Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η συζήτηση γύρω από τις λιγότερο διαδεδομένες ή μειονοτικές γλώσσες στη χώρα μας άρχισε να διεξάγεται δειλά τα τελευταία χρόνια. Για λόγους ιστορικούς, ή καλύτερα ιστορικά εξηγήσιμους, η κυρίαρχη ιδεολογία αντιμετωπίζει την ύπαρξη αυτών των γλωσσών με καχυποψία. Η ίδια προωθεί έτσι, με έναν παράδοξο τρόπο, την αυτοϋπονόμευσή της. Ευθυγραμμιζόμενη με αυτούς που θεωρεί εθνικούς της αντιπάλους (γειτονικούς εθνικισμούς και μειονοτικούς αλυτρωτισμούς), ταυτίζει την ύπαρξη γλωσσών με την ύπαρξη αντίστοιχων μειονοτήτων.

Ο συγγραφέας φιλοτεχνεί το πορτρέτο και το χρονικό αυτής της Αλεξάνδρειας, όπου αναγνωρίζει ένα θέατρο του πολέμου, της πολιτικής και της γνώσης, μια πρωτεύουσα της μνήμης και της λογοτεχνίας, τη χαμένη μητρόπολη μιας άλλης, απόμακρης, ασιατικής Ευρώπης.

Όταν μετά από δέκα χρόνια γάμου η Λουθία χάνει ανεξήγητα τον άντρα της στις τουαλέτες του αεροδομίου, ο κόσμος της ανατρέπεται. Δύο αναπάντεχοι σύντροφοι τη βοηθούν να εξιχνιάσει το μυστήριο: ένας ογδοντάρης αναρχικός, πρώην ταυρομάχος και πιστολέρο, που ενσαρκώνει τη σύγχρονη ιστορία της Ισπανίας, κι ένας άπειρος νέος, που ξυπνά μέσα της ξεχασμένα πάθη. Στο δρόμο, τα ερωτήματα πυκνώνουν: πόσα δεν ξέρει, αλήθεια, η Λουθία γι' αυτόν το σύζυγο, που οι τρομοκράτες ζητούν υπέρογκα λύτρα για να τον απελευθερώσουν, η αστυνομία του καταλογίζει ύποπτες δοσοληψίες κι ως και η κινέζι...

Η πολύπλευρη κρίση του "παγκοσμιοποιημένου" καπιταλισμού, της οποίας είμαστε πλέον μάρτυρες, επιβάλλει την ανανέωση των θεωρητικών εργαλείων της κριτικής σκέψης, εφόσον αυτή συνεχίζει να αρνείται το συμβιβασμό με την "ωμή πραγματικότητα". Το μεσοπολεμικό έργο του Μαξ Χορκχάιμερ μάς είναι απ' αυτή την άποψη εξαιρειτικά οικείο, καθώς επιχειρούσε εξαρχής να αντιμετωπίσει διλήμματα ανάλογα μ' αυτά μιας σύγχρονης κριτικής θεωρίας. Ο "διεπιστημονικός υλισμός" του Horkheimer ήθελε να αποτελέσει έλλογη απάντηση στην κοινωνική και πολιτισμική κρίση των ανεπτυγμένων κοινωνιών του Μεσ...

Η πολυδιάστατη αυτή μελέτη του προσκυνήματος στην Παναγία της Τήνου συνδυάζει την εθνογραφική περιγραφή με τη θεωρητική εποπτεία και το προσωπικό βίωμα. Εστιάζοντας υποδειγματικά σ' έναν τόπο-κλειδί της νεοελληνικής θρησκευτικής ζωής, αναδεικνύει το ρόλο της λαϊκής θρησκείας και λατρείας και τη στενή αλληλεπίδραση κοινωνίας, εκκλησίας και πολιτείας στην σύγχρονη Ελλάδα.

Σ' ένα παραθαλάσσιο χωριό της Κρήτης, η μικρή Σεβαστιανή γίνεται μάρτυρας του φονικού που κλείνει έναν παράνομο δεσμό. Πάνω απ' το σώμα της ετοιμοθάνατης, την ξορκίζουν να μην αποκαλύψει ποτέ την αλήθεια για όσα είδε.

Στις αρχές του 19ου αιώνα γεννιέται στη Βιρτζίνια, από οικογένεια σκλάβων, ο Νατ Τάρνερ. Κόντρα στους νόμους που απαγορεύουν την εκπαίδευση των μαύρων, ο μικρός Νατ μαθαίνει να γράφει και να διαβάζει. Το αφεντικό του υπόσχεται να τον ελευθερώσει και η μητέρα του, που έχει δει σε όραμα ότι ο γιος της θα γίνει προφήτης και απελεθερωτής του λαού του, του εμφυσά αυτή τη φιλοδοξία. Ομως η ζωή θα πάρει άλλο δρόμο...

Η μελέτη αυτή αποτελεί μια προσπάθεια ανάγνωσης και ερμηνείας των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης, μέσα από το πρίσμα που δημιουργεί η αμφίδρομη σχέση πολιτικής και πολιτισμού. Κεντρική υπόθεση εργασίας είναι ότι το γνωστό δίπολο Έλληνας-Ρωμιός, καθώς και οι πολλές παραλλαγές που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα μαζί του, αποτελεί χρήσιμη πρώτη ύλη για θεωρητικές επεξεργασίες ικανές να φωτίσουν τη λειτουργία της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος.

Τα αιτήματα για τελειότητα και μουσικότητα που συνθέτουν την ιστορία της καθαρής ποίησης διατυπώθηκαν στη Γαλλία από σπουδαίους ποιητές οι οποίοι αναγνώρισαν ως πρόδρομό τους τον Έντγκαρ Αλλαν Πόε. Με τα αιτήματα αυτά σχηματίζονται στα γαλλικά γράμματα οι διαδοχικοί κρίκοι μιας αλυσίδας, σταθερά στραμμένης προς την ποιητική αφαίρεση. Στην Ελλάδα, αντί για αλυσίδα, περισσότερο σχηματίζεται ένα δέντρο με κλαδιά και παρακλάδια: οι ρίζες και ο κορμός του ξεπήδησαν από τον Σολωμό και συνεχίστηκαν από τον Παλαμά. Ορισμένοι από τους κεντρικούς κλώνους του, που καταλήγουν στον Σεφέ...

Γεμάτη γλαφυρά παραδείγματα και παράδοξες σκηνές εποχής, τούτη η ιστορία της σωματικής καθαριότητας και υγιεινής είναι ταυτόχρονα μια ευρύτερη κοινωνική και πολιτισμική ιστορία του ευρωπαϊκού κόσμου.

Ο Ραλφ διευθύνει ένα λογοτεχνικό εργαστήρι σε μια φυλακή της Μασσαλίας. Μια μέρα γνωρίζει τον Μποβ, έναν μυστηριώδη βαρυποινίτη που βγαίνει για πρώτη φορά απ' το κελί. Ο Ραλφ νιώθει να τον στοιχειώνει η παρουσία του κρατούμενου, κι από τη στιγμή που εκείνος δοκιμάζει να αυτοκτονήσει χωρίς επιτυχία, δεν έχει πια παρά μια σκέψη κατά νου: πώς θα τον βοηθήσει να αποδράσει.

Ποιος άντρας, ποια γυναίκα, δεν ονειρεύτηκε, τουλάχιστον μια φορά στη ζωή, να αλλάξει κόσμο, μετακομίζοντας στο πνεύμα και το σώμα ενός άλλου; Περιμένοντας το τρένο για τις Βρυξέλλες στο καφέ ενός παρισινού σταθμού, η Αλίν διαβάζει ένα βιβλίο της Βιρτζίνια Γουλφ, αλλά ο νους της ξεφεύγει και στέκεται ξαφνικά στον νεαρό θαμώνα απέναντί της. Αποφασίζει τότε να πραγματοποιήσει το αδύνατο: ένα κομμάτι του εαυτού της, η πιο αρσενική πλευρά, που θα βαφτιστεί Ορλάντα, εγκαταλείπει το γυναικείο της σώμα και μεταπηδά σ' εκείνο του άγνωστου νεαρού.

Πενήντα ρηξικέλευθα κείμενα για τη μνήμη και την επικαιρότητα της πολιτικής, για πρόσωπα και πράγματα του πολιτισμού, της επικοινωνίας και του αθλητισμού, για τις υπόγειες διαδρομές της πόλης, για τις ιδιαίτερες στιγμές και τις αργόσυρτες εποχές του χρόνου.

Μετέωρο ανάμεσα στη μικροαστική φρίκη και τη γλυκόπικρη νοσταλγία, αποτίει φόρο τιμής σε όλες τις φυλές του παραλόγου: νεόπλουτοι και πεθερές, νύφες με προίκα ή χωρίς προίκα, άσπονδα σόγια, γαμπροί με πτυχίο, ομοφυλόφιλοι οικογενειάρχες και υπάλληλοι με ανεξιχνίαστους χαρτοφύλακες παρουσιάζονται με οξυδέρκεια αλλά χωρίς μίσος. Τι κάνουν λοιπόν αυτές οι ιστορίες; Μας γυρίζουν πίσω στον γραφικό μικρόκοσμο της επαρχιακής ζωής; Η μήπως αφήνουν να φανεί, χάρη σε μια υπόγεια ειρωνεία, οτι η μικρή μας πόλη δεν είναι πια αυτό που ήταν;

Το ταξίδι με τη μηχανή στην Ισπανία με σημάδεψε. Αναγκάστηκα να ξεπεράσω τον εαυτό μου, έγινα βλάσφημη και το διασκέδασα, επέζησα και βγήκα απ' αυτό πιο έξυπνη, πιο δυνατή, πιο πολεμίστρια. Και στην πορεία, είδα ανθρώπους όμορφους, φωτεινούς, που ήταν εκεί χωρίς κανένα συμφέρον, έτσι, επειδή τους έβγαινε: τα Αγγλιδάκια, οι άνθρωποι δελφίνια, ο συνταξιούχος στη Μαδρίτη, οι τουρίστριες και ο φύλακας του Μπιαρίτς, ο μπατσούλης και οι συνεργιάδες της Βαρκελώνης και της Σεβίλλης, η Γαλλίδα στο Μονπελλιέ, ο Έντι, οι ιδιοκτήτες του κάμπινγκ στη Βενετία, ο μάστορας με τις μάσκες, τ...

Μοναξιά για δύο: Ο Εμίλ Αζέλ, συνταξιούχος φιλόλογος, και η γυναίκα του Ζυλιέτ αποσύρονται οριστικά σ' ένα εξοχικό σπίτι μακριά απ' τον κόσμο, βέβαιοι πως έχουν βρει τον παράδεισο που ονειρεύονταν από παιδιά και όπου κανείς δεν θα έρθει να ταράξει την ευτυχία τους. Ωστόσο κάποιος έρχεται: ο γείτονας Παλαμήδης Μπερναρντέν, που οι επίμονες επισκέψεις του θα γίνουν ο καθημερινός εφιάλτης του ζεύγους. Τι κρύβει άραγε αυτός ο αμίλητος, κτηνώδης παρείσακτος; Γιατί ο οικοδεσπότης αποδεικνύεται τόσο τραγικά αδύναμος να τον ξεφορτωθεί; Τι πρέπει να γίνει για να αντιδράσει; Και τι...