Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο παρόν κείμενο εκτίθεται η εγελιανή διδασκαλία περί της Ουσίας. Το θέμα της Λογικής της Ουσίας είναι η φαινομενικότητα και η πηγή της. Αυτή είναι η έλλογη αυτοαναφορά (ο Λόγος), ο Hegel την ονομάζει και έμμεση συναγωγή (Vermittlung), που καταβυθίζεται στην εμφέρεια προς τον εαυτό της και δημιουργεί την κατ’ ενεικόνισιν αυτοτέλεια, η οποία χάριν του διορισμού επαναφέρει στην Ουσία την έμφαση ή την εικόνα της αμεσότητας, δηλαδή το Είναι.

Η "Αισθητική" ή "Φιλοσοφία της τέχνης" και πιο συγκεκριμένα "Φιλοσοφία των καλών τεχνών" του Hegel αποτελεί ένα από τα μείζονα έργα της γερμανικής φιλοσοφικής παράδοσης και πιο συγκεκριμένα της γερμανικής αισθητικής παράδοσης, όπως αυτή διαμορφώθηκε κυρίως από την "Κριτική της κριτικής δύναμης" του Kant, αλλά και από τα έργα των Winckelmann, Schelling, Lessing, Schiller, Schlegel, Novalis, Tieck κ.ά. H «Αισθητική» του Hegel αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής στον 20ο αιώνα τόσο από τον Heidegger, όσο και από τους Adorno και Gadamer, κυρίως για την θέση που αποδόθηκε στον Hegel...

Στο έργο αυτό ο Σ.Θ. Ταβουλάρης διερευνά τις προγραμματικές διατυπώσεις του G.W.F. Hegel περί ιδεαλισμού, επιχειρώντας να ερμηνεύσει το φιλοσοφικό πρόγραμμα του μεγάλου αυτού Γερμανού διανοητή σε σχέση με το φιλοσοφικό του περιβάλλον και τη φιλοσοφική επικαιρότητα της εποχής του. Η νέα αντίληψη για τον ιδεαλισμό του Hegel που το έργο αυτό φιλοδοξεί να θεμελιώσει διαφοροποιείται από τις κλασικές συσχετίσεις του Hegel με τον Kant, με την παραδοσιακή προ-καντιανή μεταφυσική ή το ρομαντισμό. Ο Σ.Θ. Ταβουλάρης προτείνει μια ερμηνεία του ιδεαλισμού του Hegel σαν αντίδραση στο σύγ...

Το βιβλίο αυτό επιχειρεί μια συστηματική εισαγωγή στον γερμανικό ιδεαλισμό, ένα φιλοσοφικό κίνημα αντάξιο της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, το οποίο στη χώρα μας παραμένει ελάχιστα γνωστό. Ο συγγραφέας επιχειρεί να καταδείξει ότι ο γερμανικός ιδεαλισμός αποτέλεσε την ολοκλήρωση της νεότερης φιλοσοφίας συνολικά, ωθώντας την αρχή της βεβαιότητας του γιγνώσκοντος υποκειμένου στα όριά της και στη γνώση του Θεού ως του Απολύτου. Περαιτέρω, ότι η φιλοσοφία του Απολύτου μπορεί και σήμερα να οδηγήσει τη νόηση στις συστηματικές της επιδιώξεις. Η μελέτη αυτού του φιλοσοφικού στοχασμο...

Αντιμετωπίζοντας το "πρόβλημα της εισαγωγής στη φιλοσοφία" που τόσο απασχολούσε τον ίδιο τον Χέγκελ, ο συλλογικός αυτός τόμος φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως εισαγωγή στη μελέτη της Φαινομενολογίας του πνεύματος.. Όμως πώς να "εισαγάγει" κανείς σε ένα έργο που στις σελίδες του διακηρύσσεται απερίφραστα ότι "το αληθές είναι το όλον"; Πώς να συνοψίσει μερικά μόνο στοιχεία του, όταν αυτά, για τον Χέγκελ, αποκτούν το αληθινό τους νόημα μόνο μέσα στη συνολική φιλοσοφική έκθεση; Ανταποκρινόμενοι στην πρόκληση, διακεκριμένοι έλληνες και ξένοι μελετητές παρουσιάζουν εδώ τη Φαινομε...

Η θητεία μου στον Hegel δεν τελείωσε με την κατάθεση της διδακτορικής διατριβής μου στην Ιστορικο-Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βασιλείας την άνοιξη του έτους 1974· συνεχίστηκε και στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και μάλιστα σε δύο πλέον επίπεδα -στο ερευνητικό και στο διδακτικό. Δείγματα της συνέχειας αυτής αποτελούν οι μελέτες, που συνεκδίδονται στον ανά χείρας τόμο. Νίκος Κ. Ψημμένος Περιέχονται τα κείμενα: - Πρόλογος - Η κλασική παιδεία του νεαρού Hegel - Δημήτριος Νικολίδης, ένας φίλος του νεαρού Hegel - "Was ich mir vorgesetzt": ο Hegel ως διάκονος τ...

Η "Φαινομενολογία του νου" (ή του πνεύματος, κατά την ως τώρα συνηθισμένη απόδοση), δημοσιευμένη πριν από 200 χρόνια, είναι το γνωστότερο έργο του Έγελου ή Χέγκελ (Hegel, 1770-1831). Παρόλο που το έργο μπορεί να θεωρηθεί ακόμη νεανικό, η φήμη του δεν είναι τυχαία: Κανένα άλλο έργο στην ιστορία της σκέψης δεν αναλαμβάνει με τόση ενεργητικότητα και ακρίβεια να δείξει πώς αναπτύσσεται η γνώση κι εδραιώνεται ανά την ιστορία. O Έγελος θεωρεί ότι η εποχή του κατέκτησε τελικά την ορθή έννοια του επίσταμαι, αλλά μόνον η πορεία που οδήγησε σ' αυτήν αιτιολογεί την υιοθέτησή της. Μόνο...

Ο Χέγκελ είναι μια φιγούρα ζωτικής σημασίας στην ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας. Χωρίς τον Χέγκελ η σύγχρονη σκέψη θα ήταν αδιανόητη και ακατανόητη. Η τεράστια επιρροή του διείσδυσε και εξακολουθεί να διεισδύει σε πολυάριθμους κλάδους: στους βασικούς τομείς αυτής καθαυτής της φιλοσοφίας, στην πολιτική και κοινωνική θεωρία, στην αισθητική, στη φιλοσοφία της ιστορίας, αλλά βεβαίως και στη θεολογία και στη φιλοσοφία της θρησκείας, που αποτελούν και το βασικό θέμα αυτού του βιβλίου. Οι φιλόσοφοι που ασχολήθηκαν με όλους τους παραπάνω τομείς εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να υ...

"Η παγκόσμια ιστορία είναι η πρόοδος στη συνείδηση της ελευθερίας... Η εφαρμογή της αρχής της ελευθερίας στην πραγματικότητα... αποτελεί τη μακρά πορεία που καλείται ιστορία." Κανένα κείμενο του Χέγκελ δεν έχει διαβαστεί τόσο πολύ και με τόσο διαφορετικούς τρόπους όσο η "Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της ιστορίας". Επιδίωξη του κειμένου είναι ο προσδιορισμός της φιλοσοφικής πραγμάτευσης της ιστορίας, δηλαδή μιας ιστορικής θεώρησης που δεν αναλώνεται στις λεπτομέρειες και δεν διολισθαίνει στον κατακερματισμό, αλλά αναζητεί την ενότητα και το νόημα της παγκόσμιας ιστορίας. Η ιστορ...

"Η διαφορά των φιλοσοφικών συστημάτων τον Φίχτε και του Σέλλινγκ" είναι το πρώτο επώνυμα δημοσιευμένο έργο του Εγέλου ή Χέγκελ (Hegel, 1770-1831), το οποίο γράφτηκε και εκδόθηκε στην Ιένα το 1801. Στην πόλη που, γειτνιάζοντας με τη Βαϊμάρη του Γκαίτε, αποτελούσε τη "φιλοσοφική πρωτεύουσα" της Γερμανίας στο μεταίχμιο του 18ου και του 19ου αιώνα. Ο Έγελος συνομιλεί με τις κορυφαίες μορφές της κλασικής γερμανικής φιλοσοφίας. Με αρχική πρόθεση να ανασκευάσει την εικόνα της σχέσης μεταξύ Φίχτε και Σέλλινγκ. που προκλήθηκε από την "αναγωγή της φιλοσοφίας στη λογική" του Ράινχολν...

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν το έργο του Χέγκελ δυσνόητο και εξαιρετικά δύσκολο· παρ' όλα αυτά η σπουδαιότητα και η επιρροή του είναι παγκοσμίως αναγνωρισμένες. Με την παρούσα σύντομη εισαγωγή του Peter Singer στη σκέψη του Χέγκελ κανείς δεν έχει πλέον δικαιολογία να δηλώνει ότι αγνοεί τα κύρια σημεία της φιλοσοφίας του Γερμανού φιλοσόφου.

Ο ίδιος ο Χέγκελ θεωρούσε πώς κάθε συστηματική ενασχόληση με τη φιλοσοφία εν γένει και κάθε κατανοητική θεμελίωση επί μέρους φιλοσοφικών κατευθύνσεων, όπως είναι η δική του φιλοσοφία της φύσης και του πνεύματος ή η φιλοσοφία του Δικαίου, συνδέεται αναπόφευκτα με την επιστήμη της Λογικής. Η εγελιανή Λογική περιλαμβάνει σε ένα πρώτο τμήμα, υπό τον τίτλο "αντικειμενική Λογική", τη διδασκαλία περί του Είναι και τη διδασκαλία περί της ουσίας, σε ένα δεύτερο, δε, τμήμα, υπό τον τίτλο "υποκειμενική Λογική", τη διδασκαλία περί της έννοιας. Το βιβλίο που μεταφράζουμε εδώ είναι το δε...

Ο Hegel πραγματεύεται σε 360 παραγράφους: τη σχέση φυσικού και θετικού δικαίου, την αλληλοεξάρτηση δικαίου και περιβάλλοντος, τη διαφορά μεταξύ εξήγησης και δικαιολόγησης των νομικών θεσμών, την αυτονομία της βουλήσεως, τη συμβολική και τη χρηστική έποψη της ιδιοκτησίας, την ηθική από τη σκοπιά του άλλου ως ηθικότητα, τα στάδια της ηθικής συνειδητοποίησης, τα θεμέλια και τους μηχανισμούς της αστικής κοινωνίας, το σύστημα των αναγκών και τη διαχείριση των γνωμών μέσω της πολιτικής, την κοινωνική πρόνοια και τη διαφήμιση, τις συγκρούσεις των τάξεων και την τυποποίηση της εργα...

Για τον Έγελο, χαρακτηριστικό της μουσικής είναι ότι δίνει μορφή στο αίσθημα ως αίσθημα, ότι κατορθώνει να αποτυπώσει εξωτερικά την ίδια την εσωτερικότητά μας: Μόνον η ποίηση την εκφράζει πληρέστερα, αλλά με τίμημα την αυτοτέλεια της καλλιτεχνικής μορφής. Ο Έγελος ή Χέγκελ υπήρξε, μετά τον Καντ, ο δεύτερος μεγάλος θεωρητικός του νέου τότε φιλοσοφικού κλάδου της «αισθητικής». Σε αντίθεση με τον Καντ, δεν προσπαθεί τόσο να ορίσει τους υποκειμενικούς όρους υπό τους οποίους λέμε για κάτι ότι είναι «ωραίο», αλλά διερευνά κυρίως τους αντικειμενικούς όρους αυτού του υποκειμενικού...

Με την επανάστασή του, το γαλλικό έθνος έπλασε έναν από τους πιο ανθεκτικούς πολιτικούς και πνευματικούς μύθους στην ιστορία της Ευρώπης. Αντίθετα, το γερμανικό έθνος, παρότι κι αυτό εκπήγασε από μια πνευματική και θρησκευτική επανάσταση, τον προτεσταντισμό, δεν κατάφερε να προσδώσει στη δική του επανάσταση ένα ανάλογο κύρος. Κηδεμόνας του γερμανισμού και προάγγελος της γερμανικής ενοποιήσεως, ο Χέγκελ κατέβαλε θεαματικές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Σε ευάριθμα νεανικά του κείμενα, μη εξαιρουμένης της Φαινομενολογίας του Πνεύματος, επιχειρεί ορισμένους τολμηρούς δ...

Η παρουσίαση της "Αισθητικής" του Χέγκελ στο βιβλίο αυτό, σκοπό έχει να δείξει πόσο γόνιμη είναι για τη σημερινή φιλοσοφία της τέχνης αυτή η φιλοσοφική κατεύθυνση, που υποστηρίζει ότι η ανάλυση του Ωραίου δεν πρέπει να ξεκινά από την περιγραφή ωραίων πραγμάτων αλλά από τη γνώση του Ωραίου καθεαυτή.