Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο τίτλος αυτού του σχεδίου είναι από δάνειο υλικό. Το "όλα μπορούν να λεχθούν" είναι τμήμα του τίτλου του βιβλίου του Raoul Vaneigem Τίποτε δεν είναι ιερό. Όλα μπορούν να λεχθούν. Το "Εκείνα που δεν λέγονται" είναι τίτλος τραγουδιού "ποιήματος" του Άκη Πάνου. Το δίλλημα τίθεται με άλλους όρους όταν άνθρωποι σκοτώνουν ανθρώπους για "εκείνα που δεν λέγονται". Η δολοφονική επίθεση στο Charlie Hebdo συγκλόνισε τον κόσμο. Μετά το συμβάν του Γενάρη, στο ερώτημα του τίτλου απαντούν Έλληνες διανοούμενοι και έγκριτοι νομικοί που έχουν ειδικευθεί στο ζήτημα. Στο μικρό αυτό βιβλίο...

Ένας απο τους πολλούς της Ελ Ντάμπα, ο Πραξιτέλης Ζαχαριάδης μας δίνει με το ημερολόγιό του μια ξεχωριστή μαρτυρία για το βρετανικό στρατόπεδο. Καταγράφει με μοναδική ακρίβεια τη δική του περιπέτεια ως κατάσταση που διαρκεί και, κυρίως, όπως αυτή διαμορφώνεται μέρα τη μέρα σε συνάρτηση με τη σύγκρουση του Δεκέμβρη και τις πολιτικές διεργασίες που την ακολούθησαν στην Ελλάδα.

Η παρούσα έρευνα αναφέρεται στα βασικά κοινωνικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά της βιομηχανικής πόλης του Λαυρίου, στη διαδικασία μετάβασης από το μοντέλο της company town -που αποτελούσε το σημαντικότερο παράδειγμα τέτοιας στον ελληνικό χώρο- σε μία κλασική βιομηχανική πόλη. Η διαδικασία αυτή αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τη στιγμή που εξελίσσεται σε μία από τις πιο τεταμένες και φορτισμένες περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στις κοινωνικές και πολιτιστικές δυναμικές που αναπτύσσονται εκείνο το διάστημα στην πόλη ως αποτέλεσμα των παραπάνω (ερ...

Η αναψηλάφηση της ιστορίας της Μακεδονίας, η οποία επιχειρείται στις μελέτες που απαρτίζουν τον τόμο αυτό, ξαναφέρνει στο προσκήνιο κρίσιμα ζητήματα από τα χρόνια ιδίως του Μακεδονικού Αγώνα και των Βαλκανικών Πολέμων: - την κατασκευή του απαραίτητου εθνολογικού επιχειρήματος στην υπηρεσία του ελληνικού αλυτρωτισμού, με τη συνακόλουθη αποσιώπηση των υπαρκτών οικονομικοκοινωνικών και εθνοπολιτισμικών διαφορών· - τους άξονες της προπαγάνδας -γλωσσικό εξελληνισμό και εθνικό φρονηματισμό-, σε συνδυασμό με τις πληθυσμιακές ανακατατάξεις και την τρομοκράτηση των εντόπιων πληθυσ...

Εξήντα πέντε χρόνια μετά, ένας εξόριστος γράφει. Αποσπασματικά, θέλοντας να αφηγηθεί "διάφορες μικρές ιστοριούλες και στιγμιότυπα από την καθημερινή ζωή στην εξορία": στην περίπτωση της ζωής στην Ικαρία, μια εικονική εκτέλεση, έναν ξυλοδαρμό, μια ομαδική συχνοουρία, χαρακτηριστικά ανθρώπων, πρωτάκουστες λέξεις και φράσεις που θυμάται ακόμα, μετά από δεκαετίες, "εκδρομές", κουσούρια, καζούρες, φάρσες, την αγωνία για το τότε μέλλον - του πολέμου και το ατομικό. Δεν επικεντρώνεται σε γεγονότα "αποφασιστικής" σημασίας, για την Ελλάδα, το κίνημα ή τον κόσμο. Κι όμως, η ιστορική...

Η χώρα μας, η ήπειρος στην οποία γεωγραφικά, πολιτιστικά, ιστορικά και πολιτικά ανήκουμε, ο κόσμος μας, το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα που κανοναρχεί τις ζωτικές λειτουργίες της ανθρωπότητας, όλα αυτά, βρίσκονται σε μια μεταβατική κατάσταση, σε κρίση. Βρισκόμαστε όμως μέσα σε αυτό που θεωρούσαμε αδιανόητο. Οι σταθερές του χθες δεν προβάλλονται πλέον στο αύριο και οι βεβαιότητες έδωσαν τη θέση τους στην πολύπλευρη αμηχανία. Οι μηχανισμοί, που λίγους μήνες νωρίτερα παρουσιάζονταν ως εγγύηση για την ευημερία, μεταβάλλονται σε ανθρωπόφαγα συστήματα που αποφασίζουν για το π...

Μοναδικό τεκμήριο ενός μάλλον απόμακρου ιστορικού παρελθόντος, το ημερολόγιο τηρείται για προσωπική χρήση του συντάκτη του, όπως απαιτούν τα ήθη και οι νοοτροπίες εκείνης της εποχής. Μέσα από το πέρασμα των χρόνων, ωστόσο, και με τη δημοσιοποίησή του αποκτά μια ακόμη διάσταση: καθίσταται μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πρωτογενής ιστορική πηγή. Ιστορία και ταυτόχρονα πηγή για την ιστορία, το ημερολόγιο και τα δέκα παραρτήματα που το συμπληρώνουν, συνιστούν ένα ιδιαίτερο αφηγηματικό σύνολο που πραγματεύεται την ελληνική υπερπόντια εκστρατεία στην Ουκρανία και, κυρίως, προσανατολ...

Ολοένα και περισσότερα κράτη επιχειρούν να κινητοποιήσουν εξωεδαφικούς "συγγενικούς" πληθυσμούς, είτε πρόκειται για μειονότητες είτε για απόδημους, προκειμένου να συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της θέσης τους στο διεθνές στερέωμα. Η αντίληψη των κρατών ότι μπορούν να επωφεληθούν από τους υλικούς ή συμβολικούς πόρους που οι τελευταίοι ενσαρκώνουν ή συγκεντρώνουν αποτελεί το κίνητρο για την ανάπτυξη "ομογενειακών" πολιτικών. Ο ανά χείρας τόμος εξετάζει τις στρατηγικές αντιμετώπισης "συγγενικών" εξωεδαφικών πληθυσμών του ελληνικού κράτους και τις διακυμάνσεις τους κατά τους δύ...

"Κάποτε ο καιρός του γυρισμού φτάνει, και γυρίζοντας πιο ώριμος, κατασταλαγμένος και κάπως αλλιώτικος. Συνεχίζεις από εκεί που ξεκίνησες και υποδέχεσαι στωικά τα χρόνια που έρχονται και ξετυλίγεις πια τις αναμνήσεις σου που σε συντροφεύουν έως τον τελευταίο χαιρετισμό σ' αυτό που ήταν η ζωή σου." Ένα μακρύ, γοητευτικό οδοιπορικό, από τον Μεσοπόλεμο μέχρι τις μέρες μας. Ο μικρός Συμεών, ζώντας την αθωότητα της μικρής επαρχιακής πόλης, εμπλέκεται στη δίνη της ιστορίας της δεκαετίας του 1940. Ενηλικιώνεται στη μεταπολεμική Αθήνα, όπου σπουδάζει, ερωτεύεται, ανοίγει τους ορί...

Kατά τη δεκαετία του 1980, η λογοτεχνική θεωρία, και το ενδιαφέρον γι’ αυτήν, έφθασε στο ζενίθ. Ήταν η "μεγάλη στιγμή" της θεωρίας, η εποχή που το θέμα ήταν της μόδας και συζητιόταν πολύ. Στη δεκαετία του 1990 σημειώθηκε μια σταθερή παραγωγή βιβλίων και άρθρων, με τίτλους όπως "Μετά τη θεωρία", ή "Μετα-Θεωρία", κλπ. Όπως υποδηλώνουν τέτοιοι τίτλοι, η "στιγμή" της θεωρίας έχει μάλλον περάσει. Επομένως, γιατί άλλο ένα εισαγωγικό βιβλίο για τη θεωρία, τόσο αργά; Η απλή απάντηση είναι ότι, μετά τη "στιγμή" της θεωρίας έρχεται, αναπόφευκτα, η "ώρα" της θεωρίας, όταν το θέμα π...

Η γνώση συνιστά όλο και περισσότερο την καρδιά των κοινωνικών σχέσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι, στο σημερινό κύκλο των αγώνων, μια μεγάλη μερίδα των ακτιβιστών είναι φοιτητές, διανοητικοί εργάτες και όσοι δουλεύουν σε αστικές εργασίες υπηρεσιών - ό,τι ορισμένοι ονομάζουν γνωστικό πρεκαριάτο. Για τις εξεγέρσεις στην Τυνησία και την Αίγυπτο, όπως και για τις εξεγέρσεις στην Ισπανία, την Ελλάδα, το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, δηλαδή τόσο για αυτές που χαρακτηρίζονται κατά πρώτο λόγο από τη διεκδίκηση της ελευθερίας, όσο και για εκείνες που επικεντρώνουν στη φτώχεια ή σ...

"Αυτείνη την λευτερίαν δεν την ηύραμεν εις το σοκάκι και δεν θα μπούμεν εύκολα πίσου εις του αυγού το τζόφλιο· ότι δεν είμαστε πουλάκι να χωρέσουμεν πίσου, εγίναμε πουλί και δεν χωρούμεν". Μακρυγιάννης Ο βίος του Μακρυγιάννη μας δείχνει ανάγλυφα την ιστορία των ανθρώπων που, δίνοντας την ψυχή και το αίμα τους, βάλθηκαν να γκρεμίσουν τον παραδοσιακό κόσμο. Και ανέτρεψαν, έτσι, τον μόνο κόσμο που μπορούσε να τους χωρέσει... Το βιβλίο αυτό, με την έγνοια της πιστότερης δυνατής αναφοράς στις μαρτυρίες και τις πηγές, επιχειρεί την εξιστόρηση του βίου και της δράσης του στρατ...

Ο Δρόμος του Αθανασίου είναι ένας δρόμος από την αθωότητα στον κόσμο των ωραίων ιδανικών και βιωμάτων, στον γολγοθά του μαρτυρίου και στην απαξίωση του οράματός του. Ίσως γι' αυτό το τέλος του δρόμου έχει μια μελαγχολία χαμένης Άνοιξης... Ο Δρόμος του Αθανασίου είναι μια υπενθύμιση ότι κάποτε σ' αυτή τη χώρα δεν υπήρχαν μόνο πολιτικοί, οπαδοί και υπήκοοι, αλλά και πολίτες με αξιοπρέπεια, ιδανικά και οράματα. Θανάση μου, δεν καταφέραμε ν' αλλάξουμε τον κόσμο, καταφέραμε όμως να μην μας αλλάξει αυτός. (από τον πρόλογο του Χρόνη Μίσσιου)

Τα κείμενα που δημοσιεύονται εδώ φιλοδοξούν να ξαναδιαβάσουν την εθνεγερσία του 1821, μέσα από την τρέχουσα, τραγική συγκυρία του 2012, δηλαδή τη συγκυρία της χρεωκοπίας και των μνημονίων. Όμως, δεν ανιχνεύουν καθησυχαστικές αντιστοιχίες, ανάμεσα στο 1821 και το 2012, γιατί αυτό και μόνο θα παραχάρασσε τόσο τη σημερινή όσο και την τότε επαναστατική συγκυρία· αλλά και δεν ομνύουν στην κυρίαρχη εθνική αφήγηση, γιατί αυτό και μόνο θα συνιστούσε μια βαθιά καθεστωτική επιλογή, δηλαδή μια απόλυτα παρασιτική διαδικασία. Τα κείμενα αυτά διακινδυνεύουν, αξιοποιώντας τα πρόσφατα επισ...

Το "ποιος είναι Έλληνας πολίτης" αποτελεί ένα κατεξοχήν ανοιχτό ερώτημα. Ένα ερώτημα από αυτά που προσφέρονται, από τις απαρχές του ελληνικού κράτους, για πολλές, αντιφατικές απαντήσεις, αλλά και για πολλαπλές αναγνώσεις. Με ποια κριτήρια κάποιος είναι Έλληνας πολίτης, από τις καταβολές του ελληνικού κράτους ως σήμερα; Τα κριτήρια αυτά είναι τα ίδια από τότε που υπάρχει η εθνική πολιτική κοινότητα των Ελλήνων ή μεταβάλλονται; Είναι ίδια με αυτά που χρησιμοποιούνται και από άλλους λαούς και σε ποιο βαθμό; Αντίστοιχα, με ποια κριτήρια κάποιος γίνεται Έλληνας, ενώ δεν είναι; Κ...

Η Βίκη Καραφουλίδου επιστρέφει στα κείμενα του 19ου αιώνα θέτοντας ερωτήματα και αναζητώντας απαντήσεις για τη γένεση και τη διάδοση των σοσιαλιστικών ιδεών στον ελληνικό χώρο. Πότε εμφανίστηκε και πώς συγκροτήθηκε η σοσιαλιστική γλώσσα στην Ελλάδα του 19ου αιώνα; Ήταν ή όχι ιστορικά δυνατός ο σοσιαλιστικός λόγος στα καθ' ημάς; Πώς εισαγόμενες λέξεις, έννοιες και αντιλήψεις εντάχθηκαν στο πνευματικό και κοινωνικό περιβάλλον του χώρου υποδοχής; Πότε άρχισε να γίνεται ορατή η ταξικότητα της ελληνικής κοινωνίας και με ποιους όρους; Αφετηρία, οι τελευταίες εκλάμψεις του ηττημέν...

Στην Ταξιαρχία μας είχαμε και προωθημένα τμήματα, πολύ μπροστά απ' τη γραμμή του μετώπου. Στην προωθημένη γραμμή εναλλάξ, κάθε εικοσιτετράωρο, πήγαινε μία διμοιρία. Κάθε βράδυ γινόταν ή αλλαγή. Η γραμμή αυτή απείχε απ' τις γραμμές του αντίπαλου 200 μέτρα. Ήταν ένα όρυγμα 300 μέτρων, με ενάμισι μέτρο βάθος. Βρισκόταν σε γραμμή πυρός και οι μαχητές ήταν υποχρεωμένοι να βρίσκονται όλη μέρα στα ορύγματα, τα όποια ήταν ακάλυπτα. Ένα βράδυ ο πολιτικός επίτροπος της Ταξιαρχίας μου λέει: "Νίκο, δεν πάμε απόψε να δούμε πώς περνούν τα παιδιά, οι σύντροφοι μας, στην προωθημένη γρα...

Η χώρα μας, η ήπειρος στην οποία γεωγραφικά, πολιτιστικά, ιστορικά και πολιτικά ανήκουμε, ο κόσμος μας, το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα που κανοναρχεί τις ζωτικές λειτουργίες της ανθρωπότητας, όλα αυτά, βρίσκονται σε μια μεταβατική κατάσταση, σε κρίση. Βρισκόμαστε όμως μέσα σε αυτό που θεωρούσαμε αδιανόητο. Οι σταθερές του χθες δεν προβάλλονται πλέον στο αύριο και οι βεβαιότητες έδωσαν τη θέση τους στην πολύπλευρη αμηχανία. Οι μηχανισμοί, που λίγους μήνες νωρίτερα παρουσιάζονταν ως εγγύηση για την ευημερία, μεταβάλλονται σε ανθρωπόφαγα συστήματα που αποφασίζουν για...