Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο παρών τόμος περιλαμβάνει τις ανακοινώσεις της ΙΑ΄ επιστημονικής συνάντησης του τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2004 στη Θεσσαλονίκη και ήταν αφιερωμένη στον Ψυχάρη με την αφορμή της επετείου των 150 χρόνων από τη γέννηση και των 75 από τον θάνατό του. [...] Η εξαιρετικά συνοπτική παρουσίαση των ανακοινώσεων σε καμιά περίπτωση δεν εξαντλεί τον πλούτο και τις αποχρώσεις που περιλαμβάνει καθεμιά από αυτές. [...] (από το προλογικό σημείωμα της επιμελήτριας του τόμου) Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Εμμανουήλ Κριαράς,...

Ο λόγος των ελληνικών μέσων ενημέρωσης, πολλαπλασιασμένος αντίλαλος των διεθνών πρακτορείων ειδήσεων ή αυθεντικό προϊόν της εγχώριας κοινότητας των επαγγελματικών δημοσιογράφων και των συνεργατών αρθρογράφων που εκλαϊκεύουν τον λόγο των επιστημών, της τεχνολογίας και της θεωρητικής κριτικής, αποτελεί σε μεγάλο βαθμό μιας αχαρτογράφητη επικράτεια. Εξίσου άγνωστος, ως προς το ιστορικό του διάνυσμα και τη γλωσσική-ειδολογική του σύσταση, είναι και ο πρωτεϊκός λόγος της μαζικής επικοινωνίας (διαφήμιση, ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικές σειρές, κόμικς κ.ά.). Εκτός από άρθρα που εξετάζουν...

Ο "Κάτης και ο μποντικός" είναι ένα σύντομο διασκεδαστικό δημώδες ποίημα της εποχής της Αναγέννησης, με θέμα το παιχνίδι της γάτας και του ποντικού. Γραμμένο από ανώνυμο, πιθανόν κρητικό, συγγραφέα, το ποίημα συνεχίζει μια μακρόχρονη λογοτεχνική παράδοση έργων με ζώα από την όψιμη Αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα, με διασημότερο παράδειγμα τους "Μύθους" του Αισώπου. Ο ποιητής αφηγείται με σατιρική διάθεση μια παραλλαγή ενός γνωστού (και από τη λαϊκή/δημοτική προφορική παράδοση) μύθου, με διδακτικές προεκτάσεις γύρω από τις σχέσεις δύναμης και αδυναμίας, δόλου και ευπιστίας. Στην...

Ο "Έπαινος των γυναικών" είναι ένα ανώνυμο δημώδες ποίημα του τέλους του 15ου αιώνα, μάλλον κρητικής προέλευσης, σε ομοιοκατάληκτους οκτασύλλαβους, ιαμβικούς ή τροχαϊκούς, στίχους. Τυπώθηκε για πρώτη φορά μόλις το 1905. Το ποίημα έχει αντιγυναικείο και σατιρικό/παραδειγματικό, κάποτε και ωμό, περιεχόμενο και σχολιάζει καινοφανή πολιτισμικά δεδομένα της εποχής του σχετικά με την κοινωνική υπόσταση των γυναικών. Παρουσιάζει τα ηθικά ελαττώματα και τις ανάρμοστες συμπεριφορές των παρθένων κοριτσιών, των παντρεμένων γυναικών και των χηρών, καθορίζοντας το αρμόζον και το μη αρμό...

Αβγό ή αυγό; τρένο ή τραίνο; αγόρι ή αγώρι; Παρόμοια ερωτήματα βρίσκουν τις απαντήσεις τους στις σελίδες αυτού του βιβλίου, το οποίο λειτουργεί ως Ορθογραφικός Οδηγός, καθώς εξετάζει τις σχέσεις της νεοελληνικής γραφής με καθένα από τα βασικά επίπεδα ανάλυσης της γλώσσας (φωνολογία, μορφολογία, σημασιολογία / λεξικολογία, σύνταξη). Ειδικά κεφάλαια αφιερώνονται στον τρόπο γραφής των κυρίων ονομάτων, στην παράσταση του τόνου και στη χρήση κεφαλαίου αρκτικού γράμματος. Το βιβλίο, όμως, δεν εξαντλείται σε αυτό τον καθαρά χρηστικό χαρακτήρα. Διαβάζοντας το ο αναγνώστης θα λύσ...

[...] Ο σκοπός του βιβλίου δεν είναι να βρει την αρχή, την πηγή της νεοελληνικής στιχουργίας και να παρακολουθήσει την ιστορία της, ούτε να δώσει οδηγίες στους στιχουργούς πως να συνθέτουν τους στίχους τους· είναι να διατυπώσει, όσο μπορεί πιο απλά και καθαρά, τους νόμους που βγαίνουν από την απροκατάληπτη εξέταση των νεοελληνικών μετρικών φαινομένων, να μιλήση για το χαρακτήρα των νεοελληνικών στίχων, όπως παρουσιάζονται διαμορφωμένοι στο λαϊκό τραγούδι και στην προσωπική ποιίηση, και να τους ταξινομήση με βάση τα κύρια χαρακτηριστικά τους, που είναι, πρώτο, ο ρυθμός και,...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί επανέκδοση, με πολλές διορθώσεις, της λεγόμενης "Μεγάλης" ή "Κρατικής" Νεοελληνικής Γραμματικής (έκδοση του ΟΕΣΒ, 1941), που είχε συνταχτεί από επιτροπή με πρόεδρο και εισηγητή το Μανόλη Τριανταφυλλίδη, και μέλη τους Κ. Καρθαίο (Κλέανδρο Λάκωνα), Θρασύβουλο Σταύρου, Αχελλέα Τζάρτζανο, Βασίλειο Φάβη και Νικόλαο Ανδριώτη. Πρόκειται για την πληρέστερη και εγκυρότερη ως σήμερα γραμματική της δημοτικής, σταθμό στη μελέτη της νεοελληνικής γλώσσας και στην ιστορία της νεοελληνικής παιδείας και του μαχόμενου δημοτικισμού. Κατά την ανατύπωση η γενική μορφή το...

Ανατύπωση του κλασικού εγχειριδίου Νεοελληνικής Γραμματικής που πρωτοκυκλοφόρησε το 1976, αμέσως μετά την ιστορική απόφαση της τότε κυβέρνησης για την καθιέρωση της δημοτικής ως γλώσσας όλων των βαθμίδων της Εκπαίδευσης, ενός βιβλίου που είναι συνδεδεμένο όσο κανένα άλλο με την επίσημη λύση του γλωσσικού ζητήματος. Όπως γράφει και ο υπότιτλος, πρόκειται για Αναπροσαρμογή της Μικρής Νεοελληνικής Γραμματικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, που είχε εκδώσει ο ίδιος το 1949. Η Επιτροπή που είχε συγκροτηθεί για να επιβλέψει τη συγκρότηση του βιβλίου αποτελούνταν από τους Μ. Στασινόπο...

Το βιβλίο φιλοδοξεί να καλύψει υπαρκτά κενά στην έρευνα των τουρκισμών της ελληνικής, έχοντας δύο βασικούς ερευνητικούς στόχους: τη μελέτη της μορφολογικής προσαρμογής τους και την περιγραφή των δάνειων τουρκικών παραγωγικών μορφημάτων. Στο πρώτο μέρος εξετάζονται τα σχήματα μορφολογικής προσαρμογής με βάση το ληκτικό τμήμα και τον τόνο των τουρκικών προδρόμων, το πρόβλημα της διάκρισης επιθέτων και ουσιαστικών στην τουρκική και στην ελληνική και οι δάνειες στην ελληνική σύνθετες λεξικές μονάδες της τουρκικής, γνωστές ως ιζαφέτ. Στο δεύτερο μέρος εξετάζονται αναλυτικά τα...

O τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της 27ης ετήσιας συνάντησης εργασίας του τομέα γλωσσολογίας του τμήματος φιλολογίας του Α.Π.Θ. (6-7 Μαΐου 2006), και είναι αφιερωμένος στη μνήμη του καθηγητή γλωσσολογίας του Α.Π.Θ. Αναστασίου-Φοίβου Χρηστίδη (1946-2004). Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Bernard Comrie, "Areal typology and the "World Atlas of Language Structures"" - Hector Campos, ""Agree" and "move FF" in Greek Αromanian" - Chariton Charitonidis, "Towards a typological classification of modern Greek" - Γεώργιος Κ. Γιαννάκης, "Ινδοευρωπαϊκ...

Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της 28ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ (21-21 Απριλίου 2007) με θέμα "Γλώσσα & κοινωνία". Οι ανακοινώσεις εντάσσονται σε μία ευρεία γκάμα φωνών στο χώρο της κοινωνιογλωσσολογίας, χωρίς όμως να διαχέονται ή να συγκαλύπτονται οι επιστημολογικές και μεθοδολογικές τους διαφοροποιήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι οι κεντρικές ομιλίες της συνάντησης αντιπροσωπεύουν τρεις εξέχουσες σχολές στο χώρο της κοινωνιογλωσσολογίας: τη Νεότερη Ποικιλική Γλωσσολογία, την Κριτική Ανάλυση του...

Οι "Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν" του βενετοκρητικού φεουδάρχη και ποιητή Μαρίνου Φαλιέρου είναι ένα δημώδες παραινετικό ποίημα του πρώτου μισού του 15ου αιώνα. Έχει αποδέκτη τον γιο του ποιητή, τον Μάρκο, αλλά αποτυπώνει και γενικότερα προβλήματα της αρχοντικής κοινωνίας στη βενετοκρατούμενη Κρήτη: τις σχέσεις με τους χωρικούς και την αντιμετώπιση καινούργιων κοινωνικών δεδομένων, όπως η ανατροφή των αγοριών, η διεύθυνση μιας οικογένειας, οι απειλές που απορρέουν από τον πλούτο και τη χλιδή, ο χειρισμός του δεύτερου γάμου και οικονομικών-κληρονομικών ζητημάτων...

Ένα χρηστικό και ερμηνευτικό λεξικό που φιλοδοξεί να παρουσιάσει τη σύγχρονη νεοελληνική γλώσσα όπως αυτή μιλιέται από το μέσο Νεοέλληνα, όπως αποτυπώνεται γραπτά στη νεοελληνική πεζογραφία, στον ημερήσιο και τον περιοδικό τύπο, όπως ακούγεται από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Επιδίωξή του είναι να δώσει έγκυρες και επιστημονικά τεκμηριωμένες απαντήσεις στα ποικίλα ερωτήματα που αντιμετωπίζει ο σημερινός χρήστης της νεοελληνικής, παρέχοντας πληροφορίες για τις ποικίλες σημασίες, τις πλούσιες χρήσεις, τη σωστή κλίση, την ορθή προφορά και την έγκυρη ετυμολογία των λέξεων πο...

Τα "Καταλόγια. Στίχοι περί έρωτος αγάπης" είναι μια ανώνυμη συλλογή δημώδους ερωτικής ποίησης, πιθανότατα του πρώτου μισού του 15ου αιώνα. Αποτελεί την παλιότερη σωζόμενη του είδους της και στο μόνο χειρόγραφό της, που την παραδίδει χωρίς το τέλος της, απαρτίζεται από 54, μικρά ή μεγαλύτερα, αφηγηματικά ή λυρικά, ποιήματα (ή 715 στίχους). Πραγματολογικά και λεκτικά στοιχεία κάποιων ποιημάτων δείχνουν πως ο δημιουργός ή ανθολόγος τους είναι ελληνόγλωσσος και με ελληνικό, κυρίως, πολιτισμικό υπόβαθρο, που ζει όμως σε πολυεθνικό/πολυπολιτισμικό περιβάλλον, πιθανότατα δυτικοκρα...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον δεύτερο τόμο της σειράς Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών (ΙΝΣ) και επιδιώκει, κατά κάποιον τρόπο, να κάνει ορατή μια από τις υπόρρητες παραδοχές που διέπουν τις μελέτες του πρώτου τόμου ("Ελληνική γλώσσα & προφορική επικοινωνία", 2015). Πρόκειται για την παραδοχή ότι η επαρκής εμπειρική περιγραφή μιας γλώσσας προϋποθέτει την ύπαρξη καταγεγραμμένου πρωτογενούς προφορικού λόγου - σε ηχητική/οπτική αλλά και απομαγνητοφωνημένη μορφή. Αυτήν ακριβώς την ανάγκη έρχεται να καλύψει το Corpus Προφορικού Λόγου του ΙΝΣ, το...