Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο ακαδημαϊκός Ανδρέας Ανδρεάδης (Κέρκυρα 1876 - Αθήνα 1935), τότε υφηγητής της Πολιτικής Οικονομίας και Δημοσιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πραγματεύεται εδώ πρώτος την ιστορία των δανείων της ανεξαρτησίας (1824-1825), ένα ζήτημα το οποίο ταλάνισε με σκανδαλολογία την ελληνική πολιτική σκηνή επί δεκαετίες. Το δημόσιο χρέος, που συσσώρευσαν τα δάνεια, επιβάρυνε την οικονομία του νεαρού κράτους και λειτούργησε σωρευτικά στη χρεοκοπία (1893) και στην επιβολή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου στη χώρα (1898). Ο Ανδρεάδης εξιστορεί με μεγάλη ακρίβεια τη σύναψη και τη χρήση των δαν...

Ο νομομαθής, φιλόλογος και ιστορικός Θεμιστοκλής Φιλαδελφεύς (1838-1920) αφηγείται με κάθε δυνατή λεπτομέρεια την ιστορία της ελληνικής πρωτεύουσας κατά τους οθωμανικούς χρόνους από την άλωση (1456) έως τις παραμονές τις Ελληνικής Επανάστασης (1821). Στην εισαγωγή και στο όγδοο κεφάλαιο κάνει επισκόπηση του οθωμανικού συστήματος διοίκησης και φορολογίας και στα προνόμια της χριστιανικής Εκκλησίας και συσχετίζει, όπως ο ίδιος τονίζει, τα γεγονότα των Αθηνών "προς την ιστορίαν του όλου έθνους", δηλαδή προς τις πολιτικές εξελίξεις στις ελληνικές χώρες κατ' αυτήν την περίοδο. Ε...

Ο νομομαθής, φιλόλογος και ιστορικός Θεμιστοκλής Φιλαδελφεύς (1838-1920) αφηγείται με κάθε δυνατή λεπτομέρεια την ιστορία της ελληνικής πρωτεύουσας κατά τους οθωμανικούς χρόνους από την άλωση (1456) έως τις παραμονές τις Ελληνικής Επανάστασης (1821). Στην εισαγωγή και στο όγδοο κεφάλαιο κάνει επισκόπηση του οθωμανικού συστήματος διοίκησης και φορολογίας και στα προνόμια της χριστιανικής Εκκλησίας και συσχετίζει, όπως ο ίδιος τονίζει, τα γεγονότα των Αθηνών "προς την ιστορίαν του όλου έθνους", δηλαδή προς τις πολιτικές εξελίξεις στις ελληνικές χώρες κατ' αυτήν την περίοδο. Ε...

Ο Χρήστος Βυζάντιος (Κωνσταντινούπολη 1805 - Αθήνα 1877), αξιωματικός του πεζικού και αργότερα καθηγητής του στρατιωτικού δικαίου στη Σχολή Ευελπίδων, δημοσιεύει εδώ την πρώτη ιστορική μελέτη για τον στρατό του νεοελληνικού κράτους: από τη συγκρότηση του τακτικού σώματος από τον Δημήτριο Υψηλάντη έως την άφιξη του Όθωνα. Ο Βυζάντιος εξιστορεί όλα τα βασικά στρατιωτικά γεγονότα της Επανάστασης· η γνώση του ήταν άμεση, διότι υπηρέτησε υπό τις διαταγές του Φαβιέρου και του Έιδεκ, που διαδέχθηκαν τον Υψηλάντη στην ηγεσία των τακτικών στρατευμάτων Ο συγγραφέας παραθέτει στο τέλο...

Ο Χριστόφορος Περραιβός δημοσιεύει για τρίτη φορά την ιστορία του Σουλίου και της Πάργας, για να τη διασώσει από τη λήθη ("διότι κατέστη σπανία"). Το κέντρο βάρους της αφήγησης εύλογα βρίσκεται στους αγώνες των κατοίκων για την προάσπιση της ελευθερίας τους από τις επιθέσεις του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Πλείστες άγνωστες πληροφορίες προέρχονται, όπως ο συγγραφέας ισχυρίζεται, από τον Μάνθο Οικονόμου, τον Αθανάσιο Ψαλλίδα και τον Στέφανο Δούκα, γραμματείς και συμβούλους του "τυράννου" Αλή Πασά, οι οποίοι υπήρξαν μέλη της μυστικής εταιρίας του Ρήγα Φερραίου και έρχονταν τακτικ...

Ο Χιώτης εκθέτει με λεπτομερή τρόπο την πολιτική ιστορία της Επτανήσου επί βρετανικής Προστασίας (1815-1864). Ο πρώτος τόμος εξιστορεί τα γεγονότα μέχρι το τέλος του 1823, επί Αρμοστείας Μαίτλανδ, και τις παράλληλες εξελίξεις της Ελληνικής Επανάστασης μέχρι την άφιξη του Καποδίστρια το 1828, και τη συνεισφορά των Επτανησίων στον ελληνικό Αγώνα. Ο δεύτερος τόμος άρχεται από την αρμοστεία του Φρειδερίκου 'Αδαμ και τελειώνει με την Ένωση με την Ελλάδα. Η αφήγησή διανθίζεται από διπλωματικά έγγραφα, επιστολές και σημειώματα των πρωταγωνιστών. Η Ιστορία του Ιονίου Κράτους, που β...

Ο Χιώτης εκθέτει με λεπτομερή τρόπο την πολιτική ιστορία της Επτανήσου επί βρετανικής Προστασίας (1815-1864). Ο πρώτος τόμος εξιστορεί τα γεγονότα μέχρι το τέλος του 1823, επί Αρμοστείας Μαίτλανδ, και τις παράλληλες εξελίξεις της Ελληνικής Επανάστασης μέχρι την άφιξη του Καποδίστρια το 1828, και τη συνεισφορά των Επτανησίων στον ελληνικό Αγώνα. Ο δεύτερος τόμος άρχεται από την αρμοστεία του Φρειδερίκου 'Αδαμ και τελειώνει με την Ένωση με την Ελλάδα. Η αφήγησή διανθίζεται από διπλωματικά έγγραφα, επιστολές και σημειώματα των πρωταγωνιστών. Η Ιστορία του Ιονίου Κράτους, που β...

Ο συγγραφέας, εγκατεστημένος στο Βουκουρέστι, σκιαγραφεί συνοπτική ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας του από τους αρχαίους (ομηρικούς) έως τους νεώτερους χρόνους. Η Πύλος, που στη διάρκεια της μακρόχρονης ιστορίας της άλλαξε τρία ονόματα (Ναυαρίνο, Νεόκαστρο), διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον Αγώνα της Ελληνικής Επανάστασης. Έτσι, η Πύλος, έδρα του Νηλέως, πατέρα του Νέστορα, του ομηρικού βασιλιά της Πύλου, έλαμψε τόσο κατά τους αρχαίους όσο και κατά τους μέσους και νεώτερους χρόνους, οπότε οι Βενετοί την κατέστησαν ναυτικό οχυρό (1686-1715), κατά τα Ορλωφικά (1770), με αποκο...

Η χρονογραφική συγγραφή του Ιθακησίου ιατροφιλοσόφου Νικολάου Γρίβα Καραβία, εγκατεστημένου στην Κωνσταντινούπολη, περί της γενέτειράς του άρχεται από τους μυθικούς χρόνους και φθάνει ως την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης. Ο συγγραφέας εξαντλεί τις πληροφορίες που μας παρέχει ο Όμηρος για το νησί, αναφέρεται στη βενετική, στη γαλλική και στη βρετανική κυριαρχία, στα νομίσματα που κυκλοφόρησαν στο νησί (από τους ομηρικούς έως τους νεωτέρους χρόνους), στην Εκκλησία και στους χριστιανικούς ναούς. Ιδιαίτερα πολύτιμες είναι οι αναλυτικές πληροφορίες του για τα χωριά, την αρχι...

Η επίτομη αρχαία "Ιστορία της Κρήτης", σε μετάφραση του Μανουήλ Βερνάρδου (1852), προέρχεται από τον δωδέκατο τόμο της Γενικής Ιστορίας του φλαμανδού περιηγητή Δ. Ο. Δάπερ (1639-1689) [Olfert Dapper, La Canee, μετάφραση στα γαλλικά, Παρίσι 1703]. Η (χρονογραφική) αφήγηση ξεκινά από την προϊστορία και τη μυθολογία (τον Μίνωα, τον Ραδάμανθυ, την Κνωσσό, τους Πελασγούς και τους Δωριείς) και προχωρά χρονολογικά ώς τη ρωμαϊκή κατάκτηση (69 π.Χ.). Ο φιλόπατρις μεταφραστής, ο οποίος είχε συμμετάσχει στην Ελληνική Επανάσταση και στις Εθνοσυνελεύσεις του Άστρους και της Τροιζήνας ως...

Οκταετίαν όλην εν τη φιλτάτη μοι πατρίδι Ικαρία το διδασκαλικόν εξασκούντες επάγγελμα και παριστάμενοι κατ' έτος εις τα εξετάσεις των δημοτικών σχολείων κατενοήσαμεν ότι η διδασκαλία της γεωγραφίας εν τοις δημοτικοίς σχολείοις δέον όπως άρχηται εκ της πατριδογραφίας. Την ιδέαν ημών ταύτην επιβεβαιοί και ο εντριβέστατος παιδαγωγός κ. C. Kehr αποφαινόμενος εν τη διδακτική αυτού περί ταύτης ως εξής: "Ουχί από των ξένων και μεμακρυσμένων, αλλ' από των εγγύς κειμένων, ήτοι απ' αυτής της γενεθλίου χώρας δέον να άρχηται η διδασκαλία της γεωγραφίας. Η πατρίς έσται τους πλείστους ο...

Ο Σπύρος Καρύδης εκδίδει εδώ τα κατάλοιπα ενός σημαντικού συμβολαιογράφου της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Κέρκυρας. Όπως επισημαίνει ο συγγραφέας, τα νοταριακά κατάστιχα αποτελούν ανεκτίμητη πηγή πληροφοριών για την ιστορία ενός τόπου. Σε αυτά περιέχονται πληροφορίες για την καθημερινή ζωή των κατοίκων, το ισχύον (θεσμοθετημένο και εθιμικό) δίκαιο, για τις εμπορικές και οικονομικές δραστηριότητες, για την οργάνωση και διαχείριση εκκλησιών και μοναστηριών, και αποθησαυρίζονται γλωσσικά μνημεία, επώνυμα, παρώνυμα και τοπωνύμια. Ο Θεόδωρος Βρανιανίτης (ή Βραγιανίτης ή Βραγανι...

Ο Αθηναίος λόγιος, διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και (από το 1927) ακαδημαϊκός Δημήτριος Καμπούρογλου (1852-1942) καταπιάνεται εδώ (βλ. επίσης αρ. 200, 239-240, 252, 262-263 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) με την ιστορική προσωπικότητα του Ηπειρώτη οπλαρχηγού Θεοδώρου Γρίβα (Πρέβεζα 1797 - Μεσολόγγι 1862) με βάση ανέκδοτες πηγές, τις οποίες δημοσιεύει στο παράρτημα. Ο Θ. Γρίβας, γόνος οικογένειας αρματωλών του Βάλτου με συμμετοχή στα Ορλωφικά, έλαβε μέρος στην Επανάσταση του 1821 στην Αιτωλοακαρνανία και στην εξέγερση της Ηπείρου το 1854, και μεταπελευθε...

Το γλωσσάριο του Π. Αραβαντινού (βλ. αρ. 271 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) αποτελεί μέρος της "Περιγραφής της Ηπείρου" (εν Ιωαννίνοις 1861), ανέκδοτης συλλογής αυτοτελών ιστορικών, εθνολογικών, γεωγραφικών και γλωσσικών μελετών, η οποία λίγα χρόνια αργότερα βραβεύθηκε από τον Ζωγράφειο διαγωνισμό του Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως. Το λεξικό αυτό, που περιείχε αρχικά περί τις 3.000 λέξεις, δημοσιεύεται εδώ ελαφρά τροποποιημένο και συμπληρωμένο (από τον γιο του Κωνσταντίνο Αραβαντινό, 1846-1911), περιέχοντας αποκλειστικά τις "γνησίως Ηπειρώτιδας" λέξεις και έχο...

Ο δημοσιογράφος Μιλτιάδης Σεϊζάνης (γεννημένος στη Σμύρνη στα μέσα του 19ου αιώνα - Αθήνα 1930), διευθυντής της εφημερίδας "Ιωνία" της Σμύρνης (1874-77), εξιστορεί με ακρίβεια και παραστατικότητα τα στρατιωτικά γεγονότα των επαναστάσεων στην οθωμανική Ήπειρο, Μακεδονία και Θεσσαλία κατά την κρίση του Ανατολικού Ζητήματος το 1878. Σκοπός του είναι "η αμερόληπτος και όσον ένεστιν ακριβής αφήγησις των κατά την επανάστασιν συμβάντων", να τονίσει την "αυταπάρνηση" των κοινών αγωνιστών και να καταδείξει τις αφορμές και τα σφάλματα, που οδήγησαν στην αποτυχία της. Ο Σεϊζάνης αποδί...

[set τριών τόμων] "Η παιδεία επί Τουρκοκρατίας" είναι ένα βασικό έργο της ελληνικής ιστοριογραφίας, διότι παρουσιάζει συνοπτικά τη συνολική ιστορία της νεοελληνικής παιδείας. Ο Τρύφων Ευαγγελίδης (1863-1941), φιλόλογος καθηγητής και πρώην γυμνασιάρχης, απαριθμεί και εξετάζει ανά γεωγραφικές περιοχές τα σχολεία των οθωμανοκρατούμενων ελληνικών χωρών κυρίως από την αναγέννηση των Ελληνικών Φώτων (διαφωτισμού) τον 18ο αιώνα μέχρι την ενσωμάτωσή τους στην Ελλάδα (για την Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα μέχρι το 1828, για τη Θεσσαλία μέχρι το 1881, για την Ήπειρο, τη Μακεδον...

[set τριών τόμων] "Η παιδεία επί Τουρκοκρατίας" είναι ένα βασικό έργο της ελληνικής ιστοριογραφίας, διότι παρουσιάζει συνοπτικά τη συνολική ιστορία της νεοελληνικής παιδείας. Ο Τρύφων Ευαγγελίδης (1863-1941), φιλόλογος καθηγητής και πρώην γυμνασιάρχης, απαριθμεί και εξετάζει ανά γεωγραφικές περιοχές τα σχολεία των οθωμανοκρατούμενων ελληνικών χωρών κυρίως από την αναγέννηση των Ελληνικών Φώτων (διαφωτισμού) τον 18ο αιώνα μέχρι την ενσωμάτωσή τους στην Ελλάδα (για την Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα μέχρι το 1828, για τη Θεσσαλία μέχρι το 1881, για την Ήπειρο, τη Μακεδον...

Ο διάκονος Φιλάρετος Κουρίτος, διδάκτωρ θεολογίας, αφηγείται με λιτό και ακριβή τρόπο την ιστορική πορεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου στους μακρούς (400ετείς) χρόνους της Φραγκοκρατίας και της Βενετοκρατίας (1191-1571). Ο συγγραφέας διαιρεί την εξιστορούμενη περίοδο σε τρία μέρη, διακρίνοντας ως ιδιαίτερα κρίσιμα τα έτη 1260-1405, οπότε η Ορθόδοξη Εκκλησία της μεγαλονήσου έχασε την ανεξαρτησία της και υπήχθη υπό την επιστασία της Παπικής. Οι Κύπριοι, παράλληλα με την επιβολή του δυτικού φεουδαλικού γαιοκτητικού συστήματος, είχαν να υποστούν τις αδυσώπητες πιέσεις για...