Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Γιάννης Τζεδάκις και Κρήτη: ένα μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας των Χανίων και του Ρεθύμνου, όχι μόνο για τις αρχαιολογικές ανασκαφές του στην περιοχή ή την οργάνωση της νέας έκθεσης αρχαιοτήτων στο Μουσείου Χανίων, αλλά και για την σημαντικότατη συμβολή του στην κήρυξη των δυο αυτών πόλεων ως Ιστορικών Διατηρητέων Μνημείων. Στο κείμενο αυτό, αφηγείται την πρώτη δεκαετία της σταδιοδρομίας του.

Ένα ενθουσιώδες πορτρέτο της κομμουνιστικής Ρωσίας του 1934, ενδιαφέρον και για τους γνώστες, αλλά και για όσους, σήμερα ακόμα, δεν γνωρίζουν την πρακτική εφαρμογή του κομμουνισμού στην κοινωνία. Οι εντυπώσεις που κατέγραψε ο Κώστας Βάρναλης στην εφημερίδα "Ελεύθερος Άνθρωπος", μεταφέρουν συνοπτικά όλη την πορεία του κομμουνιστικού οράματος της εποχής. Γραμμένες πριν από τις μεγάλες εκκαθαρίσεις του Στάλιν, από έναν λογοτέχνη που τον χαρακτήριζε η χαρά για τη ζωή, αναδίνουν απόλυτα τον κομμουνιστικό οπτιμισμό. Παιδεία, εκκλησία, έρωτας, πορνεία, άθληση, εργασία, κατοικία, υ...

Τόπος υμνημένος από τους ποιητές και κατακτημένος από όλους τους εισβολείς, η Αρκαδία υποδέχεται τώρα μόνο ειρηνικούς επισκέπτες ή περιηγητές, που έχουν την περιέργεια να μάθουν τι μαρτυρούν τα υπολείμματα τριών από τις αρχαίες πόλεις της. Οι Αρκάδες καλλιεργούσαν τα ενίοτε δυσπρόσιτα χωράφια τους και διαμόρφωναν τις συνθήκες της ζωής τους εν μέσω ατελείωτων πολιτικών αγώνων και πολέμων. Στο συναρπαστικό φυσικό περιβάλλον τους, ίδρυσαν τις πόλεις-κράτη Μαντίνεια, Τεγέα και Παλλάντιον, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για θαυμαστά έργα τέχνης και αρχιτεκτονικής. Ο Θάνο...

Λογοτεχνία και αρχειακό υλικό είναι ο πολύ ασυνήθιστος συνδυασμός με τον οποίο η Αγγελική Γαρίδη περιγράφει την πολυτάραχη ιστορία της ελληνικής και ρουμανικής οικογένειάς της, με επίκεντρο τον πατέρα, Μίλτο Γαρίδη, καλλιτέχνη και καθηγητή Πανεπιστημίου, που έζησε 8 χρόνια φυλακισμένος εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων. Πόλεμος, εξορία, φυλακές, μετανάστευση, πόνος και νοσταλγία -και πάνω απ’ όλα ένα μεγάλο ερωτηματικό για το αν άξιζε η θυσία. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρώτα στα γαλλικά (2016) και μεταφράστηκε από την ίδια τη συγγραφέα για την παρούσα έκδοση

Τα Δεκεμβριανά που, κατά τον συγγραφέα, καθόρισαν την ιστορία της νεότερης Ελλάδας, διαχωρίζοντας το μέλλον της από αυτό των Βαλκανίων, άφησαν πίσω τους πολύ πόνο και μεγάλα ερωτηματικά. Ο συγγραφέας περιγράφει συνοπτικά και όσο πιο αντικειμενικά μπορεί αυτή την εποχή. Δεν είναι ιστορικός, αλλά δίνει μια ζωηρή αφήγηση, εμπλουτισμένη με υποσημειώσεις και με έναν πίνακα -για όσους νεότερους δεν ξέρουν τις λεπτομέρειες. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου υπάρχει αρχειακό υλικό ιδιαίτερης σημασίας: πρόκειται για μια ανέκδοτη μαρτυρία της εποχής και για αφηγήσεις Αθηναίων που ζήσα...

Όπως μαρτυρούν όσοι τον γνώρισαν, ο Κώστας Βάρναλης αγαπούσε πολύ το καφενείο, που το έβλεπε σαν το αντίστοιχο της αγοράς των αρχαίων Αθηναίων, αλλά και την ταβέρνα, σαν χώρο συλλογικής ευωχίας. Τα χρονογραφήματα του τόμου αυτού τοποθετούνται ακριβώς σε αυτούς τους δύο πόλους: την ταβέρνα και το καφενείο, και βέβαια τα συμπαρομαρτούντα: τον καφέ και το τσιγάρο, το πιοτό και το φαγητό, τα συμπόσια και τις παρέες των φίλων. Ο Νίκος Σαραντάκος, επιμελητής και σχολιαστής των "Χρονογραφημάτων" και των λοιπών άρθρων του Κ. Βάρναλη που αποθησαυρίζονται από το 2013 για τις εκδόσ...

Η Φωτεινή Ζαφειροπούλου, ακούραστη ταξιδεύτρια αρχαιολόγος, πήρε τα πρώτα ανασκαφικά της μαθήματα κάτω από τον κυκλαδίτικο ήλιο, ο οποίος δεν είχε δει ακόμα τον μεγάλο τουρισμό. Οι περιπλανήσεις της στο Αιγαίο ξεκίνησαν από την Τήνο της δεκαετίας '60, δίπλα στον αξέχαστο καθηγητή Κοντολέοντα..

Ο Γιώργος Αθ. Παπαθανασόπουλος, ακούραστος και εξαιρετικά δραστήριος αρχαιολόγος, έσκαψε στην Πύλο δίπλα στον χαρισματικό Καρλ Μπλέγκεν, ο οποίος τον επηρέασε βαθιά ως προς την ανασκαφική μέθοδο. Στα δέκα χρόνια της Πύλου συνέβησαν πολλά και διάφορα, διασκεδαστικά, σημαντικά και αξιομνημόνευτα περιστατικά, τα οποία αφηγείται με το χιούμορ που τον χαρακτηρίζει, στο τρίτο βιβλιαράκι της σειράς "Η Αρχαιολογία της Αρχαιολογίας".

Ο ιστορικός Νίκος Γ. Μοσχονάς, μέσα από την συλλογή των δοκιμίων του για την επικαιρότητα του παρελθόντος, παραδίδει ένα ιδιαίτερο μάθημα Ιστορίας και Μικροϊστορίας που δελεάζει και τον πιο αδιάφορο αναγνώστη. Εστιάζοντας σε διαχρονικά καθημερινά ζητήματα, επεξεργάζεται στιγμές που συνήθως παρακάμπτονται από την διδασκαλία της Ιστορίας, καθότι προορίζονται κυρίως για τους μελετητές. Κι όμως, αυτά είναι τα θέματα που αφορούν όλον τον κόσμο πολύ περισσότερο από τις χρονολογίες και τα μεγάλα γεγονότα. Οι κοινές και οικείες στιγμές του δυτικού κόσμου (διατροφή, ένδυση, φυ...

Ένα "αυστηρώς εμπιστευτικό" κείμενο, γραμμένο το 1915 από τον Γιωργή Κάρταλη, Έλληνα διοικητή της Αυτοκρατορικής Οθωμανικής Τράπεζας στην Κων/λη, έφτασε στα χέρια μας 100 χρόνια μετά και αποκαλύπτει ότι η Τουρκία βρισκόταν τότε, τηρουμένων των αναλογιών και για άλλους λόγους, σε δεινή οικονομική κατάσταση. Χρέος, δάνεια, καταθέσεις, Γερμανία, κρατικοποίηση: λέξεις επίκαιρες στα ελληνικά πράγματα, που όμως για την Τουρκία είναι παρελθόν. Το κείμενο δεν είναι τεχνικό, παρά το θέμα του. Πρόκειται για μια γαλήνια, γλαφυρή, σεναριακή όσο και επαγγελματική περιγραφή της πίεσης πο...

Αρχαιοελληνικές επιγραφές, ορθογραφικά λάθη, αρχαίοι νόμοι, ο Λουκάνικος, η Άρτεμις Αγροτέρα, ο Παγκράτης, η Σικελία, ο Μέγας Αλέξανδρος, γουρουνάκια, σκύλοι, αρκούδες, ο Φαίδρος, ένας καταρράκτης της Ελβετίας κι άλλα κι άλλα, συμπαρατάσσονται στα άρθρα της αρχαιολόγου Δέσποινας Παπακωνσταντίνου - Διαμαντούρου για να ξορκίσουν την επαναληπτικότητα της ανθρώπινης επίγειας πορείας, καθώς και της ελληνικής και της Αθηναϊκής, αποτυπώνοντας την διαφορετική αυτή Μνήμη της συγγραφέως.Στα άρθρα που παρουσιάζονται εδώ, η "Ντέπη" είχε, μακριά από τις ακαδημαϊκές συμβάσεις, την ελευθε...

Ο Νικόλαος Κωστόπουλος (1913, Αλποχώρι Δωρίδος) σπούδασε θεολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στη συνέχεια δίδαξε σε δυο γυμνάσια στον Πειραιά, μέχρι την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, όπου κλήθηκε να υπηρετήσει στην πρώτη γραμμή ως έφεδρος αξιωματικός, επικεφαλής της διμοιρίας σκαπανέων του 36ου Συντάγματος. Στις 2 και 3 Μαρτίου 1941, η διμοιρία του, με επικεφαλής τον ίδιο, εκτέλεσε μία επιχείρηση στην Κλεισούρα, υπό άκρως επικίνδυνες και αντίξοες συνθήκες, ανοίγοντας μία τάφρο μέσα σε εχθρικό έδαφος. Μετά την επιστροφή του από το μέτωπο εγκαταστάθηκε στο Αγρίνιο...

Το βιβλίο περιγράφει την ιστορία του Βασίλη Χλωροκώστα, στρατιωτικού ιατρού, εισηγητή της ίδρυσης της Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής στην Αθήνα (Σ.Ι.Σ., 1926) Σε ηλικία έντεκα ετών, ξεκινώντας από το χωριό του, τον Άγιο Δημήτριο της τουρκοκρατούμενης τότε Μακεδονίας, πέρασε κρυφά τα σύνορα προς την ελεύθερη Ελλάδα, έχοντας στο μυαλό του ένα όνειρο: να γίνει αξιωματικός και να πολεμήσει για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Μετά το τέλος του σχολείου, το 1915, κατά την διάρκεια του εθνικού διχασμού, επέστρεψε στο χωριό του, στην απελευθερωμένη πλέον Μακεδονία, για να βρεθ...

Κάθε σπίτι έχει την ιστορία του. Όση η παλαιότητά του, τόσο μετατρέπεται από απλή οικοδομή σε ιδιαίτερη οντότητα - μάρτυρα όσων έχουν διαδραματιστεί εντός του. Τυχερό είναι το σπίτι που αγαπήθηκε και φροντίστηκε από τους κατοίκους του: έχει κάποιες ελπίδες να ανήκει τελικά στην αιωνιότητα. Στην ελληνική και κυρίως αθηναϊκή πραγματικότητα, το σπίτι ταλαιπωρήθηκε πολύ. Από αγαπημένος τόπος κατοικίας (όπως τα σπίτια με την αυλή, που τόσο εξυμνήθηκαν) ή απλά σημαντικός για κάποιον αντικειμενικό λόγο (οι δημιουργίες με επώνυμη αρχιτεκτονική), τα σπίτια μετατράπηκαν από τη μια...

Γλωσσικός οδηγός της Θεσσαλονίκης, που συνδυάζει την προσεγμένη λεξικογραφική και ετυμολογική έρευνα με ένα απλό και ανάλαφρο γράψιμο. Δυο λόγια για τον τίτλο: Χαμουτζήδες, στο σαλονικιό ιδίωμα, αποκαλούνται οι Αθηναίοι - γιατί, αντί για κάτω λένε χάμω. Μπαγιάτηδες είναι το παρατσούκλι που δίνουν με μια δόση αυτοσαρκασμού οι ίδιοι οι Θεσσαλονικείς, ειδικά οι παλιοί, στον εαυτό τους - δύσπιστοι και δυσκίνητοι αλλά και κιμπάρηδες και ντόμπροι. Στο βιβλίο θα βρει κανείς λέξεις σαλονικιές που έχουν πια αποκτήσει πανελλήνια εμβέλεια όπως το χαλαρά και το καρντάσι. Θα βρει μι...

Ο Δον Κιχώτης, ο Αλόνσο Κιχάνο δηλαδή, λίγο πριν πεθάνει έμεινε για πρώτη φορά ολομόναχος, χωρίς να τον ζαλίζει ο ασταμάτητος και πεζός αντίλογος του Σάντσο Πάντσα. Άρρωστος και ταλαιπωρημένος από τις εξευτελιστικές του περιπέτειες, βίωσε την απόλυτη μοναξιά και την απέχθεια απέναντι στον δημιουργό του. Για τις τελευταίες του αυτές έξι ώρες, ο Θερβάντες έγραψε πολύ λίγα πράγματα. Το ανικανοποίητο όμως πνεύμα του Δον έρχεται να μας εξομολογηθεί τι συνέβη στη μοναχική και μυστική εκείνη σκηνή θανάτου. Πρόκειται για έναν κωμικοτραγικό εσωτερικό μονόλογο, που γράφτηκε κατόπι...

Ο Μιλτιάδης Π. Αργυρόπουλος, τηλεφωνητής στη Μάχη της Δοϊράνης (1913), αμέσως μετά το αίσιο, υπέρ των ελληνικών δυνάμεων τέλος της μάχης, συνέγραψε ένα συναρπαστικό και λεπτομερέστατο Χρονικό, συνοδεύοντάς το με συγκινητικά περιστατικά από το μέτωπο. Το κείμενο συνοδεύεται από τα επίσημα τηλεγραφήματα, καθώς και από έναν πρωτότυπο χάρτη των Εκδόσεων Αρχείο, επί του οποίου αποτυπώνονται οι κινήσεις των ελληνικών και βουλγαρικών δυνάμεων.

Το 1967, ο Ευάγγελος Δούσης, γιος του ιερέα Κωνσταντίνου Δούση, δάσκαλος, εξέχον και αγαπητό πρόσωπο του Αμαρουσίου, κατέγραψε σε ένα σχολικό τετράδιο τις αναμνήσεις του. Πρόκειται για εν μέρει άγνωστο ντοκουμέντο της ιστορίας του Μαρουσιού, κοινότητας που, από ένα μικρό χωριό στα όρια του Δήμου Αθηναίων κατά τον 19ο αιώνα, κατάφερε με τους αγώνες των Μαρουσιωτών να γίνει το 1925 ανεξάρτητη. Τα απομνημονεύματα του δασκάλου Δούση είναι επίσης κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας, από το 1905 έως το 1954. Μέσα από την αφήγησή του αναβιώνουν οι βαλκανικοί πόλεμοι, ο εθνι...

Η αρχαιολόγος Έβη Τουλούπα γράφει για τις αναμνήσεις της από την πρώτη τοποθέτησή της ως Επιμελήτριας Αρχαιοτήτων, το 1962, στην Κέρκυρα. Πρόκειται για το δεύτερο βιβλίο της σειράς 'Η Αρχαιολογία της Αρχαιολογίας", στην οποία οι Εκδόσεις Αρχείο φιλοδοξούν να συγκεντρώσουν αναμνήσεις των αρχαιολόγων που εργάστηκαν στον ελληνικό χώρο, οι οποίες σχετίζονται με τα πρώτα χρόνια της επαφής τους με την Αρχαιολογία. Κείμενα ανάλαφρα, μη αμιγώς αρχαιολογικά, με προσωπικό ύφος, με ντοκουμέντα από το παρελθόν, φωτογραφίες από τόπους, πρόσωπα και πράγματα που αλλιώς θα παρέμεναν άγν...

Ένας σεμνός και τρυφερός συγγραφέας, ο Δημήτρης Σαραντάκος (1929-2011), αυτοβιογραφείται εστιάζοντας στην κατεξοχήν ελληνική εποχή και επιλέγοντας να αφηγηθεί τα πιο ευτυχισμένα καλοκαίρια της ζωής του. Όπως συχνά συμβαίνει, τα παιδικά χρόνια είναι τα πιο αγαπημένα -και για τον συγγραφέα, και για τον αναγνώστη. "Έχω ζήσει ώς τώρα στην Αθήνα σχεδόν σαράντα χρόνια, ενώ στη Μυτιλήνη, ούτε δέκα. Κι όμως φαίνεται πως αυτά τα δέκα χρόνια μετράνε πιο πολύ, ίσως γιατί ο άνθρωπος που είμαι, δημιουργήθηκε στο μεγαλύτερο ποσοστό του σ’ αυτά τα χρόνια". Κατά την παρατεταμένη διαμον...