Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Κανένα άλλο ερώτημα δεν έχει συζητηθεί με τόσο πάθος, για κανένα άλλο ερώτημα δεν έχει χυθεί τόσο πολύτιμο αίμα, τόσα πικρά δάκρυα, κανένα άλλο ερώτημα δεν έχουν στοχαστεί τόσο βαθιά τα πιο φωτεινά πνεύματα, από τον Πλάτωνα μέχρι τον Καντ. Κι όμως, το ερώτημα αυτό παραμένει μέχρι σήμερα αναπάντητο. Ίσως γιατί είναι ένα από εκείνα τα ερωτήματα για τα οποία λέγεται, με μια στάση στοχαστικής παραίτησης, πως ο άνθρωπος δεν θα βρει ποτέ μια οριστική απάντηση, μπορεί μόνο να προσπαθεί διαρκώς να δώσει καλύτερες απαντήσεις". Ο Χανς Κέλσεν συμπυκνώνει στο μικρό αυτό κείμενο τη ρ...

Οι έννοιες της αξιοκρατίας και της επάξιας αντιμετώπισης έχουν αδιαμφισβήτητη διαισθητική απήχηση. Βεβαίως, η επίκλησή τους συχνά υποκρύπτει την επίδραση άλλων καταστατικών αρχών του ηθικοπολιτικού μας οπλοστασίου. Εκφράσεις όπως "αξίζει τα λεφτά του", "δεν του άξιζε αυτή η μοίρα", "στον καθένα αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία", "δεν μου αξίζει αυτή η συμπεριφορά" κ.ο.κ. βρίθουν στο καθημερινό λεξιλόγιό μας, μοιραίως. Με δεδομένη την ευρεία χρήση της έννοιας του αξίζειν στον λόγο μας, αλλά και το πλουραλιστικό πεδίο αναφοράς της, το ερώτημα που πραγματεύεται η μελέτη είναι η θεω...

Μεταξύ των μελετών για την κρίση της σύγχρονης εποχής, αυτό το δοκίμιο παρουσιάζεται µε μιαν απρόσμενη οπτική. Οι Έλληνες πρόγονοί µας είχαν ένα αδιαίρετο σύστημα αξιών, φτιαγμένο από δικαιοσύνη και κάλλος. Το κάλλος, βοηθούσε στην διασφάλιση μιας συναίνεσης και στην ηθική. Η τέχνη καθίσταται εξειδίκευση κι η μάζα συνηθίζει στην ασχήμια σαν να είναι η φυσική κατάσταση.

Η θεωρία της δικαιοσύνης ως ακριβοδικίας του John Rawls κατέστησε ξανά επίκαιρη την ηθική φιλοσοφία του Kant και ανέδειξε τη σημασία που μπορεί να έχει για τη διατύπωση μιας δημοκρατικής-φιλελεύθερης θεωρίας περί κοινωνικής δικαιοσύνης. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται, για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση, δύο από τα σημαντικότερα κείμενα του John Rawls που φωτίζουν τη σχέση της θεωρίας του με την ηθική σκέψη του Kant. Στις διαλέξεις του "Καντιανή Κατασκευασιοκρατία στην Ηθική Θεωρία" ο Rawls εμβαθύνει και ταυτόχρονα τροποποιεί την καντιανή ερμηνεία της δικαιοσύνης ως ακρ...

Στο σύγγραµµα αυτό επιχειρείται από τον συγγραφέα, µε σαφή, κατανοητό και εύληπτο τρόπο, διεξοδική και εµπεριστατωµένη ανάλυση του δικαίου και της πολιτείας κατά Πλάτωνα και Αριστοτέλη, κορυφαίους φιλοσόφους της κλασικής αρχαιότητας. Οι αρχές και τα αξιώµατα σχετικά µε τη µορφή και το είδος του πολιτεύµατος, δηλαδή της υγιούς δηµοκρατίας, στην οποία πηγή εξουσίας θα είναι ο κυρίαρχος λαός, καθώς και o ορθός, αποτελεσµατικός και δίκαιος τρόπος διακυβέρνησης µιας χώρας, αποτελούν τους κεντρικούς άξονες προσανατολισµού της κεντρικής ιδέας του παρόντος πονήµατος. Το πνεύµα κα...

Η πορεία της συζήτησης για τη δικαιοσύνη και το Δίκαιο στον παρόντα τόμο είναι η γνωστή πορεία των "Συναντήσεων": Βίβλος, αρχαία Ελλάδα, χριστιανική παράδοση, νεότερη σκέψη, σύγχρονα ερωτήματα. Είναι πράγματι η Παλαιά Διαθήκη και ο ιουδαϊσμός εν γένει με το μέρος της δικαιοσύνης, ενώ η Καινή Διαθήκη και ο χριστιανισμός με το μέρος της αγάπης, ή μήπως και στις δύο Διαθήκες και θρησκευτικές παραδόσεις συνυπάρχουν -με ένταση- και η δικαιοσύνη και η αγάπη; Στην αρχαία Ελλάδα πώς συνδέεται άραγε ο φιλοσοφικός λόγος περί δικαιοσύνης με τον τρόπο που τίθεται το ζήτημα στη λο...

Η "Ισχύς νόµου" έχει την ισχύ µιας επιτοµής της ντερριντιανής φιλοσοφίας του δικαίου. Πραγµατεύεται τη σχέση της αποδόµησης µε τη δικαιοσύνη, προβαίνοντας στη θεµελιακή διάκριση αλλά και διασύνδεση της δικαιοσύνης και του δικαίου, θεωρώντας την πρώτη ως µη αποδοµήσιµη και το δεύτερο ως αποδοµήσιµο. O Derrida αποδοµεί το κείµενο του Walter Benjamin "Προς την κριτική της βίας", αναδεικνύοντας την εγγενή σχέση της βίας µε το δίκαιο, και εποµένως µε την αυθεντία, την εξουσία, την κυριαρχία και δη την κρατικο-εθνική. Συνδετικός κρίκος των δύο κειµένων είναι η διάκριση µεταξύ δικ...

Στο βιβλίο αυτό εξετάζονται οι βασικές στρατηγικές δικαιολόγησης που αξιοποιεί ο Rawls για να απαντήσει στο ερώτημα "γιατί να είμαστε δίκαιοι;". Τα επιχειρήματα που διατυπώνει ο Rawls υπέρ της σκοπιάς της δικαιοσύνης προϋποθέτουν ότι ήδη διαθέτουμε αίσθημα δικαιοσύνης, αλλά ταυτόχρονα ενδιαφερόμαστε και για το αγαθό μας ή τα υλικά και τα ιδεατά συμφέροντά μας, και έτσι πολλές φορές αυτό που επιτάσσει το δίκαιο συγκρούεται με ό,τι υπαγορεύει το συμφέρον μας. Η σύγκρουση αυτή μπορεί να μας οδηγήσει να εξετάσουμε κριτικά το αίσθημα δικαιοσύνης μας για να ανακαλύψουμε από πού α...

"Η απονομή της ποινικής δικαιοσύνης" βρίσκεται καθημερινά στην επικαιρότητα, είτε με τις αποφάσεις που εκδίδει, είτε με την επίκληση της ενεργοποίησης των διαδικασιών της σχετικά με ζητήματα που άπτονται της τρέχουσας πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας. Συχνά απασχολεί τα Μ.Μ.Ε. με όσα συμβαίνουν στους κόλπους της -ας θυμηθούμε για παράδειγμα τα δημοσιεύματα για το "παραδικαστικό κύκλωμα", ή για τις καθυστερήσεις στη λειτουργία της. Αντικείμενο της παρούσας μελέτης αποτελεί η ανάλυση του κοινωνικού συστήματος της απονομής της ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα, τόσο...

Κάθε χρόνο, στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, οι παραδόσεις του Michael J. Sandel συγκεντρώνoυν πάνω από χίλιους φοιτητές, που κατακλύζουν τα ακαδημαϊκά έδρανα του Sanders Theatre. Πώς η πολιτική φιλοσοφία έγινε ένα από τα δημοφιλέστερα μαθήματα στο ιστορικό πανεπιστήμιο; Ο διάσημος καθηγητής πέτυχε το ακατόρθωτο: να κάνει γοητευτική την έννοια της δικαιοσύνης. Ας φανταστούμε έναν οδηγό φορτηγού που κατευθύνεται με ταχύτητα προς το μέρος πέντε πεζών, οι οποίοι νομοτελειακά θα χάσουν τη ζωή τους. Στη διασταύρωση έχει τη δυνατότητα να στρίψει σε έναν παράδρομο, στον οποίο όμω...

Η παρούσα μονογραφία αποτελεί το πρώτο βιβλίο στην ελληνική βιβλιογραφία για την επανορθωτική δικαιοσύνη. Η προσέγγιση της επανορθωτικής δικαιοσύνης είτε ως τάσης στην εγκληματολογία είτε ως ευρύτερου ερμηνευτικού πλαισίου για τη δικαιοσύνη εμπεριέχει συγκεκριμένα φιλοσοφικά, ιδεολογικά, κοινωνιολογικά, νομικά και πολιτικά ερείσματα και ανάγεται σε τρία επίπεδα: το αξιακό επίπεδο (συμμετοχική δημοκρατία, διαμόρφωση αποφάσεων από τη βάση προς την κορυφή κ.ά.), το επιστημονικό-εγκληματολογικό επίπεδο (ιδιωτικοποίηση του εγκλήματος, ανάληψη ατομικής ευθύνης από τον δράστη, επα...

Η βλάβη που προκαλεί ο πόλεμος στους ανθρώπους εκτείνεται πέρα από τις προφανείς καταστροφές του: τον πόνο, το θάνατο, τις υλικές καταστροφές, την υπονόμευση της λειτουργίας του φυσικού, κοινωνικού και ηθικού περιβάλλοντος. Ο πόλεμος αφαιρεί τον έλεγχο της ζωής από τους ίδιους τους ανθρώπους και τους εγκαταλείπει στην τυχαιότητα. Η βλάβη του πολέμου στον ηθικό ιστό της ανθρώπινης ζωής είναι η πλέον επικίνδυνη, η πλέον προσβλητική. Eίναι λοιπόν ποτέ δυνατόν να δικαιολογηθεί η πρόκληση μιας τέτοιας βλάβης; Κι αν πράγματι υπάρχουν δίκαιοι πόλεμοι πώς μπορούμε να αποφύγουμε την...

Το ειδοποιό χαρακτηριστικό των κλασικών συμβολαιικών θεωριών συνίσταται στο εγχείρημα θεμελίωσης της εξουσίας επί μιας έννοιας συναίνεσης των πολιτών, η οποία παράγεται από τον Ορθό Λόγο. Η ιδέα του συμβολαίου βρήκε έκφραση σε πληθώρα διαφορετικών θεωριών, για να φθάσει στην κορύφωσή της στις μεγάλες θεωρίες του Διαφωτισμού και έκτοτε να περιπέσει σε αφάνεια. Το 1971, με τη δημοσίευση της "Θεωρίας της δικαιοσύνης", ο John Rawls επανέφερε στο φιλοσοφικό προσκήνιο την ίδια παλαιά ιδέα. Ποιο είναι το νόημα αυτής της αναβίωσης; Μπορεί η συναίνεση να θεωρηθεί ιδρυτική της κανονι...

Η "Δίκαιη κοινωνία" γράφτηκε το 2001 ένα χρόνο πριν το θάνατο του συγγραφέα της, του μεγάλου Αμερικανού φιλοσόφου και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, Τζων Ρωλς. Είναι το τελευταίο βιβλίο του Ρωλς, το κύκνειο άσμα του, ένα έργο που ανανεώνει, συμπληρώνει και ολοκληρώνει τη Θεωρία της Δικαιοσύνης. Τριάντα χρόνια είχαν περάσει από την πρώτη έκδοση του μνημειώδους έργου του "Θεωρία της δικαιοσύνης" (που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Πόλις). Στη "Θεωρία της δικαιοσύνης" ο Ρωλς είχε διατυπώσει τη θεωρία του σύμφωνα με την οποία οι θεσμοί πρέπει να εξασφαλίζουν σ...

Τα δικαιώματα, παραδοσιακά αποτέλεσαν μια από τις ισχυρότερα εδραιωμένες πεποιθήσεις στους κόλπους της δυτικής σκέψης. Αν και ίσως φιλοσοφικά ευάλωτα, έχουν καθιερωθεί ως αναπόσπαστο τμήμα το πολιτικού και ηθικού λεξιλογίου μας. Τι είναι όμως αυτό που κάνει τα δικαιώματα ηθικώς και πολιτικώς σημαντικά παρά τα προβλήματα θεμελίωσής τους; Πού ανάγεται η μοναδικότητά τους και γιατί θεωρείται αναντικατάστατη η γλώσσα των δικαιωμάτων; Πώς συνδέονται με έννοιες όπως η ελευθερία, η ευημερία, η δικαιοσύνη, η αυτονομία, τα οφέλη, οι κοινωνικοί στόχοι; Προσπαθώντας να απαντήσει σε τ...

Αν η δεκαετία του '70 είναι η εποχή της άνθησης φιλελεύθερων και ισοκρατικών θεωριών, η δεκαετία του '80 εκδηλώνει τάσεις ανατροπής των βασικών αξιωμάτων του φιλελευθερισμού και την επιθυμία επιστροφής σε νεο-ρομαντικές αντιλήψεις. Στο επίκεντρο αυτής της διαμάχης βρίσκεται το έργο του Rawls, που έχει καθιερωθεί ως η πλέον εμπεριστατωμένη στην εποχή μας προσπάθεια διατύπωσης μιας φιλελεύθερης ηθικοπολιτικής θεωρίας. Η κριτική τάση των "κοινοτιστών" χαρακτηρίζεται από την πρόταξη του ιδιαίτερου απέναντι στο καθολικό και προπαντός της ζώσας κοινότητας απέναντι σε μια αφηρημέ...

Με τη "Θεωρία της δικαιοσύνης" ο Ρωλς προσπάθησε να δείξει ότι είναι μέχρι σ' έναν βαθμό στο χέρι μας να υπερβούμε έλλογα τους φυσικούς και κοινωνικούς προκαθορισμούς. Ότι μπορούμε εύλογα να το προσδοκούμε, ότι είναι εφικτό και ότι έχουμε κάθε δικαίωμα να το προσδοκούμε, εφόσον το επιθυμούμε.