Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το αντικείμενο της έρευνας και της ευαισθησίας της Σταυρούλας Τσούπρου είναι η συγκριτική επιστημολογική εντρύφηση στον χώρο τής μεταφρασεολογίας και των διακειμενικών ανασκαφών. Από τη μια, η σύγκριση λογοτεχνικών κειμένων, συγγραφέων, υφών, ειδών και μορφών αποδεικνύει το εύρος αλλά και την ευρηματικότητα του μελετητή και, από την άλλη, τον έλεγχο ενός ευρέος φάσματος λογοτεχνικής ύλης. Το φάσμα δεν διατρέχει μόνο το διάνυσμα από τον Παπαδιαμάντη στον Θ. Βαλτινό ή από τον Σαίξπηρ, τον Χέρμαν Μέλβιλ στον Αραγκόν, αλλά ελίσσεται ανάμεσα στην ηθογραφία, την υπερρεαλιστική...

[...] Με τη "Μαγεία της άνωσης" η Ελένη Τζατζιμάκη εμφανίζεται ως μια ώριμη ποιήτρια με διακριτά δικό της εκφραστικό στίγμα, πράγμα όχι σύνηθες σε πρωτοεμφανιζόμενους ποιητές της εποχής μας. Ευριπίδης Γαραντούδης [...] Η Ελένη Τζατζιμάκη είναι γνήσιο τέκνο της εποχής της και της ηλικίας της. Στέκεται εύπιστη μπροστά στο ενδεχόμενο θαύμα, αλλά την ίδια στιγμή το υποσκάπτει ή το αμφισβητεί. Αισθάνεται τους προειδοποιητικούς τριγμούς του μέλλοντος, ο σερνάμενος ήχος των απροσδιόριστων φόβων της, ωστόσο, καλύπτεται από το βουητό της φτερωτής αίσθησης του παρόντος. Αφήνετα...

"Μην κοιτάξεις" είπε ο Τζον στη γυναίκα του, "αλλά δυο τραπέζια πιο πέρα κάθονται δύο γεροντοκόρες που προσπαθούν να με υπνωτίσουν". Η Λόρα, μπαίνοντας αμέσως στο νόημα, προσποιήθηκε με κομψό τρόπο ότι χασμουριέται κι ύστερα τέντωσε πίσω το κεφάλι της σαν να αναζητούσε στον ουρανό ένα ανύπαρκτο αεροπλάνο. "Ακριβώς πίσω σου" πρόσθεσε ο Τζον. "Γι' αυτό δεν πρέπει να γυρίσεις αμέσως - θα προδοθείς". Η Λόρα έκανε το αρχαιότερο κόλπο του κόσμου, έριξε κάτω την πετσέτα της κι έπειτα έσκυψε και τη μάζεψε ψαχουλευτά από τα πόδια της, ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά πάνω από τον αρισ...

Όσο κανείς τους δεν έρχεται -ένας δεν έχει γυρίσει πίσω- δεν μου το βγάζεις εμένα απ' το μυαλό μια παρεξήγηση είναι όλο αυτό κάποιος έβγαλε τη ρετσινιά και πρόβατα εμείς το χάψαμε αιώνες τώρα. Είναι που καλοπερνάνε εκεί χοροί, φαγητά, τραγούδια ανέμελοι προπαντός με το μεγάλο βάρος πίσω τους -να μην τους σέρνει ο φόβος απ' τη μύτη. Αν ήταν τόσο στενάχωρα δεν θα 'χε βρει ένας την άκρη -τόσα χιλιάδες χρόνια- να αψηφήσει νάρκες, ηλεκτροφόρα καλώδια, μαύρες τρύπες, χρονολογίες, κέρβερους ανάτρεχα να πάει στο ποτάμι πίσω στο σπίτι του να 'ρθει να ξεπονέσει;...

"Δεν ξέρει τ' όνομά μου, δεν ρώτησε ποτέ. Τις νύχτες με φωνάζει "Έσθερ". Η προφορά του είναι βαριά, μάλλον γερμανική, μα μεταξύ μας μιλάμε πάντα στη γλώσσα μου. Ανάβει τσιγάρο και μου το δίνει. Καπνίζω μόνο όταν είμαστε μαζί. Ο καπνός πλημμυρίζει το χώρο, θαμπώνει τα μάτια μου. Ώρες αργότερα, όταν κοιμηθεί, θα μείνω ξάγρυπνη να παρατηρώ το πρόσωπό του, ν' αφουγκράζομαι τη βαριά αναπνοή του, περιμένοντας. Σύντομα, εφιάλτες θα ταράξουν τον ύπνο του, "Έσθερ" θα φωνάξει, "Έσθερ" και τα χέρια του θα αναζητήσουν το κορμί μου στο σκοτάδι. "Έσθερ" - κι ύστερα σιωπή. Πριν κοιμηθούμε...

Ιούλιος 2018. Ο Μιχάλης Κρόκος προσπαθεί να εκδώσει το παλπ μυθιστόρημα που έγραψε για την Documenta της Αθήνας, ενώ ταυτόχρονα παλεύει να επιβιώσει στο καυτό καλοκαίρι του υπερτουρισμού και του Airbnb. Ένας παλιός φίλος, εκδότης περιοδικού, τον στέλνει στην Ικαρία, από όπου ο Κρόκος έχει μακρινή καταγωγή, για να του γράψει μια ελαφριά ιστορία με σέρφερ και παραλιακά μπαρ. Εκεί, ο συγγραφέας θα έρθει αντιμέτωπος με όλες τις φυλές του ελληνικού καλοκαιριού, θα ερωτευτεί την εθιστική φωτογραφία μιας άγνωστης γυναίκας στο εξοχικό όπου φιλοξενείται και θα γίνει ο αυτόπτης μάρτυ...

Η Λουίζ αποπειράται να σκοτώσει τον άντρα της. Την κλείνουν στο ψυχιατρείο. Ωστόσο έξι μήνες αργότερα, ο παραλίγο δολοφονημένος σύζυγός της αρχίζει να την επισκέπτεται και ξεκινάει ανάμεσά τους ένας διάλογος που με κάθε συνάντηση προχωράει όλο και βαθύτερα. Πρόκειται για ένα βιβλίο με δύο φωνές, τις φωνές δύο πρώην εραστών, πρώην συζύγων που ψάχνουν να βρουν το λάθος που τους οδήγησε στη διάλυση του γάμου τους. Μπορεί αυτός ο διάλογος, αυτή η καταβύθιση μέσα στη νύχτα των άλλων, και όχι μόνο στη δική της, να οδηγήσει τελικά την ηρωίδα στην άκρη του τούνελ, στο φως;

Πρόκειται για ένα σπονδυλωτό, μακροσκελές μοιρολόι για το θάνατο της συζύγου της ζωής του Αντώνη Ζέρβα που ξεψύχησε στις 4 Μαΐου 2012, στις Βρυξέλλες. Με την τέχνη του, ο ποιητής μεταμορφώνει την προσωπική οδύνη σε μοιρολόι για τον ίδιο τον τόπο μας.

Η συλλογή "Μελάνι στον ουρανίσκο" περιλαμβάνει ποιήματα που ανατέμνουν την πραγματικότητα με βλέμμα κοφτερό και διεισδυτικό. Συνθέτουν μια ποίηση που αλιεύει εικόνες από το ανέφικτο και το πιθανώς εφικτό, για το άλογο και το παράλογο, για το φωτεινό και το σκοτεινό διάστημα των πόθων μας. Μια ποίηση που μετρά το παρόν, υπολογίζοντας τη μνήμη και μένοντας μετέωρη και αβέβαιη μπροστά στο μέλλον. Πρόκειται για την ποίηση του λειψού βίου και της αόριστης έλλειψης. Γεύσεις με καθημερινές τροφές ιδεών, αλλά και πλεύσεις προς το αιώνιο και το θνησιγενές τη συνιστούν εκ του πλαγίου...

Ένας φιλόλογος της Μέσης Εκπαίδευσης, υπό την καθοδήγηση μιας μυστηριώδους κοπέλας που έρχεται από το παρελθόν, ανακαλύπτει μια απίστευτη λαθροχειρία στο παραδεδομένο κείμενο της ομηρικής "Οδύσσειας": Κατοπινοί ραψωδοί έχουν διαστρεβλώσει την ιστορία της αγαπημένης "ψυχοκόρης" της Πηνελόπης, της Μελανθώς, μιας από τις δούλες που απαγχονίστηκαν επειδή συνευρίσκονταν με τους μνηστήρες. Κινούμενη μεταξύ θρίλλερ και επιστημονικής ανακοίνωσης, η ιστορία αξιοποιεί τη νεοελληνική πολιτισμική εμπειρία / παράδοση για τη διασάφηση σκοτεινών πτυχών του ομηρικού κειμένου και παράλλη...

Η Ελένη Ντούξη μοιάζει να "μπαίνει" στον χώρο της ποίησης "σαν έτοιμη από καιρό". Κουβαλώντας μνήμες από έναν άλλο κόσμο και συνδυάζοντάς τες οργανικά -και δραστικά ποιητικά- με βιώματα και εμπειρίες που "κατέκτησε" στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αθήνα, όπου ζει από το 1993. Η ποίησή της αποτελεί μία σημαντική κατάθεση ενός ανθρώπου που υποχρεώθηκε να συγκεράσει ετερόκλητες καταβολές και να κατανοήσει τη διαφορετικότητα αντιλήψεων και στάσεων ζωής. Ο λόγος της διαπερνάται από μια μόνιμη -όσο και γόνιμη- αγωνία έκφρασης και επικοινωνίας, αλλά και από ήχους και απόηχους...

Τέλη της δεκαετίας του '90. Ο νεαρός Νίκος απολύεται από το στρατό και προσλαμβάνεται σε μεγάλη εταιρεία. Γρήγορα παρασύρεται από τους ρυθμούς της και συνειδητοποιεί πως για να επιβιώσει θα πρέπει να λερώσει τα χέρια του: μεταφορά μαύρου χρήματος, εξυπηρέτηση πολιτικών προσώπων, κουκούλωμα εργατικών ατυχημάτων, "στήσιμο" διαγωνισμών. Απομονώνεται από φίλους και παρέες και, καθώς η πρώτη σκόνη των ολυμπιακών έργων αρχίζει να σηκώνεται, ο Νίκος ψάχνει απεγνωσμένα για διέξοδο. Αναπολεί τις φοιτητικές του παρέες, τη Χορωδία του Πανεπιστημίου Αθηνών στον 4ο όροφο της περίφημης Λ...

Μεταμόρφωση Κάθε βράδυ ξεκινώ αρτιμελής με καλό καιρό, με δάχτυλα βουτηγμένα σε μέλι, χείλη πετροπλυμένα, τυφλός. Οργωμένος μ' αυταπάρνηση χαράζω την κοίτη του στήθους σου με γλώσσα πύρινη και το πρωί, σε χνούδι μεταμορφώνομαι, απαλό, ξανθό κι ανεπαίσθητο. Οι Μεγάλες διώρυγες είναι μια ποιητική συλλογή αφιερωμένη στο γυναικείο στήθος. Ο Γιάννης Πάσχος στην τρίτη του αυτή ποιητική συλλογή γράφει για το γυναικείο στήθος και τις πολλαπλές νοηματοδοτήσεις του. Το στήθος πέρα από πηγή έμπνευσης αποτελεί μια από τις πρώτες συναντήσεις του ανθρώπου με τον "άλ...

Πράσινη γραμμή, ποταμός Έβρος, Διδυμότειχο, Τριεθνές, Αϊόβα, Κρακοβία, Σενεγάλη, Αιθιοπία. Κοντολογίς, "ανθρωποσύνορα". Η γεωγραφία σηκώνει τα χέρια ψηλά, αγριεύουν τα χόρτα, πέφτουν οι μπάρες, πέφτει και η στάθμη του νερού. Ξερόκλαδα, γυψωμένα πουκάμισα, κουρασμένα οστά. Περισσεύει το αίμα, ξεφλουδίζουν οι λέξεις, -δόντια καρφώνουν σημασίες. Πόσα "μολονότι" ν' αντέξει μια ελεγεία; Πένθη εδώδιμα και αποικιακά. Οπλισμένο σκυρόδεμα οι άλλοι, μονωτικό πανί εμείς. Κάπως έτσι γίνεται "σημαία" το δέρμα. Κάπως έτσι κάνει το σταυρό της η αντηλιά. Κάπως έτσι παίρνεις το ύφος Ι...

...Η γιαγιά πήγε στην κουζίνα. Εκεί ήταν μαζεμένοι όλοι και πίνανε καφέ. -Έχω κάτι να σας πω, είπε η γιαγιά. Ο Γιάννης είναι αριστερόχειρας! -Λες; Είπαν όλοι οι άλλοι μαζί. Ο Γιάννης τους άκουγε από το άλλο δωμάτιο, αλλά δεν καταλάβαινε γιατί το έκαναν ολόκληρο θέμα. Κανείς δεν του εξηγούσε γιατί να προσπαθήσει να γράφει, να τρώει, να κλωτσάει με το δεξί. Επειδή αυτό έκαναν όλοι;

Δεκατέσσερα διηγήματα με άξονες τον έρωτα, τη μοναξιά, τον χρόνο και τον θάνατο. Ιστορίες όπου εναλάσσεται το κλασικότροπο με το αντισυμβατικό, και το ρεαλιστικό με το παράλογο, διατηρώντας πάντα ενιαία στιλιστική άποψη.

Αν η ποίηση αποτελεί το θεμέλιο μύθο περιγραφής των ανθρωπίνων παθών, με το Μαύρο βαμβάκι δοκιμάζω, όπως δοκιμάζει κανείς με τον τρόπο γραφής του, την εκδήλωση και συμπύκνωση ενός ανοιχτού συναισθήματος με λυρική διάθεση αναστοχασμού. Να περάσω, όσο περνάει κανείς, στο υπαρξιακό ημίφως ζητώντας να βρω εικόνες που, στο σύνολό τους, δημιουργούν το αίσθημα μιας πιθανής ενατένισης. Να συγκεράσω τελικώς το κάποτε δίχως τόπο "εγώ" σε σχέση με τους άλλους, τολμώντας μια θέση στο αίτημα προσδιορισμού του στο θνητό σώμα της ανθρωπότητας, με ό,τι συνεπάγεται η όποια θυμική κα...

Οι "Ματιές ενόλω ΙΙ" περιλαμβάνουν δώδεκα δοκίμια, τα οποία δημοσιεύτηκαν τη δεκαετία 2005-2015 σε περιοδικά του κέντρου και της περιφέρειας. Πρόκειται για κείμενα που έρχονται να προσεγγίσουν αντίστοιχους ποιητές του μεταπολέμου, τρεις της πρώτης γενιάς (Σαχτούρης, Λειβαδίτης, Κωσταβάρας), τέσσερις της δεύτερης (Κέντρου-Αγαθοπούλου, Δημουλά, Λυκιαρδόπουλος, Νικηφόρου) και πέντε της γενιάς του '70 (Γκανάς, Μαυρουδής, Μπράβος, Μαρκόπουλος, Φωστιέρης). Αντίθετα, οι "Ματιές ενόλω" του 2003 συγκέντρωναν δοκίμια των χρόνων 1996-2003 και πραγματεύονταν το έργο οχτώ μεταπολεμικών...

Τα κείμενα κριτικής που περιλαμβάνονται στην έκδοση αυτή γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν σε έντυπα του κέντρου και της περιφέρειας από το 1993 ως το 2013. Πρόκειται για μια επιλογή 45 κειμένων, τα οποία αναφέρονται σε επιμέρους έργα αντίστοιχων μεταπολεμικών συγγραφέων, ποιητών (20), πεζογράφων (20) και κριτικών (5), όπως υποδηλώνει κι ο τίτλος άλλωστε "Ματιές ενμέρει", τίτλος που αντιδιαστέλλεται από αυτόν της έκδοσης του 2003 "Ματιές ενόλω", η οποία πραγματευόταν εκτεταμένα το συνολικό έργο οχτώ μεταπολεμικών ποιητών. Η έκταση των κειμένων δεν έχει απαραιτήτως αξιολογικό χαρα...