Το κοιμητήρι της Σινέρα
Espriu Salvador
Ευθύνη (1983)
Ήταν καιρός να γνωρίσουν οι Έλληνες έναν από τους εξέχοντες ποιητές του αιώνα μας, τον κορυφαίο καταλανό ποιητή Σαλβαδόρ Εσπρίου. Έτσι, όχι μόνο θ' ακούσουν μια φωνή που με το βάθος και την αυστηρότητα του ποιητικού της λόγου είμαι βέβαιος πως θα σπεπάσει πολλές, αλλά και θ' ανακαλύψουν έναν υψηλόκορμο ποιητή που αρδεύουν το έργο του πλούσια τα ελληνικά μυθολογικά στοιχεία. Γιατί χώρος λειτουργικός της ύπαρξης και της δημιουργίας του Εσπρίου είναι η Μεσόγειος και πηγές της προσωπικής μυθολογίας του η Ελλάδα και η Βίβλος. Ο χώρος αυτός είναι κατάσπαρτος από τα στοιχεία που...
Το θαλασσινό κοιμητήριο
Valéry Paul 1871-1945
Ευθύνη (1993)
Τo "Θαλασσινό Κοιμητήριο" του Πωλ Βαλερύ είναι δίχως άλλο το πιο περίφημο ποίημά του. Προ πολλού ήδη, εκείνος που είχε γίνει γνωστός κάποτε σαν "ο ποιητής της Νεαράς Μοίρας", του ποιήματος εκείνου, δηλαδή, που τον είχε αναδείξει από τη μια μέρα στην άλλη σαν το νέο μεγάλο ποιητή της Γαλλίας, έχει γίνει πλέον "ο ποιητής του Cimetiere Marin". Έτσι, το παραθαλάσσιο νεκροταφείο της γενέτειρας του Σετ, που το απαθανάτισε με το κορυφαίο αυτό ποίημα, του το ανταπέδωσε, χαρίζοντας του κι εκείνο την αθανασία. Πρόκειται για ένα ελεγειακό ποίημα, αφού θέμα του είναι ο θάνατος, το οπο...
Το Εικοσιένα
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1993)
Σε καιρούς πνευματικού χαλασμού, καθώς οι σημερινοί, είναι δραματικά αναγκαίο και υπαρκτικά τραγικό να αναζητεί, κάθε λαός και κάθε άνθρωπος, τη σωτηρία του σε μια βαθύτερη αυτογνωσία, φροντίζοντας ν' απαλλάξει την αληθινή του ταυτότητα από μύθους και στολίσματα που της πρόσθεσαν τα βιωμένα χρόνια. Είναι δραματικά αναγκαίο, και νόμιμο, γιατί τέτοιο υψηλό αγώνισμα υποβάλλει η ίδια η εντελέχεια της Ιστορίας· και είναι υπαρκτικά τραγικό, γιατί χωρίς τέτοια συνειδητή κατάχτηση της ταυτότητας, οι άνθρωποι και τα έθνη χάνουν τον εαυτό τους, δεν υπάρχουν κατά τις προδιαγραφές τ...
Το δημοτικό τραγούδι ως περιεχόμενο της συνειδήσεως του νέου ελληνισμού
Μαλεβίτσης Χρήστος 1927-1997
Ευθύνη (1999)
Τιμή στον Τ. Κ. Παπατσώνη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1999)
Το Φυλλάδιο Νεοελληνικού Προβληματισμού "Ευθύνη", γιορτάζει με τον τόμο αυτό τη συμπλήρωση ογδόντα χρόνων ζωής ενός αληθινά μεγάλου νεοέλληνα ποιητή, του Τ. Κ. Παπατσώνη. Όταν τον περασμένο χρόνο αντικρύσαμε ευτυχισμένοι το οστράκινο σκεύος του ποιητή, με τα ιστία της δημιουργίας υψωμένα, να υπερβαίνει νικηφόρα τη μεθόριο των ογδόντα του χρόνων, συλλογιστήκαμε πως ήταν χρέος μας να τον τιμήσουμε, θεωρήσαμε την πράξη αυτή ως τιμή του Νέου Ελληνισμού αλλά και δική μας συνάμα τιμή, αφού σ' ένα κόσμο παραχαρακτών, εμείς θα προσπαθούσαμε να φανερώσουμε την αλήθεια ενός έργου...
Τι είναι ένας κλασικός;
Saint - Beuve Charles Augustin
Ευθύνη (1994)
[...] Παρουσιάζει ενδιαφέρον η στάση του Saint - Beuve απέναντι στο ρομαντισμό. Ξεκίνησε ως ρομαντικός με την αρθρογραφία του στην εφημερίδα "Globe". Η φιλία με τον Victor Hugo είναι χαρακτηριστική, αλλά δεν θα διαρκέσει πολύ. Ο συγγραφέας θ' αναθεωρήσει τις απόψεις του και θα περάσει στο αντίθετο στρατόπεδο των κλασικών, όπου θα κινηθεί με περισσότερη άνεση. Στα δοκίμια που ακολουθούν ασκεί μιαν έντονη κριτική κατά του ρομαντισμού κι αναφέρεται στην αρχαία Ελλάδα μ' έναν, ίσως υπερβολικό, θαυμασμό. Βλέπει την κλασική Αθήνα ως μια ειδυλλιακή πολιτεία, όπου βασιλεύει η αγνότ...
Τετράδιο Πιέρ Εμμανυέλ
Emmanuel Pierre
Ευθύνη (1980)
O τόμος αυτός εγκαινιάζει μια νέα σειρά "Τετραδίων". Με την πρώτη σειρά, η "Ευθύνη", Φυλλάδιο Νεοελληνικού Προβληματισμού, επιδιώκει να συγκροτήσει μια ιδεατή πινακοθήκη των σπουδαιότερων φυσιογνωμιών του Νέου Ελληνισμού. Με την δεύτερη ετούτη σειρά επιθυμεί να αναγνωρίσει και να τιμήσει τους μεγάλους Ευρωπαίους συγγραφείς του αιώνα μας που το έργο τους δεν είναι τόσο γνωστό στην Ελλάδα. Απώτερος σκοπός μας, όχι μόνο η βαθειά γνωριμία του πνευματικού θησαυρού άλλων χωρών άλλα και η συνειδητοποίηση, και με τον τρόπο αυτό, της πνευματικής κοινότητας των ευρωπαϊκών λαών, κο...
Τελικά κείμενα Ε΄: Η σπορά της λήθης
Τσιρόπουλος Κώστας Ε. 1930-2017
Ευθύνη (2009)
Το ποιητικό, πεζογραφικό και δοκιμιακό έργο του Κώστα Ε. Τσιρόπουλου, διευθυντή του περιοδικού "Ευθύνη" (1961-1966, και από το 1972 ως σήμερα) εκτείνεται σε δεκάδες τόμους. Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται τα έργα: "Σημειώσεις γενικής δοκιμής", "Η ετερότητα", "Η καθημερινή αιωνιότητα", "Η μόνωση ως συνομιλία", "Για την αβεβαιότητα του ανθρώπου", "Ανάγνωση", και το ανέκδοτο "Οι καιροί του ελέους".
Τελικά κείμενα Δ΄: Ο βίος ως περιήγηση
Τσιρόπουλος Κώστας Ε. 1930-2017
Ευθύνη (2008)
Το ταξίδι είναι ένα γεγονός σύνθετο, πολυεδρικό. Ξεκινάς κεντρισμένος είτε από περιέργειες, είτε από ονειροπολήσεις και πηγαίνεις να ιδείς, να γνωρίσεις, να μελετήσεις, να ερευνήσεις, να επαληθεύσεις. Άλλοτε πηγαίνεις να ξεκουραστείς κι άλλοτε μονάχα για να ζήσεις, ξεφεύγοντας από τον ασφυκτικό κλοιό που έδεσε τριγύρω σου η καθημερινή ζωή της εποχής μας. [...] Το ταξίδι πραγματοποιήθηκε χάρη στο λογοτεχνικό βραβείο που θέσπισε ο ευγενικός κι ενθουσιώδης εκδότης Γεώργιος Φέξης, τιμώντας τη μνήμη του πατέρα του Φιλίππου Φέξη, και με ειδικό σκοπό την πραγματοποίηση ενός μορφ...
Τελικά κείμενα Β΄: Κανονισμός βίου
Τσιρόπουλος Κώστας Ε. 1930-2017
Ευθύνη (1992)
Θεωρώ τα κείμενα του τόμου αυτού ως αυθεντικές καταγραφές ενός μονολόγου. Προεκτείνουν και βαθαίνουν μέσα στην μυστηριώδη νόηση της γλώσσας την μοναξιά που ένιωσα από παιδί, μια παράδοξη σιγή που ανέδιδε υποβλητικά ο κόσμος. Δεν έχουμε τα κείμενά μου, το υπογραμμίζω, καμιάν οργανική σχέση με τη Φιλοσοφία (βλ. και "Λόγος περί παθών - Τα όρια"). Αποτελούν καρπίσματα μιας πολλών ετών, ολόκληρης θα έλεγα της ζωής μου, επίμονης ενδοσκόπησης. Τα θεωρώ, για να επαναλάβω τον λόγο του Kant, ως "ίχνη της εμπειρικής γνώσης". Εμπειρίες προσωπικές, παρατηρήσεις του περίγυρου και διαστοχ...
Τελικά κείμενα Α΄: Τα ποιητικά
Τσιρόπουλος Κώστας Ε. 1930-2017
Ευθύνη (1992)
Γράφω την εισαγωγή αυτή μόνο για όσους, κατά τον λόγο του Βίττγκενστάιν, "νιώθουν φιλία για το πνεύμα μου". Αλλιώτικα, δεν θα έβρισκα το θάρρος να πως τόσα πράγματα σε πρώτο πρόσωπο. Γιατί, στ' αλήθεια, επιθυμώ να τους μιλήσω για "πράγματα" που έγιναν τελικά "λέξεις". [...]
Τα παντοτινά ταξίδια
Φωτέας Παναγιώτης
Ευθύνη (1997)
Το βιβλίο αυτό το οφείλω κατά μεγάλο μέρος στον Μάριο Πλωρίτη. Σ' ένα εξαίρετο άρθρο του ("Το Βήμα" 20/9/95), το πλέον συγκροτημένο κείμενο σε μορφή και έκταση δοκιμίου, που έχει κατά τη γνώμη μου γραφεί πάνω σε ανάλογο θέμα: "Θάλασσα - μοίρα των Ελλήνων (Μικρό τάμα στην υγρή Ελεούσα)". Εκεί, αναφέρεται η φράση του Κολόμβου: "Ο Θεός πρώτα έφτιαξε την αγάπη και μετά τα μακρινά ταξίδια". Έτσι μπήκε μέσα μου η μικρή φλόγα, που φούντωσε σε ώρες κρισιμότατες στο Ωνάσειο, όπου ζητούσα να μ' αξιώσει ο Θεός σ' ένα μακρυνό θαλασσινό ταξίδι, αν έβγαινα γερός απ' εκεί. Πρόσφατα έγινε...
Τα έργα των ανθρώπων
Πλησής Κυριάκος
Ευθύνη (2009)
[...] Τα κείμενα του συνιστούν υποδείγματα γλώσσας υψηλής ευκρίνειας και βαθύτατου υπαρκτικού στοχασμού, τα ποιήματά του εκκινούν από συνειδητοποιημένες εμβιώσεις και τα δοκίμια του από μια κριτική, ανοιχτή, δημοκρατική αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχει εγείρει σε μια ώριμη, άγρυπνη ύπαρξη, στην ύπαρξη σύμπασα του Κυριάκου Πλησή, ο δύσκολος, σκυθρωπός και συχνά τραγικός εικοστός Αιώνας. Ιδίως στους Έλληνες του ελλαδικού χώρου, είτε στην Ελλάδα, είτε στην μαρτυρική Κύπρο. Συναγμένα τα στοχαστικά κριτικά αυτά κείμενα που πρωτοδημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Ευθύνη" -όπως...