Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Με τον "Οθέλο" η αρχική εικόνα παρουσιάζει ένα ζευγάρι ευτυχισμένο πάνω απ' το μέτρο, με γύρω ανθρώπους ευχαριστημένους. Μα είναι και ο Ιάγος, πώς δεν τον λογάριασαν! Ο Ιάγος που λέει: "Ναι Οθέλο, τώρα είσαι στον τόνο μια χαρά, μα εγώ είμ' εδώ και θα σου ρίξω στ' αφτιά κάμποσους ψύλλους κι άντε να ιδώ πού θα πετάξει η ευτυχία σου..."

... Με το βαθύ στηθόδεσμο, τον ήλιο Στα μαλλιά, κι αυτό το ανάστημα Ίσκιοι και χαμόγελα παντού Στους ώμους στους μηρούς στα γόνατα Ζωντανό δέρμα, και τα μάτια Με τα μεγάλα βλέφαρα Ήταν εκεί, στην όχθη ενός Δέλτα. Και στην Τροία; Τίποτε στην Τροία - ένα είδωλο... Κι εμείς σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια... Γιώργος Σεφέρης "Ελένη. Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ."

Απ΄τον τίτλο του το θέμα του έργου τούτου είναι ερωτικό: ο έρωτας του Τρώα πρίγκιπα Τρωίλου με τη Χρυσίδα, την κόρη του μάντη Κάλχα. Όμως πραγματικά κυρίαρχος εδώ είναι ο πόλεμος και μεσ' τον πόλεμο τι έρωτας ν' ανθίσει; Απ' την αρχή ανακατεύονται, πορνομεσίτες, όλα κηλιδώνονται με ασέλγεια και βάφονται με αίμα. Ο Τρωίλος σκοτώνεται και η Χρυσίδα εκπορνεύεται.

Οι "Φοίνισσες" πραγματεύονται αδρομερώς το θέμα των "Επτά επί Θήβας" του Αισχύλου. Είναι όμως ψυχολογικό δράμα, στο οποίο οι δυο γιοι του Οιδίποδα συναντιούνται παρουσία της μητέρας τους. Ο ένας διηγείται τις εντυπώσεις του από την εξορία, ο άλλος τις φιλοδοξίες του· καθένας με τον τρόπο του σπαράζει την καρδιά της μάνας του. Είναι εξάλλου πολιτικό δράμα, που, παιγμένο σε χρόνο πολιτικών ταραχών, κηρύσσει τη συμφιλίωση και τη φιλοπατρία. Είναι, τέλος, δράμα περιπετειών όπου υπεισέρχεται η θυσία ενός νεαρού, την οποία ξαφνικά απαιτεί ο μάντης, αρνείται στην αρχή ο πατέρας κα...

Η Ηλέκτρα στις "Χοηφόρες" του Αισχύλου θέλει την εκδίκηση, αλλά, αν ήταν, να μη μάτωναν τα χέρια της. Η "Ηλέκτρα" του Ευριπίδη είναι ένα στενόκαρδο και εγωκεντρικό πλάσμα μ' ένα ακραίο μίσος, για να φτάσει μετά σχεδόν στη μεταμέλεια. Στην "Ηλέκτρα" του Σοφοκλή δε διέταξε κανείς το φόνο της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου. Η Ηλέκτρα έχει πάρει σταθερή απόφαση κι ο Ορέστης έχει σταθερό χέρι. Εδώ δεν υπάρχουν Ερινύες για να διώξουν τους μητροκτόνους. Ερινύες είναι τα παιδιά του Αγαμέμνονα για τους ενόχους. Δεν υπάρχουν δικαστήρια για να δικάσουν τον Ορέστη. Ο Χορός τον απαλλάσ...

Η "Αντιγόνη" θίγει θεμελειώδη προβλήματα της ανθρώπινης ζωής και η εξέλιξη απ' το πρωταρχικό θέμα (της απαγόρευσης της ταφής του Πολυνείκη) είναι φυσική και επιπλέον αναπόφευκτη. Την ταφή του Πολυνείκη απαιτούν οι θεοί και την απαγορεύει ένας άνθρωπος. Η Αντιγόνη που υπερασπίζεται τους θεϊκούς θεσμούς, έχει τους δικούς της λόγους και τη δική της ψυχοσύνθεση, όπως ακριβώς ο Κρέων, που αντιτίθεται σ΄αυτην, έχει τους δικούς του. Ο καθένας αντιπροσωπεύει και μια διαφορετική άποψη κι ο καθένας είναι μια ανθρώπινη ύπαρξη. Ο καθένας επικαλείται την υπεράσπιση υψηλών αρχών και το έ...

0 Οιδίπους, ο τυφλός ζητιάνος, ο "μιαρός", που σκότωσε τον πάτερα του και παντρεύτηκε τη μητέρα του, καλείται από τους θεούς και πηγαίνει σ' αυτούς μέσα σε συνθήκες μυστηριώδους μεγαλοπρέπειας. Γίνεται φανερό ότι μετά το θάνατο του θα έχει δύναμη -για το καλό και το κακό, για να βοηθάει τους φίλους του και να βλάπτει τους εχθρούς του· θα γίνει δηλαδή "ήρωας", κάτι ανάμεσα σε θεούς και ανθρώπους... Η ηρωοποίηση του Οιδίποδα μετά θάνατον αποτελεί μυστήριο, όπως ήταν μυστήριο και η μοίρα της ζωής του. Είναι το κατεξοχήν θύμα των θεών, που υψώνεται με τη χάρη τους. Αυτά τα δυο...

Στην αρχή του έργου ο Οιδίπους είναι ο μεγάλος βασιλιάς που έχει σώσει τη Θήβα. Και είναι τώρα η μόνη της ελπίδα. Κανείς δεν μπορεί να συγκριθεί με τον Οιδίποδα στο διάβασμα σκοτεινών μυστικών. Στο τέλος είναι ο μιαρός απόβλητος, αίτιος της δυστυχίας της πόλης, εξαιτίας εγκλημάτων που ο Απόλλων τα είχε προβλέψει, προτού εκείνος να γεννηθεί. Πρόκειται για αδυσώπητο ντετερμινισμό; Άραγε ο Σοφοκλής μας λέει ότι ο ανθρωπος δεν είναι παρά άθυρμα της Μοίρας; Ή μήπως εννοεί απλώς ότι οι θεοί μηχανεύτικαν αυτή την τρομερή μοίρα για τον Οιδίποδα, για να αποκαλύψουν τη δύναμή τους στ...

Απέναντι στον Προμηθέα ορθώνονται από την πρώτη στιγμή, αδελφές δυνάμεις, το κράτος και η βία... Με τις δυνάμεις αυτές πρώτα και βασικά αντιδιαστέλλεται η υπόσταση και η δύναμη του Προμηθέα. Πίσω από τις δυνάμεις αυτές, ανακοινώνεται αμέσως ότι υπάρχει ανώτατη πηγή εξουσίας με κύρος τελεσίδικο, ο Δίας... Το "αντίπαλον κράτος" που ορθώνεται απέναντι στη "γνώμη" του Προμηθέα, προσφέρεται στην όψη, στην ακοή, στη συνείδηση του θεατή από την πρώτη στιγμή με απόλυτη ακρίβεια συμβόλων. Οι σκληρές μορφές που εφαρμόζουν το νόμο για λογαριασμό του νέου τυράννου (Δία) τοποθετούν το θ...

Διαδοχικές σκηνές αυξανόμενης αναμονής. Το μισό σχεδόν έργο έχει τελειώσει, όταν φτάνει ο Αγαμέμνων με την αιχμάλωτη πριγκίπισσα Κασσάνδρα και η Κλυταιμνήστρα τον πειθαναγκάζει να διαπράξει το αμάρτημα της υπερηφάνειας περπατώντας σε κατακόκκινο χαλί μέχρι την είσοδο του παλατιού. Η Κασσάνδρα, μ' ένα έξαλλο τραγούδι, λέει στον άπιστο χορό ότι είδε σε όραμα την καταδίκη της οικογένειας από την αρχή ως το τέλος, με αποκορύφωμα τα επικείμενα εγκλήματα - το θάνατο του βασιλιά και το δικό της. Μπαίνει μέσα και μόνο τώρα ακούγεται από το παλάτι η κραυγή του θανάτου, που περίμεναν...

Σ' αυτό το δράμα του Αισχύλου, που οι αρχαίοι ονόμασαν Άρεως μεστόν, η στάση όλων μαρτυρεί πράγματι ακόμη μια φορά ότι τη λύση στο δράμα τη δίνουν οι θεοί. Από τη μια πλευρά έχουμε το νεαρό βασιλιά, ήρεμο και συνετό, που αρχίζει με παράκληση στους θεούς να σώσουν την πατρίδα του. Από την άλλη έχουμε ένα χορό από γυναίκες, αναστατωμένες από τον τρόμο, που φωνάζουν πανικόβλητες: καλούν τους θεούς να βοηθήσουν... Η έξαλλη προσευχή τους ενώνεται με τη γαλήνια προσευχή του Ετεοκλή: καθένας επικαλείται τους θεούς. Και, τέλος, οι θεοί εισακούουν τις παρακλήσεις τους. Η Θήβα τουλάχ...

Οι "Πέρσες" είναι ένα ιστορικό δράμα, που όμως ξεπερνά τα όρια του είδους, ανιχνεύοντας το νόημα που κρύβεται στο συγκεκριμένο γεγονός. Η νίκη των Ελλήνων είναι επίτευγμα δικό τους, καθώς και των θεών, που τιμωρούν την υπέρμετρη δύναμη αλλά και την ασέβεια. Ούτε λέξη χλευασμού για τον αντίπαλο δεν ακούγεται. Εξίσου σοβαρά αντιμετωπίζεται και η δύναμή του και η τραγικότητα της πτώσης του. Φυσικά, το δράμα είναι ταυτόχρονα και ιστορικό ντοκουμέντο: η μεγαλειώδης αφήγηση της ναυμαχίας γράφτηκε από κάποιον που έλαβε μέρος σ' αυτήν. Albin Lesky, "Η Τραγική Ποίηση των Αρχαίων...

Ο Andre Obey, στη Γαλλία, εκμεταλλεύτηκε το θέμα της "Ιφιγένειας εν Αυλίδι" στο έργο του "Μια κόρη για τον άνεμο" (1953). Ο Jean Anouilh έγραφε μια "Μήδεια" (1946) και μια "Αντιγόνη" (1944)... Ο Jean Paul Sartre στις "Μύγες" (1943) παρουσίασε έναν Ορέστη υπαρξιστή. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο Eugene O' Neil πήρε την "Ορέστεια" του Αισχύλου σαν βάση για τη σύνθεση του έργου του "Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα" (1931). Στην Αγγλία, η "Ορέστεια" επίσης έδωσε αφορμή στον T.S Eliot για τη σύνθεση του έργου του "Οικογενειακή Συγκέντρωση" (1939). Clifford Leech, "Τραγωδία" (Μετ...

Η διάρθρωση του έργου σε δυο άνισα, από άποψη έκτασης, μέρη γίνεται φανερή με την αποχώρηση στο τέλος του πρώτου, και μεγαλύτερου, τμήματος (765), όλων των προσώπων που έχουν συμμετάσχει στη δράση, και υπογραμμίζεται, μετά το τρίτο στάσιμο, με μια καινούρια αφετηρία που μοιά­ζει με πρόλογο. Και στα δύο μέρη, μετά α­πό μια κατάσταση έσχατης απελπισίας, ακολουθεί η σωτηρία με την εμφάνιση ενός νέου προσώπου. Και στα δύο μέρη πρόκειται για τη μοίρα μιας γυναίκας· μέσα σ' αυτόν τον μορφολογικό παραλληλισμό δημιουργεί εντυπωσιακή αντίθεση η βασική διαφορά ανάμεσα στα πρόσωπα της...

Στην "Εκάβη" όλα τα πρόσωπα είναι θύματα της λογικής τους. Ο Ευριπίδης αντιπαραθέτοντας τόσα συστήματα αξιών όσα τα δρώντα πρόσωπα (Εκάβη, Πολυξένη, Οδυσσέας, Ταλθύβιος, Αγαμέμνονας, Πολυμήστορας) αποδεικνύει το αδιέξοδο και ανασύρει μέσα από τα ερείπια του λόγου το παράλογο της ύπαρξης. Ύστερα από το εξόδιον άσμα του χορού έχει σφηνωθεί στη συνείδησή μας ένα τοπίο αφασίας: η βία ορθώνεται μπροστά μας ως αναίτιο και ανιστόρητο φαινόμενο πέρα από το χρόνο. Βρίσκεται στη ρητορική των γεγονότων· περιγράφεται αλλά δεν εξηγείται και το αναίτιο, το ανεξήγητο τρομάζει. Κώστας Γ...

0 "Ηρακλής", που γράφτηκε γύρω στα 423, παρουσίαζα το Θησέα στον ίδιο ρόλο του Αθηναίου ήρωα. Στις "Ικέτιδες" βοήθησε τον Άδραστο και τις Αργίτισσες μητέρες και τους έδειξε το δρόμο του αληθινού ελληνισμού. Εδώ, έρχεται να λυτρώσει τον Ηρακλή από τις συμφορές του. Ο ήρωας αυτός είχε τρελαθεί και σκότωσε τα παιδιά του. Όταν ξαναβρήκε τα λογικά του και συνήλθε, βρέθηκε δεμένος σ' ένα στύλο και γύρω του νεκρά σώματα. Μανιασμένος φωνάζει να τον ελευθερώσουν και αναγκάζει εκείνους που ήξεραν να του πουν όλη την αλήθεια. Τρέλός από ντροπή και φρίκη θέλει να βλαστημήσει το θεό και...