Το Βυζάντιο και ο δρόμος προς την Ανατολή

Πρωτοβυζαντινή περίοδος 324-610 μ. Χ.

Ο Μιχαήλ Κορδώσης, καθηγητής της Ιστορικής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, παρουσιάζει εδώ την πολιτική και οικονομική ιστορία του Βυζαντίου κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο και την εξάπλωση της επιρροής του στην Ασία και την Αφρική, αναδεικνύοντας την προσφορά των Βυζαντινών στον παγκόσμιο πολιτισμό. Ιδιαίτερα κεφάλαια εξετάζουν τους λαούς που συνέθεταν τον πληθυσμό της βυζαντινής αυτοκρατορίας, τις κοινωνικές τάξεις, τη δημογραφία, τον εκχριστιανισμό των λαών του Καυκάσου και του Ευξείνου Πόντου, τις χριστιανικές αιρέσεις και τις συνέπειές τους για το κράτος κ.ά. Όπως τονίζει ο συγγραφέας, το πρώιμο βυζαντινό κράτος ήταν μεγαλύτερης σπουδαιότητας από το μέσο και το ύστερο, όχι μόνο γιατί ήταν μεγαλύτερο σε έκταση και δύναμη, αλλά και γιατί τότε τέθηκαν οι βάσεις ιδεών και θεσμών, όπως η ενσωμάτωση του χριστιανισμού στην ελληνορωμαϊκή παράδοση, η δημιουργία χριστιανικής φιλολογίας και τέχνης κλπ. Ιδιαίτερα πρωτότυπο και ενδιαφέρον είναι το κεφάλαιο για τους (χερσαίους και θαλάσσιους) δρόμους του μεταξιού και τη διοχέτευση βυζαντινών εμπορικών και πολιτισμικών αγαθών στην Άπω Ανατολή, με βάση ελληνικές αλλά και κινεζικές πηγές. Η μελέτη περιλαμβάνει ευρετήριο κυρίων ονομάτων και τόπων, δέκα χάρτες και 27 φωτογραφίες έργων ανατολικής τέχνης, αναπαραστάσεις και κατόψεις χριστιανικών ναών.