Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Όταν το 1939 πρωτοδημοσιεύτηκε το δίτομο έργο του Elias, λίγοι κατανόησαν ότι άνοιγε έναν καινούριο δρόμο για την κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες για να εκτιμηθεί αυτή η λεπτή σύνθεση ιστορίας, κοινωνιολογίας και ψυχολογίας στο πλαίσιο μιας δυναμικής θεώρησης, όπου προέχει η αναδρομή στις γενετικές αιτίες και στις συνιστώσες της συνεχούς μετεξέλιξης κοινωνικών δραστηριοτήτων και ατομικών συμπεριφορών. Ο Elias ενδιαφέρεται για μακροπρόθεσμες διαδικασίες και μεταβολές, όμως αυτές τις μελετά στο μικροσκοπικό επίπεδο, πάνω σε συμπεριφορές,...

Όταν το 1939 πρωτοδημοσιεύτηκε το δίτομο έργο του Elias, λίγοι κατανόησαν ότι άνοιγε έναν καινούριο δρόμο για την κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες για να εκτιμηθεί αυτή η λεπτή σύνθεση ιστορίας, κοινωνιολογίας και ψυχολογίας στο πλαίσιο μιας δυναμικής θεώρησης, όπου προέχει η αναδρομή στις γενετικές αιτίες και στις συνιστώσες της συνεχούς μετεξέλιξης κοινωνικών δραστηριοτήτων και ατομικών συμπεριφορών. Ο Elias ενδιαφέρεται για μακροπρόθεσμες διαδικασίες και μεταβολές, όμως αυτές τις μελετά στο μικροσκοπικό επίπεδο, πάνω σε συμπεριφορές,...

Το βιβλίο του Freyer, έργο της ωριμότητάς του και απόσταγμα μακράς περισυλλογής πάνω στη φύση της κοινωνίας γενικά και της νεώτερης ευρωπαϊκής κοινωνίας ειδικότερα, έχει λιγότερο ιστορικό και περισσότερο κοινωνιολογικό και φιλοσοφικό χαρακτήρα. Ξεκινά από τη θεμελιώδη διαπίστωση ότι η ραγδαία άνοδος της βιομηχανίας και της τεχνικής κατά τον 19ο και τον 20ό αι. αποτελεί μια τομή στην παγκόσμια ιστορία, ενοποιώντας για πρώτη φορά ουσιαστικά τον πλανήτη και θέτοντας έτσι πιεστικά το ερώτημα για το κοινό πεπρωμένο του. Ο Freyer αναζητά τα έσχατα θεμέλια του βιομηχανικού πολιτισ...

Οι επαναστάτες του 18ου αιώνα στράφηκαν με φειδώ προς τους Αρχαίους, όταν θέλησαν να θεμελιώσουν την Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφότητα μεταξύ των πολιτών και να πάψουν να είναι υποτελείς στο βασιλιά. Το πρότυπο της αρχαίας πόλης-κράτους, που βρισκόταν στην καρδιά της σκέψης του Διαφωτισμού, αναδύεται σε όλα τα επίπεδα της διαμόρφωσης της κουλτούρας του νέου τρόπου διακυβέρνησης. Τη σαφή επιρροή του αρχαίου κλασικού πνεύματος στον ευρωπαϊκό διαφωτισμό, διερευνά η μελέτη αυτή.

Γράφοντας την ιστορία του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι στη νεώτερη Δύση βίωσαν και παράστησαν τον θάνατο, ο Vovelle γράφει συνάμα μια ιστορία των ευρωπαϊκών νοοτροπιών από μιαν ιδιαίτερα γόνιμη σκοπιά. Γιατί η αντιμετώπιση του θανάτου δεν είναι απλό προσωπικό γεγονός· σ' αυτή διασταυρώνεται η κοσμοθεώρηση μιας κοινωνίας, η ιεράρχησή της και ο βαθμός της κυριαρχίας της πάνω στη φύση. Εξ αιτίας της καθολικής του εμβέλειας, πάλι, το γεγονός του θανάτου βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε είδους αρχειακών, φιλολογικών και καλλιτεχνικών πηγών, οι οποίες στο έργο αυτό χρησιμοποιούντα...

Γράφοντας την ιστορία του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι στη νεώτερη Δύση βίωσαν και παράστησαν τον θάνατο, ο Vovelle γράφει συνάμα μια ιστορία των ευρωπαϊκών νοοτροπιών από μιαν ιδιαίτερα γόνιμη σκοπιά. Γιατί η αντιμετώπιση του θανάτου δεν είναι απλό προσωπικό γεγονός· σ' αυτή διασταυρώνεται η κοσμοθεώρηση μιας κοινωνίας, η ιεράρχησή της και ο βαθμός της κυριαρχίας της πάνω στη φύση. Εξ αιτίας της καθολικής του εμβέλειας, πάλι, το γεγονός του θανάτου βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε είδους αρχειακών, φιλολογικών και καλλιτεχνικών πηγών, οι οποίες στο έργο αυτό χρησιμοποιούντα...

Ο τόμος αυτός, που αποτελεί την συνέχεια των δύο τόμων της "Διαμορφώσεως του ευρωπαϊκού πνεύματος", χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Στο πρώτο μέρος αναπτύσσονται τα κυριώτερα φιλοσοφικά ρεύματα του αιώνος που χαρακτηρίζουν την σκέψη και διαμορφώνουν την νοοτροπία του ανθρώπου της Δύσεως. Στο δεύτερο μέρος εξετάζεται η εξέλιξη της ψυχολογίας. Στο τρίτο μερός αναλύονται οι πολύμορφες τάσεις εκφράσεως της τέχνης, με ιδιαίτερο κεφάλαιο που αφιερώνεται στον κινηματογράφο, αποκλειστικό γέννημα του αιώνος. Στο τέταρτο μέρος εκτίθεται η ιστορική εξέλιξη των φυσικών επιστημών, από την...

Oι σχέσεις τέχνης, λογοτεχνίας και πολιτικής στα κρίσιμα 150 χρόνια της ευρωπαϊκής ιστορίας που οδηγούν από την απόλυτη μοναρχία του Λουδοβίκου IΔ στις αστικές επαναστάσεις, αποτελούν το αντικείμενο των μελετών που δημοσιεύονται εδώ. Στο επίκεντρο όλων των προσεγγίσεων βρίσκεται το ζήτημα του Διαφωτισμού και της άσκησης κοινωνικής κριτικής μέσω της τέχνης. Tα περισσότερα δοκίμια είναι αφιερωμένα στο ζωγραφικό και χαρακτικό έργο του Γκόγια.

"Οι Ευρωπαίοι" αποτελεί την πρώτη συστηματική και ψύχραιμη απάντηση στο πολυσυζητημένο έργο του Ντυροσέλ, που περιόρισε την έννοια της Ευρώπης στα κράτη-έθνη που την αποτελούν. Για ευρωσκεπτικιστές και ευρωπαϊστές η έννοια, η ταυτότητα της Ευρώπης είναι ζητούμενο. "Άγνωστη και ανύπαρκτη η Ευρώπη, όχι όμως και οι Ευρωπαίοι". Ποιες, όμως, είναι οι ιστορικές καταβολές και οι συντεταγμένες που συγκροτούν το χώρο των Ευρωπαίων; Τι σημαίνει να είναι κανείς Ευρωπαίος; Η Ευρώπη ήπειρος, η Ευρώπη ιδέα, η Ευρώπη ουτοπία, η Ευρώπη πραγματικότητα, η Ευρώπη χειροπιαστή και αναγνωρίσιμη...

Οι Ευρωπαίοι αποτελεί την πρώτη συστηματική και ψύχραιμη απάντηση στο πολυσυζητημένο έργο του Ντυροσέλ, που περιόρισε την έννοια της Ευρώπης στα κράτη-έθνη που την αποτελούν. Για ευρωσκεπτικιστές και ευρωπαϊστές η έννοια, η ταυτότητα της Ευρώπης είναι ζητούμενο. "Άγνωστη και ανύπαρκτη η Ευρώπη, όχι όμως και οι Ευρωπαίοι". Ποιες, όμως, είναι οι ιστορικές καταβολές και οι συντεταγμένες που συγκροτούν το χώρο των Ευρωπαίων; Τι σημαίνει να είναι κανείς Ευρωπαίος; Η Ευρώπη ήπειρος, η Ευρώπη ιδέα, η Ευρώπη ουτοπία, η Ευρώπη πραγματικότητα, η Ευρώπη χειροπιαστή και αναγνωρίσιμη γ...

Υπάρχει μια Ευρώπη αστική, ατομικίστρια, εκείνη που σκέφτεται τα ψυγεία της, τα γαστρονομικά της εστιατόρια, που λέει "εγώ δεν ψηφίζω... εμείς δεν θέλουμε ούτε ρομαντισμό ούτε υπερβολές, δεν θέλουμε να ζήσουμε στα όρια ούτε να γνωρίσουμε τη διάσπαση"... Αντίθετα, εγώ θα ασπαστώ μια θέση που λέει: "Γνωρίζουμε το άκρο, το ζήσαμε, θα το ζήσουμε αν χρειαστεί, και μπορούμε να πούμε ότι το ζήσαμε γιατί περάσαμε μέσα από γεγονότα που μας επέτρεψαν να το γνωρίσουμε". Πράγματι υπήρξε μια γαλλική εθνική αλληλεγγύη και υπήρξε επίσης μια ελληνική εθνική αλληλεγγύη: η αλληλεγγύη της οδύ...

Ο Φρανσουά Γκιζό στο έργο του "Η ιστορία του πολιτισμού στην Ευρώπη" σκιαγραφεί τα γνωρίσματα και τα επιτεύγματα του ευρωπαϊκού πολιτισμού με τρόπο αυθεντικό, περισπούδαστο και φιλοσοφικό. Τα δεκατέσσερα μαθήματα που περικλείουν την ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού, αποτελούν ουσιαστικά δεκατέσσερεις πίνακες ιστορίας. Ο μελετητής, συνοπτικά, χωρίς να περιχαρακώνεται στα στενά όρια μιας απλής ονοματολογίας, περιγράφει με ευγλωττία και ευρυμάθεια τα σπέρματα τα οποία διαμόρφωσαν τις στοιχειακές αρχές που συνιστούν το κοινωνικό σύστημα της Ευρώπης, το έδαφος που εκκόλαψε αυτ...

Σήμερα, έχοντας διαβεί το κατώφλι του 21ου αιώνα, ζώντας σαν μέλη της παγκόσμιας κοινωνίας στο πνεύμα της Ενωμένης Ευρώπης, της Ευρώπης των Πολιτών, βιώνοντας τα όσα συνθέτουν τη Δημοκρατία, είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε τη δική μας μοίρα απέναντι στη δυσμενή θέση κατοίκων κάποιων χωρών που δεν έχουν δικαίωμα στα αυτονόητα, στη καθημερινή σίτιση, στην αναζήτηση της δικαιοσύνης στην ατομική ελευθερία, στην ισότητα απέναντι στο Νόμο. Η γνώση της πραγματικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο μας κάνει να νιώθουμε απέραντη εκτίμηση, θαυμασμό και ευγνωμοσύνη για όσους αιώνες πριν έβαλαν...

Ποιοι είναι οι παράγοντες που δημιουργούν Πολιτισμό; Η γλώσσα, η παιδεία, η φιλοσοφία, η αρχιτεκτονική και η διακοσμητική καλλιτεχνία, ο διαθρησκευτικός παράγοντας, η μουσική, ο αθλητισμός και το κράτος του δικαίου. Όλα όσα είδαν το φως στην Ελλάδα... Ο Δυτικός Πολιτισμός, σήμερα, εξελίσσεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα σ' ένα υπερπολιτισμικό ρεύμα με τους παράγοντες που τον αναπτύσσουν να παγκοσμιοποιούνται με υπερβολικά έντονο ρυθμό, σε βαθμό που θα γεννιούνται εθνοτικές και θρησκευτικές αντιστάσεις στον ανατολικό κόσμο, όπου η πληθυσμιακή έκρηξη έχει λάβει πλέον τη μορφή του ε...

Συχνά υιοθετείται η άποψη ότι οι ρίζες του ευρωπαϊκού πολιτισμού ανάγονται στην Αρχαία Ελλάδα και ότι η Ανατολή παρέμενε αδρανής στην εξέλιξη της Ιστορίας. O John M. Hobson δίνει στους μέχρι τώρα περιθωριοποιημένους λαούς της Ανατολής μια πρωταγωνιστική θέση στην ιστορία της παγκόσμιας προόδου. Ο αποκαλούμενος σήμερα Δυτικός πολιτισμός προήλθε από τη γνώση και την εμπειρία της Ανατολής. Η ευρωκεντρική προσέγγιση διαστρεβλώνει την παγκόσμια Ιστορία. O John M. Hobson επιδιώκει να διαλύσει το μύθο της μοναδικότητας του Δυτικού πολιτισμού· το μύθο της Ιταλικής πρωτοπορίας· τ...

"Η Ευρώπη υπήρξε για πέντε αιώνες η εστία μιας βάρβαρης κυριαρχίας πάνω στον κόσμο. Την ίδια στιγμή, υπήρξε επίσης η εστία των χειραφετικών ιδεών που υπονόμευσαν την κυριαρχία αυτή. Για να μπορέσουμε να αντισταθούμε καλύτερα στη βαρβαρότητα, καλά θα κάνουμε να κατανοήσουμε την πολύπλοκη, ανταγωνιστική και συμπληρωματική σχέση ανάμεσα στον πολιτισμό και τη βαρβαρότητα. Οι τραγικές εμπειρίες του 20ού αιώνα είναι αναγκαίο να οδηγήσουν σε μια νέα ανθρωπιστική συνείδηση. Το σημαντικό δεν είναι η μετάνοια, είναι η αναγνώριση. Μια αναγνώριση που πρέπει να αφορά όλα τα θύματα: Εβρ...

[...] Τα κείμενα του τόμου αυτού, ανθολογημένα από διάφορα βιβλία του, δεν συνιστούν μόνο καταγραφές υπαρξιακού διαλογισμού προσωπικού αλλά και καταθέσεις συνειδητοποιημένων κριτικών εμβιώσεων δυό πραγματικοτήτων: του "Πολιτισμού" και της Ευρώπης συναρθρωμένων σε ένα βαρυσήμαντο γεγονός ζωής. Έτσι αποκτούν, για τον δυσχερή ετούτο ευρωπαϊκό αιώνα, σημασία βαρύνουσα και φωτιστική. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Οι έννοιές μας της Λογοτεχνίας και της Φιλοσοφίας, της κριτικής ιστοριογραφίας και της πολιτικής ανάλυσης, η έννοια της ελευθερίας, της αντίληψής μας για τον αθλητισμό, ο κοσμοπολιτισμός μας και το άνοιγμά μας στους ξένους πολιτισμούς - όλα αυτά και πολλά άλλα ακόμη τα οφείλει η Ευρώπη σε έσχατη ανάλυση στην Αρχαία Ελλάδα. Στο πνεύμα αυτό έγινε προσπάθεια να αναδειχθεί αυτό το μέρος του τυπικά ευρωπαϊκού και αναπόσπαστα ευρωπαϊκού, το οποίο οφείλουμε στους Έλληνες. Αυτό το ελληνικό μέρος της πολιτιστικής μας ταυτότητας καταδείχθηκε εντυπωσιακά μεγάλο, ακόμη και αν δεν πα...