Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Γεώργιος Χασιώτης (γεν. 1842 στην Ήπειρο), μαθητής του καθηγητή Στέφανου Κουμανούδη, διασώζει ως επί το πλείστον ανέκδοτα δημοτικά τραγούδια της Ηπείρου, που εκτός ελαχίστων δεν περιέχονται στην πληρέστερη έως τότε συλλογή, του Arnoldus Passow (Λειψία 1860). Η συλλογή του Χασιώτη περιέχει συνολικά 321 αριθμημένα δημοτικά ποιήματα: 12 νανουρίσματα, 8 εορταστικά, 45 γαμήλια, 36 χορευτικά, 28 της ξενιτιάς, 64 κλέφτικα, 48 ερωτικά, 5 νεκρικά ("του Χάρου"), 30 μοιρολόγια και 45 διάφορα τραγούδια (στο επίμετρο). Ο εκδότης στα προλεγόμενά του κάνει αναδρομή στις προγενέστερες συ...

Η δεύτερη έκδοση της Μεσσηνιακής βιβλιογραφίας του Νότη Καραβία περιλαμβάνει διπλάσια και πλέον λήμματα έναντι της πρώτης έκδοσης ("Μεσσηνιακή βιβλιογραφία: Συμβολή πρώτη 1687-1967", τεύχη α΄-β΄, Αθήναι 1968-1972, αρ. 53 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών). Βασίζεται σε περαιτέρω έρευνα στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη της Καλαμάτας, σε νεώτερα βιβλιογραφικά βοηθήματα, που εκδόθηκαν μετά το 1972, και στον εμπλουτισμό της προσωπικής συλλογής Πελοποννησιακών βιβλίων του συγγραφέα, την οποία έχει δωρίσει στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του Κάστρου της Πύλου. Η βιβλιογραφία περιέχει συνολι...

Η βιβλιογραφία περιέχει συνολικά 700 τίτλους αυτοτελών εκδόσεων (βιβλίων, φυλλαδίων και μονόφυλλων) από το 1555 έως το 1920 που έχουν για αποκλειστικό θέμα τους τη Σάμο (ανεξαρτήτως του αν το αναγράφουν στον τίτλο τους) ή γράφτηκαν από Σαμιώτες ή που τυπώθηκαν στο νησί, καθώς και πλήρες ευρετήριο τόπων και συγγραφέων. Η βιβλιογράφηση έγινε σύμφωνα με τον τύπο που πρότεινε ο Φίλιππος Ηλιού και η Πόπη Πολέμη (Η βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ. Ελληνικά βιβλία 1864-1900· πρώτη καταγραφή, Αθήνα 1990). Η δημοσίευση είναι προϊόν πολυετούς έρευνας των συντακτών στις βιβλιοθήκες, ιδίως στη Δημ...

Το ποιητικό έργο του Μάνθου Ιωάννου (1665-1748) από τα Ιωάννινα αναφέρεται στην ανάκτηση της Πελοποννήσου από τους Οθωμανούς και την άλωση του Ναυπλίου (1715). Ο ελάχιστα γνωστός Ηπειρώτης ποιητής, που είχε βρει καταφύγιο στη Βενετία, θρηνεί τη νέα σκλαβιά των ομογενών του Μωραϊτών, παραβάλλοντάς την με την αιχμαλωσία των Εβραίων στην Αίγυπτο. Στο δεύτερο μέρος της έκδοσης ο συγγραφέας δημοσιεύει έμμετρες παραβολές με θεολογικό διδακτικό περιεχόμενο (περί μελλούσης Κολάσεως, περί υπερηφανείας, περί φυλαργυρίας, περί κακής υπανδρείας, περί των γυναικών, περί λαιμαργίας κ.ά.)...

Ο φιλόλογος Κωνσταντίνος Ξανθόπουλος (Τραπεζούντα 1815 - Αθήνα 1887), διευθυντής του ελληνικού "Φροντιστηρίου" της Τραπεζούντας, εκθέτει και εξυμνεί την πνευματική (εκπαιδευτική και φιλανθρωπική) "ενέργεια" και πρόοδο του ελληνισμού στην Εγγύς Ανατολή, εντός και εκτός της "Ελευθέρας Ελλάδος". Διηγείται περιεκτικά την εξέλιξη της δημοτικής, μέσης και ανωτάτης ελληνικής εκπαίδευσης (του προγράμματος και των στελεχών της) από την Επανάσταση και εξής, στο ελληνικό βασίλειο αλλά και στη Θράκη, τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, την Κρήτη και τη Μικρά Ασία. Επίσης, απαριθμεί...

Στις σελίδες που ακολουθούν γίνεται μία σύντομη επισκόπηση ορισμένων πλευρών της ελληνικής ιστορίας της πρώτης μεταβυζαντινής Περιόδου. Στο κείμενο αυτό εξετάζουμε ταυτόχρονα και παράλληλα την Ιστορία των δύο τμημάτων του τότε ελληνικού χώρου, λατινοκρατούμενου και Τουρκοκρατούμενου, ξεκινώντας από τη σκέψη ότι οι πληθυσμοί τους ανήκαν στο ίδιο ενιαίο σύνολο που ονομάζεται Ελληνισμός. Περισσότερες λεπτομέρειες για την Ιστορία της περιόδου, για τα θέματα που μας απασχολούν και άλλα που εδώ δεν συμπεριλαμβάνουμε, θα βρει ο αναγνώστης στην υπάρχουσα σχετική βιβλιογραφία. Εδώ σ...

Ο γιος του Ανδρέα Μιαούλη βιογραφεί δύο παλαίμαχους ναυάρχους του 1821, αντάξιους του Τομπάζη, του Κανάρη, του Σαχτούρη και του Τσαμαδού. Ο Λάζαρος Παναγιώτας γεννήθηκε στην Ύδρα το 1760 και ακολούθησε από μικρή ηλικία το ναυτικό επάγγελμα. Μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης συμμετέσχε σε όλες τις ναυμαχίες ως πλοίαρχος του πλοίου του συμπατριώτη του Δημητρίου Τσαμαδού. Στις 3 Ιουλίου 1824 πολέμησε πεζός στα Ψαρά εκδικούμενος την καταστροφή τους, όπου τραυματίστηκε βαριά. Μετά το τέλος του Αγώνα τα κατορθώματά του λησμονήθηκαν και ο ίδιος πέθανε πάμπτωχος στο νοσοκομείο της Σ...

Ο Χριστόφορος Περραιβός (1773-1863) ήταν ο μοναδικός από τους συλληφθέντες συντρόφους του Ρήγα που κατόρθωσε να αφεθεί ελεύθερος, προβάλλοντας την γαλλική υπηκοότητά του. Ο Περραιβός κατέφυγε στις αρχές του 1798 στη γαλλοκρατούμενη Κέρκυρα, όπου ανατύπωσε τον "Θούριο", και εν συνεχεία έλαβε μέρος στην Επανάσταση του 1821 στη Στερεά. Το 1836 ο Περραιβός δημοσίευσε τα "Πολεμικά Απομνημονεύματά" του και το 1857 την "Ιστορία του Σουλίου και της Πάργας" (βλέπε Βιβλιοθήκη Ιστορικών Μελετών αρ. 230). Η βιογραφία του Ρήγα (1757-1798), του "πρωτομάρτυρος της ελληνικής ελευθερίας", ε...

Η ιδέα ενός σχήματος Συμβουλίου Βαλκανικής Συνεργασίας μας προτρέπει να αντιμετωπίσουμε από κοινού π.χ. το θέμα του χρέους, το θέμα των παραγωγικών επενδύσεων, το θέμα της ενεργειακής επάρκειας, το θέμα της αποτροπής του να χρησιμοποιηθούν οι Βαλκάνιοι σε πεδία μαχών για αλλότρια συμφέροντα (πχ. σε έναν πόλεμο μεθοδευμένο από τις ΗΠΑ κατά της Ρωσίας) και τόσα άλλα. Χρειάζεται ως εκ τούτου, να θεσμοθετηθεί ένα διαβαλκανικό όργανο για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής των Βαλκανίων, ώστε να εδραιωθεί η ειρήνη στην περιοχή και να επιταχυνθεί η αναπτυξι...

Ο γιατρός και βυζαντινολόγος Αλέξανδρος Πασπάτης (Χίος 1814 - Αθήνα 1891) περιγράφει εδώ τα ανάκτορα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων (στην Κωνσταντινούπολη), τον πυρήνα της πολιτικής ζωής της αυτοκρατορίας του μεσαιωνικού Ελληνισμού και ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία της βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Πρόκειται για ένα μεγαλειώδες έργο. Ο Πασπάτης, ο οποίος ήταν τότε εγκατεστημένος και εργαζόταν ως ιατρός στην Κωνσταντινούπολη, ανατρέχοντας σε περιγραφές Βυζαντινών συγγραφέων, παριστά με μεγάλη λεπτομέρεια και σαφήνεια τα χαρακτηριστικά όλων των (σωζόμενων) αρχιτεκτονικών μελών τω...

Ο ανώνυμος συγγραφέας, πρόσφυγας από τα Σφακιά, δημοσιεύει και υπομνηματίζει (με γλωσσικές και ιστορικές παρατηρήσεις) επώνυμο ριζίτικο τραγούδι, του συμπατριώτη του Γερο-Θόδωρου Ασπρομάδαρου. Το ποίημα εξιστορεί τα δεινά που υπέστη η ιδιαίτερη πατρίδα του από τους Σαρακηνούς, του Βενετούς και τους Τούρκους δυνάστες, και εξυμνεί τους αγώνες των Σφακιανών για τον χριστιανισμό και την ελευθερία. Μέσω αυτού ο εκδότης διαμαρτύρεται κατά του αγνώμονα πρωθυπουργού της Ελλάδας Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, που διέκοψε το χρηματικό βοήθημα προς τους Σφακιανούς πρόσφυγες το 1879.

Ο Μιχαήλ Κορδώσης, καθηγητής της Ιστορικής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, παρουσιάζει εδώ την πολιτική και οικονομική ιστορία του Βυζαντίου κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο και την εξάπλωση της επιρροής του στην Ασία και την Αφρική, αναδεικνύοντας την προσφορά των Βυζαντινών στον παγκόσμιο πολιτισμό. Ιδιαίτερα κεφάλαια εξετάζουν τους λαούς που συνέθεταν τον πληθυσμό της βυζαντινής αυτοκρατορίας, τις κοινωνικές τάξεις, τη δημογραφία, τον εκχριστιανισμό των λαών του Καυκάσου και του Ευξείνου Πόντου, τις χριστιανικές αιρέσεις και τις συνέπειές τους για το κράτος κ.ά. Όπ...

Η μονογραφία, που αποτελεί διατριβή επί υφηγεσία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αποτελεί βασική μελέτη για την απονομή της δικαιοσύνης στις αστικές υποθέσεις των ορθοδόξων χριστιανών την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας. Το βιβλίο διαιρείται σε τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος ο Μοσχοβάκης κάνει επισκόπηση του οθωμανικού δημοσίου δικαίου και του διοικητικού συστήματος της αυτοκρατορίας του Σουλτάνου. Στο δεύτερο μέρος εξετάζει τις αρμοδιότητες της Ορθοδόξου Εκκλησίας στις υποθέσεις γάμου, διαζυγίου και διαθηκών των πιστών της μετά την Άλωση, και ερευνά τον θεσμό των κοινοτήτων εν...

Ο χιώτης βυζαντινολόγος και αρχαιοδίφης Αλέξανδρος Πασπάτης δημοσιεύει εδώ ένα εκτενέστατο γλωσσάρι της διαλέκτου της ιδιαίτερης πατρίδας του. Πηγές του δεν είναι η προφορική γλώσσα, την οποία θεωρεί παρεφθαρμένη, αλλά τα "αρχαία κατάστιχα των χωρίων, τα καλούμενα κώδικες", τα οποία εντόπισε σε μοναστήρια, σε εκκλησίες, σε σπίτια χωρικών και στο Γυμνάσιο της Χώρας. Οι συμβολαιογραφικοί αυτοί κώδικες (έγγραφα πωλητήρια, προικοσύμφωνα-προικοπαραδόσεις, διαθήκες, ορισμένα από τα οποία δημοσιεύει), ο "πολύτιμος θησαυρός της εν Χίω λαλουμένης γλώσσης", μαζί με τα "'Aτακτα" (τόμ....

Ο Δημήτριος Καμπούρογλου εξετάζει εδώ ψύχραιμα την ετυμολογία και τις μεταπλάσεις παλαιών και "παράδοξων" τοπωνυμίων της Ελλάδας (Μωργιάς/Πελοπόννησος, Λιδορίκι, Καρβασαράς/Αμφιλοχία, Φιλιατρά/Καλάβρυτα, Μιστράς, Γιαννιτσά, Κομπαρέα/Βαθύ της Ιθάκης) και ιδιαίτερα της Αττικής (Τρελλός/Υμηττός, Αλωπεκή/Αμπελόκηποι, Πατίσια, Βασιλικά/Καθήμια/Ακαδημία Πλάτωνος, Σωπόλια, Κολοκυθού). Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο συγγραφέας ανακαλύπτει ελληνική ρίζα στις λέξεις που οι ζηλωτές υποπτεύονται για εθνικά επικίνδυνες. Σκοπός του είναι να αποδείξει ότι "με το ν' ατυχήση μία χώρα εις...

Τα διαπιστευτήρια της Τουρκίας, που ουσιαστικά έκλεψε τον τίτλο της υποψήφιας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση χώρας, είναι οι γενοκτονίες σε βάρος των Αρμενίων και των Ελλήνων του Πόντου, ο ξεριζωμός από τις εστίες τους Αρμενίων, Ελλήνων και Εβραίων, το αιματοκύλισμα όλων των χριστιανικών λαών της Εγγύς Ανατολής και των Βαλκανίων και ο εγκλεισμός τους επί αιώνες στις φυλακές της οθωμανικής υπανάπτυξης, η καταπίεση επί αιώνες των ομοθρήσκων Αράβων, η αρπαγή της Αλεξανδρέττας από τη Συρία, η παράνομη στρατιωτική κατοχή του 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, η στυγνή κ...

Η "Τουρκοκρατούμενη Ελλάς" συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα έργα του Κωνσταντίνου Σάθα. Όπως υποδηλώνει ο τίτλος του, το δοκίμιο αυτό είναι στρατευμένο στην ιστορική τεκμηρίωση της φαντασιακής συνέχειας των απελευθερωτικών αγώνων των Ελλήνων μετά την 'Αλωση, που κορυφώθηκαν με την Επανάσταση του 1821. Η πολιτική χρήση της ιστορίας από τον Σάθα ενσαρκώνει την νομοτέλεια την Μεγάλης Ιδέας και στηρίζει ηθικά τους συγχρόνους του Έλληνες σε μία δύσκολη συγκυρία, στο τέλος της ατυχούς Κρητικής Επανάστασης (1866-69). Δεν είναι τυχαίο ότι το βιβλίο τελειώνει με την προσφιλή πεποίθη...