Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

... μια φορά, κρυμμένος και στους τρεις καιρούς -του αύριο, του σήμερα, του χθες-, ζούσε ο Ζήνων, ένας αλλιώτικος μαστροχαλαστής ή καλύτερα κοσμοχαλαστής. Βιβλιοθηκάριο τον λέγανε επίσημα, γιατί εργαζόταν βοηθός στη Βιβλιοθήκη του νησιού· αλλά στην πραγματικότητα ήταν ταξιδευτής ονείρων, κολυμβητής των ζωγραφιών, τεχνίτης φαντασίας, ηλεκτρολόγος των αστεριών και υδραυλικός των κυμάτων και ξυλοκόπος των νυχτερινών σκέψεων και... και... και...

Πώς γέμισαν οι χώροι με εκατοντάδες προτομές σου; Πώς χαράχτηκες ξαφνικά σε κάθε τοίχο, σε κάθε επιγραφή, σε κάθε υλικό; Αντικατοπτρίζεσαι σε όλες τις βιτρίνες που περνάω, ανασυντίθεσαι από τα σχήματα των πιδάκων. Είσαι σε όλες τις διαφημίσεις των δρόμων, καταναλώνοντας αναψυκτικά, δοκιμάζοντας ρούχα. Είσαι στις φωτεινές επιγραφές, επιστρέφοντας τη λάμψη στη διαρκή σκοτεινότητα. Ενσωματώνεσαι στο φωσφόριζαν ένδυμα νυκτόβιων τροχονόμων. Σε περιέχουν όλοι οι καθρέφτες, σε κρατούν όλοι οι αντικατοπτρισμοί, σε ξαναπλάθει ο ατμός που βγαίνει από τις σχάρες των δρόμων, τα ξημερ...

Στις αφηγήσεις αυτού του βιβλίου εξιστορούνται, μεταξύ άλλων, τα κατορθώματα των εντόμων, οι κακουχίες του κόκορα, οι αταξίες του δράκου κι οι μαγγανείες της μάγισσας. Με το βλέμμα του ανθρώπου της πόλης είναι αποκυήματα φαντασίας και ανύπαρκτα πράγματα... αλλά είναι τα μόνα πραγματικά κι αυτονόητα γεγονότα της όρασης του χωριάτη και των πλασμάτων του τόπου μας. Γιατί εδώ δεν βλέπουμε με τα μάτια μας αλλά με την ψυχή και τη σάρκα μας - τα όνειρα και οράματα είναι η μόνη μας όραση.

[...] Ο Νίκος Εγγονόπουλος (1907-1985), κύριος εκπρόσωπος του κινήματος και μοναδικός μεσοπολεμικός σουρεαλιστής ζωγράφος στη χώρα μας, τοποθετεί την ελληνική μυθολογία στη βάση της θεματικής του πυραμίδας. Δεν επιχειρεί, ωστόσο, τη λεγόμενη "επιστροφή στις ρίζες", όπως η πλειοψηφία των καλλιτεχνών της γενιάς του. Δεν προσεγγίζει τη μυθολογία με αρχαιολαγνεία, ούτε με νοσταλγία, αλλά ως ίσος προς ίσον. Καταγράφει την προβολή των μύθων στην εποχή του, αποκαλύπτοντας ανατρεπτικές, ονειρικές και ερωτικές συνιστώσες τους. "Σαν Έλληνας" όπως θα έλεγε ο ίδιος, αλλά κυρίως ως σουρ...

ό,τι έρχεται/ απ' όσα θυμάσαι/ φαντάζεσαι/ κανείς δεν ξέρει/ η ζωή ψηλά/ η ζωή εδώ/ ο θεός στον ουρανό/ ναι ή όχι/ αν μ' αγαπούσε λίγο/ αν ο Πιμ μ' αγαπούσε λίγο/ ναι ή όχι/ αν εγώ τον αγαπούσα λίγο/ στο σκοτάδι στη λάσπη/ εις πείσμα όλων/ λίγη τρυφερότητα/ βρίσκεις κάποιον επιτέλους/ κάποιος σε βρίσκει επιτέλους/ ζείτε μαζί κολλημένοι/ αγαπάτε ο ένας τον άλλον/ λίγη αγάπη/ λίγη/ χωρίς να αγαπιέστε/ αγαπιέστε λίγο/ χωρίς να αγαπάτε/ απάντησε σ' αυτό/ άφησε το αόριστο/ άφησε το σκοτεινό. Το "Πώς είναι", γραμμένο το 1959, βρίσκεται στο κέντρο του συνολικού έργου του Μπέκετ...

Δυο φίλοι, ο Μερσιέ και ο Καμιέ, (μέσης ηλικίας, ο ένας ψηλός, ο άλλος χοντρός), μετά από πολλές και μακρές διαβουλεύσεις, αποφασίζουν ένα ταξίδι σε αναζήτηση ενός στόχου (άδηλου, τόσο για μας όσο και, καθώς φαίνεται, γι αυτούς). Το ταξίδι καταλήγει σε βόλτα, στην πόλη αλλά και στην ύπαιθρο, και διακόπτεται συχνά λόγω βροχής ή κόπωσης, οπότε οι φίλοι μας βρίσκουν καταφύγιο σε μπαρ και πορνεία (στην πόλη) ή σε χαλάσματα (στην εξοχή). Παρελκόμενά τους μια ομπρέλα, ένα αδιάβροχο, ένας σάκος, ένα ποδήλατο. Στο δρόμο θα τα χάσουν, ή θα τ' αφήσουν να χαθούν, θα τους τύχουν απρόοπ...

Συχνά, το χάραμα, είδα κι ήταν ρόδινος ο ουρανός προς την ανατολή - κι όλος ο άλλος έλαμπε αστροστόλιστος. Κι έπειτα, μες στις άχνες, με θαμπή όψη έβγαινε ό ήλιος - και μπορούσε το μάτι να τον βλέπει για πολύ. 'Ετσι, μες στ' άνθη, που ψηλά σκορπούσε η θεία πομπή και πέφταν απαλά στο άρμα κι έξω απ' το άρμα, προχωρούσε Κάποια με λευκό πέπλο κι από ελιά στεφάνι κι έναν πράσινο μανδύα και φόρεμα σαν ζωντανή φωτιά. Κι ο νους μου, που ετούτη η παρουσία τον έκανε να τρέμει από παλιά, και μόλις κι άντεξε την τρικυμία, τώρα, δίχως βοήθεια πια καμιά από τα...

Για να αντιληφθούμε ή να κατανοήσουμε την τεράστια εξάπλωση ασθενειών όπως η φυματίωση, ο καρκίνος και το AIDS έχουμε υιοθετήσει μια γλώσσα η οποία τις περισσότερες φορές νοθεύει ή διαστρέφει την αλήθεια σχετικά μ' αυτές. Στο "Η νόσος ως μεταφορά" και στο "Το AIDS και οι μεταφορές του", η Susan Sontag απομυθοποιεί τη γλώσσα αυτή και παρουσιάζει την πραγματική διάσταση των ασθενειών στο βαθμό που αυτές έχουν επηρεάσει την ανθρώπινη κουλτούρα δια μέσου των αιώνων. "Το γεγονός ότι η μόνη βεβαιότητά μας είναι ότι θα πεθάνουμε, μας καθιστά ικανούς να μιλούμε γι' αυτό μεταφορι...

Ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα συλλογικού έργου στην ιστορία του υπερρεαλισμού, από τον ιδρυτή και κυριότερο συγγραφέα και θεωρητικό του σουρρεαλισμού Αντρέ Μπρετόν, το ιδρυτικό στέλεχος του υπερρεαλιστικού κινήματος Πωλ Ελυάρ και τον νεοεισελθέντα τότε στο κίνημα Ρενέ Σαρ.

Το ημερολόγιο για το 2007, αφιερωμένο στο Νίκο Εγγονόπουλο, αποτελεί ένα ανθολόγιο όπου, διατρέχοντας τις μέρες, παρουσιάζονται ποιήματα, κείμενα και εικόνες (ζωγραφική και φωτογραφίες η πλειονότητα των οποίων είναι αγνωστα έως τώρα) του μεγάλου έλληνα ποιητή και ζωγράφου. Το ημερολόγιο συμπληρώνεται με κείμενα που γράφτηκαν για το έργο του, με στόχο να δοθεί στο σημερινό ανιαγνώστη μια ανάγλυφη μορφή της ποίησης και της προσωπικότητας του Νίκου Εγγονόπουλου.

Τα δύο κείμενα που περιέχονται σε αυτόν τον τόμο τα χωρίζει ένα διάστημα 23 χρόνων (1979-2002). Γράφτηκαν και τα δυο από διακεκριμένους πρόσφυγες από την πρώην Ανατολική Ευρώπη - ο Ferenc Feher είναι Ούγγρος, πρώην σύζυγος της Agnes Heller και μαθητής στη νεότητά του, όπως κι εκείνη, του ίδιου του Λούκατς· ο Krzysztof Ziarek, λίγο νεώτερος, είναι Πολωνός- στις Ηνωμένες Πολιτείες και συζητούν τρεις μεγάλες φιλοσοφικές μορφές του εικοστού αιώνα -τον Γκέοργκ Λούκατς, τον Τέοντορ Β. Αντόρνο και τον Μάρτιν Χάιντεγγερ- που ασχολήθηκαν κατά ιδιάζοντα τρόπο με τα αισθητικά ζητήματα...

Στο τέλος ενός διαδρόμου στο 2ο πάτωμα του σπιτιού, μια πόρτα οδηγούσε σ' ένα ευρύχωρο σχετικά δωμάτιο. Στο κέντρο αυτού του δωματίου στεκόταν ένα γύψινο αφηρημένο γλυπτό. Όταν το πρωτοείδα, γέμιζε το μισό περίπου δωμάτιο και έφτανε σχεδόν μέχρι το ταβάνι.[...] Όμως ήταν κάτι περισσότερο από γλυπτό. Ήταν ένα ζωντανό, καθημερινά μεταβαλλόμενο ντοκουμέντο για τον Σβίτερς και τους φίλους του. Μου το εξήγησε και κατάλαβα ότι το όλο πράγμα ήταν ένα άθροισμα κενών χώρων, μια κατασκευή από κοίλα και κυρτά σχήματα που δημιουργούσαν "σπηλιές" και προεξοχές σε ολόκληρο το γλυπτό. Το...

Το ανά χείρας βιβλίο είναι καρπός διαλόγου γιαγιάς και εγγονής. Η συνομιλία ανάμεσα στις δύο γυναίκες επέτρεψε, στη μεν Κατερίνα Καμπάνη να συμπληρώσει την εικόνα του παππού της Άρη Αλεξάνδρου, στη δε Καίτη Δρόσου να καταθέσει τη μαρτυρία της για τα χρόνια που έζησαν με το σύντροφό της στο Παρίσι ως πολιτικοί εξόριστοι.