Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς γράφτηκε αυτό το δοκίμιο. Από το ύφος του συμπεραίνω πως αυτό έγινε πριν από είκοσι χρόνια. Το βρήκε η κόρη μου που τακτοποιεί τα χαρτιά μου. Το ξαναδιάβασα και έκρινα πως αξίζει να δοθή στη δημοσιότητα, τουλάχιστον σαν μια διαμαρτυρία για τα όσα τα τελευταία χρόνια τεκταίνονται από τους ίδιους τους Έλληνες εις βάρος της γλώσσας και της παιδείας των. (από το προλογικό σημείωμα του συγγραφέα)

Φυσιογνωμίες υψηλές-κλειδιά πολύτιμα και πολύσημα για την κατανόηση και ερμηνεία του Νέου Ελληνισμού, εκάλυψαν και κατέλαμψαν με την πολυδύναμη, ασύγκριτης γνησιότητας, σοβαρότητας και βούλησης παρουσία τους το μεγαλύτερο μέρος τον εικοστού μας αιώνα η Κατίνα Παξινού και ο Αλέξης Μινωτής. Δωρηματοδέκτες καλόμοιροι της αθάνατης Γενιάς τον Τριάντα, και δωρεοδότες προς την ένδοξη αυτή Γενιά, αλλά και προς τις κατοπινές, ως τις ημέρες μας τις ταραγμένες, γενιές, επλαστούργησαν με το θεόδοτο υλικό της ύπαρξής τους δυo μορφές-σύμβολα αναγέννησης, ανανέωσης και γόνιμης προώθηση...

[...]...σε κάποιο ολιγοσύχναστο πεζοδρόμιο της Θεσσαλονίκης όπου κάθε πρωί κάποιος γεράκος άπλωνε κάμποσα παλιά βιβλία για πώληση, βρήκα και απόκτησα αμέσως, ένα λιγοσέλιδο αφήγημα του Γκέϊγερσταμ, την "Αγάπη". Γι' αυτό το κείμενο δεν μου είχε μιλήσει κανείς. Είχε εκδοθεί, βέβαια στα 1926 από λησμονημένο στα φοιτητικά μου χρόνια εκδότη. Αλλά και η ποιότητα και η γραφή του κειμένου αυτού, πυκνής αφήγησης χαμηλόφωνης και αδρής γραφής, είχε τον ίδιο τόνο και κινούνταν σε αυτήν τη γραμμή εσωτερικής γλώσσας πάθους που μου είχε γνωρίσει ένα άλλο βιβλίο του Γκέϊγερσταμ το "Το βι...

Στο ταξίδι της ζωής έχεις σκοπό; Ή μήπως η ματαιότητα ελευθερώνει την ψυχή σου γυμνώνοντάς την απ' τα ερωτικά κοσμήματα του κόσμου; Η ματαιότητα που κάποτε συγκινεί το πνεύμα σου. Πνεύμα. Πνοή. "Και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν". Και αρχίζεις να προχωράς. "Από δε του ξύλου του γινώσκειν καλόν και πονηρόν, ου φάγεσθε απ' αυτού"· ή δ' αν ημέρα φάγητε απ' αυτού, θανάτω αποθανείσθε". Και συνεχίζεις να προχωράς. Στο ταξίδι της ζωής έχεις να συναντήσεις το θάνατο. "Ου θανάτω αποθανείσθε· ήδει γαρ ο Θεός ότι εν η αν ημέρα φάγη...

Ήταν ένας ποιητής του φωτός· πλασμένος από το φως το ελληνικό, έπλαθε ποιήματα του φωτός με λέξεις που έλαμπαν, ψυχής που έλαμπε. Και ήταν ένας άνθρωπος του φωτός, ένα άνθισμα περίλαμπρο πηγαίας καλοσύνης που ανηφόριζε προς τους ουρανούς τον πνεύματος με την αυθόρμητη χαρά ενός παιδιού θαμπωμένου από τα δώρα του Θεού που του δόθηκαν. Ήταν και είναι μια ευγενέστατη, μακρόπνοη αστραψιά πάνω στο στερέωμα των Νεοελληνικών Γραμμάτων, ένα ανάστημα ποιητικής φωταύγειας ανεξάντλητης και γλώσσας συνειδητά ψυχωμένης από τις ουσίες της ελληνικής παράδοσης, του χώματος, της θάλασ...

[...] Παρουσιάζει ενδιαφέρον η στάση του Saint - Beuve απέναντι στο ρομαντισμό. Ξεκίνησε ως ρομαντικός με την αρθρογραφία του στην εφημερίδα "Globe". Η φιλία με τον Victor Hugo είναι χαρακτηριστική, αλλά δεν θα διαρκέσει πολύ. Ο συγγραφέας θ' αναθεωρήσει τις απόψεις του και θα περάσει στο αντίθετο στρατόπεδο των κλασικών, όπου θα κινηθεί με περισσότερη άνεση. Στα δοκίμια που ακολουθούν ασκεί μιαν έντονη κριτική κατά του ρομαντισμού κι αναφέρεται στην αρχαία Ελλάδα μ' έναν, ίσως υπερβολικό, θαυμασμό. Βλέπει την κλασική Αθήνα ως μια ειδυλλιακή πολιτεία, όπου βασιλεύει η αγνότ...

[...] Όμως δεν έπαψα ούτε και τότε να γράφω, μόνο τώρα έγραφα για τον εαυτό μου σκέψεις, στοχασμούς, απορίες, προβλήματα τεχνικής, συγκρίσεις, παρομοιώσεις, θεωρίες περί τέχνης, εκθέσεις, μουσεία, βιβλία, ταξίδια. Σ' αυτή την προσπάθεια διανοητικής αμεροληψίας κυριαρχούσαν οι παραβολές ανάμεσα σε διαφόρους πολιτισμούς δυτικού-ανατολικού, βορρά-νότου, αρχαϊκού-παρακμής. Σ' αυτόν τον κυκεώνα των νέων γνώσεων με οδηγούσε ένας μίτος της Αριάδνης: πορευόμουν απάνω στα ίχνη της ελληνικότητας. Αυτός ήταν ο σκοπός και το τέρμα και ο στόχος για τα βέλη της φαρέτρας μου. Ακόμη μια...

Στον χρόνο που μας έρχεται συμπληρώνονται κιόλας 30 χρόνια από τότε που ο Άγγελος Σικελιανός σφάλισε τα μεγάλα του μάτια κι έφυγε ανηφορίζοντας στα ουράνια, απ' όπου στα 1884 είχε κατέβει στη γη. Για τέτοιους αντρειωμένους του πνεύματος η μνήμη της θανής δεν φέρνει δάκρυα αλλά θάμβος στην ψυχή και στο νου έξαρση και φωτισμό. Με τέτοια αισθήματα και καθώς ο κηλιδωμένος αυτός αιώνας γέρνει προς τη δύση του, στεκόμαστε σ' ένα καταράχι κι αντικρύζουμε πάλι τον Σικελιανό, φορτισμένοι με την πείρα πικρών ημερών και την θανάσιμη αγωνία μιας εποχής που σύντριψε πολλές βεβαιότητε...

ΥΠΟ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΙΝ Στο παράθυρο κρέμεται/ πλεγμένο με βελόνι/ λευκό κουρτινάκι περασμένων καιρών./ Έμειν' έτσι όπως κάποιο χέρι/ κάποτε το 'χε παραμερίσει/ για να μπορούν/ να βλέπουν/ έξω δυο γέρικα μάτια./ Τώρα το τζάμι έχει θαμπώσει από τη σκόνη/ και το κουρελιασμένο κουρτινάκι/ σαλεύει αργά απ' τα ρεύματα/ που νέμονται το έρημο σπίτι.