Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Υπάρχει μια Ευρώπη αστική, ατομικίστρια, εκείνη που σκέφτεται τα ψυγεία της, τα γαστρονομικά της εστιατόρια, που λέει "εγώ δεν ψηφίζω... εμείς δεν θέλουμε ούτε ρομαντισμό ούτε υπερβολές, δεν θέλουμε να ζήσουμε στα όρια ούτε να γνωρίσουμε τη διάσπαση"... Αντίθετα, εγώ θα ασπαστώ μια θέση που λέει: "Γνωρίζουμε το άκρο, το ζήσαμε, θα το ζήσουμε αν χρειαστεί, και μπορούμε να πούμε ότι το ζήσαμε γιατί περάσαμε μέσα από γεγονότα που μας επέτρεψαν να το γνωρίσουμε". Πράγματι υπήρξε μια γαλλική εθνική αλληλεγγύη και υπήρξε επίσης μια ελληνική εθνική αλληλεγγύη: η αλληλεγγύη της οδύ...

"Καταρχήν, ποια είναι τα στοιχεία που συνιστούν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό; Θα απαντήσω ότι δεν ξέρω. Ο καθένας μας όμως έχει μια προνομιακή προοπτική, συναισθηματική κατά κάποιον τρόπο (πράγμα που δεν την εμποδίζει, εξάλλου, να έχει λογική και να στηρίζεται στην παρατήρηση), η οποία τον κάνει να επιλέγει ένα, ανάμεσα σε άλλα, από αυτά τα στοιχεία. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός είναι αρχικά ένας πλουραλιστικός πολιτισμός. Εννοώ ότι είναι ο τόπος της ποικιλομορφίας των σκέψεων, των αντιθέσεων, των αντιτιθέμενων αξιών και της ατέρμονης διαλεκτικής. Η ζωντανή διαλεκτική στην Ευρώπη είν...

Οι έννοιές μας της Λογοτεχνίας και της Φιλοσοφίας, της κριτικής ιστοριογραφίας και της πολιτικής ανάλυσης, η έννοια της ελευθερίας, της αντίληψής μας για τον αθλητισμό, ο κοσμοπολιτισμός μας και το άνοιγμά μας στους ξένους πολιτισμούς - όλα αυτά και πολλά άλλα ακόμη τα οφείλει η Ευρώπη σε έσχατη ανάλυση στην Αρχαία Ελλάδα. Στο πνεύμα αυτό έγινε προσπάθεια να αναδειχθεί αυτό το μέρος του τυπικά ευρωπαϊκού και αναπόσπαστα ευρωπαϊκού, το οποίο οφείλουμε στους Έλληνες. Αυτό το ελληνικό μέρος της πολιτιστικής μας ταυτότητας καταδείχθηκε εντυπωσιακά μεγάλο, ακόμη και αν δεν πα...

Το βιβλίο του Freyer, έργο της ωριμότητάς του και απόσταγμα μακράς περισυλλογής πάνω στη φύση της κοινωνίας γενικά και της νεώτερης ευρωπαϊκής κοινωνίας ειδικότερα, έχει λιγότερο ιστορικό και περισσότερο κοινωνιολογικό και φιλοσοφικό χαρακτήρα. Ξεκινά από τη θεμελιώδη διαπίστωση ότι η ραγδαία άνοδος της βιομηχανίας και της τεχνικής κατά τον 19ο και τον 20ό αι. αποτελεί μια τομή στην παγκόσμια ιστορία, ενοποιώντας για πρώτη φορά ουσιαστικά τον πλανήτη και θέτοντας έτσι πιεστικά το ερώτημα για το κοινό πεπρωμένο του. Ο Freyer αναζητά τα έσχατα θεμέλια του βιομηχανικού πολιτισ...

Η Αρχαία Ελλάδα "που δημιούργησε την Παιδεία, στην πιο υψηλή της έκφραση" και οι τρεις πυλώνες του Δυτικού Πολιτισμού μέσα από τους συμβολισμούς που κρύβει ένα από τα ομορφότερα γλυπτά του Μουσείου της Ακρόπολης. Το βιβλίο-δώρο του Προέδρου της Δημοκρατίας στο ζεύγος Μακρόν και σε όλους όσοι αναζητούν μια "πνευματική πυξίδα" για μια "επιχείρηση πολιτισμικής αναβάθμισης". "Μια κρυφή Ελλάδα υπάρχει στην καρδιά όλων των ανθρώπων της Δύσης": το απόφθεγμα του Andre Malraux, στη μνημειώδη ομιλία του κατά τη διάρκεια της πρώτης φωταγώγησης της Ακρόπολης το 1958, φρόντισε να υ...

Οι Ευρωπαίοι αποτελεί την πρώτη συστηματική και ψύχραιμη απάντηση στο πολυσυζητημένο έργο του Ντυροσέλ, που περιόρισε την έννοια της Ευρώπης στα κράτη-έθνη που την αποτελούν. Για ευρωσκεπτικιστές και ευρωπαϊστές η έννοια, η ταυτότητα της Ευρώπης είναι ζητούμενο. "Άγνωστη και ανύπαρκτη η Ευρώπη, όχι όμως και οι Ευρωπαίοι". Ποιες, όμως, είναι οι ιστορικές καταβολές και οι συντεταγμένες που συγκροτούν το χώρο των Ευρωπαίων; Τι σημαίνει να είναι κανείς Ευρωπαίος; Η Ευρώπη ήπειρος, η Ευρώπη ιδέα, η Ευρώπη ουτοπία, η Ευρώπη πραγματικότητα, η Ευρώπη χειροπιαστή και αναγνωρίσιμη γ...

"Οι Ευρωπαίοι" αποτελεί την πρώτη συστηματική και ψύχραιμη απάντηση στο πολυσυζητημένο έργο του Ντυροσέλ, που περιόρισε την έννοια της Ευρώπης στα κράτη-έθνη που την αποτελούν. Για ευρωσκεπτικιστές και ευρωπαϊστές η έννοια, η ταυτότητα της Ευρώπης είναι ζητούμενο. "Άγνωστη και ανύπαρκτη η Ευρώπη, όχι όμως και οι Ευρωπαίοι". Ποιες, όμως, είναι οι ιστορικές καταβολές και οι συντεταγμένες που συγκροτούν το χώρο των Ευρωπαίων; Τι σημαίνει να είναι κανείς Ευρωπαίος; Η Ευρώπη ήπειρος, η Ευρώπη ιδέα, η Ευρώπη ουτοπία, η Ευρώπη πραγματικότητα, η Ευρώπη χειροπιαστή και αναγνωρίσιμη...

Συχνά υιοθετείται η άποψη ότι οι ρίζες του ευρωπαϊκού πολιτισμού ανάγονται στην Αρχαία Ελλάδα και ότι η Ανατολή παρέμενε αδρανής στην εξέλιξη της Ιστορίας. O John M. Hobson δίνει στους μέχρι τώρα περιθωριοποιημένους λαούς της Ανατολής μια πρωταγωνιστική θέση στην ιστορία της παγκόσμιας προόδου. Ο αποκαλούμενος σήμερα Δυτικός πολιτισμός προήλθε από τη γνώση και την εμπειρία της Ανατολής. Η ευρωκεντρική προσέγγιση διαστρεβλώνει την παγκόσμια Ιστορία. O John M. Hobson επιδιώκει να διαλύσει το μύθο της μοναδικότητας του Δυτικού πολιτισμού· το μύθο της Ιταλικής πρωτοπορίας· τ...

Γράφοντας την ιστορία του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι στη νεώτερη Δύση βίωσαν και παράστησαν τον θάνατο, ο Vovelle γράφει συνάμα μια ιστορία των ευρωπαϊκών νοοτροπιών από μιαν ιδιαίτερα γόνιμη σκοπιά. Γιατί η αντιμετώπιση του θανάτου δεν είναι απλό προσωπικό γεγονός· σ' αυτή διασταυρώνεται η κοσμοθεώρηση μιας κοινωνίας, η ιεράρχησή της και ο βαθμός της κυριαρχίας της πάνω στη φύση. Εξ αιτίας της καθολικής του εμβέλειας, πάλι, το γεγονός του θανάτου βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε είδους αρχειακών, φιλολογικών και καλλιτεχνικών πηγών, οι οποίες στο έργο αυτό χρησιμοποιούντα...

Γράφοντας την ιστορία του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι στη νεώτερη Δύση βίωσαν και παράστησαν τον θάνατο, ο Vovelle γράφει συνάμα μια ιστορία των ευρωπαϊκών νοοτροπιών από μιαν ιδιαίτερα γόνιμη σκοπιά. Γιατί η αντιμετώπιση του θανάτου δεν είναι απλό προσωπικό γεγονός· σ' αυτή διασταυρώνεται η κοσμοθεώρηση μιας κοινωνίας, η ιεράρχησή της και ο βαθμός της κυριαρχίας της πάνω στη φύση. Εξ αιτίας της καθολικής του εμβέλειας, πάλι, το γεγονός του θανάτου βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε είδους αρχειακών, φιλολογικών και καλλιτεχνικών πηγών, οι οποίες στο έργο αυτό χρησιμοποιούντα...

Οι επαναστάτες του 18ου αιώνα στράφηκαν με φειδώ προς τους Αρχαίους, όταν θέλησαν να θεμελιώσουν την Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφότητα μεταξύ των πολιτών και να πάψουν να είναι υποτελείς στο βασιλιά. Το πρότυπο της αρχαίας πόλης-κράτους, που βρισκόταν στην καρδιά της σκέψης του Διαφωτισμού, αναδύεται σε όλα τα επίπεδα της διαμόρφωσης της κουλτούρας του νέου τρόπου διακυβέρνησης. Τη σαφή επιρροή του αρχαίου κλασικού πνεύματος στον ευρωπαϊκό διαφωτισμό, διερευνά η μελέτη αυτή.

Διατρέχοντας μια ιστορική περίοδο από την Αναγέννηση έως τα τέλη του 20ού αιώνα, το παρόν κείμενο επιχειρεί τη σύντομη καταγραφή γεγονότων, κινήσεων, θέσεων και διεκδικήσεων που, με αφετηρία την Ευρώπη, διαμόρφωσαν τον σύγχρονο κόσμο. Αποτελεί επίσης μια προσπάθεια ορισμού της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας ως φιλοσοφικής θέσης, πολιτικής ανατροπής, κοινωνικής άποψης και καλλιτεχνικής προοπτικής. Αλλά κατά πόσον αυτή μας είναι γνωστή στις κρυφές της διεργασίες; Η νεωτερικότητα εξέθρεψε ή όχι το τέρας του ολοκληρωτισμού, μέσα από τον αφαιρετικό ορισμό του Κράτους; Ο μοντερνισμός...

Ποιοι είναι οι παράγοντες που δημιουργούν Πολιτισμό; Η γλώσσα, η παιδεία, η φιλοσοφία, η αρχιτεκτονική και η διακοσμητική καλλιτεχνία, ο διαθρησκευτικός παράγοντας, η μουσική, ο αθλητισμός και το κράτος του δικαίου. Όλα όσα είδαν το φως στην Ελλάδα... Ο Δυτικός Πολιτισμός, σήμερα, εξελίσσεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα σ' ένα υπερπολιτισμικό ρεύμα με τους παράγοντες που τον αναπτύσσουν να παγκοσμιοποιούνται με υπερβολικά έντονο ρυθμό, σε βαθμό που θα γεννιούνται εθνοτικές και θρησκευτικές αντιστάσεις στον ανατολικό κόσμο, όπου η πληθυσμιακή έκρηξη έχει λάβει πλέον τη μορφή του ε...

Σήμερα, έχοντας διαβεί το κατώφλι του 21ου αιώνα, ζώντας σαν μέλη της παγκόσμιας κοινωνίας στο πνεύμα της Ενωμένης Ευρώπης, της Ευρώπης των Πολιτών, βιώνοντας τα όσα συνθέτουν τη Δημοκρατία, είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε τη δική μας μοίρα απέναντι στη δυσμενή θέση κατοίκων κάποιων χωρών που δεν έχουν δικαίωμα στα αυτονόητα, στη καθημερινή σίτιση, στην αναζήτηση της δικαιοσύνης στην ατομική ελευθερία, στην ισότητα απέναντι στο Νόμο. Η γνώση της πραγματικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο μας κάνει να νιώθουμε απέραντη εκτίμηση, θαυμασμό και ευγνωμοσύνη για όσους αιώνες πριν έβαλαν...

Κατά τα έτη 1880-1910 η πολιτιστική ζωή στις ευρωπαϊκές κοινωνίες άλλαξε ριζικά. Εμφανίστηκαν νέοι τρόποι διασκέδασης και κοινωνικοποίησης. Η υιοθέτηση σύγχρονων μέσων πολιτιστικής διάδοσης, όπως ο Τύπος, οι λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές επιθεωρήσεις, οι μεγάλες εκθέσεις, τα μαζικά θεάματα, όπως οι αθλητικές εκδηλώσεις ή ακόμα τα μιούζικ χολ και, ήδη από τότε, ο κινηματογράφος συνέβαλαν στην ομοιογενοποίηση των πολιτισμικών πρακτικών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το βιβλίο αυτό εξετάζει τις ποικίλες όψεις του μωσαϊκού της Ευρώπης και την ανάδυση νέων αντιλήψεων στην τέχνη και το...

Ο Φρανσουά Γκιζό στο έργο του "Η ιστορία του πολιτισμού στην Ευρώπη" σκιαγραφεί τα γνωρίσματα και τα επιτεύγματα του ευρωπαϊκού πολιτισμού με τρόπο αυθεντικό, περισπούδαστο και φιλοσοφικό. Τα δεκατέσσερα μαθήματα που περικλείουν την ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού, αποτελούν ουσιαστικά δεκατέσσερεις πίνακες ιστορίας. Ο μελετητής, συνοπτικά, χωρίς να περιχαρακώνεται στα στενά όρια μιας απλής ονοματολογίας, περιγράφει με ευγλωττία και ευρυμάθεια τα σπέρματα τα οποία διαμόρφωσαν τις στοιχειακές αρχές που συνιστούν το κοινωνικό σύστημα της Ευρώπης, το έδαφος που εκκόλαψε αυτ...

Όταν το 1939 πρωτοδημοσιεύτηκε το δίτομο έργο του Elias, λίγοι κατανόησαν ότι άνοιγε έναν καινούριο δρόμο για την κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες για να εκτιμηθεί αυτή η λεπτή σύνθεση ιστορίας, κοινωνιολογίας και ψυχολογίας στο πλαίσιο μιας δυναμικής θεώρησης, όπου προέχει η αναδρομή στις γενετικές αιτίες και στις συνιστώσες της συνεχούς μετεξέλιξης κοινωνικών δραστηριοτήτων και ατομικών συμπεριφορών. Ο Elias ενδιαφέρεται για μακροπρόθεσμες διαδικασίες και μεταβολές, όμως αυτές τις μελετά στο μικροσκοπικό επίπεδο, πάνω σε συμπεριφορές,...

Όταν το 1939 πρωτοδημοσιεύτηκε το δίτομο έργο του Elias, λίγοι κατανόησαν ότι άνοιγε έναν καινούριο δρόμο για την κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες για να εκτιμηθεί αυτή η λεπτή σύνθεση ιστορίας, κοινωνιολογίας και ψυχολογίας στο πλαίσιο μιας δυναμικής θεώρησης, όπου προέχει η αναδρομή στις γενετικές αιτίες και στις συνιστώσες της συνεχούς μετεξέλιξης κοινωνικών δραστηριοτήτων και ατομικών συμπεριφορών. Ο Elias ενδιαφέρεται για μακροπρόθεσμες διαδικασίες και μεταβολές, όμως αυτές τις μελετά στο μικροσκοπικό επίπεδο, πάνω σε συμπεριφορές,...