Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τον Ιούνιο του 1951 ένας τολμηρός φωτογράφος εξέθεσε στο στούντιό του, στην Μπογκοτά, 25 έργα, στα οποία περιλαμβάνονται υδατογραφίες, σχέδια και ελαιογραφίες ενός άγνωστου καλλιτέχνη, νεοφερμένου στην πρωτεύουσα από την επαρχία. Η επιτυχία του στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρξε μέτρια, αλλά όχι αποκαρδιωτική. Λιγότερο από ένα χρόνο μετά, ο Leo Matiz -αυτό ήταν το όνομα του φωτογράφου- οργάνωσε νέα έκθεση με έργα του ίδιου καλλιτέχνη. Αυτή τη φορά η επιτυχία ήταν τεράστια και όλα τα έργα πουλήθηκαν. Εκείνο τον καιρό κανείς από τους εμπλεκόμενους, ούτε ο ερασιτέχνης έμπορος έ...

Ο Χοάν Μιρό έγινε καλλιτέχνης κάτω από σχετικά εχθρικές και αντίξοες συνθήκες. Επρόκειτο για το είδος εκείνο εχθρότητας με το οποίο έρχεται αντιμέτωπος σχεδόν κάθε νεαρός καλλιτέχνης, όταν αντιδρά στις καλοπροαίρετες γονικές παραινέσεις να επιλέξει ένα αξιοσέβαστο και ασφαλές επάγγελμα. Αλλά επρόκειτο και για την εχθρότητα ενός γερασμένου καλλιτεχνικού κόσμου, ο οποίος είχε περιχαρακωθεί στον ακαδημαϊσμό του και οργιζόταν με τους νεότερους που προσπαθούσαν να βγουν από αυτό το τείχος. Γεννημένος το 1893 στη Βαρκελώνη, ο Μιρό ανήκε σε μια γενιά που είχε κληρονομήσει τους "-ι...

Όσοι βρεθούν στο Όσλο και αναζητήσουν να δουν τα έργα του Έντβαρντ Μουνκ μπορούν ίσως να αρχίσουν από έναν πίνακα που φιλοτεχνήθηκε το 1895, πιθανότατα στο Βερολίνο, και σήμερα βρίσκεται στην κεντρική αίθουσα (με τη γυάλινη οροφή) της Εθνικής Πινακοθήκης. Πρόκειται για την Αυτοπροσωπογραφία με αναμμένο τσιγάρο. Μια σύγκριση αυτού του πίνακα με την Προσωπογραφία του ζωγράφου Gerhard Munthe, που φιλοτέχνης το 1885 ο δάσκαλος του Μουνκ, Christian Krohg, είναι διαφωτιστική. Η σύγκριση δείχνει σαφώς πόσο μακριά από τις νορβηγικές ρίζες του είχαν ήδη οδηγήσει τον Μουνκ τα καλλιτε...

Ο Ροντέν παρουσίασε για πρώτη φορά την περίφημη Πύλη της Κόλασης το 1900. Η Μπελ Επόκ βρισκόταν στο ζενίθ της και η νέα μανία ήταν η Αρ Νουβό. Σε αντίθεση με αυτό το κλίμα, ο ριζοσπαστικός ουμανισμός της Πύλης της Κόλασης συμφωνούσε με τις αποκαλύψεις του Φρόυντ για την καταπιεσμένη σεξουαλικότητα και το ασυνείδητο. Το μνημειώδους κλίμακας αριστούργημα του Ροντέν χάραξε νέο δρόμο στην τέχνη. Ό,τι υπήρξαν για τη ζωγραφική ο Βαν Γκογκ, ο Γκωγκέν και ο Σεζάν, ο Ροντέν υπήρξε μόνος του για τη γλυπτική. [...]

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι γεννήθηκε στις 15 Απριλίου 1452 στο Βίντσι, κοντά στη Φλωρεντία. Έδειξε από μικρός δείγματα της ευφυΐας του και του καλλιτεχνικού του ταλέντου και ίσως αυτός να ήταν ο λόγος που στάλθηκε σε πολύ μικρή ηλικία ως μαθητευόμενος στο εργαστήρι του φλωρεντινού ζωγράφου και αρχιτέκτονα Αντρέα ντελ Βερόκιο (1433-85). Οι πρώτοι βιογράφοι του αναφέρονται συχνά στη μοναδική άνεση που είχε ο νεαρός καλλιτέχνης στο σχέδιο. Ο Βαζάρι γράφει σχετικά: "Εκτός αυτού, ο Λεονάρντο ζωγράφιζε λεπτομερή σχέδια απαράμιλλης τελειότητας στο χαρτί". [...]

Ο Πίτερ Μπέγκελ (ή Μπρέχελ, όπως είναι η πιο σωστή προφορά του ονόματός του στα ολλανδικά) ήταν περίπου 40 ετών όταν ο Δούκας της Άλμπα μπήκε στις Βρυξέλλες. Ήταν παντρεμένος και είχε ήδη έναν γιο. Η φήμη του ως ζωγράφου δεν ήταν τόσο μεγάλη στην Ευρώπη όσο του Μιχαήλ Άγγελου, που είχε πεθάνει πρόσφατα, ούτε και όσο του Τιτσιάνο, που όλοι οι ηγεμόνες επιδίωκαν να τους φιλοτεχνήσει το πορτρέτο. Ωστόσο, πολλοί γνώριζαν τον Μπρέγκελ και τα έργα του είχαν ήδη αξία στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπως συμπεραίνουμε από το γεγονός ότι 16 πίνακές του περιλαμβάνονταν στον κατάλογο περι...

Ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ υπήρξε εντελώς αποτυχημένος σε όσα οι σύγχρονοί του θεωρούσαν σημαντικά. Δεν κατάφερε ούτε δική του οικογένεια να κάνει, ούτε οικονομικά ανεξάρτητος να είναι, ούτε να κρατήσει τους φίλους του. Παρ' όλα αυτά, μπορούσε στους πίνακές του να αποτυπώνει τη δική του έννοια της τάξης, απέναντι στο χάος που επικρατούσε γύρω του. Η τέχνη του ήταν μια προσπάθεια να εξισορροπήσει μέσα του έναν κόσμο με τον οποίο, προφανώς, δεν μπορούσε να συμβιβαστεί. Αντιμετώπιζε το μυστήριο της ζωής με την έντονα κριτική ματιά του καλλιτέχνη. Σκοπός του δεν ήταν να αποφύγει την...

[...] Η τέχνη του Μαγκρίτ δείχνει στο μάτι και στο νου τον ιδιαίτερα ασαφή χαρακτήρα όλων εκείνων των στοιχείων που συναποτελούν το πεδίο του ορατού. Όμως, η αποκάλυψη αυτού που είναι κρυμμένο και λανθάνον ποτέ δεν γίνεται με τρόπο που να αντιφάσκει με την οπτική αντίληψη. Σε καμιά περίπτωση δεν επέτρεψε ο Μαγκρίτ στην τεχνική του να πάρει μια εντελώς επιφανειακή αισθητική μορφή. Θεωρούσε ότι δεν ήταν ούτε δυνατόν, ούτε επιθυμητό οι υλικές προϋποθέσεις ενός έργου να διαταράσσουν το εντελώς άυλο, ασώματο νόημα που παράγουν. Δουλειά του ζωγράφου δεν είναι να αμφισβητήσει τον...

Για τους περισσότερους Ευρωπαίους η τέχνη του Έντουαρντ Χόπερ επιβεβαιώνει την προκατάληψη που έχουν για την Αμερική. Η ανταπόκριση στις εκθέσεις του Χόπερ στην Ευρώπη, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, υποδηλώνει ότι το γεγονός αυτό δεν οφείλεται στο στυλ ή τις προσεγγίσεις του ζωγράφου. Τα αμερικανικά στοιχεία του Χόπερ εντοπίζονται κυρίως στα θέματά του, στις σκηνές που επιλέγει να ζωγραφίσει. Αφενός το γεγονός ότι ο Χόπερ χρησιμοποιεί μοτίβα που μοιάζουν χαρακτηριστικά αμερικανικά, και αφετέρου ότι δείχνει προτίμηση για τις ρεαλιστικές λεπτομέρειες, είναι στοιχεία μάλλον...

Ο παράξενος κόσμος του Ιερώνυμου Μπος μπορεί να μελετηθεί καλύτερα στο Πράδο της Μαδρίτης. Εδώ βρίσκονται τα τρία πιο σημαντικά τρίπτυχα που φιλοτέχνησε, αλλά και πολλοί μικρότεροι πίνακες του ίδιου και του εργαστηρίου του. Οι διαφορές τους σε σχέση με τους άλλους πίνακες που εκτίθενται στην ίδια αίθουσα είναι εμφανείς. Η ψυχρή παρατήρηση και η ακριβής απόδοση των λεπτομερειών που χαρακτηρίζουν τη "Μνηστεία της Παναγίας" του Ρομπέρ Καμπέν, καθώς και η επιβλητική λιτότητα του Ροχίερ βαν ντερ Βέιντε στην "Αποκαθήλωση" δεν έχουν κανένα κοινό στοιχείο με τα γεμάτα διαβόλους τοπ...

"Πραγματική απογοήτευση! Τα πάντα είναι σχηματικά!" Η πρώτη ατομική έκθεση του Μπαλτύς (στην γκαλερί Pierre, στο Παρίσι) πρέπει να προκάλεσε πραγματικό σοκ στους επισκέπτες της. Το 1934, η αφηρημένη τέχνη και ο σουρεαλισμός είχαν φτάσει στο αποκορύφωμά τους και, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η απόπειρα του Μπαλτύς να "ενσαρκώσει τη ζωγραφική" (σύμφωνα με τον ποιητή Πιέρ-Ζαν Ζουβ), τον κατέστησε εξαρχής περιθωριακή φιγούρα. Στα 26 του χρόνια, ο Μπαλτύς πήγαινε αντίθετα στο ρεύμα. Η τέχνη του βασιζόταν με τρόπο εύγλωττο εξίσου στη φαντασία και σ' ένα είδος ρεαλισμού ανάμεσα στη ζω...

"Κάθε πρωί που ξυπνώ", έγραφε ο ζωγράφος των εύκαμπτων ρολογιών και των φλεγόμενων καμηλοπαρδάλεων, "βιώνω μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις: να είμαι ο Σαλβαδόρ Νταλί..." Ο Νταλί, ένας Καταλανός εθισμένος στη δόξα και το χρυσάφι, ζωγράφισε πολύ και μίλησε πολύ. Το αγαπημένο του θέμα συζήτησης ήταν "πώς να γίνετε μεγαλοφυΐα". Η συνταγή του: "Ω, Σαλβαδόρ, τώρα το ξέρεις: αν παίζεις τη μεγαλοφυΐα, στο τέλος γίνεσαι!" Στα 6 του χρόνια ήθελε να γίνει μαγείρισσα, και επέμενε να χρησιμοποιεί τη λέξη σε γένος θηλυκό· στα 7 του, ο Ναπολέων. "Από τότε", είπε αργότερα, "η φιλοδοξία...

[...] Αμεντέο Μοντιλιάνι ήταν το όνομα του καλλιτέχνη που γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1884 στο Λιβόρνο της Ιταλίας από γονείς εβραίους αστούς. Τα πορτρέτα και τα γυμνά του επρόκειτο να περιληφθούν στις δημοφιλέστερες εικόνες του 20ού αιώνα. Κανενός άλλου ζωγράφου το όνομα δεν έχει συνδεθεί με τόσους θρύλους, μύθους και στερεότυπα όσο εκείνο του Μοντιλιάνι. Έχουν γραφεί μυθιστορήματα και θεατρικό έργο γι' αυτόν, η μποέμικη ζωή του εξιδανικεύτηκε σε ταινίες, η τεχνοκριτική βρίθει δοξαστικών ανεκδότων. Από την άλλη, διαθέτουμε ελάχιστα αυθεντικά στοιχεία για τη ζωή του, έτσι που...

Ο Φράνσις Μπέικον είναι ίσως ο μοναδικός καλλιτέχνης του 20ού αιώνα που εξέφρασε τόσο ρεαλιστικά την τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Το έργο του δεν αποτυπώνει τη δραματική δύναμη της ανθρώπινης κατάστασης ή ένα τυχαίο γεγονός στην προσωπική ζωή κάποιου ατόμου, αλλά το εσώτερο και απόκρυφο νόημα της ενδόμυχης ύπαρξης. Στο έργο του Μπέικον η προσπάθεια να αποδοθεί το νόημα της ύπαρξης εκφράζεται με βίαιο και τραγικό τρόπο. Η τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης δεν τίθεται ως ζήτημα σε κάθε πολιτισμό, όσο αφορά συγκεκριμένα τον σημερινό Ευρωπαίο. Ο Μπέικον το αντιμετωπίζει...

[...] Οι βιογράφοι του Φελίνι βρίσκονται συχνά σε θολά νερά. Ιστορίες επανεμφανίζονται από συνέντευξη σε συνέντευξη, αλλά οι χρονολογίες αλλάζουν, οι χαρακτήρες εξατμίζονται και οι λεπτομέρειες θολώνουν. Για τον Φελίνι, πραγματικές αναμνήσεις και φαντασίες του σελιλόιντ ήταν απόλυτα εναλλάξιμες. Όταν σκέφτεται κανείς το σκηνοθέτη, ξαναθυμάται τους στίχους του Κρις Κριστόφερσον που ακούγονται στον "Ταξιτζή" (1976), την ταινία ενός ένθερμου οπαδού του Φελίνι, του Μάρτιν Σκορσέζε: "Είναι μια ζωντανή αντίφαση / λίγο αλήθεια και λίγο φαντασία". Το βιβλίο αυτό εξετάζει τη "ζωνταν...

Στην πρώτη περίοδο της κινηματογραφικής του καριέρας, ο Άλφρεντ Χίτσκοκ συναντούσε μια μικρή παρέα φίλων με τους οποίους μοιραζόταν τα παράπονά του για τους ανθρώπους και τα τεκταινόμενα μέσα στην κινηματογραφική βιομηχανία. Αυτοαποκαλούνταν "Η Λέσχη του Μίσους". Αυτός ήταν ένας ανεπίσημος τρόπος να εξωτερικεύουν τις απογοητεύσεις τους, αλλά κι ένας χρήσιμος τρόπος να μάθουν ο ένας από τον άλλον. [...] (από την εισαγωγή του βιβλίου)