Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο του Νicholas White είναι ένα βιβλίο που εστιάζει σε ορισμένα από τα κεντρικότερα ζητήματα της φιλοσοφίας του Πλάτωνα, στα προβλήματα γνωσιοθεωρίας και μεταφυσικής, τα οποία αναδύονται με διάφορες μορφές στα πλατωνικά έργα. Από την άποψη αυτή το βιβλίο του White είναι ένα φιλόδοξο βιβλίο. Αυτό που το καθιστά πολύτιμο είναι το γεγονός ότι ο συγγραφέας του καταφέρνει όχι μόνο να εντοπίσει τα θεμελιώδη ερωτήματα που πραγματεύεται ο Πλάτων στις συζητήσεις των επιμέρους διαλόγων, αλλά και να αναδείξει τους λόγους για τους οποίους υιοθετούνται διαφορετικές προσεγγίσεις σ...

Μέσα σε 230 σελίδες, ακόμη και ο αμύητος θα αποκτήσει σφαιρική και εναργή εικόνα της φιλοσοφίας των δύο αυτών πνευματικών κολοσσών. Και το κυριότερο: με λόγο κατανοητό, χωρίς άσκοπες αναφορές, σπουδαιοφάνεια και περιττή ορολογία, για εντυπωσιασμό. Διότι, το δύσκολο είναι να αναλύσεις τα βαθιά νοήματα, βγάζοντάς τα στην επιφάνεια και όχι να τα περιπλέξεις, θάβοντάς τα ακόμη πιο βαθιά.

Ο Πλάτωνας με αυτή την ενσωμάτωση των μύθων μέσα στο φιλοσοφικό του έργο, με τρόπο ζωντανό και παραστατικό, επιστρατεύει τις απεριόριστες δυνατότητες της φαντασίας, για να φωτίσει κάποια γνωστικά κενά. Οι μύθοι αποτελούν ένα προκαταρκτικό βήμα, για να πλησιάσει ο αναγνώστης τη φιλοσοφική του σκέψη. Και η παρουσίαση είναι ελεύθερη απόδοση, ώστε να γίνεται εύκολα κατανοητό το νόημά τους. Αναφέρεται λοιπόν αυτή η εργασία σε κάποιους από τους μύθους του Πλάτωνα για να δοθεί η ευκαιρία να μάθει κάποιος αυτά τα θέματα χωρίς να μελετήσει ολόκληρο το φιλοσοφικό του έργο.

Τα "Μικρά πλατωνικά" είναι μικρές τομές σε μεγάλα φιλοσοφικά ζητήματα της πλατωνικής φιλοσοφίας. Τα θέματα των μελετημάτων προσελκύουν ερευνητικά για την ιδιαίτερη συμβολή τους σε τομείς βασικούς του πλατωνικού λόγου, την εξαίσα αισθητική τους παρουσία στο συγγραφικό έργο του Πλάτωνος και την "έμμετρον άρα εύχαριν" φιλοσοφική τους διακονία.

Πώς μπορεί να γίνει κάποιος ενάρετος πολίτης; Τι είναι η αρετή; Η αρχαία κοινωνία -με κέντρο την Αθήνα- αγωνίζεται να βρει την απάντηση σε αυτό το ερώτημα που καθορίζει σημαντικά την ανθρώπινη συμπεριφορά. Οι πολίτες και οι πολιτικοί, ο καθένας από τη μεριά του, θεωρούν ότι η επιτυχής εκτέλεση των καθηκόντων υποδεικνύει και τον ενάρετο πολίτη της αρχαιότητας. Όμως ο Πλάτων, ο οποίος ερευνά τη φιλοσοφική αλήθεια για την αρετή, δεν αρκείται στις αντιλήψεις και τα πορίσματα της συμβατικής κοινωνίας. Ο δάσκαλός του ο Σωκράτης δηλώνει με παρρησία ότι δεν γνωρίζει τίποτα για την...

"Το παράδοξο στον Μένωνα. ΜΕΝ.: Και με ποιον τρόπο, Σωκράτη, θα ερευνήσεις κάτι το οποίο δεν ξέρεις καν τι είναι; Ποιο πράγμα θα βάλεις στο νου σου να το ερευνήσεις από αυτά που δεν ξέρεις; Αλλά και στην καλύτερη περίπτωση, πες ότι το εντόπισες, πώς θα ξέρεις ότι είναι εκείνο που εσύ αγνοούσες; (Μένων, 80d) Η ανάμνηση. ΣΩ.: Η ψυχή είναι αθάνατη, έχει γεννηθεί πολλές φορές και έχει δει τα πράγματα εδώ πάνω, εκείνα στον Άδη και καθετί άλλο, δεν υπάρχει τίποτα που δεν το έχει μάθει ... Καθώς όλα μέσα στη φύση είναι συγγενή και η ψυχή έχει μάθει τα πάντα, τίποτα δεν εμποδίζε...

Στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται τα νεανικά έργα του Πλάτωνα: "Λάχης - Λύσις". Τα συγκεκριμένα έργα ανήκουν στους λεγόμενους Σωκρατικούς Διαλόγους του φιλοσόφου και έχουν ιδιαίτερη σημασία, γιατί μας γνωρίζουν με ενδιαφέρουσες συζητήσεις του Σωκράτη σχετικά με το πώς και με το γιατί. Πώς να σκεφτόμαστε την αρετή και γιατί να την σκεφτόμαστε εν αναφορά προς τη γνώση. Πώς να συλλαμβάνουμε τη γνώση και γιατί να τη συλλαμβάνουμε έτσι; Πώς να διερευνούμε ένα θέμα και γιατί να το διερευνούμε έτσι; Κάθε Διάλογος πραγματεύεται μια από τις πιο καθοριστικές αρετές στη ζωή κ...

Απέναντι στα δόγματα της μεταφυσικής χρειάζεται η αντίσταση της φιλοσοφίας για τη σωτηρία της ύπαρξης, διότι: Ύπαρξη=Αντίσταση, με το φιλοσοφικό αξίωμα: Όσο υπάρχω αντιστέκομαι και όσο αντιστέκομαι υπάρχω. Έτσι μόνο θα υπάρξουμε και ακολούθως θα συνυπάρξουμε και θα υπερυπάρξουμε σε μια ιδεατή, ανώτερη κοινωνία σε σύγκριση με τη σημερινή άθλια και απάνθρωπη. Η προς τα εμπρός ροή της ζωής γίνεται με την αντίσταση για την ύπαρξή μας και ακολούθως για την κατάκτηση της συνύπαρξή μας. Τίποτα δεν κατακτιέται από μόνο του ή με την παρέμβαση κάποιας ανώτερης δύναμης. Ό,τι θέλεις τ...

Η κεντρική θέση που κατέχει ο Πλάτωνας στην ευρωπαϊκή φιλοσοφική παράδοση οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Υπήρξε ο πρώτος Δυτικός φιλόσοφος του οποίου τα έργα διασώθηκαν ακέραια. Τα έργα αυτά διατήρησαν την επιρροή τους χάρη στο ευρύ τους φάσμα, την οξύτατη συλλογιστική τους και τη μαγνητική επίδρασή τους στους αναγνώστες. Ο Πλάτωνας δε μιλούσε με τη δική του φωνή, αλλά άφηνε τους χαρακτήρες των διαλόγων του να φθέγγονται για λογαριασμό του - προσφέροντας κατ' αυτόν τον τρόπο μια ποικιλία φιλοσοφικών απόψεων στους αναγνώστες. Ο ίδιος παρέμενε στη σκιά, δίνοντας την ευκα...

Η "Πολιτεία" είναι από τα μεγαλύτερα κατορθώματα του ανθρώπινου πνεύματος . Ανήκει στην κατηγορία των έργων τα οποία πολλοί θα επέλεγαν σε περίπτωση που θα έπρεπε να σωθεί μόνο ένα εάν καταστρέφονταν όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί. Αποτελεί το ιδρυτικό κείμενο της πολιτικής επιστήμης και από την άποψη αυτή αιμοδοτεί ανά τους αιώνες τον πολιτικό προβληματισμό όσων εμβαθύνουν στις σελίδες του. Αγωνία του Πλάτωνος είναι πώς οι άνθρωποι να συνυπάρχουν ειρηνικά στους κόλπους ενός κράτους και το επιχειρεί θέτοντας όρο της πολιτικής ενότητος της αλήθεια και την δικαιοσύνη,...

Η "Πολιτεία" είναι από τα μεγαλύτερα κατορθώματα του ανθρώπινου πνεύματος . Ανήκει στην κατηγορία των έργων τα οποία πολλοί θα επέλεγαν σε περίπτωση που θα έπρεπε να σωθεί μόνο ένα εάν καταστρέφονταν όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί. Αποτελεί το ιδρυτικό κείμενο της πολιτικής επιστήμης και από την άποψη αυτή αιμοδοτεί ανά τους αιώνες τον πολιτικό προβληματισμό όσων εμβαθύνουν στις σελίδες του. Αγωνία του Πλάτωνος είναι πώς οι άνθρωποι να συνυπάρχουν ειρηνικά στους κόλπους ενός κράτους και το επιχειρεί θέτοντας όρο της πολιτικής ενότητος της αλήθεια και την δικαιοσύνη,...

Μπορεί ο φιλόσοφος να κερδίσει στην έριδά του με τον "εριστικό"; Μπορεί να μην καταλήξει σοφιστής όταν, για να πολεμήσει τον σοφιστή, δέχεται να παίξει το δικό του "αγωνιστικό" παιχνίδι; Ναι αλλά, από την άλλη, πώς θα μπορούσε ο φιλόσοφος να υπερασπιστεί τη θέση του με μη δογματικό τρόπο αν δεν εκκινούσε από τη σχετικιστική της αμφισβήτηση; Πώς θα μπορούσε να τη θεμελιώσει αν δεν την άλλαζε ώστε να αντιστέκεται στην ανασκευή της; Ο φιλόσοφος πρέπει να μπει στον αγώνα, ν' αναλάβει τον κίνδυνο να γίνει εριστικός, σοφιστής, σχετικιστής, για να γίνει φιλόσοφος. Η δικαιοσύνη είν...

Στο πλατωνικό αυτό έργο θα παρακολουθήσουμε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες φιλοσοφικές συζητήσεις για την ουσία της Γνώσης μεταξύ του γοητευτικότερου δασκάλου του ευρωπαϊκού πνεύματος, του διαλεκτικού και μαιευτικού Σωκράτη, και του εμπνευσμένου μαθητή και δεινού μαθηματικού, του Θεαιτήτου. Στο πλαίσιο αυτό ο γνωσιοθεωρητικός αγώνας του Πλάτωνος - άμεσα συνυφασμένος με την πολιτική και ηθική του φιλοσοφία - θα "πολεμήσει" την πλάνη, το ψευδώς δοξάσαι, την άγνοια, αφού πρώτα λογοδοτήσει για το απυρόβλητο της αξίας της Γνώσης. Η γνώση στον Πλάτωνα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα....

Η Πολιτεία του Πλάτωνα είναι μια "ηθική πολιτεία", μια κοινωνία που διαμορφώνεται εκ των έσω, που εστιάζεται στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου, θεματικός πυρήνας του έργου είναι η διερεύνηση της φύσης της δικαιοσύνης, που διαπερνά και εμψυχώνει όλο το κειμενικό σώμα και που αποτελεί ένα εξαιρετικά περίπλοκο πρόβλημα. Βασική ιδέα της πολιτείας δεν είναι τόσο η συγκρότηση ενός ιδανικού κράτους δικαίου όσο η αρετή της ατομικής ψυχής, που μπορεί να υπηρετήσει τους ύψιστους σκοπούς της πολιτείας. Έτσι υφαίνεται η αναλογία της τριαδικής υφής ανάμεσα στην πόλη και την ψυχή και εντ...

Σε αυτή τη σύντομη μελέτη ο Ρίτσαρντ Κράουτ εξετάζει το θεμελιώδες επιχείρημα της Πολιτείας ότι η δικαιοσύνη είναι τόσο σημαντικό αγαθό, ώστε όποιος το κατέχει πλήρως, να βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα -ακόμα και εν μέσω δεινής κακοτυχίας- από έναν απόλυτα άδικο άνθρωπο. Ο Κράουτ εμβαθύνει στη δομή και τις προκείμενες του επιχειρήματος, διατρέχοντας το σύνολο του διαλόγου και επισημαίνοντας τα κρίσιμα επιχειρήματα με τα οποία ο Πλάτων υποστηρίζει την ωφέλεια της δικαιοσύνης. Με αυτό τον τρόπο συγκροτείται συνοπτικά το σύνολο του επιχειρήματος της Πολιτείας και μια παρουσίαση τ...

Στην εποχή μας η φιλοσοφία λογίζεται μάλλον ως θεωρητική επιστήμη παρά ως πρακτική ή τρόπος ζωής. Στην αρχαιότητα, ωστόσο, ο Σωκράτης εφοδίασε τους Έλληνες και τους Ρωμαίους φιλοσόφους με το πρότυπο του γνήσιου φιλοσοφικού βίου. Η ιδέα του φιλοσοφικώς ζην, και η φιλοσοφία ως τέχνη του βίου, αν και παραμελημένη σήμερα από τους επαγγελματίες φιλοσόφους, έχει επιβιώσει στο έργο μεγάλων σύγχρονων στοχαστών όπως ο Μονταίνι, ο Νίτσε και ο Φουκώ. Και οι τρεις χρησιμοποίησαν τον φιλοσοφικό στοχασμό ως ένα μέσο αυτοκαθορισμού· και οι τρεις τον αξιοποίησαν για να διερευνήσουν με ποιο...