Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Ωστόσο, ας μη γελιόμαστε: όλος ο Μοντεσκιέ δεν είναι το αξιοπερίεργο του αντικειμένου του, αλλά η κατανόησή του. Ήθελε μόνο να καταλάβει. Έχουμε κάποιες εικόνες γι' αυτόν που προδίδουν την προσπάθειά του και την περηφάνεια του. Εισχωρούσε στην ατελείωτη μάζα των τεκμηρίων και των κειμένων, στην τεράστια κληρονομιά των ιστοριών, χρονικών, ανθολογιών και συμπιλημάτων, μόνο και μόνο για να συλλάβει τη λογική τους, για να συνάγει την αιτία τους. Ήθελε να βρει τον "μίτο" αυτού του κουβαριού, μπλεγμένου από τους αιώνες, να βρει τον μίτο και να τον τραβήξει προς το μέρος του, ώστ...

Πώς ορίζει ο Φουκώ την "όραση" και την "ομιλία", για να σχηματίσει μια νέα σύλληψη της Γνώσης; Τι είναι, υπό αυτήν την έννοια, η απόφανση, εν αντιθέσει προς τις λέξεις, τις φράσεις, τις προτάσεις; Με ποιον τρόπο προσδιορίζει ο Φουκώ τις σχέσεις δυνάμεων, για να σχηματίσει μια νέα σύλληψη για την Εξουσία; Γιατί χρειάζεται ένας τρίτος άξονας, που μας επιτρέπει να "διαβούμε τη γραμμή"; Τι είναι η γραμμή του Έξω, στην οποία αναφέρεται συνεχώς ο Φουκώ; Ποια η πολιτική, λογοτεχνική και φιλοσοφική της σημασία; Υπό ποία έννοια ο "θάνατος του ανθρώπου" δεν συνιστά ούτε θλιβερό ούτε...

Ρόδο, μόσχος, λιβάνι, μύρο -οι οσμές ανέκαθεν συνδέονταν με τη μαγεία, τη θεραπεία και τη σεξουαλική δύναμη. Όμως το τι θεωρείται αρωματικό διαφέρει πολύ από πολιτισμό σε πολιτισμό και από τη μία ιστορική περίοδο στην άλλη. Το "Άρωμα" αποκαλύπτει τη μυστική ιστορία των οσμών: από τα αρωματικά συμπόσια της Αρχαίας Ελλάδας έως το "καλύτερο τεχνητό άρωμα βατόμουρου" που έγινε ποτέ, από τη γλυκιά "ευωδιά της αγιότητας" έως τα σύγχρονα επώνυμα αρώματα του εμπορίου. Πρόκειται για ένα ταξίδι που μας οδηγεί να ανακαλύψουμε τα αρωματικά φίλτρα του Ειρηνικού και των Άνδεων, να αποτ...

[Με τις μελέτες του παρόντος τόμου] ο Στάθης Δαμιανάκος... αναδεικνύει και συγχρόνως ανασηματοδοτεί την έννοια της πρωτόγονης επανάστασης και διασαφηνίζει τους όρους της διαιώνισής της και κυρίως των μεταλλαγών της, αποκαθιστώντας ένα γόνιμο διάλογο με τον εισηγητή του προβληματισμού αυτού, τον Eric Hobsbawm. Μέσα από το παράδειγμα που διερευνά, δείχνει τα δύο επίπεδα στα οποία θα πρέπει να τοποθετείται το πρόβλημα αυτό: του οντολογικώς ιστορικού με τη διακριτή χρονικότητα που συνεπάγεται και της υστερόχρονης ανασηματοδότησης. Αν ανάμεσά τους υφίσταται μια συνέχεια, είναι ε...

Η ανθρωπολογική μέθοδος θεωρεί ως δεδομένο πως ο αναγνώστης είναι απαλλαγμένος από κάθε προκατάληψη φυλετικής ή πολιτιστικής ανωτερότητας και ότι τα κεκτημένα της ανθρωπολογικής επιστήμης δεν συνιστούν μια ολοκληρωμένη θεωρία. Θα λέγαμε πως η ανθρωπολογία βρίσκεται στο σταυροδρόμι όπου συναντιώνται διάφορα θεωρητικά ρεύματα. Η μελέτη μιας ιδιαίτερης κοινωνίας προϋποθέτει τη μελέτη των σχέσεων συγγένειας, των οικονομικών θεσμών, των πολιτικών γεγονότων και των συστημάτων σκέψης. Το εγχειρίδιο αυτό απαιτεί από τον αναγνώστη να ξεπεράσει την οπτική που έχει ως δυτικός, αν θέλ...

(...) Στην πραγματικότητα [ο Barthes], επειδή δεν ήθελε να αποδώσει στην καθημερινή χειρονομία ένα οριστικό νόημα, την επεξεργαζόταν μέσω ερμηνειών, σαν να επρόκειτο για μία μεταφορά. Εργαζόταν με βάση την καθημερινή σημασιοδότηση, προσπαθώντας να μην την ακινητοποιήσει, και γι' αυτό την πραγματευόταν με λεπτότητα, όπως θα έκανε κάποιος που, από σεβασμό προς όλες τις μορφές της ζωής, θα χάιδευε μια περιπλανώμενη γάτα με την χάρη και την αγάπη (και τον σεβασμό) που θα έδειχνε αν χάιδευε μια γάτα Αγκύρας. "Τα πάντα εμποτίζονται από νόημα", έλεγε, "σας αποκαλύπτω αρκετό, αλλά...

Στην "Iστορία του σουρρεαλισμού" ο M. Nadeau περιγράφει όλη τη σουρρεαλιστική δραστηριότητα, με την επιθυμία να αντιπαρατεθεί με τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά, πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα εκείνης της εποχής. Aνιχνεύει τα αίτια δημιουργίας και ανόδου του σουρρεαλισμού στις δεκαετίες του 1920 και 1930, περιγράφει με αντικειμενικότητα την πορεία του κινήματος, τις συμπτώσεις και τις διαφορές των εκπρο-σώπων του, τις διαμάχες και τις έριδές τους καθώς και τους αρχικούς σκοπούς του κινήματος, που είχαν σαν αντικείμενο την κατάκτηση της ελευθερίας του καλλιτέχνη μαζί με μία γε...

Οι "Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας" (1940) του Walter Benjamin είναι ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα του 20ού αιώνα, και ίσως η πιο σημαντική απόδειξη της κριτικής σκέψης από την εποχή των "Θέσεων για τον Φόυερμπαχ" του Marx. Κείμενο υπαινικτικό, συβιλλικό, του οποίου ο ερμητισμός είναι διάσπαρτος από εικόνες και αλληγορίες, παραδοξολογίες και ενοράσεις. Ο Michael Lowy δεν επιδιώκει τόσο να ασκήσει κριτική στις "Θέσεις", όσο προσπαθεί να τις κατανοήσει. Η προτεινόμενη ανάγνωση δεν έχει στόχο να θεωρηθεί η πιο σωστή ή η πιο επιστημονική. Απλώς, εκεί που άλλες βλέπουν...

H μελέτη του Άρη Tσαντηρόπουλου [...] αποπειράται να προσδιορίσει τις έννοιες, να οριοθετήσει το πλαίσιο της βεντέτας και να δει την ύπαρξη και διαιώνισή της σε συνάφεια με την κοινωνία και τις αξίες της. O χώρος της έρευνάς του είναι η κεντρική Kρήτη και ειδικότερα οι ορεινές κοινότητές της. Eκεί επιχειρεί να συγκροτήσει το εθνογραφικό του παράδειγμα, με όρους μιας πολιτικής οικονομίας της βεντέτας. H ενδελεχής διερεύνηση, κυρίως των πεδίων της οικονομίας, της πολιτικής, της συγγένειας και της οικογένειας του επιτρέπει να εξετάσει τη βεντέτα με τη διευρυμένη σκοπιά που του...

H μελέτη της ιστορικότητας, της καθημερινής ζωής και κουλτούρας των ψαράδων του Mεσολογγίου και του Aιτωλικού φανερώνει τη σημασία που είχε η εκμετάλλευση των πόρων της λιμνοθάλασσας για τη διατήρηση της κοινωνικής και πολιτισμικής συνοχής τους και για την επιβίωσή τους. Φανερώνει επίσης ότι η οικονομία δεν αποτελεί τον μοναδικό ρυθμιστικό παράγοντα των κοινωνικών σχέσεων και ότι η διαχείρηση των αλλαγών και των κρίσεων μπορεί να ανήκει εξίσου στην οικογένεια, στην κοινωνική ομάδα και στην τοπική κοινωνία. Oι ψαράδες ασκούν τη δραστηριότητα της αλιείας στηριζόμενοι στην...

Η τέχνη του ρήτορα έγκειται στο να μην αφήσει ποτέ να διαφανεί το τεχνητό. Εξ ου και το χαρακτηριστικό ύφος, το οποίο όμως είναι προπάντων ένα προϊόν υψηλής τέχνης, όπως ακριβώς και η "φυσικότητα" του καλού ηθοποιού. Ο αληθινός ρήτορας μιλάει έχοντας ως βάση το ήθος του υπ' αυτόν αντιπροσωπευόμενου προσώπου ή πράγματος. Εφευρίσκει τις καλύτερες απολογίες και επιχειρήματα (που συνήθως μόνον ο εγωισμός ανακαλύπτει), τα πιο πειστικά λόγια και τους τρόπους του λέγειν. Το αξιοσημείωτο σ' αυτόν τον ρήτορα είναι ότι μέσω της τέχνης του, μέσω μιας αλλαγής προσώπων και μιας σωφροσύ...

Αρκεί μονάχα οι άνθρωποι να κυριαρχούν επί των άλλων ανθρώπων, για να γεννηθεί η διαφοροποίηση των αξιών. Αρκεί ορισμένες τάξεις να κυριαρχούν επί των άλλων τάξεων για να γεννηθεί η ιδέα της ελευθερίας. Αρκεί οι άνθρωποι να ιδιοποιηθούν και να καθυποτάξουν τα πράγματα που χρειάζονται για να ζήσουν, αρκεί να τους επιβάλλουν μία διάρκεια που τα ίδια τα πράγματα δεν διαθέτουν, ή να τα αφομοιώσουν διά της βίας, και ιδού η γένεση της λογικής. Η σχέση κυριαρχίας δεν είναι "σχέση", όπως ακριβώς ο τόπος όπου ασκείται η κυριαρχία δεν είναι τόπος. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον...

Το συλλογικό έργο "Et in Iraq ego ή ο πόλεμος συνεχίζεται" - "ήμουν κι εγώ στο Ιράκ", παράφραση του "et in Arcadia ego", του γνωστού έργου του ζωγράφου N. Poussin- , με εισαγωγή και επιμέλεια της Bαρβάρας Παπαδοπούλου, εντάσσεται στη σειρά των εκδόσεών μας "Eικαστικά". Τον περασμένο Oκτώβριο, όταν ο πόλεμος στο Iράκ είχε πάψει να είναι στο επίκεντρο της επικαιρότητας, ξεκίνησε ένα εργαστήρι αναστοχασμού του γεγονότος στο Σταθμό Άλφα - Aθηναϊκό Kέντρο Σύγχρονης Tέχνης, ως συνέχεια της 24ωρης δράσης "Γενική Επιστράτευση" που πραγματοποιήθηκε εκεί κατά τη διάρκεια της πρώτης...

Αν ο Ε.Μ. Φόρστερ θεωρείται από τους μεγαλύτερους μυθιστοριογράφους του 20ού αιώνα, αυτό οφείλεται κυρίως στο τελευταίο και σπουδαιότερο βιβλίο του, το "Ταξίδι στην Ινδία" (1924). Το θέμα του βιβλίου, έτσι όπως μας παρουσιάζεται εξαρχής, είναι απλούστατο: είναι δυνατόν να υπάρξει πραγματική φιλία μεταξύ ενός Ινδού και ενός Άγγλου; Μέσω αυτού του ερωτήματος ο Φόρστερ αναπτύσσει ταυτόχρονα τις πεποιθήσεις του για το νόημα του κόσμου, και το μάλλον απαισιόδοξο όραμά του για την ανθρώπινη φύση κα τα αξεπέραστα όρια των πολιτικών ιδεών. Έτσι, αν και η ιστορία του βιβλίου τοποθετ...

Τι είναι το σώμα; Το αντίθετο της ψυχής ή του πνεύματος; Η φυσική του παρουσία, η εικόνα του, η επιθυμία του; Η απαγόρευση και η πλαστογράφηση που μοιάζουν να το ακυρώνουν; Ο θρίαμβος, η απελευθέρωση και η πανταχού παρουσία ή η απόσυρση, η μετάλλαξη και το "τέλος" του; Το ερώτημα δεν είναι μόνο θεωρητικό ούτε σημερινό. Γιατί το σώμα κάνει πολιτισμούς να επικοινωνούν ή αντίθετα, τους χωρίζει βίαια, κλονίζει αξίες και συμπεριφορές, σφραγίζει τη ζωή και σφραγίζεται από το θάνατο. Η Πέπη Ρηγοπούλου στρέφεται πρώτα στην αθέατη αλλά επίμονη παρουσία του σώματος στις θεωρίες του π...

Στο χώρο της πολιτικής υπεράσπισης, υπήρξαν πάντα δύο μέθοδοι: οι δίκες συναίνεσης (Ντρέυφους, στρατηγός Σαλ) και οι δίκες ρήξης (Σωκράτης, Ιησούς). Οι πρώτοι έσωζαν τη ζωή τους, οι δεύτεροι κέρδιζαν αυτό για το οποίο αγωνίζονταν. Σήμερα, το καινούργιο είναι ότι μπορούν, εκτός αυτού, να σώζουν και τη ζωή τους. Στο παρελθόν, η δίκη περιοριζόταν στο χώρο του δικαστηρίου, σήμερα όμως έχει διευρυνθεί. Όλος ο κόσμος μπορεί να την παρακολουθεί βλέποντας και ακούγοντας τα πεπραγμένα της. Αυτό που διακυβεύεται στη δίκη του Δημητρώφ, στις δίκες των αγωνιστών του Αλγερινού Μετώπου Εθ...

Η αχαλίνωτη ανάπτυξη των πόλεων σε ολόκληρο τον κόσμο δημιουργεί ένα περιβάλλον ριζικά διαφορετικό από αυτό στο οποίο ζούσαμε μέχρι χθες. Ο σύγχρονος άνθρωπος κινείται μέσα σε μια απέραντη θάλασσα τεχνικών έργων, η οποία δεν έχει σαφή συγκρότηση. Ολόγυρά του απλώνεται ένα συνονθύλευμα κτιρίων και δρόμων, βιομηχανικών εγκαταστάσεων και διαφημιστικών πινακίδων, που κατά τόπους μόνον θυμίζει την πόλη που μας ήταν γνωστή μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα.