονται μόλις εβδομάδες πριν τη λήξη του Β΄...