Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρούσα έκδοση αποτελεί τον τέταρτο τόμο του Συντάγματος των παλαιοχριστιανικών ψηφιδωτών δαπέδων της Ελλάδας (τόμος ΙΙΙ.2) και περιλαμβάνει τα ψηφιδωτά δάπεδα της Μακεδονίας και της Θράκης (εκτός της Θεσσαλονίκης). Πρόκειται για συνέκδοση του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών) και του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης και αποτελείται από δύο μέρη (Μέρος Α΄: Κείμενο, Μέρος Β΄: Φωτογραφίες-Σχέδια). Στην έκδοση συγκεντρώνονται όλα τα γνωστά έως σήμερα ψηφιδωτά, ενώ διασώζονται ψηφιδωτά άγνωστα στη βιβλιογραφία και παρέχονται πολυάριθ...

[...] Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται συστηματική διαπραγμάτευση του εικονογραφικού κύκλου των Εωθινών ευαγγελίων στα χρόνια των Παλαιολόγων, εποχή κατά την οποία εξελίσσεται σημαντικά και ιστορείται στην πιο εκτεταμένη του μορφή. Στο Α' μέρος εξετάζονται κείμενα της χριστιανικής γραμματείας, τα οποία αποτέλεσαν το θεωρητικό υπόβαθρο για τη δημιουργία του κύκλου. Τα ευαγγελικά κείμενα εξετάζονται λεπτομερειακά αφενός γιατί αποτέλεσαν τη βασική πηγή έμπνευσης των ζωγράφων για τη δημιουργία των εικονογραφικών θεμάτων του κύκλου, αφετέρου διότι ορισμένα επεισόδια περιγράφο...

Το ζήτημα της πυρκαγιάς και της ανοικοδόμησης του πρωτοβυζαντινού ναού του Αγίου Δημητρίου έχει απασχολήσει τους ερευνητές ήδη από τις αρχές του εικοστού αιώνα. Ο λόγος είναι ότι στην περίπτωση του ναού αυτού διασταυρώνονται, πράγμα σπάνιο για την τεκμηρίωση της ιστορίας ενός βυζαντινού μνημείου, οι γραπτές πηγές και τα αρχαιολογικά τεκμήρια: Συνδυάζονται από τη μια το κείμενο του 3ου θαύματος της Δεύτερης Συλλογής των θαυμάτων του αγίου Δημητρίου και το κείμενο της δωρητήριας επιγραφής του Ιουστινιανού Β' (Βλ. παρακάτω Κεφάλαιο 7) και από την άλλη τα δεδομένα της ανασκαφικ...

Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η συμβολή στη διερεύνηση της περιφερειακής οργάνωσης του συστήματος των οικισμών στις περιοχές που ανήκαν διοικητικά στην "Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία" (ΑΡΑ) κατά την Πρώιμη Βυζαντινή Περίοδο (ΠΒΠ). Ο όρος "Πρώιμη Βυζαντινή Περίοδος" περιλαμβάνει την ιστορική περίοδο από τον 4ο ως και τον 6ο αιώνα μ.Χ., και αναφέρεται στο ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά το 395 μ.Χ. Με τον όρο περιφερειακή οργάνωση εννοείται το διοικητικό σύστημα διακυβέρνησης της ΑΡΑ με πέντε βαθμίδες ιεραρχικής οργάνωσης: α) αυτοκρα...

Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η συμβολή στη διερεύνηση της περιφερειακής οργάνωσης του συστήματος των οικισμών στις περιοχές που ανήκαν διοικητικά στην "Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία" (ΑΡΑ) κατά την Πρώιμη Βυζαντινή Περίοδο (ΠΒΠ). Ο όρος "Πρώιμη Βυζαντινή Περίοδος" περιλαμβάνει την ιστορική περίοδο από τον 4ο ως και τον 6ο αιώνα μ.Χ., και αναφέρεται στο ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά το 395 μ.Χ. Με τον όρο περιφερειακή οργάνωση εννοείται το διοικητικό σύστημα διακυβέρνησης της ΑΡΑ με πέντε βαθμίδες ιεραρχικής οργάνωσης: α) αυτοκρα...

Η παρούσα διατριβή στοχεύει στην κατά το δυνατόν αποκατάσταση της εικόνας που παρουσίαζε το αθηναϊκό πεδίο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στην Αττική (1456-1821), με βάση τις γραπτές πηγές και τα αρχαιολογικά τεκμήρια. Η συγκεκριμένη περιοχή διαχρονικά είχε μεγάλη σημασία για την Αθήνα, καθώς αποτελούσε την ενδοχώρα που τροφοδοτούσε την πόλη με προϊόντα και ανθρώπινο δυναμικό και επιδρούσε στην ιστορική εξέλιξη της ως ο ζωτικός, περιβάλλων χώρος της. Αντίστοιχα, η πεδιάδα επηρεαζόταν πάντοτε από τη ζωή της πόλης, καθώς αυτή ρύθμιζε την εξέλιξη των περιχώρων της σε όλες...

Το Άγιον Όρος είναι η πλούσια παρακαταθήκη της βυζαντινής τέχνης, όπως αυτή εκφράζεται με την αρχιτεκτονική, τη γλυπτική, τη ζωγραφική και τη μικροτεχνία. Μάλιστα, και τα τέσσερα αυτά είδη αντιπροσωπεύονται από ένα πλήθος έργων, που καταπλήσσουν με την υψηλή ποιότητά τους και παράλληλα ζωντανεύουν το μεγαλείο του ελληνικού πολιτισμού και της ορθόδοξης πίστης και παράδοσης. Στη ζωγραφική, που ενδιαφέρει εδώ, ανήκουν λίγα ψηφιδωτά, μεγάλα τοιχογραφικά σύνολα, χιλιάδες φορητές εικόνες και ένας ικανός αριθμός εικονογραφημένων χειρογράφων της βυζαντινής και μεταβυζαντινής περ...

Σε μια εμπνευσμένη στιγμή, νομίζω, ο αείμνηστος καθηγητής Νικόλαος Δρανδάκης πρότεινε για θέμα της διδακτορικής διατριβής μου την παράσταση του Μελισμού. Πρόκειται για την εικαστική σύνθεση η οποία αποδίδει τη μεταβολή του προσφερόμενου άρτου και του οίνου σε σώμα και αίμα του Χριστού, πράξη που τελείται κατά το μυστήριο της θείας ευχαριστίας. Η παράσταση του Μελισμού εικονίστηκε για πρώτη φορά στις αψίδες των βυζαντινών εκκλησιών στις τελευταίες δεκαετίες του 12ου αιώνα και έκτοτε καθιερώθηκε στο εικονογραφικό πρόγραμμα του ιερού. Το θέμα του Μελισμού στη βυζαντινή μνημ...

Η κριτική έκδοση του Βιενναίου Ελληνικού φιλολογικού κώδικα 65 του 15ου αι. (φφ. 11-26) αποτελεί το αποκορύφωμα μιας προσπάθειας που ξεκίνησε το 1997 οδηγώντας με στον άγνωστο αλλά και θαυμαστό κόσμο της βυζαντινής μαθηματικής επιστήμης. Ευχαριστώ κατ' αρχάς λοιπόν τους υπεύθυνους της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αυστρίας για την ευγενική και άμεση παραχώρηση της μικροταινίας με το κείμενο του κώδικα, και τον ομότιμο καθηγητή της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Σπυρίδωνα Τρωιάνο για την εκτίμηση με την οποία αντιμετώπισε αυτήν την ερευνητική μελέτη, ώστε να μου υποδεί...