Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο του Μάρκου Ζαφειρόπουλου "Λακάν και Λεβί-Στρως ή η Επιστροφή στον Φρόυντ (1951- 1957)" παρουσιάζει και αναλύει τα σημαντικότερα κείμενα του Λακάν από το 1951 μέχρι το 1957, και επισημαίνει τις οφειλές του λακανικού εγχειρήματος στο έργο του Κλωντ Λεβί- Στρως. Κατά τον συγγραφέα, η επιστροφή του Λακάν στον Φρόυντ περνά από τον Λεβί-Στρως, τόσο σε σχέση με κομβικά θεωρητικά ζητήματα (η επικέντρωση στο συμβολικό πεδίο αναφοράς, η σύμπλεξη των τριών τάξεων -του φαντασιακού, του συμβολικού και του πραγματικού, η επινόηση του ονόματος του πατέρα) όσο και σε σχέση...

Τα εννέα κείμενα που αποτελούν τον παρόντα τόμο προέρχονται από τις αντίστοιχες ανακοινώσεις στο Συνέδριο στη μνήμη του Στάθη Δαμιανάκου με τίτλο "Αγροτική κοινωνία-λαϊκός πολιτισμός", που έγινε στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών από 25 έως 27 Μαΐου του 2005. Η επιστημονική επιτροπή του Συνεδρίου, μετά την έκδοση των πρακτικών σε ψηφιακή μορφή, αποφάσισε να προχωρήσει στην έκδοση δύο συλλογικών τόμων, έναν για την αγροτική κοινωνία και έναν για τον λαϊκό πολιτισμό, όπου θα δημοσιεύονταν ορισμένες εισηγήσεις με βάση ένα συγκεκριμένο σκεπτικό και συγκεκριμένους θεματικούς άξον...

Ξεκινήσαμε πέρυσι ένα νέο εγχείρημα καταγραφής, προβολής και αξιολόγησης της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας στην Ελλάδα με την πίστη στην αναγκαιότητά του και την ελπίδα να το θεσμοθετήσουμε σε ετήσια βάση. Το "Εικαστικό πανόραμα στην Ελλάδα", για όλους εμάς στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης είναι μία σημαντική δράση, καινοτομικού χαρακτήρα που αγκαλιάζει όχι μόνο την καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά και την κίνηση ιδεών, τα θεωρητικά ζητήματα, τις εκδοτικές προσπάθειες, την εικαστική αγωγή, την επιστημονική έρευνα, τη σχέση του έργου τέχνης με το περιβάλλον του, τις...

Οι Ινδιάνοι των Πεδιάδων είναι το πρότυπο για την αντίληψη και την εικόνα που έχουμε για τους "Ινδιάνους": έφιπποι πολεμιστές και κυνηγοί του αγριοβούβαλου. Αυτός ο πολιτισμός, όμως, διατηρήθηκε μόνο δύο αιώνες, από την εισαγωγή του αλόγου κατά τον 17ο αιώνα έως την εξαφάνιση του βούβαλου τον 19ο αιώνα. Σ' αυτό το διάστημα οι φυλές των Πεδιάδων έγιναν όχι μόνο το επίκεντρο της πολιτικής του εποικισμού των ΗΠΑ, αλλά και της επιστημονικής -και ιδιαίτερα της ανθρωπολογικής- μελέτης. Στον παρόντα τόμο παρουσιάζεται ο "παραδοσιακός" τρόπος ζωής των Ινδιάνων των Πεδιάδων μέσα απ...

Στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες η επιτυχία ενός διδακτορικού εξαρτάται από το πόσο πετυχημένες θα είναι οι επιμέρους εργασίες της εκπόνησης του -δηλαδή πώς θα φτιάξετε ένα αρχικό πλάνο, πώς θα δουλέψετε τα προσχέδια του κειμένου, πώς θα κάνετε αναθεωρήσεις, διορθώσεις, ανακατατάξεις και αναβαθμίσεις του υλικού σας και πώς θα διαμορφωθεί το τελικό κείμενο που θα παραδώσετε. Η ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων είναι εξίσου σημαντική με τα άλλα στοιχεία που επηρεάζουν ένα διδακτορικό -τις ερευνητικές ιδέες, τη σκληρή σας δουλειά και την επίβλεψη από το διδακτικό προσωπ...

Ο Jacques Lacan, ο στοχαστής για θέµατα ψυχανάλυσης µε τη µεγαλύτερη επιρροή από την εποχή του Freud, φαίνεται συχνά ακατάληπτος σ' εκείνους στους οποίους ήθελε κυρίως να φτάσει το µήνυµά του. Αυτοί είναι και οι αναγνώστες στους οποίους απευθύνεται ο Bruce Fink, σ' αυτή τη σαφή και πρακτική παρουσίαση της εξαιρετικά πρωτότυπης προσέγγισης της θεραπείας από τον Lacan. Γραµµένο από έναν κλινικό για κλινικούς, η "Εισαγωγή" του Fink είναι ένας ανεκτίµητος οδηγός για τη λακανική ψυχανάλυση, για το πώς διεξάγεται και σε τι διαφέρει από άλλες µορφές θεραπείας. Ενώ διευκρινίζει πολ...

Στην "Πτύχωση", ο Ζύλ Ντελέζ υποστηρίζει ότι τα έργα του Λάιμπνιτς αποτελούν τη βάση της φιλοσοφίας του Μπαρόκ, καθώς και των θεωριών που αναλύουν τη σύγχρονη τέχνη και επιστήμη. Η έννοια της μονάδας, ένα μοντέλο έκφρασης της σύγχρονης αισθητικής, αντιμετωπίζεται ως πτύχωση του χώρου, της κίνησης και του χρόνου. Επίσης, ο κόσμος ερμηνεύεται σαν ένα "σώμα" από άπειρες πτυχώσεις και επιφάνειες, οι οποίες συστρέφονται και διαπλέκονται διαμέσου του συμπιεσμένου χρόνου και χώρου. Ο Ντελέζ υποστηρίζει ότι ο Λάιμπνιτς, εκτός των άλλων, υπήρξε ο πρόδρομος των σύγχρονων απόψεων περί...

..."αποδομώ" τη φιλοσοφία σημαίνει ότι στοχάζομαι τη δομημένη γενεαλογία των εννοιών της με τον πλέον πιστό και τον πλέον εσωτερικό τρόπο, και ότι ταυτόχρονα διακρίνω... καθετί που απέκρυψε ή απαγόρευσε αυτή η ιστορία, καθώς γινόταν ιστορία μέσω αυτής της... ιδιοτελούς καταστολής. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, μέσω αυτής της πιστής αλλά και βίαιης κυκλοφορίας ανάμεσα στο μέσα και το έξω της φιλοσοφίας... παράγεται μια κειμενική εργασία που παρέχει μεγάλη απόλαυση. Γραφή ιδιοτελής που μας παραδίδει επίσης προς ανάγωση τα φιλοσοφήματα... ενός πράγματος που δεν μπόρεσε να παρουσια...

Ένα μυστικό μάς γυρίζει στο παρελθόν, στη Γαλλία, σ' ένα χωριό του Σερ, στα χρόνια του '40, όπου όλα φαίνονταν ξέγνοιαστα, πολύ μακριά από τα συρματοπλέγματα. Όμως τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Να τι μας λέει ο νεαρός αφηγητής της ιστορίας: "Όσα πιο πολλά μού αποκάλυπτε η Λουίζ στην εξομολόγησή της, τόσο πιο πολύ διαλύονταν οι βεβαιότητές μου... Η ιστορία των γονιών μου... γινόταν περίπλοκη. Διέτρεχα τα μονοπάτια της στα τυφλά -έξοδος που με απομάκρυνε από εκείνους που αγαπούσα και μ' οδηγούσε σε πρόσωπα άγνωστα. Πλάι σ' ένα δρόμο γεμάτο από ψιθύρους, διέκρινα πια πρόσ...

Είτε Ελόνα είτε Ορνέλα είτε Εύα, η τριπλή αλλά συγχρόνως μοναδική ηρωίδα του υπέροχου αυτού μύθου, γεννιέται κάτω από το άστρο της δικτατορίας του Εμβέρ Χότζα. Σ' αυτό το "φιδάκι" όμως που έχει βρεθεί υπάρχουν κάποια τετραγωνάκια που πρέπει να αποφύγεις: η φυλακή (ο πατέρας της είναι κρατούμενος για κάποιους ακαθόριστους πολιτικούς λόγους), ο πνιγμός ή η κρεμάλα (υπάρχει πολύς θάνατος σ' αυτή τη χώρα παρά τα πατριωτικά τσιτάτα) και κυρίως η πουτανιά, που, όπως της έχουν εξηγήσει, είναι στη φύση της γυναίκας. Εν ολίγοις, το θέμα είναι να περάσεις με τον πιο ανώδυνο τρόπο από...

Στο βιβλίο αυτό ο Τάκης Μουζενίδης λειτουργεί ως "ξεναγός" των αναγνωστών του στο "άγνωστο" κόσμο του κινέζικου θεάτρου, παραδοσιακού και σύγχρονου. Πρόκειται για ένα βιβλίο "αγάπης, εκτίμησης και θαυμασμού" προς έναν κόσμο ομότεχνό του, μια μαρτυρία ενός "λάτρη", ενός σεμνού υπηρέτη του θεάτρου. Η επίδραση του ανατολικού θεάτρου στη δυτική τέχνη είναι γνωστή και ομολογημένη. Η Ευρώπη κατά περιόδους ξεχνάει και ανακαλύπτει πάλι τις παλιές φόρμες του πολιτισμού της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Ινδίας, παρόλο που οι τεχνικές τους μοιάζουν τελείως διαφορετικές από τις δικές μας....

Στα δεκάξι της, τη Χανιφέ την είχαν ήδη αρραβωνιάσει οι γονείς της. Τον άντρα της τον γνώρισε μόλις την ημέρα του γάμου της. Σύντομα γεννήθηκε η κόρη τους Ουλερίκα. Τότε αναγκάστηκαν να φύγουν από το Κόσοβο για μια νέα ζωή στη Γερμανία. Ήταν μια οικογένεια φαινομενικά ενταγμένη, όμως μητέρα και κόρη υπέφεραν από τις κακοποιήσεις του βίαιου πατέρα. Όταν η Ουλερίκα ήταν 16 χρόνων τη σκότωσε ο πατέρας της. Ήταν ένα έγκλημα τιμής. Το έξυπνο κορίτσι έμοιαζε με όλα τα κορίτσια της ηλικίας του. Έβγαινε για χορό, της άρεσαν τα "κουλ" ρούχα, έβαφε τα μαλλιά της, ονειρευόταν να ασχο...

Το σύγχρονο μουσείο, ξεπερνώντας την κοινωνική αναγκαιότητα του ως ιστορικός θεματοφύλακας, αναζητά τα μέσα που θα το εντάξουν ως ζωντανό οργανισμό στην κοινωνία. Αν το μουσείο θέλει να συμμετέχει στην κοινωνία ως δημιουργικό μέσο, όπως εξάλλου οφείλει να είναι, αν θέλει να γίνει μουσείο αιχμής, τότε θα πρέπει να ξαναθέσει ερωτήματα και να αναζητήσει σύγχρονες απαντήσεις. Τα μουσεία είναι οι επικοινωνιακοί νευρώνες, τα δίκτυα ανάμεσα στους καλλιτέχνες και τους θεωρητικούς με το κοινό. Λειτουργούν στον παρόντα χρόνο για το παρελθόν και το μέλλον, ανοίγοντας δρόμους και γέφυ...

Η εξωτερική βιογραφία του Sigmund Freud - σε αντίθεση με την εσωτερική του, η οποία φέρει όλα τα χαρακτηριστικά του τραγικού - δεν ήταν, αν τη δει κανείς συνολικά, ούτε πολύ ασυνήθιστη ούτε πολύ θεαματική. Δέκα χρόνια πριν από τον θάνατο του εξήγησε ενώπιον του Edward Bernay ότι η ζωή του "κύλησε εξαιρετικά ήσυχα και χωρίς περιεχόμενο, και με λίγα στοιχεία προς ταξινόμηση". Ο βιογράφος του Freud, ο Peter Gay, συμπλήρωσε αυτή τη δήλωση με τρόπο λακωνικό: "Γεννήθηκε, σπούδασε, ταξίδεψε, παντρεύτηκε, άσκησε την ιατρική, έκανε τις διαλέξεις του, δημοσίευσε, συγκρούστηκε, γέρασε...

[...] Στον Γιουνγκ ο Φρόυντ βρήκε τον μαθητή, ο οποίος μπορούσε να σταθεί απέναντί του ως δημιουργικά ισάξιος σύντροφος, όντας ικανός για εκείνη την εποικοδομητική κριτική που απαιτούσε η σύγχρονη ψυχολογία. Ποιος είναι, όμως, και τι θέλει ο Γιουνγκ; "Είμαι ένας γιατρός, ο οποίος ασχολείται με την ασθένεια του ανθρώπου και την εποχή του, προσηλωμένος σε θεραπευτικά μέσα που ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα της πάθησης. Οι ψυχοπαθολογικές έρευνες με παρακίνησαν να αφυπνίσω ιστορικά σύμβολα και φιγούρες από τη σκόνη των τάφων τους. Είδα ότι δεν αρκεί να θεραπεύω τα συμπτώ...

Στη μεσοπολεμική Ρωσία το διήγημα αναπτυσσόταν παράλληλα με τη νουβέλα και το μυθιστόρημα, όμως, λόγω της μικρής έκτασής του είχε μεγαλύτερη πολυμορφία, οξύτητα θεμάτων και προβληματισμού. Μέσα από τα διηγήματα της δεκαετίας του '20 και της δεκαετίας του '30 παρουσιάζεται ένα πανόραμα της χώρας, με τις αλλαγές στην κοινωνική δομή και τις συμπεριφορές, με τους ηρωισμούς, τα λάθη, την ευτυχία και τη δυστυχία της. Αν δεν υπήρχαν τα διηγήματα αυτά θα είχαμε πολύ πιο φτωχή αντίληψη για εκείνη την ηρωική, όσο και τραγική εποχή, που τη σημάδεψαν οι απώλειες κι οι δυσκολίες, αλλά...

Αυτό το ωραίο και ευχάριστο βιβλίο αποτελεί ιδεώδη εισαγωγή στη σκέψη σχετικά με την τέχνη. Η Cynthia Freeland εξηγεί γιατί η καινοτομία και η διαμάχη βρίσκονται μονίμως στην πρωτοπορεία της τέχνης, και γιατί αυτό έχει σημασία. Μελετά τη σχέση της τέχνης με το ωραίο, τον πολιτισμό, το χρήμα, το φύλο και τη νέα τεχνολογία και προχωρεί αναφερόμενη παραδειγματικά στον Rembrandt, τον Goya και τον Damien Hirst αλλά και στα αφρικανικά γλυπτά-φετίχ, τους χορούς των Ινδιάνων Pueblo και το MTV.

Από τον Hieronymus Bosch έως τον Blake, το όραμα ουσιαστικά απουσιάζει από τη δυτική τέχνη. Την ίδια περίοδο επιβιώνει στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή παράδοση και, φυσικά, σε μια σειρά από εξωδυτικές τέχνες της Ασίας, της Αφρικής, της Αμερικής και της Ωκεανίας. Η τέχνη της νεωτερικότητας κατά κανόνα κράτησε αποστάσεις από το οραματικό στοιχείο, ίσως γιατί αυτό υπονόμευε τον κυρίαρχο πλέον ορθό λόγο ή το απόλυτα άθεο και υλιστικό αίτημα της πορείας "προς τα μπρος". Παρόλα αυτά οι εξαιρέσεις του σουρεαλισμού, του Chagall, του Kandinsky, του Klee, του Artaud ή (πιο πρόσφατα)...