Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η πραγματεία αυτή του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου του 20ού αιώνα, που συντάχθηκε λίγο χρόνο μετά την ολοκλήρωση του κύριου έργου της μεσοΰστερης περιόδου του στοχασμού του, των "Συμβολών στη φιλοσοφία" (1936-1938), συνίσταται σε μία εξονυχιστική και εμβριθέστατη ερμηνεία του πρώτου κεφαλαίου του βιβλίου Β΄ των Φυσικών του Αριστοτέλη. Η βαρύτητα της ερμηνείας τούτης διαφαίνεται ήδη από το γεγονός ότι ο Heidegger δηλώνει ευθύς εξ αρχής ότι θεωρεί το έργο αυτό του Αριστοτέλη "το κρυφό βιβλίο αναφοράς όλης της δυτικής φιλοσοφίας". Αντικείμενο της χαϊντεγκεριανής ερμηνείας είν...

Η μουσική συνθέτει το σύνολο των ακροατών σε κοινωνία με τον ίδιο τρόπο -και αυτό πιστεύω πως το νιώθω συχνά- που εμείς, συνεπαρμένοι από τη μαγεία της μεταμορφωτικής της δύναμης, βιώνουμε ένα είδος μυστικής εξαΰλωσης, συγχώνευσης και συνένωσης με τη μουσική. Ο έρωτας της μουσικής, που μας κατακλύζει σαν χείμαρρος, λύνει τα δεσμά της ατομικότητας.

Στη βραβευμένη πραγματεία του "Περί της ελευθερίας της βούλησης", ο Schopenhauer υποβάλλει τούτο το κεντρικό και πάντα επίκαιρο φιλοσοφικό πρόβλημα σ’ ενδελεχή, πρωτότυπη, ολοκληρωμένη και συνάμα εύληπτη ανάλυση. Καταδεικνύει μ’ αυτήν πως οι ανθρώπινες πράξεις καθορίζονται από τη δράση των κινήτρων επί του αμετάβλητου ανθρώπινου χαρακτήρα με αναγκαιότητα εξίσου αδήριτη όπως κι εκείνη που καθορίζει τα λοιπά φαινόμενα του κόσμου. Φανερώνει επιπλέον το πού έχει τις πηγές της η πλάνη πως η ανθρώπινη βούληση είναι ελεύθερη. Με τούτα, ωστόσο, η ανθρώπινη ελευθερία δεν αίρεται, αλ...

Η θεωρία του Σοπεγχάουεργια τα χρώματα οφείλει τη γένεσή της στην προσωπική γνωριμία του δημιουργού της με τον Γκαίτε. Ο Σοπεγχάουερ εκκινεί βέβαια από τα πορίσματα της χρωματολογίας του Γκαίτε, όμως αναπτύσσει μια πολύ πρωτότυπη για τα χρώματα αντίληψη, βασισμένη στο δικό του φιλοσοφικό σύστημα. Τα χρώματα, κατ' αυτόν, συνιστούν φαινόμενο της φυσιολογίας, γεννώνται δηλαδή μέσα στομάτι και δεν υπάρχουν αντικειμενικά. Όρο της δημιουργίας τους αποτελεί ο κατά το ποιόν μερισμός της ενέργειας της όρασης, ο οποίος παρέχει την εξήγηση πολλών φαινομένων σχετικών με τα χρώματα. Ο φ...

Ο μεγάλος θεολόγος, φιλόσοφος, φιλόλογος και μεταφραστής Friedrich Schleiermacher (1768-1834) αφιέρωσε στα ζητήματα της ερμηνευτικής, της φιλολογικής κριτικής και της μεταφρασιολογίας σειρά πανεπιστημιακών παραδόσεων και διαλέξεων. Οι παραδόσεις και διαλέξεις του αυτές, παρ' ότι δεν έτυχαν τελικής επεξεργασίας και δημοσίευσης από τον ίδιο, άσκησαν μεγάλη επίδραση στον φιλοσοφικό στοχασμό για τα ζητήματα αυτά. Όσον αφορά στην ερμηνευτική, ο Schleiermacher είναι ο πρώτος που εγείρει το καθολικό ερώτημα σχετικά με την κατανόηση και τις προϋποθέσεις της. Διατυπώνει έτσι μια...

Γιατί μας αρέοει (ή δεν μας αρέσει) ένας πίνακας, ένα ποίημα, μια γυναίκα, ένα τοπίο; Ποιοι μηχανισμοί διαμορφώνουν την καλαισθησία, τα καλό γούστο; Υπάρχει το αντικειμενικά, το διαχρονικά ωραίο, μεγάλο, τέλειο - και, αν όχι, τι καθορίζει τελικά τις αισθητικές μας απολαύσεις; Σε παρόμοια ερωτήματα επιχειρεί ν' απαντήσει ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος στο έργο του αυτό. Δεν πρόκειται ωστόσο για ένα δοκίμιο περί αισθητικής· είναι η προσπάθεια ενός γίγαντα να εκλογικεύσει την ίδια τη ματιά, το βλέμμα μας -όχι για να το περιορίσει αλλά για να του προσδώσει μεγαλύτερο βάθος και προο...

"Ο μόνος τρόπος να έχεις ζωντανή σχέση με τον άλλο είναι ο επιθετικός· μόνον όσοι προσπαθούν να υποτάξουν αλλήλους πνευματικά, είτε πρόκειται για άτομα, είτε για λαούς, φτάνουν σε μια πραγματική διαπίδυση, σε μια πνευματική αδελφοσύνη. Μόνον όταν προσπαθώ να εισαγάγω το πνεύμα μου στο πνεύμα του πλησίον μου εισδέχομαι στο δικό μου το πνεύμα του πλησίον μου. Όχι, όχι· εδώ δεν πρόκειται καθόλου για ελεύθερη διακίνηση, για το "laissez faire, laissez passer"· το ζητούμενο δεν είναι να σηκώνουμε τους ώμους αντιμέτωποι με τις ιδέες των άλλων, πόσω μάλλον αντιμέτωποι με τα συνα...

Σ' αυτό το βιβλίο δημοσιεύονται τρία άγνωστα κείμενα του Χρήστου Χρηστοβασίλη, τα οποία, αν και ανήκουν σε διαφορετικά λογοτεχνικά είδη, έχουν θέμα κοινό, τους Εβραίους. Τα κείμενα αυτά τεκμηριώνουν με τρόπο μοναδικό το εύρος των ενδιαφερόντων και τη φωτεινή προσωπικότητα ενός συγγραφέα που μας είναι περισσότερο γνωστός για τα ηθογραφικά του διηγήματα, και λιγότερο για την περιπετειώδη, πολυκύμαντη ζωή του, την ευρυμάθεια του, την αγάπη του όχι μόνο για τη δική του πατρίδα αλλά και για τις πατρίδες των άλλων, τον αγώνα του κατά του σκοταδισμού και το ενδιαφέρον του για τον...

Τα διηγήματα που περιλαμβάνονται σ' αυτόν τον τόμο κινούνται γύρω από τον άξονα του έρωτα και δη των ατοπημάτων στον έρωτα, ο Μωπασσάν πραγματεύεται εδώ με απέριττο αλλά και αποτελεσματικό τρόπο το θέμα της απιστίας στις ερωτικές σχέσεις. Σημασία δεν έχει αν οι σχέσεις αυτές έχουν επικυρωθεί με τα δεσμά του γάμου· αυτό που έχει σημασία και συγχρόνως ενδιαφέρον δεν είναι το αποτέλεσμα, που είναι η απιστία -κάτι που ο Μωπασσάν γνωρίζει αρκετά καλά ώστε να μην αναλώνεται σε πεζές, αδιάφορες αφηγήσεις-, όσο το μέσο με το οποίο αυτή θα επιτευχθεί και που δεν είναι άλλο από την ε...

Σ' ένα βράχο μπροστά στα Κύθηρα βρίσκεται η σπηλιά της Πελαγίας, της γοργόνας. Η Πελαγία αγαπάει τις ομορφιές του νησιού. Ταξιδεύει τις νύχτες με τα φτερά των γλάρων και των χελιδονόψαρων. Τα παιδιά τη βλέπουν στο φεγγαρόφωτο. Η γοργόνα ερωτεύεται τον Αλέξανδρο που ψαρεύει τις νύχτες στα νερά της. Ο Αλέξανδρος βρίσκει στη γοργόνα τα παιδικά του όνειρα.

Το αριστούργημα "Πανούκλα στο Μπέργκαμο" του κορυφαίου μυθιστοριογράφου-διηγηματογράφου και εισηγητή του δαρβινισμού Γενς Πέτερ Γιάκομπσεν, για τον οποίο μίλησαν όσο για κανέναν άλλο σύγχρονό τους ο Ίψεν και ο Ρίλκε, κυκλοφορεί τώρα πια σε υποδειγματική μετάφραση από το πρωτότυπο σε ζωντανή λογοτεχνική γλώσσα, με πλούσια εισαγωγή, χρονολόγιο και διεξοδικά σχόλια του Ήρκου Ρ. Αποστολίδη. Το μικρό αυτό διήγημα έδωσε έμπνευση στον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν για κάποιες ανεπανάληπτες εωσφορικές σκηνές της ταινίας του "Έβδομη σφραγίδα". Μαζί, στον ίδιο τόμο, το μικρό κομψοτέχνημα "Εδώ θά...

"Όλο αυτό το βιβλίο είναι ένα μωσαϊκό ζωντάνεμα του παζαριού της Κόνιτσας, που το αποθησαύρισε μέσα του ο συγγραφέας από τα παιδικά του χρόνια. [Αλλά] ο Γιάννης Λυμπερόπουλος δεν είναι ένας απλός λαογράφος- φαίνεται να έχει και κοινωνιολογική και φιλοσοφική παιδεία... [Έτσι λοιπόν] ένα παιδί κι ένας σοφός συνεργάστηκαν για να πλαστούν αυτές οι αξιόλογες σελίδες, που και γραφικότητα έχουν και πολλά μας μαθαίνουν... Αυτό το ιδιόρρυθμο πεζογράφημα είναι και έργο ποιητικής μνήμης και μια πολύ προσωπική, ζωηρά χρωματισμένη λογοτεχνική επένδυση..." Ανδρέας Καραντώνης "... Ε...

Η γεωπολιτική είναι η μελέτη των διεθνών σχέσεων και συγκρούσεων με την οπτική της γεωγραφίας. Αποπνέει κάτι από τον κόσμο της στρατηγικής, στην πραγματικότητα όμως αποτελεί μια μέθοδο ανάλυσης που βοηθά κάθε άνθρωπο να κατανοήσει την ταυτότητα του και τη θέση του στο σημερινό κόσμο. Στα τέλη του 20ού αιώνα, ο παγκόσμιος χάρτης άλλαξε, και τα μπλοκ των δύο υπερδυνάμεων έδωσαν τη θέση τους σε μια νέα, μάλλον ασαφή, κατάσταση. Ολοένα και περισσότερο, οι τεχνολογικές εξελίξεις γεννούν νέες μορφές πολέμου, το φυσικό περιβάλλον υποβαθμίζεται, η διάδοση πληροφοριών αλλά και πολιτ...

Τα 34 ποιήματα της συλλογής λειτουργούν σαν τα κομμάτια ενός παζλ. Τα γεγονότα σπάνε και συναρμολογούνται ξανά από χέρι ενήλικο ή παιδικό. Ή κι απ' τα δυο μαζί συγχρόνως. Μέσα από μια διαρκή διαδικασία αναμόχλευσης ανακαλύπτονται τα υλικά κατασκευής μια νέας προσωπικής πραγματικότητας που "έχει για κέντρο / εκείνο που φαντάστηκαν / ότι μπορεί να υπάρξει". Οι στίχοι της Μαυρομμάτη είναι στοχαστικοί, διακρίνονται για τον κοφτερό σαρκασμό τους και χαρακτηρίζονται από ελλειπτική και σβέλτη σκηνοθεσία που παραμένει προσηλωμένη στις κρίσιμες λεπτομέρειες. Το μολύβι εισχω...

Πρόκειται για μια πολύ διαφορετική ποιητική σύνθεση: επικαιρικοί, έμμετροι στίχοι, πικροί και παιγνιώδεις, οι οποίοι, σε τροχαϊκούς, ίαμβους και ανάπαιστους, ζωντανεύουν για τον αναγνώστη μια πολυδιάστατη τοιχογραφία της εποχής μας. Ο Γιάννης Κονδυλόπουλος, συνεχίζοντας την παράδοση της κοινωνικής σατιρικής ποίησης του Σουρή -την οποία υπηρέτησαν συχνά ήσσονες αλλά και μεγάλοι (Βάρναλης, Παλαμάς κ.ά.) ποιητές, για να διεκτραγωδήσουν / στηλιτεύσουν, σαρκάζοντας, τα πάθη και τη μοίρα της φυλής-, ταυτίζει εδώ τον Έλληνα με τον πολυμήχανο και πολύπαθο Οδυσσέα: εκκινώντας α...

Στην νουβέλα "Ολέσια", ο Αλεξάντρ Κουπρίν, με ακρίβεια, λεπτότητα και δύναμη στη ψυχολογική εμβάθυνση χαρακτήρων και συναισθημάτων, ξετυλίγει, με ρεαλιστικές περιγραφές μια ιστορία αγάπης που ανθίζει με φυσικό σκηνικό το μυστηριακό δάσος, το σκοτεινό βάλτο και την ίζμπα με τα ποδαράκια κότας, ανάμεσα σ' ένα νεαρό Ρώσο διανοούμενο και σε μια μικρή, σοφή και απλοϊκή μάγισσα. Το "Βραχιόλι με τους γρανάτες", η δεύτερη ιστορία αγάπης του βιβλίου, είναι μια άλλη προσέγγιση της αβύσσου της ανθρώπινης ψυχής: πρόκειται για μια ατμοσφαιρική αφήγηση στην οποία σκιαγραφείται, με πολύ...

Στο έργο αυτό η Gisela Pankow συνθέτει την προσωπική της θεωρητική και κλινική προσέγγιση των ψυχώσεων και των ψυχοσωματικών διαταραχών, με το γνωστό συναρπαστικό της τρόπο και με συνεισφορές και στοιχεία από την εθνολογία, την κοινωνική ανθρωπολογία και τη φιλοσοφία. Η Pankow εξετάζει τη δομή της οικογένειας ως οντότητας γενεσιουργού διαταραχών της εικόνας του σώματος και οντότητας δυνάμενης να προκαλέσει τη δημιουργία και εξέλιξη μιας ψύχωσης. Η αναλυτική τεχνική της Pankow αντιπροσωπεύει μια διεύρυνση της κλασικής ψυχανάλυσης προσαρμοσμένη στις ψυχώσεις: αντί για την ιχ...

Υπάρχει μια περίοδος στην ανάπτυξη του ανθρώπου, κατά την οποία τα αγόρια θέλουν να κατέχουν αποκλειστικά τη μητέρα τους και τα κορίτσια τον πατέρα τους. Ο Φρόιντ ονόμασε αυτήν τη φάση οιδιπόδειο σύμπλεγμα. Ο Robert M. Young θεωρεί τον Σοφοκλή, αν όχι εμπνευστή, τουλάχιστον προάγγελο βασικών ψυχαναλυτικών ιδεών. Κάνει αναδρομή στη μοίρα και στο ασυνείδητο του Οιδίποδα, στη ζωή του Φρόιντ, καθώς και σε πιο σύγχρονες θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί για το οιδιπόδειο τρίγωνο μέσα στην οικογένεια. Το διεπιστημονικό έργο του Robert M. Young καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από τ...

Πρόκειται για μια ιστορία που εκτυλίσσεται στη σημερινή Κέρκυρα, αλλά η πλοκή της είναι υφασμένη με νήματα χρόνου και θρύλου. Οι "ψίθυροι" αυτοί είναι ανεξάλειπτες στο χρόνο εγγραφές παλιών μυστικών, με λέξεις που λείπουν και σιωπές ανεξίτηλες. Ένας έφηβος, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, τις εντοπίζει στους παλιούς τοίχους και προσπαθεί να τις αποκρυπτογραφήσει. Συναντά έναν γιατρό ο οποίος, επιστρέφοντας στη γενέτειρά του, ψάχνει να βρει το κομμένο (;) νήμα και το κρυμμένο νόημα: τη συνέχεια της ζωής. Κι άλλοι, όμως, αναζητούν το ίδιο νήμα και νόημα: μια μοναχική φιλόλο...