Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Για να ερμηνευθεί ένα φιλοσοφικό κείμενο, χρειάζεται αυτονόητα και ένας ανάλογος φιλοσοφικός εξοπλισμός. Χωρίς τον εξοπλισμό αυτόν, πετυχαίνουμε πολύ φτωχά αποτελέσματα. Την εικόνα των "φτωχών αποτελεσμάτων" βλέπουμε στη διδασκαλία του "Πρωταγόρα", όπως γίνεται σήμερα. Ο "Πρωταγόρας" αντιμετωπίζεται ατυχώς μόνο ως φιλολογικό, όχι και ως φιλοσοφικό κείμενο. Δε θα ήταν υπερβολή αν υποστήριζε κανείς ότι ετσι όπως διδάσκεται είναι σα να μη διδάσκεται. Για την αποφυγή λοιπόν των παραπάνω αστοχιών, χωρίζουμε το διάλογο σε επιμέρους ενότητες, δίνουμε περιλήψεις των αποσπασμάτων...

Η Αφροδίτη, θεά του έρωτα, η ώριμη γυναίκα, η πολύπειρη στα ερωτικά, που 'χει ομορφιά, λαγνεία και θάνατο, και μεταχειρίζεται όλα τα μάγια της για να τραβήξει κοντά της τον έφηβο, το άγουρο αγόρι, που δεν έχει σκιρτήσει η καρδιά του για έρωτα, που λαχταράει να κυνηγήσει στο δάσος. Πώς εκείνη τον παρακαλάει. Πώς του προσπέφτει αυτή που πήρε αιχμάλωτό της τον Άρη, του πολέμου το θεό και τον έκαμε και: "Κρέμασε δόρυ, κράνος του αδάμαστο κι ασπίδα" κι έκαμε "την αγκαλιά της ομαλό, το στρώμα της σκηνής του". Πώς: "μ' άλυσο από τριαντάφυλλα τον έσερνε δεμένον"

Ο έρωτας ειπώθη από τις διάφορες εποχές, ανάλογα με τις ιδέες τους, θείος, ιερός, χυδαίος, κοινός, αφύσικος... Για τον Σαίξπηρ, τον ποιητή της Αναγέννησης, ο Έρωτας είναι η όλο υγεία ορμή, η γλυκιά όσο και φυσική μανία που πιάνει τ' ανθρώπινα πλάσματα, ιδιαίτερα την άνοιξη της ζωής τους, όταν ανθίζει η εφηβεία, και τα σμίγει κι έτσι ανανιώνει τη ζωή και κάνει την ανθρωπότητα αθάνατη και τη γη οικουμένη.

Απέναντι στον Προμηθέα ορθώνονται από την πρώτη στιγμή, αδελφές δυνάμεις, το κράτος και η βία... Με τις δυνάμεις αυτές πρώτα και βασικά αντιδιαστέλλεται η υπόσταση και η δύναμη του Προμηθέα. Πίσω από τις δυνάμεις αυτές, ανακοινώνεται αμέσως ότι υπάρχει ανώτατη πηγή εξουσίας με κύρος τελεσίδικο, ο Δίας... Το "αντίπαλον κράτος" που ορθώνεται απέναντι στη "γνώμη" του Προμηθέα, προσφέρεται στην όψη, στην ακοή, στη συνείδηση του θεατή από την πρώτη στιγμή με απόλυτη ακρίβεια συμβόλων. Οι σκληρές μορφές που εφαρμόζουν το νόμο για λογαριασμό του νέου τυράννου (Δία) τοποθετούν το θ...

[set 13 τόμων] Το επίγραμμα ξεκίνησε από λίγες λέξεις που χάραζαν οι αρχαίοι Έλληνες πάνω στα ηρώα, στους τάφους των δικών τους και στα βάθρα των αγαλμάτων τους. Οι λέξεις δήλωναν κυρίως σε ποιον γίνεται η αφιέρωση, ποιος ήταν ο πατέρας και η πατρίδα του και για ποια πράξη γίνεται η αφιέρωση αυτή και η επιβράβευση. Αργότερα, και σιγά-σιγά, το επίγραμμα παύει να γράφεται μόνο σε μεγάλες πλάκες ή σε στήλες και σε βάθρα, διευρύνει τα θέματα του, αποκτά αυτοτέλεια και γίνεται πια "έκφραση". Για περισσότερα από 1.000 χρόνια, το επίγραμμα επικρατεί σαν το ολιγόστιχο ποίημα...

Νομίζουμε ότι με τον "Ρήσο" έχουμε ένα παράδειγμα της παραγωγής του 4ου αι., που έφτασε σ' εμάς με το όνομα του Ευριπίδη. Τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά του έργου οδηγούν στη μετακλασική εποχή. Η ιστορία του πώς ο Οδυσσέας κι ο Διομήδης σκοτώνουν πρώτα τον Τρωαδίτη αντικατάσκοπο Δόλωνα και ύστερα τον βασιλιά των Θρακών Ρήσο, που λίγο πριν είχε εμφανιστεί με μεγάλα λόγια, για να υποστηρίξει τους Τρώες, πλάσθηκε με φανερή προσπάθεια να πετύχει δραματικό αποτέλεσμα. Albin Lesky, "Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας", Μετ. Αγ. Τσοπανάκη, Θεσσαλονίκη, 1972

Στο έργο τούτο δε βλέπουμε νέους και ηλικιωμένους, παρά ανθρώπους με το νέο πνεύμα κι ανθρώπους με το παλιό. Ο Τυβάλδος λ.χ. είναι νέος, αλλά, με το παλιό πνεύμα. Οι άνθρωποι μ' αυτό το παλιό πνεύμα, άντρες και γυναίκες, ηλικιωμένοι και νέοι, φέρνονται με τυρρανικό φανατισμό και τα ζητήματα τους τα λύνουν μόνοι τους με το σπαθί τους κι ούτε ξέρουν άλλους νόμους κι άλλο δίκιο: όλη τους η αγωγή και η κοσμοθεωρία τους είναι να κάνουν το δικό τους. Όλα και όλοι να υποταχτούν στο αυταρχικό τους έτσι θέλω. Γι' αυτό κι ο αγώνας των πρωταγωνιστών, του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, είν...

Αλήθεια, τόσα και μύρια άλλα τόσα... μπορεί να δει, ν' ακούσει και να ζήσει ο άνθρωπος όταν έχει "μάτια και αφτιά" σε μια μόνο ημέρα. Σε μια σειρά από δώδεκα διηγήματα βιωμένα από τις ατέλειωτες καθημερινές περιπλανήσεις. Η Ζουμπουλάκη μας περιγράφει με το χαρακτηριστικό, γεμάτο χιούμορ και ευαισθησία τρόπο που εκφράζει τις τραγικές μα και θαυμάσιες στιγμές που ζει ο άνθρωπος καθημερινά. Εικόνες της καθημερινότητας με τις ελπίδες, τις ψευδαισθήσεις, τους καημούς και τις απογοητεύσεις, είναι δοσμένες έτσι που μας συγκινούν βαθιά και μας προβληματίζουν. Διαβάζοντάς τα ζεις...