Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ελληνικά έργα τέχνης μεγάλης ιστορικής και καλλιτεχνικής σημασίας δεν είναι πρώτη φορά που ταξιδεύουν για να γνωρίσουν στο ξένο κοινό τον ελληνικό πολιτισμό. Είναι η πρώτη φορά όμως που μια έκθεση πραγματεύεται ένα από τα πιο σημαντικά θέματα της ελληνικής αρχαιότητας, την ιστορία, τη φυσιογνωμία και την παράλληλη πορεία των δυο σημαντικότερων ελληνικών πόλεων-κρατών του αρχαίου ελληνικού κόσμου, της Αθήνας και της Σπάρτης. Η Αθήνα και η Σπάρτη, ιδρυμένες σε διαφορετικές γεωγραφικές θέσεις του ελλαδικού χώρου, διαδραμά-τισαν καθοριστικό ρόλο στα ελληνικά πράγματα από τη...

Τα κείμενα που αναδημοσιεύονται στον τόμο αυτό είναι απαντήσεις σε πιεστικά αιτήματα της επαγγελματικής καθημερινότητας (1969-2002) για καίρια θέματα της σπουδής και διαχειρίσης του νεοελληνικού πολιτισμού. Αιτήματα που, επί έναν αιώνα, αντιμετωπίστηκαν ελάχιστα και, ως εν παρόδω, με συνέπεια το επιστημονικό αδιέξοδο. Στο μεγαλύτερο μέρος τους αποτελούν κατάθεση μαρτυρίας, χρήσιμη για όποιον, σήμερα ή αύριο, επιχειρήσει μια κριτική ανασκόπηση των τομέων της πολιτισμικής ανθρωπολογίας, και μάλιστα του υλικού πολιτισμού, της διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς και της μ...

Το έργο πραγματεύεται την ανώνυμη αρχιτεκτονική στον αστικό πολεοδομικό ιστό, καθώς και στο δομημένο περιβάλλον των αγροτικών ή ημιαστικών κοινοτήτων. Ο συγγραφέας ολοκλήρωσε τη σύνθεση του έργου έπειτα από πολυετή επιτόπια έρευνα, καταγραφή και μελέτη "ανώνυμων" ελληνικών αρχιτεκτονικών περιπτώσεων ή συνόλων, καθώς και φωτογραφική ή/και σχεδιαστική τους αποτύπωση. Το αρχικό, σύντομο αλλά και περιεκτικό βιβλιογραφικό χρονικό, μας εισάγει στην έννοια και τη σημειολογία της ανώνυμης αρχιτεκτονικής, σε αντιπαραβολή και διάλογο με την επίσημη/επώνυμη αρχιτεκτονική. Επίσης, ο...

Η πολύχρονη έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά τη δεκαετία του 1980 στο Σουφλί για να καταγραφεί η οικοτεχνική και προβιομηχανική επεξεργασία του μεταξιού οδήγησε στη δημιουργία του τότε μουσείου, αλλά και στην έκδοση ενός βιβλίου που απευθυνόταν κυρίως στην επιστημονική κοινότητα. Με την ευκαιρία της επαναλειτουργίας του μουσείου, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς αποφάσισε την έκδοση αυτού του βιβλίου στο οποίο με τρόπο εύληπτο και συνοπτικό παρουσιάζεται η διαδικασία παραγωγής του μεταξιού: από την εκκόλαψη του μεταξόσπορου και την εκτροφή του μεταξοσκώληκα με φύλλα...

Το έργο ασχολείται με τη μετάβαση της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας από τα ιστιοφόρα στα ατμοκίνητα πλοία. Η προσαρμογή της ελληνικής ναυτιλίας στα πρότυπα που έθεσε η εξέλιξη της δυτικοευρωπαϊκής τεχνολογίας με την εφαρμογή του ατμού, υποβοήθησε την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής σημαίας, οδήγησε στη συγκρότηση της τάξης των Ελλήνων εφοπλιστών και στη συσσώρευση του ναυτικού κεφαλαίου.

Η μελέτη των αρχαίων λατομείων, που είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας, συνδέεται στενά αφενός με την αρχαία γλυπτική και λιθοξοϊκή, και αφετέρου με την κοινωνική και οικονομική ιστορία των αρχαίων χρόνων. Η απαραίτητη εξάλλου συμβολή των θετικών επιστημών (γεωλογίας, φυσικής, χημείας, κ.ά.), μαρτυρεί την πολυδιάστατη προσέγγιση των αρχαίων λατομείων. Τα λατομεία, χώροι καθημερινής και επίπονης εργασίας ταπεινών ανθρώπων και ειδικευμένων τεχνιτών, συνέβαλαν αποφασιστικά -τις περισσότερες φορές χωρίς να το έχουν συνειδητοποιήσει οι δημ...

Το συνέδριο αυτό οργανώθηκε από την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας και το Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης για να καλύψει σχετικά άγνωστες πλευρές του αρχαίου ελληνικού κόσμου, όπως είναι και η τεχνολογία. Ο επιστημονικός χαρακτήρας των ανακοινώσεων του τόμου δεν εμποδίζει τον μη ειδικό αναγνώστη να τις διαβάσει σαν μια ξενάγηση σε χώρους μιας τεχνολογίας απρόσμενα προχωρημένης και, ωστόσο, παλαιότατης.

Η πρόσφατη συνειδητοποίηση της μεγάλης σημασίας που έχουν τα τεκμήρια της τεχνογνωσίας του βυζαντινού πολιτισμού οδηγούν στη μελέτη και την ανάδειξη τους, συμβάλλοντας στον εμπλουτισμό της γνώσης μας για άγνωστες πλευρές του Βυζαντίου. Ο τόμος αυτός έρχεται να καλύψει εν μέρει το μεγάλο κενό το οποίο υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία για τη βυζαντινή τεχνολογία, περιλαμβάνοντας εμπεριστατωμένα άρθρα που καλύπτουν όλο το χρονικό φάσμα από την Ύστερη Αρχαιότητα και τα Παλαιοχριστιανικά χρόνια έως την Ύστερη Βυζαντινή περίοδο. Tα "Αρχαιολογικά τεκμήρια βιοτεχνικών εγκαταστάσε...

[...] Το αστικό τοπίο συνεχώς μεταβάλλεται. Το αλλάζουν οι ανθρώπινες ομάδες κάθε εποχής, το αναπλάθουν, το χαίρονται ή το απαξιώνουν. Την ίδια στιγμή δυσκολεύονται να συνειδητοποιήσουν την πραγματικότητα που οι ίδιες διαμορφώνουν και τα προβλήματα που προξενούν. Την κάθε επίλυσή τους διαδέχονται νέα προβλήματα· μια διαρκής γκρίνια για την πολιτισμική συνέχεια -και συνέπεια- του τόπου είναι η σταθερή επωδός των παλαιότερων. Ο φωτογράφος, όμως, παγώνει το χρόνο και αφήνει υλικό που επιτρέπει ερμηνείες αποστασιοποιημένες και ψύχραιμες. Όταν δεν φωτογραφίζει μόνο τα έργα των...

Η μελέτη αυτή που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος για τη δημιουργία του Μουσείου Βιομηχανικής Ελαιουργίας, επικεντρώνεται στην κοινωνική και οικονομική ιστορία της Λέσβου (β΄ μισό 19ου - α΄ μισό 20ου αι.), καθώς ερευνά μέσω και αρχειακών τεκμηρίων, μία ενδιαφέρουσα πτυχή της τοπικής ιστορίας του νησιού, τη δημιουργία και λειτουργία του κοινοτικού ελαιοτριβείου στην κωμόπολη της Αγίας Παρασκευής, στα 1910. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου διερευνάται η σταδιακή εκβιομηχάνιση της Λέσβου, η οικονομική κατάσταση των κατοίκων, το πέρασμα από τα προβιομηχανικά...

Στον συλλογικό αυτό τόμο διερευνώνται η εμφάνιση και πορεία της ελληνικής βιομηχανίας χάρτου κατά τον 19ο και 20ό αιώνα και σκιαγραφούνται σημαντικοί σταθμοί στην εξέλιξή της. Στην αρχή επιχειρείται μια απάντηση στο ερώτημα γιατί μεταξύ 1800 και 1833 απέτυχε το εγχείρημα δημιουργίας μιας μικρής ελληνικής χαρτοποιητικής μονάδας με προβιομηχανική τεχνολογία, σε περιοχές όπου αποδεδειγμένα δεν ήταν μικρή η κατανάλωση χαρτιού. Στο ευνοϊκό πλαίσιο της δεκαετίας του 1870 ο Βασίλειος Βαρουξάκης, έμπορος από τη Γορτυνία, θα ιδρύσει την πρώτη ελληνική χαρτοποιία στο Φάληρο, κατευθε...

Τα βιομηχανικά κτίρια της Ερμούπολης, παροπλισμένοι συντελεστές της ευημερίας παλαιοτέρων εποχών, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τον χαρακτήρα της σημερινής πόλης και λειτουργούν ως τεκμήρια της αρχιτεκτονικής μνήμης αλλά και της οικονομικής ιστορίας της πόλης. Η παρούσα έρευνα διεξήχθη το 1983 από φοιτητές - τότε - του Σπουδαστηρίου Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π. και σήμερα, συμπληρωμένη, αποτελεί ένα σημαντικό πρωτογενές υλικό για την περαιτέρω μελέτη του θέματος.

Η μικρή αυτή μελέτη αποτελεί καρπό του ερευνητικού προγράμματος για τη δημιουργία του Μουσείου Βιομηχανικής Ελαιουργίας, και επικεντρώνεται τόσο την παραδοσιακή διαδικασία παραγωγής ελαιόλαδου, όπως εφαρμοζόταν μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, όσο και στην εξέλιξη που επέφερε η εκμηχάνιση της διαδικασίας. Στο προβιομηχανικό ελαιουργείο διακρίνονταν τρία βασικά στάδια παραγωγής: η σύνθλιψη, δηλ. η μετατροπή του ελαιόκαρπου σε ελαιοπολτό με την προσθήκη και νερού· η συμπίεση, δηλ. η εξαγωγή του ελαιόλαδου· ο διαχωρισμός του λαδιού από το νερό. Το κείμενο σε συνδυασμό με τα ανα...

Ο ογκώδης αυτός τόμος επιχειρεί να παρουσιάσει την προσφορά του Γεωργίου Χαριτάκη (1885-1943) στην οικονομική κυρίως σκέψη και την πολιτική πρακτική της εποχής του. Περιλαμβάνει πρόλογο και μιαν εισαγωγή που τον εντάσσει στην εποχή του (με αναλυτικό σχολιασμό ορισμένων έργων), βιογραφικό κατάλογο (που συνέταξε η Βίκη Πάτσιου) και 556 σελίδες κειμένων. Αποτελεί ουσιαστικά μια ανθολογία από το μεγάλο σε όγκο και πολυσχιδές έργο του συγγραφέα (κεφάλαια από το βιβλίο του, άρθρα του, άλλα αποσπάσματα).

Το βιβλίο πραγματεύεται τη συγκρότηση του πρώτου οδικού και λιμενικού δικτύου στην Ελλάδα, από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους ως την εποχή των μεγάλων δημοσίων έργων της δεκαετίας του 1880. Η μελέτη ολοκληρώνεται με τη συγκριτική παρουσίαση της χρηματοδότησης, που απορρόφησαν τα οδικά και λιμενικά έργα. Στηρίζεται σε πρωτογενείς πηγές, αρχειακές και δημοσιευμένες.